CC BY
9ГТАХР 14.37.09
ЛАТЫННЕГ1ЗД1 ЦАЗАЦ ЭЛ1ПБШН МУЛЬТИМЕДИЯЛЫЦ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ПАЙДАЛАНЫП ОЦЫТУ ЭД1СТЕМЕС1
Г.И.Салгараева1, Г.Б. Шойбекова2
Чех.г.к., профессор, 2ф.г.к., цауымд. проф. м.а., 1 2 Казац мемлекеттiк цыздар педагогикалыц университетi, Алматы ц. email: shoibekova280977@gmail.com
Мацалада цазац графикасынын ауысуына байланысты оны оцыту мэселелер1 царастырылады. Каз1рп техниканын царцынды дамуына байланысты оцыту тэж1рибелершщ брлыгы дерлж электронды турде втетiндiгi сез болады. Онын гшщде электронды оцу цуралы арцылы теориялыц жэне тэжiрибелiк сабацтары берiлiп, оларды вз бетiнше орындап, взiн-взi тексеру арцылы игеру жолдары берiлген. Сонымен цатар мектепалды даярлыц топтары мен бастауыш сынып оцушылары Yшiн де даярланган тYрлi ойын эдiстерi арцылы оцыту тYрлерi де осы мацаладан кврiнiс тапцан. Буган царап, латын элiпбиiн игертуде цогамнын барлыц мушелершщ жас ерекшелiктерi де ескерiлген. Ка^рп бiлiм берудегi ен басты мшдет -эрк1м взiн бiлiм тургысынан Yздiксiз жетiлдiру болатын болса, латын графикасын игеру кезiнде зерттеудiн будан кейiн де берерi мол болмац.
Туйт свздер: рухани жацгыру, латын элтбш, емле ережелерг, оцыту эдгстемеа, мультимедиялыц технология, электронды оцыту
Агартушы -педагог галым Ахмет Байтурсынулы «¥лттьщ сацталуына да, жогалуына да себеп болатын нэрсенщ ен цуаттысы - тш» деген екен [1]. Алаш цайраткерлер1 де латын элшбшн жазу-сызуда цолданды. Бул б1зге тансыц дуние емес.
Латын элшбш б.з.б. VII гасырда Римде грек жэне этрус элшбшнщ тармагы ретшде пайда болып, б.з. I гасырда цалыптасцан. Орта гасырда латын элшбш Еуропага тарады. Бул алфавита сонымен цатар Африка, Америка жэне Азия халыцтары пайдаланды. Казiр бул элшби элемде кещнен цолданылады.
ХХ1 гасыр - гылым мен техниканын царыштап дамып, ацпараттар легше шесе алмай жатцан уацыт. Кай елдщ гылымы озыц, технологиясы жетш болса, сол мемлекеттщ тшнщ цолдану аясы элемдш денгейде болады. Мэселен, элемдеп елдердщ 70 пайыздан астамы латын тшш цолданады. ХХ1 гасырда латын тш - технология, ацпарат, коммуникация тшше айналып отыр. Бул латын тшшщ экономикалыц тшмдшгш айцындайды. Компьютердеп жазу графикасынын непзп драйвер1 - латын тш. Елбасы Н.Э.Назарбаев 2013 жылы Халыцца Жолдауында «Казац алфавитш 2025 жылдан бастап, латын графикасына квш1ру ушш дайындыцты осы бастан цолга алу цажет. Бул цазац тшш жангыртып цана цоймай, оны осы замангы ацпарат тшше айналдырады» - дед1 [2]. Казац жазуы цогам дамуынын заманауи талаптарына лайыц болу ушш латын графикасына квшу керек. Бул цаз1р елдш, мемлекетак денгейдеп проблемага айналды. Бул - заман талабы. Fалымдардын птрлер1 мен квзцарастары эртурл!. Философиядагы диалектика зандылыгын ескерсек, бул цалыпты жайт. Себеб1, царама-цайшылыцсыз даму мумкш емес.
Елбасы Н.Э. Назарбаевтын «Болашацца багдар: рухани жангыру» атты баяндамасында заман сынагына твтеп беретш б1рнеше жобаны усынады. Сонын б1р1 - латын графикасына квшу. Елбасы цазац элшбшнщ тым тереннен тамыр тартатынын свз ете келш «Жршшщен, казак тiлiн бiртiндеп латын элшбшне квшiру жумыстарын бастауымыз керек. Б1з бул мэселеге негурлым дэйектшк цажетпгш терен тусшш, байыппен царап келем1з жэне оган юрюуге Тэуелс1зд1к алганнан бер1 муцият дайындалдыц», -дедь «Баспасвзд^ оцулыцтарды, бэрш де латын элшбшмен басып шь^ара 6acTayFa тиiспiз. Ол кезен де таяп цалды, сондыцтан б1з уацыт уттырмай, бул жумысты осы бастан цолга алуымыз керек. Б1з осынау ауцымды жумысты бастауга цажетп дайындыц жумыстарына цаз1рден юрюем1з», -дед1 [3].
Елбасынын осы свзш арцау етш, Казац мемлекетак цыздар педагогикалыц унивеситет де 1ргел1 зерттеу жумыстарымен айналысып келед1. Сонын айцын б1р дэлел1 рет1нде «Латын графикасына втуге байланысты интерактивт уйретуш1 багдарламалар жасаудын лингвистикалыц непздер1 мен мультимедиялыц технологиялары» атты жобаны юке асыруда.
Жобаны орындау барысында алдымьота мынадай эдктемелж мiндеттер койылды:
- латын элшбшне кешкен елдердщ тэжiрибесiндегi графикага байланысты жетютштердщ, жаца элiпбидi ^олданудагы оцтайлылыцтыц жэне оны оцып^йренудеп жецшдштердщ себебш аныцтау;
- кершiлес елдердщ тэжiрибесiвдеri графикага байланысты кемшшктердщ, жаца элшбцщ ^олданудагы цолайсыздыцтардыц жэне оны оцып^йренудеп цателштердщ немесе бiлiм беру саласындагы болган дагдарыстардыц себебiн аныцтау, статистикалыц, мониторингтiк талдау жасау;
- латын графикасына кешкеннен кейiнгi орфография, емле т^ргысынан туындайтын циыншылыцтарды арнайы мультимедиялыц технологиялар негiзiнде Yйретушi багдарламалар жасау арцылы шешу;
- латын графикасын игерту Yшiн балаларга арналган ойын багдарламалары мен мобильдi цосымшалар жасау;
- емле ережелерi мен латын графикасын практикалыц т^ргыда д^рыс цолдану жолдары келтiрiлген дыбыстыц жэне бейне материалдармен CYЙемелденген сандыц электронды оцулыц дайындау;
- кирилл графикасындагы символдарды латын графикасыныц символдарына автоматты тYрде аударма жасайтын арнайы сайт ашу;
- Android, iOS, Windows платформасында кирилл графикасынан латын графикасына аударудыц лингвистикалыц сездшн жасау.
Осы мiндеттердi шешу барысында филология гылымдарыныц докторы, профессор Т.Н. Ермекова, техника гылымдарыныц кандидаты, профессор Г.И. Салгараева, филология гылымдарыныц кандидаты, ^ауымдастырылган профессор м.а. Fi. Шойбекова, филология гылымдарыныц кандидаты, ^ауымдастырылган профессор м.а. С.А. Оданова, PhD докторант Н.А. Жацабаева, магистр Ж. Базаева, магистрант К. Сарыбаева сынды мамандар цазац гылымына, оныц iшiнде латын графикасына ауысу реформасыныц сэттi орындалуына Yлес цосып келедi.
Эрине, б^ндай мiндеттерден езге латын элiпбиiне кешкенге дейiн езге елдердiц тэжiрибесiн жинацтау, циындыц тугызган факторларды аныцтап, оларды цабылдамау, жетiстiктерге жету жолындагы нэтижелерш ез реформамызда пайдалану, орфографиялыц жацалыцтарды жасауда, ягни емеле жасауга атсалысу деген секiлдi лингвистикалыц мiндеттер жобаныц алгаш^ы бiрiншi жылында ай^ындалган болатын.
Сонымен цатар «2017 жылдыц аягына дейiн галымдардыц кемегiмен, барша ^огам екiлдерiмен ацылдаса отырып, цазац элшбшнщ жаца графикадагы бiрыцFай стандартты н^сцасын цабылдау керек» деген пiкiрге CYЙене отырып, езiндiк жеке кезцарастарды да ^сынып, тиiмдiлiгiн дэлелдеу мацсат болып отыр. ^азац мемлекеттiк цыздар педагогикалыц университетiнiц педагогикалыц жоFарFы оцу орны екендiгiн ескере отырып, ез тарапымыздан «2018 жылдан бастап жаца элшбцщ YЙрететiн мамандарды жэне орта мектептерге арналFан оцулыцтарды дайындауFа» кiрiсу де кезделш отыр. ОсыFан байланысты Университетiмiзде «Латын графикасы жэне цазац жазуы» атты базалыц пэндер тобына тащау компонентi ретiнде енгiзiп отырмыз.
«Осындай ^лттыц мэселенi шешуге атсалысу эрбiр ^лтжанды азаматтыц, эсiресе, тiлшi цауымныц мiндетi болFандыцтан, жоFары оцу орны аясында аталFан мiндеттi эрi теориялыц, эрi практикалыц т¥рFыдан жYзеге асыру жолдарын царастыруды жен деп бiлемiз.
ХХ Fасыр басында цазац халцы бiрнеше рет графика ауыстырFаны белгш. Осы кезецдерде жазуFа YЙрену Yшiн жэне сауатты жазу Yшiн цандай iстер жYзеге асырылды? Эрине, ол кездеп жазуFа YЙрету тэсiлдерi цазiргiмен салыстыруFа келе цоймас. Ол кезенде арнайы сездiктер шыFарылып, д^рыс-б^рысты^ын бшу Yшiн сездiктерге Fана жYгiне алатын. Kазiргi кезде де арнайы сездштер ез цажеттiлiгiн жоЙFан жоц, дегенмен, техника мен технологиялардыц дамуына байланысты жаца мYмкiндiктер ашылып жатыр. БYгiнгi кYнi осы технологияларды цолданып латын графикасына етуге байланысты сездердi д^рыс жазып, емле мэселелерiнiц оцтайлы шешiмiн табуFа арнайы мобильдi цосымшалар дайындауFа болады.
Сауатты жазу Yшiн Yнемi кешiрiп жаза беру керек деген пшр бар. М^ны ешкiм жоцца шы^ара цоймас. «...Орфографияны мецгеру бiртiндеп «керу бейнелерiн» жинацтау процесi ретшде керсетiлетiн, яFни цайталанFан керу арцылы цабылдаумен жэне жазудыц моторлы-цозFалыс реакцияларымен CYЙемелденген жекеленген сездердiц д^рыс жазылуларын еске
сацтау» [4]. Демек, айтылган сeздi цайта дыбыстап, сосын жазу - д^рыс тэсiл деп саналды. Бiрац б^дан езге сез магынасын, сез тYбiрiн бiле отырып жазу сияцты визуалды-аудиалды эдю-тэсiлцер де цолданылды. Осы тэсiлдердi пайдалана отырып, цатеаз жазу дагдысын цалыптастырады.
Грег Кесслер «Technology and the future of language teaching» деген мацаласында тiл Yйренуде техника ц^ралдарыныц кeмегi мол екенш, оцушыларымыздыц игiлiгi Yшiн осы техника ц^ралдарын цалай цолдана алатынымыз жэне оларды тэжiрибе жYзiнде кещнен цолдану жолдары жeнiнде тэжiрибе алмасуга кемек болады [12].
Жобаныц Fылыми-эдiстемелiк нэтижелерi гылыми басылымн дарда, б^царалыц ацпарат ц^ралдарында, халыцаралыц симпозиумдарда жарыц керш келедь Т.Н. Ермекова, Г.И. СалFараева, С.А. Оданова т.б. сынды Fалымдар тарапынан жарыц кeрiп келедi [13, 14].
К^рп кезде Казац мемлекетпк цыздар педагогикалыц университетi мен Абай атындаFы республикалыц мамандандырылFан дарынды балаларFа арналFан цазац тiлi мен эдебиетш терецдете оцытатын мектеп-интернаты арасында жасалFан езара меморандум негiзiнде аталFан мектепте «Латын графикасы жэне цазац орфографиясы» атты элективтi курсты жоба орындаушысы F.Б. Шойбекова оцытып келедi.
Б^л курста оцушылар жаца латын элшбшн мецгерш цана цоймай, жаца емле ережелерiмен танысып, сауатты жазуды да Yйренуде. Сауатты жазуды Yйрету барысында маман F.Б. Шойбекова 8, 9, 10, 11-сынып оцушыларына аудиалды жэне визуалды эдiстердi цолданады. Мэселен, жоба аясында даярланFан «Kel, qazaq tilin mreneiik!» электронды оцулыцтан оцушыларFа латын элшбшн Yйрете отырып, электронды оцу ц^ралы арцылы аудиалды жэне визуалды од i стер мен ж^мыс жасайды [5]. (1-суретте).
1-сурет
Осы электронды онлайн оцу ц^ралында эр сабацтаFы алFашцы тапсырмалар теориялыц оцу болып келедi де, оны тыцдалым эдiсi арцылы оцушыларFа тыцдатып, тапсырмаларды оцытамыз. Тыидалым эрекетшде бiлiм алушылар теориялыц мэселелердi электронды оцулыцтан тьщдау арцылы игередi [6, 65 б.].
Келес бетiнде темендепдей мэселелердi керу жэне тыцдау арцылы аудиалды жэне визуалды эрекет цатар орындалады. Демек, б^л эрекетте тыцдалым жэне керу арцылы бшм бершедь Б^л жерде латын элiпбиi туралы пiкiрлер цоFамдыц, Fылыми т¥рFыдан сараланып, берiледi (2-суретте).
\ QAZAQ ULTTYQ QVZDAR
¡rSjyy PEDAGOGIKALYQ YNIVERSITETI
Berilgen sandardyñ aitylyyn tyñdaúyz jáne qaitalanyz.
О © О О О
BIR EKI ÚSH TÓRT BES
О О о О Ф
ALTY JETI SEGIZ TOGYZ ON
2-cypem
Кeлeсi 6eTTe осы сaбaктьщ тэжipибeлiк бeлiмi бepiлeдi дe, оньщ тYpлi тaпсыpмaлapын пpaктикaлык тypFыдaн оpындay кaжeт болaды (3-cypemme).
3-cypem
Пpaктикaлык сaбaктьщ 6ip TYpi мынaдaй болмaк. Лaтын элiпбиiмeн бepiлгeн мэтiндi тыцдaйды жэнe кaйтaлaйды. Cонымeн KaTap кaзaк тшшщ фyнкционaлды сипaтын дa осы сaбaктa мeцгepe aлaды. Ce6e6i с¥pay мэнiндeгi тiлдiк бipлiктep TeK с¥payлы сeйлeмдep apкылы Faнa бepiлмeйтiнiн, сонымeн KaTap коммyникaтивтiк сипттaFы с¥pay мэнш дe кeйбip тiлдiк бipлiктep aткapaтындыFын кepсeтiп, тYсiндipyвгe болaды. Б¥Faн косa, тындaлымFa бepiлгeн мэтiндe дaцyыс apкылы дa кeмeк кaжeттiгiн ¥FындыpyFa болaтыны бepiлeдi. C¥payлы сeйлeм мeн хaбapлы констpyкциялы, 6ipaK с¥pay мэндi сeйлeмдepгe apнaйы жayaптap дa жaнындa бepiлгeн.
4-cypem
Келес тэжрибелш сaбaцтa кирилл грaфикaсымен жaзылFaн сeздердi лaтын элiпбиiмен жaзy керек. Б^л жерде жязылым эрекет орындaлaды (4-cypemme). Ф.Абдрaзaцовa жaзылым эрекетшщ белгiлерiне, ерекшелiктерiне тaлдay жaсaй отырып, жaзылымньщ дыбыстьщ-жaзылым, кeшiрy жaзылымы, жaтцa жaзy жaзылымы, кeркемдiк жaзылым, тaнымдьщ жaзылым, бaяy жaзылым, жылдaм жaзылым деген тyрлерiн ¥сынaды [8, 88 б.]. Алдыщы тaпсырмaлaрдa тыцдaлым, окылым эрекеттерi орындaлсa, кейiнгi тaпсырмaлaрдa жaзылым, aйтылым эрекеттерiн орындay ушш тaпсырмaлaр берiледi. Б^л эрекеттер жaцa мэлiметтi игерyде eте угымды. Б^л жeнiнде Г.Бейсенбековa сeйлеy эрекетшщ бiр тyрi оцылымды Fылыми-эдiстемелiк тYрFыдaн тaлдaп, оцылымньщ цызметш arni^^a [7], М.Жорaцбaевa тьщдaлым эрекетшщ цызметш, мaмaндьщпен бaйлaныстырa оцытyдaFы белгiлерi мен ерекшелiктерiн aйцындaды [9, 15б].
Осылaйшa ^лттьщ тiлiмiздiц лaтын грaфикaсын цaбылдay процесi жещлдеп, yйренyге aрнaлFaн бaFдaрлaмaлaр - онтайн электронды оцу ц¥Paлдaры мен aрнaйы элiппе о^улы^шр, ойын тyрлерi цолдaнылaды.
5-cypem
Келесi тэжiрибелiк сaбaцтa бaлaлaр aлFaн бiлiмiн цорытындылay мaцсaтындa тест бершедь Тест aлдыцFы теорияльщ сaбaцтaр негiзiнде ц¥PaстырылFaн. Ал тест соды^^ мынa тeмендегiдей нэтиже берiлiп, д^рыс жayaптaр жaсылмен белгiленiп шыFaды. Егер ^те жayaп болaтын болсa, олaр цызылмен боялып шыFaды (5-6-cypemmep).
б-cypem
Oсылaйшa элeктpонды оку K¥paлын пaйдaлaнyFa болaды.
Жобaны оpындay бapысындa жaсaлFaн мeктeпaлды дaяpлык топтapы мeн бaстayыш сынып окyшылapынa apнaлFaн apнaйы элiппe-окyлыFын дaйындaп, Унивepситeтiмiздiц бiлiктiлiктi жeтiлдipy оpтaлыFындa eткiзiлгeн сeминapлapдa, тpeнингтepдe aпpобaциядaн атюзвдь Б^л элeктpонды окулык сонымeн ^Tap шeтeлдeн кeлгeн Faлымдapдыц дa оц бaFaсын aлды. Б¥нымeн кaтap ^лттык идeологияны жYзeгe aсыpy мaксaтындa жYpгeн дeпyтaттapдыц дa aлдындa тaлкылaнып, жaцa ¥сыныстapды eнгiзy колFa aлынyдa.
Meктeп окyшылap мeн стyдeнттepдi, жaлпы лaтын элiпбиiн мeцгepyшiлepдi окыту бapысындa Learning apps бaFдapлaмaсымeн тYpлi ойындap K¥Paстыpылып, элiпбидi мeцгepтyдiц жeцiл api овдй, сонымeн кaтap тиiмдi тэсiлдepi дe колдaнылып кeлeдi.
Mэсeлeн, https://learningapps.org/watch?v=pgdhyt3k318 бaFдapлaмaсымeн жaсaлFaн сaбaк Yлгiлepiн пaйдaлaнyFa дa болaды [10]. (7-cypemme).
Бepiлгeн тaпсыpмa
OpындaлFaн тaпсыpмa
Тaпсыpмa кaтe оpындaлсa, ддоысы жaсылмeн, кaтeсi кызылмeн бeлгiлeнeдi
7-cypem
Б^л тaпсырмaдa (https://learningapps.org/watch?v=pgdhyt3k318) мaк;aл-мэтелдердщ жaлFaсын тayып, aстынa тiркеy керек. Егер тaпсырмaны д^рыс орындaсa, жaсылмен боялып шыFaды дa, ^те тiркесе, цызылмен цоршaлып шыFaды (8-cypemme).
8-cypem
https://learningapps.org/watch?v=p3ast4df518 сiлтемедегi тaпсырмaFa ¥Цсaстырып, жaс yйренyшiлерге aрнaлFaн ойын ойнaй отырып, уйрет^щ де мaцсaт еткен ойын бaFдaрлaмaлaрын кeптеп ¥ЙымдaстырyFa болaды.
tarara грaфикaсынa eтyге бaйлaнысты интерaктивтi yйретyшi бaFдaрлaмaлaр жaсayдьщ лингвистикaльщ негiздерi мен мyльтимедияльщ технологиялaры» жобaсыньщ мaцыздылыFы лaтын грaфикaсынa кeшкен кездегi лингвистикaльщ циындыцгарды шешyге бaFыттaлFaн. Б^л -цоFaм с¥рaнысын, цaжеттiлiriн eтей aлaтын жобa. Сayaттыльщ пен тшдщ емлелiк цыры Т.Н. Ермековaньщ бaсшылыFымен жyйеленiп, олaрды д^рыс игертyге бaFыттaлFaн б^цдай тaпсырмaлaр Г.И. СaлFaрaевaньщ бaсшылыFымен орындaлып жур.
Тaтaр тiлiн лaтын грaфикaсы негiзiнде оцытyFa бaйлaнысты aвтомaттaндырылFaн оцыту жyйесiн жaсaлFaн болaтын. Б^л ецбек P.M. Хaдиев, P.A. Бaгaвиевa, И.И. Ayхaдиев, P.P. Бaгaвиев, K.P. Хaдиевтiц aвторлыFымен жaрыц кeрдi [11]. Ецбекте цaзiргi зaмaндa мектеп оцyшылaрыньщ лaтын грaфикaсыньщ непзшде цYPылFaн жaзбaны оцып yйренyi ушш компьютерлiк-мyльтимедияльщ ц¥Paлдaрыньщ цaжеттiлiгi тyрaлы кел^ршген. Тaтaр тiлiн лaтын грaфикaсы непзвде игерyде кiшi жaстaFы бaлaлaрFa aрнaлFaн ойын тyрлерi берiлген. Сонымен цaтaр ондa лaтын грaфикaсынa негiзделген тaтaр тшшщ д^рыс жaзy (сayaттыльщ) дaFдылaрын цaлыптaстырyFa жэне негiзгi ережелерiн оцып yйренyге ^щл бeлiнген. AyдиотaспaFa тушршген мэтiндi грaфикaлыц сипaттa жaзyFa немесе керюшше жaзылFaн сeздердi д^рыс орфоэпиялayFa негiзделген тaпсырмaлaр берiлген.
Кершшес турю тшдес мемлекеттерде будан баска латын графикасын окытуга арналган арнайы Yйретушi багдарламалар мен мобильдi косымшалар жок десе де болады. Казак тш бiлiмiнде латын графикасына етуге байланысты лингвистикалык негiзге суйене отырып, арнайы мобильдi технология негiзiнде жасалган интерактивтi Yйретушi багдарламалар алгаш рет жасалып отыр.
Жоба орындаушыларыныц дайындаган эрбiр материалы жаца элiпбидi игерушшщ жеке, ез бетiнше игере алуымен сипатталады. Казiргi бiлiм берудегi ец басты мiндет - эркiм езш Yздiксiз жетiлдiру болатын болса, латын графикасын игеру кезвде бул жобаныц будан кейiн де берерi мол болмак.
ПайдаланылFан эдебиеттер
1. Ахмет Байтурсынов. Тш тагылымы. - Алматы: Ана тш, 1992. - 448 б.
2. Назарбаев Н.Э. «Казакстан - 2050» стратегиясы - калыптаскан мемлекеттщ жаца саяси багыты». Астана, 2013.
3. Назарбаев Н.Э. Болашакка багдар: рухани жацгыру // Егемен Казакстан. 12.04.2017. №70 (29051).
4. Богоявленский Д. Н. Психология усвоения орфографии. М.: Просвящение, 1966. - 304 с.,
с.60.
5. Оразбаева Ф. Тш элемь Макалалар зерттеулер. - Алматы, «Ан арыс», 2009-368 б.
6. Бейсенбекова Г. Окылым процесi: теориясы мен эдютемесь - Алматы: ЖШС «Мария», 2003.- 105б.
7. Абдразакова Ф. Казак тiлiн шетелдiк студенттерге жазылым эрекетi аркылы уйрету эдiстемесi (жогаргы оку орындарыныц филология факультетiне арналган) Канд.дисс. - Алматы, 2003. - 128 б.
8. Жоракпаева М.Д. Ет-сут биотехнология белiмi студенттерiне казак тшш тындалым эрекетi аркылы окыту эдiстемесi (Жогары оку орындарыныц орыс белiмдерiне арналган). Канд.дисс. - Алматы, 2002. - 156б.
9. https://learningapps.org/watch?v=pgdhyt3k318
10.Хадиев Р.М., Багавиева Р.А., Аухадиев И.И., Багавиев Р.Р., К.Р. Хадиев К.Р. Автоматизированный обучающий курс «Татар теле». [http://ito.su/main.php?pid=26&fid=6171&cid=25].
11. Greg Kessler. Technology and the future of language teaching. Foreign Language Annals. 2018; 51: 205-218. Online version: // https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/flan.12318
12.Салгараева Г.И. Латын графикасына кешудеп акпараттык технологияныц мYмкiндiктерi /Y Халыкаралык ТYркi Элемi Зерттеулерi. Халыкаралык симпозиум, Алматы, 2018, II том, 217221 бб.
13.Ермекова Т.Н., Шойбекова Fi. Латын графикасына етудеп ТYркия мен ТYркменстан тэжiрибесi / Y Халыкаралык ТYркi Элемi Зерттеулер^ Халыкаралык симпозиум, Алматы, 2018, II том, 226-231 бб.
14.Оданова С.А. Латын элшбшне кешу жагдайындагы Эзiрбайжан, Озбекстан тэжiрибелерi / Y Халыкаралык ТYркi Элемi Зерттеулерi. Халыкаралык симпозиум, Алматы, 2018, II том, 160163 бб.
МЕТОДИКА ПРЕПОДАВАНИЯ КАЗАХСКОГО АЛФАВИТА, ОСНОВАННОГО НА ЛАТИНСКОЙ ГРАФИКЕ, С ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ МУЛЬТИМЕДИЙНЫХ ТЕХНОЛОГИЙ
Г.И. Салгараева1, Г.Б. Шойбекова2, :к.тех.н., профессор, 2 к.ф.н., и.о. ассоц. профессора, 12 Казахский государственный женский педагогический университет, г. Алматы, Казахстан, етаП: shoibekova280977@gmail.com
В статье рассматриваются вопросы изучения казахской графики в связи с переходом с кириллицы на латиницу. В условиях быстрого развития современных технологий почти весь объем преподавания будет осуществляться в электронном виде. Электронный учебник включает теоретические и практические занятия. С помощью электронного учебника обучающиеся могут делать уроки, самостоятельно тренируясь
и тестируя себя. В статье рассматриваются различные методы обучения, подготовленные для детей дошкольного и начального периода обучения. Основная проблема современного образования заключается в обеспечении постоянного улучшения содержания образования, и изучение латинской графики будет продолжено.
Ключевые слова: духовное возрождение, латинский алфавит, правила правописания, методика преподавания, мультимедийная технология, электронное обучение
METHODS OF TEACHING THE KAZAKH ALPHABET BASED ON LATIN SCRIPT WITH THE USE OF NEW TECHNOLOGIES
G.I. Salgaraeva1, G.B. Shoibekova2
1 Cand. Sci. (Technics), professor 2 Cand. Sci. (Philology), acting associate professor Kazakh State Women's Teacher Training University, Almaty, Kazakhstan email: shoibekova280977@gmail.com
The article deals with the study of Kazakh graphics in connection with the change from Cyrillic graphics to the Latin alphabet. Due to the rapid development of modern technology, almost all teaching experience will be in electronic form. The electronic textbook includes theoretical and practical classes. With the help of an electronic textbook, students can train and test themselves. The authors discuss the different types of teaching methods prepared for children in preschool and primary school. The main challenge in modern education is to ensure continuous improvement of the context of education, and the study of Latin script will continue.
Key words: spiritual revival, Latin alphabet, spelling rules, teaching methods, multimedia technology, e-learning
Редакцияга 04.03.2019 кабылданды.
