Научная статья на тему 'ИСЛОМ КАРИМОВ АСАРЛАРИДА КОНСТИТУЦИЯ ВА ҚОНУН УСТУВОРЛИГИ ҒОЯЛАРИ'

ИСЛОМ КАРИМОВ АСАРЛАРИДА КОНСТИТУЦИЯ ВА ҚОНУН УСТУВОРЛИГИ ҒОЯЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Право»

36
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Область наук
Ключевые слова
суд / камолот / бунѐдкорлик / хуқуқ / Конституция / фуқаро / жамият / халқ / давлат / тоталитар / маъмурий / жиноят / маърифат

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Беҳзоджон Қуролович Маликов, Санжарбек Комилжон Ўғли Хамроқулов

Ҳуқуқий билим ва кўрсатмаларнинг шаклланмаганлиги, тўлиқ яхлит эмаслиги билан боғлиқ. Бошқача айтганда, «ҳуқуқий инфантализм – ҳуқуқий онг бузилишининг енгил шакли, унда ҳуқуқий билимлар, йўл-йўриқлар ҳақида маълумот берилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ИСЛОМ КАРИМОВ АСАРЛАРИДА КОНСТИТУЦИЯ ВА ҚОНУН УСТУВОРЛИГИ ҒОЯЛАРИ»

Tashkent State Transport University The Constitution of the Republic of Uzbekistan is the Glorification of Human Dignity, the Guarantee of Our Free and Prosperous Life

Volume 3 | TSTU Conference 2 | 2022 O'zbekiston Respublikasi konstitutsiyasi -inson qadrini ulug'lash, erkin va _farovon hayotimiz kafolati

ИСЛОМ КАРИМОВ АСАРЛАРИДА КОНСТИТУЦИЯ ВА ЦОНУН

УСТУВОРЛИГИ ГОЯЛАРИ

Хукукий билим ва курсатмаларнинг шаклланмаганлиги, тулик яхлит эмаслиги билан боглик. Бошкача айтганда, «хукукий инфантализм - хукукий онг бузилишининг енгил шакли, унда хукукий билимлар, йул-йуриклар хакида маълумот берилган.

Калит сузлар: суд, камолот, бунёдкорлик, хукук, Конституция, фукаро, жамият, халк, давлат, тоталитар, маъмурий, жиноят, маърифат

Узбекистон Республикасининг биринчи Президенти Ислом Каримов асарларида илмий-назарий асослаб берилганидек, бизда барпо этилаётган хукукий демократик давлатнинг узига хос хусусиятларидан бири конуннинг олий хукмронлиги, миллати, дини, ижтимоий ахволи, сиёсий эътикодларидан катъи назар фукароларнинг хукуклари ва эркинликларини таъминлаб берилишидир.

Хукукий давлатда хамма нарса, хар кандай масала конунлар, хукукий меъёрлар асосида адолатли йул билан хал этилади. Крнун жамият ва давлат хаётидаги энг мухим муносабатларни тартибга солиб туради. ^онунийлик ва хукук-тартибот тантана килмаса, шахснинг хукук ва эркинликлари, каттик интизом, ички уюшкоклик ва масъулият устувор булмаса, конунлар ва анъаналар хурмат килинмаса хукукий давлатни тасавур этиб булмайди.

Хукукий давлатнинг негизи, унинг пойдевори-конун, конунийликдир. Хукукий давлат конун асосида фаолият курсатадиган, конун асосида яшайдиган, конун белгилаб берган чегарадан хар кандай холат ва вазиятда хам чикмайдиган давлатдир. [1]

Хукукий давлатнинг энг олий сузи хам, калби, бархаётлиги хам конундир. Ислом Каримов таъбирлари

Бехзоджон Куролович Маликов

ТДТрУ катта укитувчиси

Санжарбек Комилжон ртли Хамрокулов

ТДТрУ АТМ-3 гурух талабаси

АННОТАЦИЯ

December 1

Tashkent State Transport University Volume 3 | TSTU Conference 2 | 2022

The Constitution of the Republic of Uzbekistan O'zbekiston Respublikasi konstitutsiyasi -

is the Glorification of Human Dignity, the inson qadrini ulug'lash, erkin va

билан айтганда, хукукий давлатнииг куроли хам, химояси хам, кузи хам, сузи хам, калкони хам конундир.

^онун устуворлиги кенг маъноли сиёсий, хукукий, илмий-фалсафий тушун-ча булиб, унинг мохияти, узига хос жихатлари, тамойиллари, намоён булиш шакллари, амалга оширилиш йуллари Асосий ^онунимиз хамда Ислом Каримов асарлари, нутклари ва маърузаларида уз ифодасини топган.

Ислом Каримов узининг «Узбекистон-бозор муносабатларига утишнинг узига хос йули» асарида конун хукукий давлатнинг пойдевори, конунийлик унинг асосий тамойили, шарти эканлиги хакида шундай дейди: «^онуннинг устуворлиги-хукукий давлатнинг асосий принципидир. У хаётнинг барча сохаларида конуннинг катъиян хукмронлигини назарда тутади. Х,еч бир давлат органи, хеч бир хужалик юритувчи ва ижтимоий-сиёсий ташкилот, хеч бир мансабдор шахс, хеч бир киши конунга буйсуниш мажбуриятидан халос були-ши мумкин эмас. ^онун олдида хамма баробардир. ^онуннинг устуворлиги шуни билдирадики, асосий ижтимоий, энг аввало, иктисодий муносабатлар факат конун билан тартибга солинади, унинг барча катнашчилари эса хеч бир истисносиз хукук нормаларини бузганлиги учун жавобгар булади» [2].

^онун устуворлиги хакидаги таълимотлар жуда чукур ижтимоий-сиёсий, маънавий-маърифий, фалсафий маънога эга. Унинг мохиятини, бир-икки жумла билан баён этиб булмайди. ^онун устуворлиги хакидаги таълимот мохиятини бизнинг фикримизча, куйидагича изохласа булади;

-^онун устуворлиги барча жорий конунлар ва меъёрий хукукий хужжатлар Конституция асосида ва унга мувофик булиши зарурлигини англатади;

-бу тамойил хукукий давлатда, жамиятда ижтимоий, энг аввало, иктисодий муносабатлар факат конун билан тартибга солинишини билдиради. Кимда-ким бу коидага амал килмаса жавобгар булади;

-^онуннинг устуворлигини билиш, эътироф этиш-ижтимоий адолат карор топишининг асосидир. Сохибкирон Амир Темур айтганларидек, «^аерда конун хукмронлик килса, шу ерда эркинлик булади. Шунинг учун хам у куч-кудрат зурлик-зуравонликда эмас, аксинча, адолатда эканини кайта-кайта уктирган.

-^онун устуворлигига катъий риоя килиш хукукий давлатнинг асосидир. Узбекистондаги хукукий давлатда биринчи уринга хукук, иккинчи уринга давлатнинг куйилиши бежиз эмас, албатта.

-^онуннинг устуворлиги хукукий давлатнинг асосий тамойилидир. У хаётнинг барча жабхаларида конуннинг катъиян хукмронлигини назарда тутади. Конунларни

December 1

Tashkent State Transport University The Constitution of the Republic of Uzbekistan is the Glorification of Human Dignity, the Guarantee of Our Free and Prosperous Life

Volume 3 | TSTU Conference 2 | 2022 O'zbekiston Respublikasi konstitutsiyasi -inson qadrini ulug'lash, erkin va _farovon hayotimiz kafolati

менсимасликка, уларга риоя килмасликка хеч кимнинг хакки йук.

-хаёт шундан далолат берадики, жамиятда кабул килинган конунлар, ахлокий меъёрлар бузиладиган давлат хукукий давлат була олмайди. «Албатта, фукаролари конунни писанд килмайдиган давлат хукукий давлат була олмайди» [3].

Конун хукукий давлатда халк иродаси ифодасидир. Шунинг учун хам у мукаддас хисобланади. Уни бузган кимса халкни бехурмат килган хисобланади.[4]

-яна такрор ва такрор айтадиган булсак, бизнинг жамиятимиз ва давлатимизда конун, тагин бир бор конун каттаю кичик, жинси, миллати, эътикоди ва мансабидан катъи назар, барча учун устувордир. Асосий Конунда белгилаб куйилганидек, Узбекистоннинг барча фукаролари бир хил хукук ва эркинликларга эга булиб, жинси, миллати, тили, ижтимоий келиб чикиши, эътикоди, ижтимоий мавкеидан катъи назар, конун олдида тенгдирлар. Конун олдида хамма баробар. Конун бирорта кишига хам алохида имтиёз бермайди.

-Конун устуворлигига хилоф иш килиш ва унга менсимай караш, мансабдор шахслар, конунларни хаётга татбик этиши лозим булганлар ва бошка кишилар томонидан конунлардан гаразли максадлар йулида фойдаланиш конунларни обрусизлантиради, унга путур етказади, халкнинг норозилигига ва хакконий эътирозларига сабаб булади.[5] «Бундай вазиятда конунларни менсимаслик иллати, -дейди Ислом Каримов, -бутун жамиятни захарлайди, давлат томирлари емирилади, чирий бошлайди» Конун устуворлиги хакидаги конституциявий коида, Ислом Каримов таълимоти фукароларнинг хак-хукукларини, кадр-киммати, эркинлигини химоя килишга, ижтимоий адолатни карор топшириш ва мустахкамлашга каратилгандир. [7]

Конун устуворлиги, конунга итоаткорлик хакидаги Ислом Каримов таълимоти мустахкам таянчларга эга эканлигини, илдизлари нихоятда чукур ва кадимийлигини алохида таъкидлашга тугри келади. Буни хеч ким инкор кила олмайди. Конун- коидаларни, ахлокий нормаларни хурмат килиш, гунох ишлардан узини тийиш, угирлик, порахурлик, фирибгарлик, товламачилик, адолатсизликка йул куймаслик хакидаги гоялар, карашлар, хикматлар Шаркда, улкамизда куни-кеча пайдо булган эмас.[8] Унинг шаклланиш ва ривожланиш тарихи бир неча минг йилларга бориб такалади

December 1

Tashkent State Transport University The Constitution of the Republic of Uzbekistan is the Glorification of Human Dignity, the Guarantee of Our Free and Prosperous Life

Volume 3 | TSTU Conference 2 | 2022 O'zbekiston Respublikasi konstitutsiyasi -inson qadrini ulug'lash, erkin va farovon hayotimiz kafolati

REFERENCES

1. Ислом Каримов. Узбекистан: миллий истиклол, иктисод, сиёсат, мафкура. 1-жилд. Т.: «Узбекистон», 1996, 321-бет.

2. Ислом Каримов. Бунёдкорлик йулидан. 4-жилд. Т.: «Узбекистон», 1996, 184-бет.

3. Malikov Behzodjon Kurolovich (2021) FUNDAMENTALS OF SPIRITUAL SAFETY -LEGISLATION IN UZBEKISTAN Euro Science: International Conference on Social and Humanitarian Research,Hosted from Cologne, Germany April 25rd -26th 67-69.

4. Malikov B.Q. (2021) Davlat xizmatlari to'g'risidagi qarashlar evolyutsiyasining nazariy asoslari Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences 1 (3) 598-609.

5. Маликов Б. К. (2021). УЗБЕКИСТОНДА ДАВЛАТ ХИЗМАТИНИ ТАРТИБГА СОЛИШДАГИ МУАММОЛАР. ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES, 2(2), 1160-1164. https://doi.org/10.24411/2181-1385-2021-00317

6. Маликов Б. (2021) РИВОЖЛАНГАН ХОРИЖИЙ МАМЛАКАТЛАРНИНГ ДАВЛАТ ХИЗМАТЛАРИДА КАТЕГОРИЯЛАШТИРИШ ТАЖРИБАЛАРИ UzACADEMIA SCIENTIFIC-METHODICAL JOURNAL VOL 2, ISSUE 1 (12), 97-105

7. Бехзоджон Куролович Маликов (2021) Шарк мутафаккирларининг давлат хизматларига доир сиёсий карашлари «SCIENTIFIC PROGRESS» Scientific Journal Volume: 1, ISSUE: 4 (pp.207-212)

8. Маликов Бехзоджон Куролович (2021) ЁШЛАРНИ САЛБИЙ МАФКУРАВИЙ ТАХДИДЛАРДАН ХДМОЯ КИЛИШ - ДАЁТИЙ ЗАРУРИЯТ YANGI O'ZBEKISTONDA ILM-FAN VA TA'LIM ILMIY-METODIK JURNALI VOL 1, ISSUE 1 (1) 202-206

December 1

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.