Научная статья на тему 'МҮГЕДЕКТЕРДІ ӘЛЕУМЕТТІК ҚАМСЫЗДАНДЫРУДЫ ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУДІҢ КЕЙБІР АСПЕКТІЛЕРІ'

МҮГЕДЕКТЕРДІ ӘЛЕУМЕТТІК ҚАМСЫЗДАНДЫРУДЫ ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУДІҢ КЕЙБІР АСПЕКТІЛЕРІ Текст научной статьи по специальности «Право»

CC BY
71
13
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МүГЕДЕКТЕР / ДәРі-ДәРМЕКПЕН қАМТАМАСЫЗ ЕТУ / МүГЕДЕКТЕРДің құқЫқТАРЫ / ОңАЛТУ / әЛЕУМЕТТіК қОРғАУ

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Мұратова Эльмира Мұратқызы

Мүгедектерді әлеуметтік қорғау ұлттық заңнамада толыққанды көрініс тапқан Қазақстан Республикасының ішкі саясатының бөлігі болып табылады. Мемлекет тарапынан азаматтардың осы санатына мұқият назар аудару қажеттілігі олардың санының көптігіне, қоғамға, еңбекке және өзіне-өзі қызмет етуге толыққанды қатысу мүмкіндіктерінің объективті шектелуіне тең дәрежеде байланысты. Автор азаматтардың осы санатына қатысты мемлекеттік саясатты қалыптастырудың негізгі қағидаттарын анықтайды. Қазақстан Республикасының Мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияны ратификациялауы мүгедектердің әлеуметтік - экономикалық және өзге де құқықтарын қорғау мен дамыту кепілдіктерін толық қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Осы конвенцияның қабылдануы мүгедек адамдарды әлеуметтік-экономикалық қорғау саласындағы заңнамалық және тәжірибелік бағдарланған қызметін одан әрі жетілдіру үшін негіз болды. Автор мақалада мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғаудың қазіргі заманғы жүйесін нормативтік және құқықтық қамтамасыз етуге талдау жүргізді және оның мүгедектердің құқықтары туралы халықаралық конвенциямен кейбір қайшылықтары келтірілді. Автор мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қамсыздандыру мәселелерін реттейтін нормативтік- құқықтық актілердегі олқылықтар мен қайшылықтарға назар аударды. Олқылықтар мүгедектігі бар адамдардың жеке ұтқырлығы, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету, санаторий-курорттық емдеу және техникалық жарақтандыру мәселелеріне қатысты. Талдау және зерттеу нәтижелері бойынша автор «Қазақстан Республикасындағы мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы» ҚР Заңына, «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» ҚР Кодексіне және «Мүгедектерді оңалтудың кейбір мәселелері туралы» ҚР Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізуді ұсынады

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

SOME ASPECTS OF THE LEGAL REGULATION OF SOCIAL SECURITY FOR THE DISABLED

Social protection of persons with disabilities is part of the internal policy of the Republic of Kazakhstan, which is fully re ected in national legislation. The need for close attention to this category of citizens on the part of the state is equally due to their high number, objective limitations of their opportunities for full participation in the life of society, to work and to self-service. The author de nes the basic principles of the formation of state policy in relation to this category of citizens. The rati cation by the Republic of Kazakhstan of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities makes it possible to fully guarantee the protection and development of socio-economic and other rights of persons with disabilities. The adoption of this Convention served as a basis for further improvement of legislative and practice-oriented activities in the eld of socio-economic protection of persons with disabilities. The author analyzes the normative and legal support of the modern system of social protection of persons with disabilities and provides some of its contradictions with the International Convention on the Rights of Persons with Disabilities...Social protection of persons with disabilities is part of the internal policy of the Republic of Kazakhstan, which is fully re ected in national legislation. The need for close attention to this category of citizens on the part of the state is equally due to their high number, objective limitations of their opportunities for full participation in the life of society, to work and to self-service. The author de nes the basic principles of the formation of state policy in relation to this category of citizens. The rati cation by the Republic of Kazakhstan of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities makes it possible to fully guarantee the protection and development of socio-economic and other rights of persons with disabilities. The adoption of this Convention served as a basis for further improvement of legislative and practice-oriented activities in the eld of socio-economic protection of persons with disabilities. The author analyzes the normative and legal support of the modern system of social protection of persons with disabilities and provides some of its contradictions with the International Convention on the Rights of Persons with Disabilities. The author focuses on the gaps and contradictions existing in the normative legal acts regulating the issues of social security of persons with disabilities. The gaps relate to the issues of individual mobility of persons with disabilities, drug provision, sanatorium treatment and technical equipment. Based on the results of the analysis and research, the author proposes to make amendments and additions to the Law of the Republic of Kazakhstan «On Social Protection of disabled people in the Republic of Kazakhstan», the Code of the Republic of Kazakhstan «On the health of the people and the health system» and the Order of the Minister of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan «On some issues of rehabilitation of disabled people»

Текст научной работы на тему «МҮГЕДЕКТЕРДІ ӘЛЕУМЕТТІК ҚАМСЫЗДАНДЫРУДЫ ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУДІҢ КЕЙБІР АСПЕКТІЛЕРІ»

ЖАС РАЛЫМ М1НБЕР1

УДК 340.11:32

МУГЕДЕКТЕРД1 ЭЛЕУМЕТТ1К КАМСЫЗДАНДЫРУДЫ КУКЬЩТЬЩ РЕТТЕУДЩ КЕЙБ1Р АСПЕКТ1ЛЕР1

Эльмира М^раткызы Муратова

М.С. Нарикбаев атындагы КАЗГЮУуниверситеттщ DBA докторанты, Казацстан Респу-бликасы, Астана ц., e-mail: [email protected]

CL

< z

CL

О в х

<

X

Аннотация. МYгедектердi элеуметтт цоргау улттыц зацнамада толыццанды кврШс тапцан Казацстан Республикасыныц шю саясатыныц бвлт болып табылады. Мемле-кет тарапынан азаматтардыц осы санатына муцият назар аудару цажеттшт олардыц саныныц квпттне, цогамга, ецбекке жэне взiне-взi цызмет етуге толыццанды цатысу мYмкiндiктерiнiц объективтi шектелуiне тец дэрежеде байланысты. Автор азаматтардыц осы санатына цатысты мемлекеттт саясатты цалыптастырудыц негiзгi цаги-даттарын аныцтайды. Казацстан Республикасыныц МYгедектердiц цуцыцтары туралы конвенцияны ратификациялауы мYгедектердiц элеуметтт - экономикалыц жэне взге де цуцыцтарын цоргау мен дамыту кетлдттерт толыц цамтамасыз етуге мYмкiндiк бередi. Осы конвенцияныц цабылдануы мYгедек адамдарды элеуметтт-экономикалыц цоргау са-ласындагы зацнамалыц жэне тэжiрибелiк багдарланган цызметт одан эрi жетiлдiру Yшiн негiз болды. Автор мацалада мYгедектiгi бар адамдарды элеуметтт цоргаудыц цазiргi за-мангы ЖYйесiн нормативтт жэне цуцыцтыц цамтамасыз етуге талдау ЖYргiздi жэне оныц мYгедектердiц цуцыцтары туралы халыцаралыц конвенциямен кейбiр цайшылыцта-ры келтiрiлдi. Автор мYгедектiгi бар адамдарды элеуметтт цамсыздандыру мэселелерт реттейтт нормативтт- цуцыцтыц актiлердегi олцылыцтар мен цайшылыцтарга назар аударды. Олцылыцтар мYгедектiгi бар адамдардыц жеке утцырлыгы, дэр^дэрмекпен цамтамасыз ету, санаторий-курорттыц емдеу жэне техникалыц жарацтандыру мэсе-лелерiне цатысты. Талдау жэне зерттеу нэтижелерi бойынша автор «Казацстан Респу-бликасындагы мYгедектердi элеуметтт цоргау туралы» КР Зацына, «Халыц денсаулыгы жэне денсаулыц сацтау ЖYйесi туралы» КР Кодексте жэне «МYгедектердi оцалтудыц кейбiр мэселелерi туралы» КР Денсаулыц сацтау жэне элеуметтт даму министртщ буй-рыгына взгер^тер мен толыцтырулар енгiзудi усынады.

Тушнд1 сездер: мYгедектер, дэр^дэрмекпен цамтамасыз ету, мYгедектердiц цуцыцта-ры, оцалту, элеуметтт цоргау.

§ НЕКОТОРЫЕ АСПЕКТЫ ПРАВОВОГО РЕГУЛИРОВАНИЯ

СОЦИАЛЬНОГО ОБЕСПЕЧЕНИЯ ИНВАЛИДОВ

g Муратова Эльмира Муратовна

^ Докторант DBA университета КазГЮУ им.М.С.Нарикбаева

Республика Казахстан, г. Астана, e-mail: [email protected]

Аннотация. Социальная защита инвалидов является частью внутренней политики Республики Казахстан, нашедшая полноценное отражение в национальном законодатель-fi стве. Необходимость пристального внимания к данной категории граждан со стороны государства в равной мере обусловлена их высокой численностью, объективной ограниченностью их возможностей к полноценному участию в жизни общества, к труду и к самообслуживанию. Автор определяет основные принципы формирования государственной ¡3 политики в отношении данной категории граждан. Ратификация Республикой Казахстан Конвенции о правах инвалидов позволяет полноценно обеспечивать гарантии защиты и

развития социально- экономических и иных прав инвалидов. Принятие данной Конвенции послужило основой для дальнейшего совершенствования законотворческой и практиче-скоориентированной деятельности в сфере социально-экономической защиты лиц с инвалидностью. Автором в статье проведен анализ нормативного и правового обеспечения современной системы социальной защиты лиц с инвалидностью и приводятся некоторые ее противоречия с Международной конвенцией о правах инвалидов. Автором акцентировано внимание на пробелах и противоречиях, имеющихся в нормативных правовых актах, регламентирующих вопросы социального обеспечения лиц с инвалидностью. Пробелы касаются вопросов индивидуальной мобильности лиц с инвалидностью, лекарственного обеспечения, санаторно-курортного лечения и технического оснащения. По результатам анализа и исследования автором предлагается внести изменения и дополнения в Закон РК «О социальной защите инвалидов в Республике Казахстан», Кодекс РК «О здоровье народа и системе здравоохранения» и Приказ Министра здравоохранения и социального развития РК «О некоторых вопросах реабилитации инвалидов».

Ключевые слова: инвалиды, лекарственное обеспечение, права инвалидов, реабилитация, социальная защита.

SOME ASPECTS OF THE LEGAL REGULATION OF SOCIAL SECURITY FOR THE DISABLED

Muratova Elmira Muratovna

University DBA doctoral studentKazGYU named after M.S. Narikbaev,

Republic of Kazakhstan, Astana, e-mail: [email protected]

Abstract. Social protection of persons with disabilities is part of the internal policy of the ro

Republic of Kazakhstan, which is fully reflected in national legislation. The needfor close attention q

to this category of citizens on the part of the state is equally due to their high number, objective И

limitations of their opportunities for full participation in the life of society, to work and to self- И

service. The author defines the basic principles of the formation of state policy in relation to this q

category of citizens. The ratification by the Republic of Kazakhstan of the Convention on the Rights У

of Persons with Disabilities makes it possible to fully guarantee the protection and development 5

of socio-economic and other rights ofpersons with disabilities. The adoption of this Convention >

served as a basis for further improvement of legislative and practice-oriented activities in the о

field of socio-economic protection ofpersons with disabilities. The author analyzes the normative Д

and legal support of the modern system of social protection of persons with disabilities and Е

provides some of its contradictions with the International Convention on the Rights of Persons С with Disabilities. The author focuses on the gaps and contradictions existing in the normative

legal acts regulating the issues of social security of persons with disabilities. The gaps relate to 5

the issues of individual mobility ofpersons with disabilities, drug provision, sanatorium treatment А

and technical equipment. Based on the results of the analysis and research, the author proposes to g

make amendments and additions to the Law of the Republic of Kazakhstan «On Social Protection о

of disabled people in the Republic of Kazakhstan», the Code of the Republic of Kazakhstan «On о

the health of the people and the health system» and the Order of the Minister of Health and Social g

Development of the Republic ofKazakhstan «On some issues of rehabilitation ofdisabledpeople». 1

Keywords: disabled people, drug provision, rights of disabled people, rehabilitation, social и

protection. p

>

DOI: 10.52026/2788-5291_2023_73_2_228 (

7

)

Kipicne кет ем1ршщ барлы; жактарына, хальщтыц 0

Эткен онжылдьщтарда ^азакстан мемле- тыныс-пршшп эсер еткен Yлкeн езгерютер К

CL

< Z

CL

О

е

X

о

m О

in <

< СП

ь

-Q

с;

ш £

Ч О X

о <

СП

кезещмен мэцп калады. Мемлекеттщ сая-саты кептеген элеуметтiк топтарга, соныц iшiнде мYгедектерге катысты езгердь

МYгедектердi элеуметпк коргау-бул улттык зацнамада толык керiнiс тапкан ^а-закстан Республикасыныц iшкi саясатынын бiр белiгi. МYгедектердi элеуметтiк коргауды кукыктык реттеу субъектiлерi кукыктык ак-тшердщ мYгедектер субъектiлерi болып та-былатын когамдык катынастарга эсерiн бш-дiредi. [1, 209-б.] 2022 жылгы 1 кацтардагы жагдай бойынша мYгедектiгi бар адамдар-дыц жалпы саны 700 мыцга жуык адамды курады, оныц iшiнде 18 жаска дейiнгi бала-лар - 98,3 мыц ауру салдарынан жалпы мY-гедектiк курылымында 18% - психикалык бузылулар, 15% - кан айналымы жYЙесiнiн аурулары жэне 12% - барлык жерлердеп жа-ракаттар.1

Зерттеу материалдары мен эдктер1

Макала жазу кезiнде мYгедек адамдар-ды элеуметпк камсыздандыруга катысты улттык жэне шетелдiк зацнама, халыкара-лык-кукыктык актiлер зерделендi. Зерттеу барысында салыстырмалы-кукыктык эдiс, кукыктык нормаларды тYсiндiру эдiсi, логи-калык жэне жYЙелiк эдiстер колданылды.

Талкылау

Шетелдiк гылымда мYгедектердiн кукыктары ХХ гасырдыц 50-шi жылдары-ныц соцынан бастап белсендi тYPде зерт-телуде, бул казiргi уакытта оларды зерттеу бойынша бiркатар гылыми орталыктарды белуге мYмкiндiк бередг Беркли жэне Кор-нелл университету^ (А^Ш),. Лунд (Швеция), Лидс (¥лыбритания) жэне т.б. де-генмен, шетелдш зерттеулердщ кепшiлiгi мYгедектiк саласындагы улттык саясат пен зацнаманы зерттеуге багытталган. Халыка-ралык кукыктык зерттеулер эдетте мYгедек-тер кукыгыныц жекелеген аспектшерш гана карастырады, [2, 1360-б] кешендi зерттеулер ендi гана пайда бола бастады.2 Алайда ка-закстандык зац гылымында мYгедектердiн кукыктары эаресе ецбек кукыгымен кара-стырылады жэне элеуметпк камсыздандыру кукыгымен, мYгедектердiц кукыктары мен оларды халыкаралык реттеудiц жекелеген мэселелерi адам кукыктары мен конститу-

циялык кукык женiндегi зерттеулерде козга-лады.

Соцгы жиырма жыл iшiнде халыкаралык уйымдар тарапынан мYгедектердiц мэсе-лелерше ерекше кызыгушылык байкалып отыр. 1981 жыл Халыкаралык мYгедектер жылы деп жарияланды. Оныц корытынды-ларыныц бiрi 1982 жылгы 3 желтоксанда Б¥¥ Бас Ассамблеясы кабылдаган мYге-дектерге катысты дYниежYзiлiк iс-кимыл багдарламасы болды. 1983 жылдан 1992 жылга дешнп кезец Бiрiккен ¥лттар ¥йы-мыныц мYгедектерiнiц онжылдыгы ретшде тарихка ендi [3, 21-б].

Азаматтардыц осы санатына мемлекет тарапынан жiтi назар аудару кажеттшп тен дэрежеде олардыц жогары санына, олардыц когам емiрiне, ецбекке, езiне-езi кызмет кер-сетуге толыкканды катысуына мYмкiндiк-терiнiц объектива шектелуiне негiзделген. Соцгы жылдардагы элеуметпк реформалар осы саланы кукыктык реттеуге елеулi тузе-тулер енгiздi, жаца багыттар, басымдыктар мен максаттар калыптастырды. Нэтижесш-де элеуметтiк коргаудыц жаца тYрлерi пайда болды, мемлекеттiк органдардыц баска ЖYЙ-есi калыптасты, ол бурын осы салада жумыс ютегеннен айтарлыктай ерекшелендi.

МYгедек адамдардыц кукыктары мен зацды мYДделерiн камтамасыз ету Yшiн ^а-закстанда элеуметтiк коргаудыц кепдецгейл1 жYЙесi жумыс iстейдi, оган мыналар кiредi:

1) элеуметтiк жэрдемакылар мен телем-дер тYрiнде мемлекетпк кемекке жэне кол-дауга;

2) организмнщ жогалткан функцияла-рын етеу, техникалык кемекшi куралдармен камтамасыз ету жолымен жэне элеуметтену децгейiн арттыру максатында элеуметпк оцалту, мYгедек адамдар жеке кемекшшщ жэне ымдау тш маманыныц кызметтерiмен камтылады.

Оцалтудыц техникалык компенсаторлык куралдарыныц тiзбесi казiргi замангы сурдо-техникалык жэне тифлотехникалык курал-дарды (есту кабiлетi бузылган адамдарга ар-налган веб-камерасы бар ноутбуктер, сейлеу синтезi бар экрандык кол жетюзу багдарла-масымен камтамасыз етшген ноутбуктер, керу кабiлетi бузылган адамдарга арналган дыбыстык хабарламасы жэне диктофоны

1 Информационный портал «Социальная защита лиц с инвалидностью» // https://inva.gov.kz/ru/highcharts

I (10.01.2023).

У 2 Study on challenges and good practices in the implementation of the UN Convention on the Rights of Persons with

m Disabilities. European Foundation Centre. Brussels, October 2010 // http://www.study-uncrpd.eu/en/documents/report/ (20.01.2023).

бар мобильдi телефондар жэне т.б.) коса алганда, 55 атау тYрiнен турады3 .

МYгедектiri бар адамдарды элеуметтiк коргау жYЙесi багыттарыныц бiрi арнаулы элеуметтiк кызмет керсету болып табылады.

МYгедек адамдардьщ проблемаларын улттык децгейде тиiмдi шешу Yшiн Казакстан Республикасыныц Yкiметi 2005 жылы мYгедектердi элеуметтiк коргау сала-сындагы Yйлестiру кецесш к¥рды.

МYгедектердiц к¥кыктары туралы конвенцияны ратификациялау мYгедек адамдардыц элеуметтiк жэне экономикалык кукыктарын камтамасыз етудщ, коргаудын жэне дамытудыц косымша кепiлдiктерiн жасады, сондай-ак мYгедек адамдарды элеу-меттiк коргау саласындагы к¥кыктык реттеу мен практикалык кызметтi одан эрi жетш-дiру Yшiн багдар болды4 .

Казакстан Республикасында мYгедек-тердi элеуметтiк коргау КР Конституция-сымен, «Казакстан Республикасында мY-гедектердi элеуметтiк коргау туралы» КР зацымен реттеледi, ол Казакстан Республикасында мYгедектердi элеуметтiк коргау саласындагы когамдык катынастарды реттей-дi жэне мYгедектердi элеуметтiк коргауды камтамасыз етудщ, олардыц тыныс-пршш-п мен когамга кiрiгуi Yшiн тец мYмкiндiк-тер жасаудыц к¥кыктык, экономикалык жэне уйымдастырушылык жагдайларын айкындайды. Казакстан Республикасыныц езге де нормативтш к¥кыктык актiлерiмен реттеледi5 .

Керiп отырганымыздай, мемлекет мY-гедектердi элеуметтiк камсыздандыру бойынша Yлкен жумыс жYргiзуде. Бiрак мен мYгедектердi элеуметтiк камсыздандыру мэселелерш реттейтiн зацнамадагы олкылыктар назар аударгым келедi.

Нэтижелер1

1. Жеке утцырлык

МYгедектердiц к¥кыктары туралы Кон-венцияныц 20-бабында жеке уткырлык туралы айтылады, бул ретте мемлекеттер жеке уткырлыкты мYгедектер тацдап ала-тын тэсiлмен камтамасыз ету Yшiн барлык

iс-эрекеттердi кабылдауга тиiс екендiгi атап керсетшедь

Баяндалганды ескере отырып, оцалтудын техникалык куралдары ретiнде («Казакстан Республикасында мYгедектердi элеуметтiк коргау туралы» КР Зацыныц 1-бабында кер-сетiлген)6 автокелш куралдары мен оларга косымша бейiмдемелердi (автокелiк курал-дарына арналган колмен баскаруды коса алганда) керсету кажет.

2. Дэр1-дэрмекпен цамтамасыз ету

Тшсп дэрi-дэрмекпен камтамасыз ету

- медициналык кемектщ курамдас белiгi, денсаулык сактаудыц стратегиялык максат-тарына кол жетюзудщ-мемлекет пен когам-ныц басты кундылыгы ретiнде улттыц ден-саулыгын сактау мен ныгайтудыц емiрлiк мацызды факторы [4, 17 б.]. Элемнщ кеп-теген елдерiнде МYгедектердiц кукыкта-ры туралы Конвенцияныц колданыска ен-пзшуше байланысты дэрiлiк препараттарды ендiрушiлердi каптамага бедер, Брайль бе-дерлi-нYктелi картмен жазулар жазуга мш-деттейтiн зацнамага тYзетулер кабылданды.

КР «Халык денсаулыгы жэне денсаулык сактау жYЙесi туралы» Кодексшщ 242-ба-бында мундай норма жок7 , бул мYгедек-тердщ, кебiнесе керу кабiлетi бойынша, уакытылы медициналык кемек алу кукыгын юке асыруына кедергi келтiредi. Мундай ез-герiстер енгiзiлуi керек. Ресейлiк галымдар да осындай пiкiрде [5].

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

3. Санаторий-курорттыц емдеу

МYгедектер мен мYгедек балаларга са-

наторий-курорттык емделу жолдамаларын Казакстан Республикасыныц Мемлекетпк сатып алу туралы зацнамасына сэйкес мем-лекеттiк бюджет каражаты есебiнен облы-стардыц жумыспен камтуды Yйлестiру жэне элеуметпк багдарламалар баскармалары, Астана, Алматы, Шымкент калаларынын жумыспен камту, ецбек жэне элеуметпк коргау баскармалары сатып алады. Барлык жагдайларда жулын аурулары маманданды-рылган санаторийлерге жiберiлмейдi, сон-дыктан наукастар кажеттi ем алмайды. БY-гiнгi тацда Казакстанда прек-кимыл жYЙесi бузылган ересек мYгедектерге арналган ма-

3 Мугедектердг элеуметтгк цоргау//https://www.gov.kz/memleket/entities/enbek/activities/189?lang=ru (07.08.2022).

4 Мугедектердщ цуцыцтары туралы Конвенцияны Бгргккен ¥лттар ¥йымыныц Бас Ассамблеясы 2006 жылгы 13 желтоцсанда цабылдады//https://inva.gov.^/ги/сот>еЫюп(07.08.2022).

5 «Казацстан Республикасында мугедектш бар адамдарды элеуметтж цоргау туралы» КР 2005 жылгы 13 сэугрдегг Зацы / «Эдглет» Казацстан Республикасы нормативтж цуцыцтыц актыертщ ацпараттыц-цуцыцтыц жуйеа //https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V1500010370 (06.08.2022).

6 Сол жерде.

7 «Халыц денсаулыгы жэне денсаулыц сацтау жуйеа туралы» Казацстан Республикасыныц 2020 жылгы 7 штде-дегi № 360-Ш Кодека /«Эдглет» Казацстан Республикасы нормативтгк цуцыцтыц актыертщ ацпараттыц-цуцыцтыц жуйеа //https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V1500010370 (07.08.2022).

Н

X

ы А

о х о Д А

сг

В

СП А

>

го О го О

X

е о

2 А

С

CL

< Z

CL

О в X

о

m О

СП <

< СП

ь

-Q

с;

ш £

Ч О X

о <

СП

X

ь

мандандырылган санатории жок.

Сонымен 6ipre, «Казакстан Республика-сында мYгедектердi элеуметтiк коргау туралы» КР Зацыныц 14-бабында Казакстан Республикасында мYгедектердiц Казакстан Республикасыныц Конституциясында, Казакстан Республикасыныц баска да зацна-малык актiлерiнде 6екiтiлген элеуметпк-э-кономикалык жэне жеке кукыктары мен бостандыктарына, оныц iшiнде мYгедек-терге: элеуметпк коргауга, оныц iшiнде оцалтуга, когамга кiрiгуге; элеуметтiк ин-фракурылым о6ъектiлерiне кол жеткiзудi камтамасыз ету; Казакстан Республикасы-ныц зацнамасында аИкындалатын тэртiппен тегiн медициналык кемектщ кепiлдiк беру жэне т.б.

Осыган баИланысты Казакстан Респу-бликасы Денсаулык сактау жэне элеуметпк даму министршщ «МYгедектердi оцалтудыц кеИ6iр мэселелерi туралы» буйрыгында8 жулын ауруларына арналган санаторий-ку-рорттык жолдамалардыц маманданды-рылган санаторийлерге 6ерiлетiнi туралы норманы кездеу усынылады.

4. МYгедектер арбасын пайдалану

Келес мэселе мYгедектер арбасын пай-даланудыц кепшдш мерзiмiне катысты. Ар-бадагы ендiрушiнiц кепiлдiк мерзiмi-5 жыл. «МYгедектердi оцалтудыц кейбiр мэселелер1 туралы» буйрыкка 3-косымшага сэйкес бел-мелiк кресло-арбалар мYгедектерге 7 жыл пайдалану мерзiмiне, серуендеу арбалары-4 жыл мерзiмге 6ерiледi9 . Бiздiц жолдар мY-гедектердiц мYгедектер арбасында жYPуiне 6еИiмделмегенiн ескере отырып, мемлекет

беретш арбалар козгалуды киындатады, бейiмделмеген, ягни олар салмакка да, бой-гада арналмаган, олар стандартты.

Осыган байланысты, жабык кресло-ар-баларды пайдалану мерзiмiн 5 жылга дешн, ал серуендеу мерзiмiн 3 жылга дешн азайту усынылады.

Корытынды

1. Оцалтудыц техникалык куралдары ретiнде автокелш куралдары мен оларга косымша бейiмдемелердi (автокелiк курал-дарына арналган колмен баскаруды коса алганда) керсету кажет.

2ДР «Халык денсаулыгы жэне денсаулык сактау жYЙесi туралы» Кодексiнiц 242-ба-бына дэрiлiк препараттарды ендiрушiлердi каптамага бедер, Брайль бедерлi-нYктелi карпiмен жазулар жазуга мiндеттi норма ен-пзу кажет.

3. ^азакстан Республикасы Денсаулык сактау жэне элеуметпк даму министршщ «МYгедектердi оцалтудыц кейбiр мэселелерi туралы» буйрыгында жулын ауруларына арналган санаторий-курорттык жолдама-лардыц мамандандырылган санаторийлерге бершепш туралы норманы кездеу кажет.

4. Жабык кресло-арбаларды пайдалану мерзiмiн 5 жылга дейiн, ал серуендеу мерзiмiн 3 жылга дейiн азайту усынылады.

Жогарыда баяндалганды ескере отырып, мемлекет тарапынан жогарыда керсетш-ген шараларды iске асыру мYгедектердiц элеуметпк камсыздандыру саласындагы кукыктарын одан эрi iске асыруга ыкпал етедi деп санаймыз.

ЭДЕБИЕТТЕР

1. Алексеев С.С. Теория права. -М.: Издательство «БЕК», 1995. - 310 с.

2. Waterstone, Michael and Stein, Michael Ashley. Disability Pejudice: Review Essay // Northwestern University Law Review. Vol. 102. No 3. P.1351-1378; Yeo R., Moore K. Including Disabled People in Poverty Reduction Work: Nothing About Us, Without Us // World Development. Vol. 31. No. 3.2003. P.572.

3. Антипьева В.Н. Правовое регулирование социальной защиты инвалидов в Российской Федерации // Дисс... ВАК РФ канд.юрид.наук: 12.00.05- М, 2020. - 214 с.

4. Бессарабов В.Г., Ашиткова Т.В. Обеспечение законности в сфере здравоохранения мерами прокурорского надзора // Законность. - 2014. - № 3. - С. 13-24.

5. Смолин О.Н. Конвенция ООН «О правах инвалидов»: риски и надежды (по матери-

8 «МYгедектердi оцалтудыц кейбiр мэселелерi туралы» Цазацстан Республикасы Денсаулыц сацтау жэне элеу-меттж даму министршщ 2015 жылгы 22 цацтардагы № 26 буйрыгы. Цазацстан Республикасыныц Эдтет министрлi-гтде 2015 жылы 3 наурызда № 10370 тiркелдi / «Эдтет» Цазацстан Республикасы нормативтж цщыцтыц акттертщ ацпараттыц-цщыцтыц жYйесi //https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V1500010370 (08.08.2022).

9 «МYгедектердi оцалтудыц кейбiр мэселелерi туралы» Цазацстан Республикасы Денсаулыц сацтау жэне элеу-меттж даму министршщ 2015 жылгы 22 цацтардагы № 26 буйрыгы. Цазацстан Республикасыныц Эдтет министрлi-гтде 2015 жылы 3 наурызда № 10370 тiркелдi / «Эдтет» Цазацстан Республикасы нормативтж цщыцтыц акттертщ ацпараттыц-цщыцтыц жYйесi //https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V1500010370 (08.08.2022).

алам Доклада на круглом столе «Конвенция ООН о правах инвалидов и российское законодательство: что делать?». - М.: Государственная Дума ФС РФ, 2012) // http://www.smolin. ru/read/Konvencia/pdf/Konvencia.pdf. (10.08.2022).

REFERENCES

1. AlekseevS.S. Teoriyaprava. - M.: hdatel'stvo«BEK», 1995. - 310 s.

2. Waterstone, Michael and Stein, Michael Ashley. Disability Pejudice: Review Essay // Northwestern University Law Review. Vol. 102. No 3. P.1351-1378; Yeo R., Moore K. Including Disabled People in Poverty Reduction Work: Nothing About Us, Without Us // World Development. Vol. 31. No. 3.2003. P.572.

3. Antip'evaV.N. Pravovoeregulirovaniesocial'nojzashchityinvalidov vRossijskojFederacii // Dissertaciya VAKRF kand.yurid.Nauk: 12.00.05. -M, 2020. - 214s.

4. Bessarabov V.G., Ashitkova T.V. Obespecheniezakonnosti v sferezdravoohraneniyameram iprokurorskogonadzora // Zakonnost'. -2014. № 3. - S. 13-24.

5. Smolin O.N. Konvenciya OON «O pravahinvalidov»: riski i nadezhdy (pomaterialamDokladanakruglom stole «Konvenciya OON o pravahinvalidov i rossijskoezakonodatel'stvo: chtodelat?». M.: Gosudarstvennaya Duma FS RF, 2012) // http:// www.smolin.ru/read/Konvencia/pdf/Konvencia.pdf. (10.08.2022).

ZQAI

X

X

e о

"О 2 А JZ

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.