Научная статья на тему 'ИСТИФОДА КАРДАНИ МЕТОДИ ТАЪЛИМИ ИНТЕРАКТИВӢ ДАР РАВАНДИ ДАРСҲОИ МАТЕМАТИКА ТАВАСУТИ БАРНОМАИ SCRATCH'

ИСТИФОДА КАРДАНИ МЕТОДИ ТАЪЛИМИ ИНТЕРАКТИВӢ ДАР РАВАНДИ ДАРСҲОИ МАТЕМАТИКА ТАВАСУТИ БАРНОМАИ SCRATCH Текст научной статьи по специальности «Физика»

CC BY
41
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Endless light in science
Область наук
Ключевые слова
методи таълими интерактивӣ / барномаи Scratch / фанни математика / операторҳои арифметикӣ / блокҳо.

Аннотация научной статьи по физике, автор научной работы — Ҷонмаҳмадов Исломиддин Тешаевич, Ятимов Ҳомид Тоҳирович, Суфиев Хайриддин Латифович

Методи таълими интерактивӣ яке аз равишҳои дуруст ба роҳ мондани раванди таълим ва муҳити мувофиқ фароҳам овардан барои шавқу рағбат ва дарки мазмуни дарс ба хонандагон мебошад. Дар мақола мо методи таълими интерактивиро дар раванди дарси математика бо истифода барномаи Scratch ҷори менамоем, ки ин усул ба хонандагон шавқу рағбати хос ба фанни математикаро фароҳам меорад. Бо барномаи Scratch мо бозиҳои математикиро дар асоси методикаи таълими интерактивии сохта ба хонандагон пешниҳод менамоем.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по физике , автор научной работы — Ҷонмаҳмадов Исломиддин Тешаевич, Ятимов Ҳомид Тоҳирович, Суфиев Хайриддин Латифович

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ИСТИФОДА КАРДАНИ МЕТОДИ ТАЪЛИМИ ИНТЕРАКТИВӢ ДАР РАВАНДИ ДАРСҲОИ МАТЕМАТИКА ТАВАСУТИ БАРНОМАИ SCRATCH»

ИСТИФОДА КАРДАНИ МЕТОДИ ТАЪЛИМИ ИНТЕРАКТИВЙ ДАР РАВАНДИ

ДАРС^ОИ МАТЕМАТИКА ТАВАСУТИ БАРНОМАИ SCRATCH

ЧОНМА^МАДОВ ИСЛОМИДДИН ТЕШАЕВИЧ

Докторанти PhD-и кафедраи Технологияи иттилоотй ва методикаи таълими информатикаи Донишгох,и давлатии Бохтар ба номи Н. Хусрав

ЯТИМОВ Х,ОМИД ТО^ИРОВИЧ

Муаллими калони кафедраи илмх,ои компютерии Донишгох,и давлатии Кулоб

Ба номи Абуабдуллох,и Рудакй

СУФИЕВ ХАЙРИДДИН ЛАТИФОВИЧ

Унвончуи кафедраи Методикаи таълими информатикаи Донишгох,и давлатии Кулоб ба номи Абуабдуллох,и Рудакй

Аннататсия. Методи таълими интерактиви яке аз равиш^ои дуруст ба ро% мондани раванди таълим ва мухцти мувофиц фаро^ам овардан барои шавку рагбат ва дарки мазмуни дарс ба хонандагон мебошад. Дар мацола мо методи таълими интерактивиро дар раванди дарси математика бо истифода барномаи Scratch цори менамоем, ки ин усул ба хонандагон шавцу рагбати хос ба фанни математикаро фаро^ам меорад. Бо барномаи Scratch мо бозщои математикиро дар асоси методикаи таълими интерактивии сохта ба хонандагон пешниуод менамоем.

Калидвожахр: методи таълими интерактиви, барномаи Scratch, фанни математика, операторной арифметики, блок^о.

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ИНТЕРАКТИВНОГО МЕТОДА ОБУЧЕНИЯ В ПРОЦЕССЕ УРОКОВ МАТЕМАТИКИ ПОСРЕДСТВОМ ПРОГРАММЫ SCRATCH

Аннотация. Интерактивный метод обучения является одним из правильных подходов к осуществлению учебного процесса и созданию подходящей среды для интереса учащихся и понимания содержания урока. В статье мы знакомим с методом интерактивного обучения в процессе уроков математики с использованием программы Scratch, который обеспечивает у учащихся особый интерес к математике. С помощью программы Scratch мы предлагаем учащимся математические игры, основанные на построенной интерактивной методике обучения.

Ключевые слова: интерактивный метод обучения, программа Scratch, математика, арифметические операторы, блоки._

USING AN INTERACTIVE TEACHING METHOD IN MATHEMATICS LESSONS THROUGH THE SCRATCH PROGRAM

Annotation. The interactive teaching method is one of the right approaches to implementing the educational process and creating a suitable environment for students' interest and understanding of the content of the lesson. In this article, we introduce a method of interactive learning during mathematics lessons using the Scratch program, which provides students with a special interest in mathematics. Using the Scratch program, we offer students mathematical games based on an interactive teaching methodology.

Keywords: interactive teaching method, Scratch program, mathematics, arithmetic operators, blocks.

Барои тартиби дилхох алгоритм ба мо авалан операторхо ва функсияхои арифметики,

ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"

ки аз чониби Scratch дастгирй мешаванд, лозим меояд. Акнун Шумо метавонед бо истифода аз блокхои бахши операторхо, ки бо он дар ин бахш Шумо метавонед дар барномаи Scratch хисобкунакхои математикии худро созед.

Scratch чахор амали асосии арифметикиро дастгирй мекунад: чамъ (+), тарх (-), зарб (*) ва таксим (/). Блокхое, ки барои ичрои ин амалхо истифода мешаванд, операторхо номида мешаванд. Онхо дар расми 1 нишон дода шудаанд. Азбаски онхо ракамхо истехсол мекунанд, онхоро метавон хамчун замима ба хама блоке, ки ракамхоро кабул мекунад, истифода бурд.

Расми 1. Операторной арифметики дар Scratch

Scratch инчунин оператори модулро низ дастгирй мекунад, ки бокимондаро хангоми таксим кардани як адад ба раками дигар нишон медихад. Масалан, 10 модули 3 ба адади 1 баробар аст, зеро бокимондаи 10 ба 3 таксимшуда адади 1 аст.

Х,амчун чудокунандаи дахй дар Scratch нукта истифода мешавад. Оператори модул аксар вакт барои санчиши таксимшавандагии адад ба раками дигар (хурдтар) истифода мешавад. Модули 0 мегуяд, ки шумораи калонтар ба як хурдтар таксим карда мешавад. Оё шумо фикр доред, ки бо ин рох тафтиш кунед, ки ракам чуфт ё ток аст? Оператори дигари муфиде, ки аз чониби Scratch дастгирй мешавад, мудаввар аст, ки даххоро то ба наздиктарин адад давр мезанад. Масалан, яклухткунии (3.1 *) = 3, яклухткунии (3.5) = 4 ва яклухткунии (3.6) = 4.

Вакте ки шумо дар барномасозй фаъолтар мешавед, ба шумо лозим меояд, ки дар як лахза раками тасодуфиро тавлид кунед, хусусан агар шумо эчод кардани бозихо ва моделиронй огоз кунед. Scratch ба шумо як блоки тасодуфиро барои ин максад пешниход мекунад. Он ракамхои тасодуфиро медихад. Ду куттии сафеди тахриршавандаи он ба шумо имкон медихад, ки худуди ин ракамхоро мукаррар кунед ва Scratch танхо ракамхоро байни ду раками зикршуда (бо назардошти) интихоб мекунад. Ч,адвали 1 чанд мисоли истифодаи ин блокро нишон медихад.

Мисол

Натичаи имконпазир

{0,1}

{0,1,2,3,^10}

{-2,-1,0,1,2}

{0, 10, 20, 30, 100 J

{0, 0.1, 0.15, 0.267, 0.3894, ^ 1.0}

{0, 0.01, 0.12, 0.34, 0.58, ^ 1.0}

Ч,адвали 1. Мисоли истифодаи блоки таъFийрёбандаx,ои тасодуфи.

Натичахои баромади тасодуфии блок аз 0 то 1 ва баромади тасодуфй аз 0 то 1.0 гуногун хоханд буд. Дар холати аввал, шумо ё 0 ё 1 мегиред ва дар дуюм - як касри дахй дар диапазони аз 0 то 1. Агар хадди аккал яке аз ракамхои дар блоки баромади тасодуфй воридшуда касри дахй дошта бошад, натича худи он хохад буд гарчанде инчунин касри дахй низ бошад.

Функсияхои математикй дар Scratch инчунин бисёр вазифахои математикиро дастгирй мекунад. Блоки решаи квадратй 14 функсияи математикиро дар бар мегирад, ки онхоро аз менюи афтанда интихоб кардан мумкин аст, аз чумла решаи квадратй, тригонометрй, логарифмй ва функсияхои экспоненсиалй. Шумо метавонед маълумоти бештарро дар бораи онхо дар файли MathematicalFunctions.pdf пайдо кунед.

Дар ин боб мо ба забони Scratch ва мухити барномасозии он аз наздик дида баромадем. Шумо дар бораи унсурхои гуногуни интерфейси корбар маълумот гирифта ва хатто бозй эчод мекунем.

Шумо холо тамоми маълумоти асосиро доред, ки барои сохтани скриптхои пуркувват дар Scratch лозим аст. Аммо ин танхо як кадами аввал барои навиштани барномахои ачиб аст. Дар кисмати минбаъда, мо амиктар хохем кард, ки чй тавр шумо метавонед Scratch-ро барои рушди малакахои барномасозии худ истифода намоед. Масалан:

говорить

говорить

говорить

говорить

говорить

в течение секунд ) в течение О секунд

в течение секу!

в течение Ц& секунд

в течение н секунд

1. Натичаи хар як блоки ин скриптро сабт кунед. Оё ягон намуна вучуд дорад?

2. Оё дар мисоли пешниход гардидаи 9 X 9, 99 X 99, 999 X 999, ... ва гайра намуна мавчуд аст?

Барои фахмидани натичаи ин амалхо ва тафтиш кардани чавобхои худ фармони say-ро истифода баред.

3. Ин чадвалро бо пур кардани маънои хар як ибора пур кунед.

Ифода

3 + (2 х 5)

(10 / 2) -3

7 + (8 х 2) -4

Акнун фармони say ва блокхои мувофикро аз бахши операторхо истифода баред, то чавобхои худро тафтиш кунед.

4. Ифодахои зерини Scratch-ро бо когаз ва калам арзёби кунед. Бигзор x = 2 ва y = 4:

а) 6 * х;

б) 2 * х + 4 * у;

в) х * х;

г) у + 4 / х * х;

д) у * у / 2 * х + 2.

5. Фармони гуфтанро бо блокхои мувофик аз бахши Операторхо барои хисоб кардани инхо истифода баред:

а) решаи квадратии 36;

б) синуси 30°;

в) косинуси 60°;

г) Натичаи яклухткуни 99.459.

6. Намунаи ифодахои математики дар раванди халли масъалахои математикиро дар чадвали 2 пешниход мекунем

7. Бо як хиллаи оддии математики, шумо метавонед оператори мудавварро барои мудаввар кардани адад ба чои дахии мушаххас истифода баред. Масалан, шумо метавонед бо истифода аз кадамхои зерин 5.3567 ба дахяк (яъне раками аввал дар тарафи рости нуктаи дахИ) мудаввар кунед:

а) 5,3567 X 10 = 53,567 (ададро ба 10 зарб кунед);

б) (53,567) = 54 (чавобро аз кадами а яклухт кунед);

в) 54/10 = 5,4 (ададро аз кадами b ба 10 таксим кунед).

Барои гирдоварИ кардани адад ба садяки наздиктарин (раками дуюм пас аз нуктаи дахИ) дар кадамхои номбаршуда ба шумо чИ тагирот лозим аст? Функсияи блокеро созед, ки аз

5.3567 то дах,як (ё садяк) мудаввар мекунад ва натичаро бо истифода аз блоки гуфтан намоиш додан мумкин аст.

Ифода ^имат

(2 + 3) х 4

5 + (2 х (7 -4))

(11 - 5) х (2 + 1) / 2

5 х (5 + 4) - 2 х (1 + 3)

(6 + 12) модули 4

3 х (13 модули 3 )

5 + (17 модули 5) - 3

Ч,адвали 2. Ифодахои математики.

Барои эх,сосот ва шавку рагбат пайдо кардани хонандагон ба фанни математика ба мо лозим меояд, ки рохдои нави таълимро ба хонандагон пешних,од намоем ва инчунин хонандагон шавку рагбати омузиши фанни математикаро аз худ дур насозанд. Дар баробари методи таълими салох,иятноки мо методи интерактивии таълимро ба хонандагон дар раванди таълими фанни математика ворид сохтем, ки он ба хонондагон салох,ияти бахотир гирифтан, дарки масъалах,ои математикй, кобилияти зех,нй, кобилияти чусту чолоки ва инчунин инкишофи нутки математикии худ хеле кумак мерасонад.

Бозии бо методи интерактивии таълим сохтаи мо дар раванди таълими фанни математика ба хонандагон шавку рагбати омузиши математикиро зиёд месозад ва ба хонандагон чор амали математикиро бо методи интерактивии таъли меомузонад. Дар расмх,ои 2 ва 3 мо майдони кодх,ои бозии интерактивии математикии худро нишон медих,ем.

Расми 2. ^исмати кодхои амалхои чамъ ва зарб.

Расми 3. ^исмати кодхои амалхои тарх ва таксим.

Расми 4. Натичаи барномаи математики бо истифода аз методи интерактивии

таълим.

АДАБИЕТ:

[1-M]. Джонмахмадов, И. Т. Методика обучения сетевым операционным системам в системе школьного образования республики Таджикистан [Текст] / И. Т. Джонмахмадов // Педагогическая информатика. - 2020. - № 2. - C. 28-33. - ISSN: 2070-9013.

[2-M]. Мирзоев, М. С. Место и роль информатики в системе основной школе [Текст] / М.С. Мирзоев, И.Т. Джонмахмадов, З.З. Тагоев // Педагогическая информатика. - 2021. - № 2. - C. 3-8. - ISSN: 2070-9013.

[3-M]. Цонмахмадов, И. Т. Раванди дар системаи тахсилоти фосилавИ ташкил намудани онлайн - дарсхо тавассути барномаи телеконференсияи ZOOM дар мисоли Донишгоци давлатии Бохтар ба номи Носири Хусрав. [Матн] / И.Т. Чрнмахмадов // Паёми Донишгохи миллии Точикистон. - 2021. - № 4 (309). - С. 290-305. - ISSN 2074-1847.

[4-M]. Цонма^мадов, И. Т. Системаи тахсилоти фосилавИ, ташкил намудани курсхои таълими барномасозИ тавассути имкониятхои таълими инноватсионии платформаи lms moodle. [Матн] / И.Т. Чрнмахмадов // Паёми Донишгохи миллии Точикистон. - 2022. - № 6 (351). - С. 260-270. - ISSN 2074-1847.

[5-M]. Мирзоев, М. С. Хусусиятхои дарсхои онлайн тавассути барномаи телеконференсияи microsoft teams дар системаи тахсилоти фосилавИ ва раванди ташкил намудани онхо дар мисоли Донишгохи давлатии Бохтар ба номи Носири Хусрав [Матн] / М.С. Мирзоев., И.Т. Чрнмахмадов // Паёми Донишгохи миллии Точикистон. - 2021. - № 7 (282). - С. 253-268. - ISSN 2074-1847.

[6-M]. Mirzoev, M. S. Technological effectiveness of the results of computer science education in secondary school as a factor of the quality of education in the distance learning system [Text] / M.S. Mirzoev, I.T. Dzhonmakhmadov, O.K. Shevchenko // International Conference on Technology Enhanced Learning in Higher Education «TELE2021». - С. 297-300. https://easychair.org/conferences/overview?a=26470321 https://tele.stu.lipetsk.ru/

[7-M]. Мирзоев, М.С. Практико-ориентированное оубчение информатики в общеобразовательных школах Республики Таджикистана [Текст] / М.С. Мирзоев, И.Т. Джонмахмадов, З.З. Тагоев // Педагогическая информатика. - 2023. - № 4. - C. 104-110. -ISSN: 2070-9013.

[8-M]. Мирзоев, М. С. Методические подходы к организации параллельного обучения языкам программирования в школьном курсе информатики в профильных классах [Текст] / М.С. Мирзоев, И.Т. Джонмахмадов, З.З. Тагоев // Сборник научных трудов по материалам Международной научно-практической конференции «Информатизация образования 2021». -Липецк, 2021. - С. 83-88.

[9-M]. Мирзоев, М. С. Система дистанционного образования как ключевой фактор развития качества высшего образования в республике Таджикистан [Текст] / М.С. Мирзоев, И.Т. Джонмахмадов // Международный научно-практический журнал: ENDLESS LIGHT in SCIENCE.-Алматы, - 2022. - С.24-33. - DOI: 10.24412/2709-1201-2022-24-33.

[10-M]. Мирзоев, М. С. Разработка мобильного приложения «Справочник по информатике» как результат проектной деятельности учащихся [Текст] / М.С. Мирзоев, И.Т. Джонмахмадов, З.З. Тагоев // Сборник научных трудов по материалам Международной дистанционной конференции «Интернет-технологии в образовании». - Липецк, 2021. - С.

251-258.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.