Научная статья на тему 'ИСТЕМОЛЧИ ИШЛАР БАЖАРИШ ВА ҲИЗМАТЛАР КЎРСАТИШ ШАРТНОМАЛАРИ СУБЪЕКТИ'

ИСТЕМОЛЧИ ИШЛАР БАЖАРИШ ВА ҲИЗМАТЛАР КЎРСАТИШ ШАРТНОМАЛАРИ СУБЪЕКТИ Текст научной статьи по специальности «Право»

CC BY
12
3
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
истеъмолчи / зарар / субъект / иш бажариш / хизмат кўрсатиш / шартнома / фрилансер / тадбиркор / жисмоний шахс / юридик шахс. / сonsumer / harm / subject / performance of work / provision of services / contract / freelancer / entrepreneur / individual / legal entity.

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Бабаев, Джахонгир Исмаилбекович

Иш бажариш ва хизмат кўрсатиш соҳаларида истеъмолчи билан шартномавий муносабатларга киришаётган субъектлар доираси хилма-хилдир. Деярли барча ҳолатларда бу субъектлар тадбиркорлик фаолияти амалга оширувчи жисмоний ва юридик шахслар ҳисобланадилар. Бироқ бугунги кунда иш бажариш ва хизмат кўрсатишларнинг инновацион усулларининг кенг тарқалаётганлиги, Интернет тармоғи орқали онлайн хизмат кўрсатиш турларининг оммалашиб бораётганлиги истеъмолчи билан ҳуқуқий муносабатга киришаётган субъектлар доирасини аниқлаш муаммосини юзага келтирмоқда. Айниқса, фрилансерлик фаолиятининг ривожланаётганлиги, масофавий иш бажариш ва хизмат кўрсатиш кўламининг ортиб бораётганлиги, онлайн хизмат турларининг такомиллашиб бораётганлиги истеъмолчилар ҳуқуқларига нисбатан янги хавфлар ва чақириқларни ҳосил қилмоқда. Бу эса айни пайтда истеъмолчиларга етказилган зарарлар учун жавоб бериши лозим бўлган субъектларни аниқлаш ва топишда қийинчиликлар пайдо бўлишига, айрим ўринларда эса зарарларнинг қопланмай қолишига олиб келмоқда.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

SUBJECT OF CONTRACTS FOR THE PERFORMANCE OF CONSUMER WORKS AND PROVISION OF SERVICES

The circle of subjects entering into contractual relations with the consumer in the field of performance of work and provision of services is diverse. In almost all cases, these are individuals and legal entities engaged in entrepreneurial activities. However, today the spread of innovative methods of performing work and providing services, the growing popularity of online services on the Internet creates the problem of determining the circle of persons entering into legal relations with the consumer. In particular, the development of freelance activities, an increase in the volume of remote work and provision of services, and the improvement of online services create new threats and challenges for consumer rights. This, in turn, leads to difficulties in identifying and finding the subjects who should be responsible for the harm caused to consumers, and in some cases leads to the impossibility of recovering the harm. For this rule to apply, society must have a market based on free competition, supply and demand.

Текст научной работы на тему «ИСТЕМОЛЧИ ИШЛАР БАЖАРИШ ВА ҲИЗМАТЛАР КЎРСАТИШ ШАРТНОМАЛАРИ СУБЪЕКТИ»

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(8), August, 2023

ИСТЕМОЛЧИ ИШЛАР БАЖАРИШ ВА ХДОМАТЛАР КУРСАТИШ

ШАРТНОМАЛАРИ СУБЪЕКТИ

Иш бажариш ва хизмат курсатиш соуаларида истеъмолчи билан шартномавий муносабатларга киришаётган субъектлар доираси хилма-хилдир. Деярли барча уолатларда бу субъектлар тадбиркорлик фаолияти амалга оширувчи жисмоний ва юридик шахслар уисобланадилар. Бироц бугунги кунда иш бажариш ва хизмат курсатишларнинг инновацион усулларининг кенг тарцалаётганлиги, Интернет тармози орцали онлайн хизмат курсатиш турларининг оммалашиб бораётганлиги истеъмолчи билан ууцуций муносабатга киришаётган субъектлар доирасини аницлаш муаммосини юзага келтирмоцда. Айницса, фрилансерлик фаолиятининг ривожланаётганлиги, масофавий иш бажариш ва хизмат курсатиш куламининг ортиб бораётганлиги, онлайн хизмат турларининг такомиллашиб бораётганлиги истеъмолчилар ууцуцларига нисбатан янги хавфлар ва чацирицларни уосил цилмоцда. Бу эса айни пайтда истеъмолчиларга етказилган зарарлар учун жавоб бериши лозим булган субъектларни аницлаш ва топишда цийинчиликлар пайдо булишига, айрим уринларда эса зарарларнинг цопланмай цолишига олиб келмоцда.

Калит сузлар: истеъмолчи, зарар, субъект, иш бажариш, хизмат курсатиш, шартнома, фрилансер, тадбиркор, жисмоний шахс, юридик шахс.

ПРЕДМЕТ ДОГОВОРОВ НА ВЫПОЛНЕНИЕ ПОТРЕБИТЕЛЬСКИХ

Бабаев Джахонгир Исмаилбекович

Юридик фанлар номзоди, доцент Тошкент давлат юридик университети Фукаролик хукуки кафедраси профессор в.б.

АННОТАЦИЯ

РАБОТ И ОКАЗАНИЕ УСЛУГ

Бабаев Джахонгир Исмаилбекович Кандидат юридических наук, доцент Ташкентский государственный юридический университет и.о. профессора кафедры Гражданского права

+998901787260

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(8), August, 2023

АННОТАЦИЯ

Круг субъектов, вступающих в договорные отношения с потребителем в сфере выполнения работ и оказания услуг, разнообразен. Практически во всех случаях это физические и юридические лица, занимающиеся предпринимательской деятельностью. Однако сегодня распространение инновационных методов выполнения работы и оказания услуг, растущая популярность онлайн-сервисов в сети Интернет создает проблему определения круга лиц, вступающих в правоотношения с потребителем. В частности, развитие фрилансовой деятельности, увеличение объема удаленного выполнения работы и оказания услуг, совершенствование онлайн-сервисов создают новые угрозы и вызовы для прав потребителей. Это, в свою очередь, приводит к трудностям в выявлении и нахождении субъектов, которые должны нести ответственность за вред нанесенный потребителям, а в некоторых случаях приводит к невозможности взыскания вреда. Для применения этого правила в обществе должен быть рынок, основанный на свободной конкуренции, спросе и предложении.

Ключевые слова: потребитель, вред, субъект, выполнение работы, оказание услуги, договор, фрилансер, предприниматель, физическое лицо, юридическое лицо.

SUBJECT OF CONTRACTS FOR THE PERFORMANCE OF CONSUMER WORKS AND PROVISION OF SERVICES

The circle of subjects entering into contractual relations with the consumer in the field of performance of work and provision of services is diverse. In almost all cases, these are individuals and legal entities engaged in entrepreneurial activities. However, today the spread of innovative methods of performing work and providing services, the growing popularity of online services on the Internet creates the problem of determining the circle of persons entering into legal relations with the consumer. In particular, the development of freelance activities, an increase in the

Babaev Jakhongir Ismailbekovich

Candidate of Legal Sciences, Associate Professor

Tashkent State University of Law acting Professor of the Department of Civil Law

+998901787260

ABSTRACT

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(8), August, 2023

volume of remote work and provision of services, and the improvement of online services create new threats and challenges for consumer rights. This, in turn, leads to difficulties in identifying and finding the subjects who should be responsible for the harm caused to consumers, and in some cases leads to the impossibility of recovering the harm. For this rule to apply, society must have a market based on free competition, supply and demand.

Key words: mnsumer, harm, subject, performance of work, provision of services, contract, freelancer, entrepreneur, individual, legal entity.

Hm öa^apum MyHocaöarnapuga ucTetMonnu öeBocura umTupoK этaцнгaн mapTHOMa - Maumufi nygpar mapTHOMacu xucoönaHagu. Maumufi nygpar mapTHOMacuga x,aM naKaHa ongu-coTgu öynraHu Kaöu ucTetMonnuHuHr Maumufi ëKH öom;a maxcufi эxтнё^ннн KpHgupumra ;aparanraH umnapHu öa^apyBnu maxc - TagöupKopnuK ^aonuaraHu aManra omupyBnu öyropTManu cu^arnga OKHHHr 656-Moggacu SupuHnu KucMugaH aHrnamunumuna, Ma3Kyp mapTHOMaga 6ywpTMaHH-^y;apo Synumnuru ;artHH öenrunaHraH. Maumufi nygpar MyHocaöarnapuga ucTetMonnu $y;apo y3uHuHr Maumufi Ba maxcufi Tycgaru эxтнё^пapннн KpHgupum Syfiuna Terumnu Typgaru ^aonuarau aKKa TagöupKop ëKu ropuguK maxc cu^arnga aManra omupaëTraH cyöteKTra öyropTMa öepagu. OgaTga öyHgafi эxтнё^пap ^yMnacura KuMëBufi TO3anam, Maumufi TexHuKa BOcuTanapuHu Ty3aram, nofiaÖ3anHu TatMupnam, KufiuM-öom TuKum, neBapnunuK, $y;aponapHuHr Tyfi ëKu öom;a MapocuMnapuHu yTKa3um, capTapomnuK Ba my Kaöu öom;a Typgaru ^aonuar op;anu KOHgupunagu.

Maumufi nygpaT mapTHOMacu npegMerara $y;aponap ypTacuga maxcufi, ounaBufi, yfi-py3Fop Ba öom;a my Tycgaru эxтнё^napннн ;oHgupum Syfiuna By^ygra KenaguraH, TagöupKopnuK ^aonuaraHu aManra omupum öunaH öoFnu; öynMaraH MyHocaöaraap Kupagu[21]. MpuguK agaôuëTnapga ;afig этнnнmннa, Maumufi nygpaT mapTHOMacuHuHr npegMeTu öopacuga Typnuna ;apamnap SungupunraH. AfipuM onuMnapHuHr ^uKpuna, Maumufi nygpaT mapTHOMacuHuHr npegMeTuHu Tapa^napHuHr Terumnu umnapHu öa^apum, umHuHr Hara^anapuHu onum, umHKHr Hara^anapuHu Tonmupum, öyropTManu TOMOHugaH öa^apunraH um Hara^anapuHu ;aöyn ;unumra ;aparanraH $aon xapaKarnap TamKun этaцн[22]. Eom;a rypyx, onuMnap эca Maumufi nygpaT mapTHOMacuHuHr npegMeTuHu $y;aponapHuHr Maumufi эxтнё^napннн ;oHgupumra ;apaTunraH ^ucMufi Hara^ara эpнmнmгa ;aparanraH MyHocaöaTnap xpcun ;unagu[23].

KHPHm

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(8), August, 2023

OHKpHMH3na, MaarnHH nygpar mapTHOMacHHHHr npegMeTH öynuö ^yKapO-ôywpTMaHHHHHr MaumuH Ba ôom^a maxcuH эxтнё^пapннн KOHgupumra KaparnnraH Ba öyHHHr ynyH no3HM öynraH Hara^aHH Taôëpnam x,aMga TOnmupumra KaparnnraH nygpaTHHHHHr xarra-xapaKaraapH xucOönaHagu. EupOK 6y xapaKaraap Maxcyc cyöteKT - TagöupKOpnuK ^aonuaTHHu aManra OmupyBHH nygpaTHH TOMOHHgaH aManra OmupunraHugaruHa y MaumuH nygpaT mapTHOMacHHHHr npegMeTH öynagu. XyKyKHÖ MyHOcaöarnHHr hkkh Tapa^H x,aM ^yKaponap öynraHga öa^apunraH x,aMga MaumuH Ba maxcuH эxтнё^пapннн KOHgupumra KaparnnraH um MaumuH nygpaT mapTHOMacHHHHr npegMeTH öyna OHMafigu. EyHgaH MyHOcaöaraap nygparauHr yMyMHH KOuganapu öunaH TapTuöra conHHagu.

MYXOKAMA BA HATH^AÏÏAP MaumuH nygpaT mapTHOMacHHHHr cyöteKTH xucoönaHraH TagöupKOpnHK ^aonuaTHHH aManra omupaëTraH nygpaTHHHHHr xyKyKHÖ MaKOMH öopacuga $HKp ropmraHga, um öa^apum Ba xH3MaT KypcarnmHHHr öyryHru puBO^naHHm gapa^acuga Typnuna xpnarau Kypum MyMKHH. ^hohhh, xp3Hpru mapOHTga MaumuH nygpaT ^aOnuATHHH aManra OmupaëTraH maxcnapHH TagöupKOp cu^arnga pyöxargaH yTMacgaH ^aOnuaT ropuTaguraH - y3HHH y3H öaHg KHnyBHH ^hcmohhh maxcnap - ^punaHcep TOH^acuHHHr By^ygra Kenumu öy CO^aga x,aM HCTetMOHHHnap xyKyK^apu öy3HHHmuga ^aBOÖrap maxcHH aHHKnam MyaMMOCHHH W3ara KeHTHpagu. OgaTga ^punaHcep - ^hcmohhh Ba ropuguK maxcnapra xroMaraap Kypcaram, umnapHH öa^apum öyHHHa Mexpar ^aOnuflTHHH MycTaKun aManra OmupaguraH, OTT cu^araga pyöxaira OHHHMaraH Ba ënnaHMa xOguMHap MexparagaH ^OfiganaHMafiguraH ^hcmohhh maxcnap - y3HHH y3H öaHg KunraH ^yKapOnap xucOÖnaHagH[24],

Y3ÖeKHcTOH PecnyönHKacu npe3ugeHTHHHHr 2020 hhh 8 HWHgaru n^-4742-coh KapOpu ÖHnaH TacguK^aHraH "Y3hhh y3H öaHg KunaguraH maxcnap ynyH ^aOHHAT (umnap, xroMaraap) Typnapu pyöxaTH"ga [25] ^punaHcepnapHHHr 67 Ta Typu caHaö yranraH. Hm öa^apum Ba xH3MaT Kypcaram œxacuga öyHgaö KeHr Ba xHHMa-xHH ^aOHH^T TypnapuHHHr ^Opufi этнпнmн h^oöhh ^uxaraap öunaH öupra, HCTetMOHHH ^yKapOnapHHHr MaumuH nygpaT Ba xH3MaT Kypcaram cOxacugaru xyKyKgapuHH xhmoa KHHumga öup Kagap KHHHHHHHHKnapHH W3ara KenTupumu MyMKHH. Ymöy KHHHHHHHHKnap KyHugarunapga HaMOëH öynagu:

1) ^punaHcepnap TagöupKOpnuK ^aOnuaTHHH aManra OmupyBHH cyöteKT XHcOönaHMafigu. Ey эca aHHH naHTga ynap Ba öywpTManu ypTacugaru MyHOcaöaTnapga OgaTgaru nygpaT mapTHOManapu cu^aTHga Kypunagu Ba W3ara

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(8), August, 2023

келадиган хукукий муносабатларга нисбатан истеъмолчиларнинг хукукларини химоя килиш тугрисидаги конун талаблари татбик этилиши масаласи;

2) фрилансер томонидан бажариладиган иш буйича кафолат берилиши, у томонидан буюртмачига маълумотлар берилиши ва бошка истеъмолчи хукукларини таъминловчи хукукий механизмларнинг кулланилиши масаласи;

3) узини узи банд килган шахслар ёлланма ишчиларни жалб кила олмаслиги хамда иш берувчига эга була олмаслиги масаласи;

4) узини узи банд килган шахснинг манзили, унинг номи ва ким эканлигини аниклаш масаласи;

5) буюртмачига зарар етказилганда фрилансерда тегишли мол-мулк ёки маблагнинг мавжуд булмаслиги.

Мазкур холатлар эса уз навбатида истеъмолчи иштирок этадиган иш бажариш муносабатлари доирасини кенгайтиришни, фрилансерлар томонидан иш бажариш ва хизмат курсатишда фукаро-буюртмачи истеъмолчи макомига эга булишини такозо этади. Фрилансерлар томонидан бажариладиган ишлар ва курсатилган хизматлар, колаверса, улар фаолиятининг узига хослигидан келиб чикиб бу тоифадаги шахсларнинг буюртмачилар билан хукукий алокаларини алохида конун хужжати доирасида тартибга солиш зарурати юзага келади. Бунда фрилансерлар фаолиятининг узига хослигидан келиб чикиш лозим. Хорижий мамлакатларда фрилансерлик анча машхур саналади. Фрилансерликнинг ватани хисобланган АКТТТда узини узи банд килиш масофавий иш ёки инглизча "Telecommuting" - "масофавий ишлаш"нинг бир тури хисобланади. Америкалик мутахассислар Жил Гордон ва Дэвид Флемминг томонидан 1972 йилда яратилган "Telecommuting" тизими ходимни ишхонага олиб келишдан кура, ходимга ишни етказиш осон ва арзонлиги гоясидан келиб чикади. Бунда асосий масала иш берувчи томонидан техник ва вакт ресурсларини иктисод килиш, офисни ижарага олиш буйича харажатларни камайтиришга имкон берса, ходим учун хам уйдан чикмаган холда ишни бажариш имконини беради. А^Шда "Telecommuting" - кенг маъноли тушунча булиб, 2010 йилдаги "Телеиш тугрисидаги конун" (Telework Enhancement Act) билан тартибга солинадиган барча масофавий иш бажариш турларини камраб олади. Бу тоифага штатдан чикарилган ва иш берувчи томонидан бевосита телефон ёки электрон алокаси ёрдамида назорат килинадиган ходимлар, уриндошлик асосида масофавий ишлашловчи ходимлар ва узининг барча ишини масофавий амалга оширадиган бошка ходимлар киради[26]. А^Шда фрилансерлик тадбиркорлик фаолиятининг бир тури хисобланади ва махсус соликка тортиш тизимига тушади[27].

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(8), August, 2023

Агар жисмоний шахс иш берувчи томонидан назорат килинадиган иш бажарса, у "мустакил пудратчи" (фрилансер) хисобланмайди, гарчи унга эркин харакат килиш имконияти такдим этилган булса хам. Фрилансер ва ходимни фаркловчи ягона мезон - иш берувчининг ишни бажариш жараёни тулик назорат этишга юридик хукуки борлиги масаласи саналади.

Фрилансерларнинг хукукий макоми Италия Гражданлик кодексида узига хос тарзда белгиланган. Жумладан, ушбу давлат ГКнинг бешинчи китоби ахолининг бандлиги, мехнат ва тадбиркорлик муносабатларига багишланган булиб, унинг 2222-моддасида узини узи банд килиш ("lavoro autonomo", инглиз тилида "self-employed") тугрисидаги коида белгиланган. Фрилансернинг асосий белгиси мижозга буйсунмаган холда хак эвазига ишни бажариш ёки хизматни курсатиш хисобланади[29].

Италияда узини узи банд килган ходимлар турли хилдаги фаолиятни амалга оширадилар: хунармандлар, фермерлар, рассомлар ва шу кабилар. Узини узи банд килган шахсларнинг турли категоряилари ажратилади ва улардан асосийлари булиб жисмоний мехнат ва аклий мехнат ходимлари хисобланадилар. Аклий мехнат ишчилари жумласига анъанавий фирлансерлик касби тушунчасига якин булган эркин касб киради. Уз навбатида, фрилансерларни соликка тортиш, уларнинг ижтимоий химояси, механт шароитлари хам турличадир[30].

Европа Иттифокида фрилансер мехнатини ташкил этишнинг иккита асосий схемасини ажратиш мумкин. Биринчи схема (Буюк Британия) фрилансер ёлланганда унга компаниянинг тулаконли ходими макоми берилади. Бунга мукобил сифатида узини узи банд килган ишчилар махсус агентликларда руйхатдан утказиладики, бу уларнинг хукукларини максимал даражада химоя килишга асос булади[31]. Иккинчи схема бугунги кунда Европа фрилансерлари (Эстония, Франция, Германия, Норвегия) орасида машхур булиб, уларни якка тартибдаги тадбиркор сифатида руйхатдан утказилишига асосланади. Ушбу схема доирасида фрилансер барча жихатлари ва окибатлари (руйхатдан утиш, солик органлари ва ижтимоий химоя органларида хисобда туриш, тадбиркорларнинг тегишли тоифаси учун белгиланган соликлар ва бошка туловларни тулаш) билан бирга тадбиркорлик фаолияти хисобланади. Бунда фрилансер якка тадбирорлик доирасидан чикарилмайди ва хаттоки унинг алохида тури сифатида хам каралмайди. Бу уз навбатида хукукий тартибга солишдаги узига хослик мавжуд эмаслигини курсатади. Европа Иттифоки мамлакатлари (Греция, Италия, Франция, Польша)да фрилансерларни муддатли мехнат шартномаси буйича соатбай ишга олиш амалиёти мавжуд. Лекин

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(8), August, 2023

öyHgafi aManuëT y3uHu oKnamu ëKu oKnaMacnuru xo3upna y3 ucöotuhu TonraHu fiy;. ffly caöaönu, ^punaHcepnapHuHr xyKyKufi Ma;oMuHu öenrunamga Ha^a;aT ynapHu xuMoa Kunum, öanKu ynap öunaH xyKyKufi MyHocaöaTra KupumaëTraH, ynapra MyafiaH umHu öa^apum TonmupuFuHu roKnaëTraH ^ucMOHufi maxc -$y;apoHuHr öyropTManu - ucTetMonnu cu^arnga xyKyKnapuHu xuMoa Kunum xaM MyxuMgup. ffly caöaönu ^punaHcepnap Ma;oMuHu aHuKnamga, ynap ^aonuaraHu TapTuöra conumra oug öynraH anoxuga HopMarnB-xyKyKufi xy^^arau ;aöyn Kunum xaMga $y;aponapHuHr Maumufi ëKu öom;a maxcufi эxтнё^napннн KoHgupumra KaparnnraH umnapHu öa^apumga ynap aKKa TapTuögaru TagöupKop Ma;oMuga öynumnapu, ynapra my Ma;cagga öyropTMa öepraH $y;aponap эca ucTetMonnu öynumu xaKugaru ;ougaHu aHuKnamTupum 3apyp öynagu.

Eupo; aMangaru KoHyHHunuKga y3uHu y3u öaHg KunyBHu $y;aponap Maumufi ëKu maxcufi Tycgaru umHu öa^apumra oug öyropTMa öepraH ^ucMoHufi maxc öunaH mapTHoMaBufi MyHocaöaT aKKa TagöupKopra oug Ma^öypuaTnapHu 3uMMacura onumu xycycugaru ;ouga MaB^yg эмac. Ey эca ucTuKöonga y3uHu y3u öaHg KunraH maxc Ba ucTetMonnu ypTacugaru Hu3onapHu xan этнmga xyKyKufi öymnuKnapHu ro3ara KenTupumu MyMKuH. AfiHu nafiTga ucTetMonnu xyKyKnapuHu xuMoa Kunumga, xycycaH, um öa^apum MyHocaöaTnapuga ucTetMonnunapra eTKa3unraH 3apapnapHu ;onnam cyöteKTnapuHu aHu;namgaru aHa öup MyaMMo -BocuTanunap ëKu öyropTManapHu fiyHanTupum ^aonuaraHu aManra omupyBHunapHuHr ^aBoörapnuru xucoönaHagu. ^yMnagaH, öyryHru KyHga Tamum ^aonuaraHu aManra omupyBHu TaKcunapra Mu^o3 Tonuö öepyBHu Ba öyHuHr ynyH Tamum xu3MaTuHu KypcaTyBHu maxcnapgaH Terumnu BocuTanunuK xu3MaTu xa;uHu yHgupyBHu Typnu ^upManap, xycycufi KopxoHanap MaB^yg öynuö, ynapHuHr ucTetMonnura eTKa3unraH 3apapHu ;onnam Macanacu KoHyHHunuKga y3 u^ogacuHu TonMaraH.

Xu3MaT KypcaTum MyHocaöaTnapuga ucTetMonnunapHuHr umTupoKu Typnu KoHyH xy^^araapuga u^oganaHraHnuru öunaH xapaKTepnaHagu. EyHga $y;apora xu3MaTHu TagöupKopnuK ^aonuaraHu aManra omupaëTraH u^ponu (xu3MaT KypcaTyBHu) KypcaTca, öy xonaTga $y;apo - ucTetMonnu Ma;oMura эгa öynagu.

^yMnagaH, ucTetMonnura Tuööufi xu3MaT, TatnuM xu3MaTu, TypucTuK xu3MaT,

ano;a xu3MaTu Ba my Kaöu öom;a xu3MaT TypnapuHu TagöupKop cu^arnga aManra omupaëTraH u^ponu yHra eTKa3unraH 3apapnap ynyH ^aBoörap xucoönaHagu. OgaTga xu3MaT KypcaTum coxacuga öyropTManura amëBufi maKnga öynMaraH xu3MaTnapHu Kypcaramra KaparnnraH xapaKaTnapHu aManra omupumga u^oganaHagu. EyHga KypcarnnraH xu3MaT Harn^acuga öyropTManuHuHr KoHuKum xocun Kunumu MyxuMgup. ffly öouc xu3MaTnap KypcaTum coxacugaru

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(8), August, 2023

HcTetMOHHHHHHr xyKyK^apuHH xhmoa KHnumga x,ap öup xH3MaT Typuga ^aOnuAT wpHTaëTraH TagöupKOpnHK cyöteKraapuHHHr Ma^öypuaTnapu gOupacuHH aHHK öenrunam aroxuga ypuHra эгa.

O.Okwhob Ba H.C.HapMaTOBnapHHHr ^HKpuna, OgaTga ucTetMOnnunapra xH3MaT KypcaTaguraH TagöupKOpnHK cyöteKraapu öynuö, y3napu umTHpOK этagнгaн xyKyKHÖ MyHOcaöarnHHr moxhathhh HyKyp TymyHHö eTaguraH Maxcyc TamKHHOTHap xucOönaHagH[1].

^.H.AnuHOBaHHHr ë3Hmura Kypa, xH3MaT Kypcaram MyHOcaöaraapuHHHr cyöteKraapu öynuö эca OgaTga ymöy MyHOcaöaraapHH By^ygra Kemupum acOcu XucOönaHraH mapTHOMa Tapa^napu - öyropTManu Ba h^pohh umTHpOK этaцн[5].

T.A.MyMHHOBHHHr KyHugaru ^HKpnapu aHHa öaxcnu экaнпнгннн эtтнpo$ этнm ypuHHH: ^yKapOnHK KOHyHHunuruga x,aK эвaзнгa xH3MaT Kypcaram mapTHOMacuga öyropTManu cu^araga KHMnap umTHpOK этнmн ëKH aHHaH ^yKapOHHK xyKyKHHHHr KaHcu cyöteKraapu x,aK эвaзнгa xH3MaT Kypcaram mapTHOMacuHHHr Tapa^napu öyna OHMacnuru xycycuga Maxcyc HOpManap MaB^yg эмac. ffly MyHOcaöaT öunaH Ma3Kyp mapTHOMaga öywpTManunapra HucöaraH ^yKapOHHK xyKyKHHHHr cyöteKraHnHrura HucöaraH öenrunaHraH yMyMHH Tanaönap KyHunagu. ^tHH x,aK эвaзнгa xH3MaT Kypcaram mapTHOMacuga öywpTMaHH cu^araga ^yKapOnHK MyOMana naëKarara эгa x,ap KaHgaH cyöteKraap umTHpOK этнmпapн MyMKHH[34].

OuKpuMH3Ha, xH3MaT Kypcaram MyHOcaöaraapuga cyöteKT, xycycaH, Ma^öypufi cyöteKT TagöupKOpnHK ^aOnuATHHH aManra OmupaëTraH Ba Terumnu cO^ara HXTucOcnamraH ^hcmohhh Ba ropuguK maxc xucOönaHagH. MacanaH, penHTHTOpHHK xH3MaTH TatnHM MapKa3napu TOMOHHgaH, thööhh xH3MaT тнööнёт KHHHHKanap TOMOHHgaH Kypcaranagu. ffly caöaönu xH3MaT KypcaryBHHHHHr npO^eccuOHannuru öy xpnarga HcTetMOnnu öunaH mapTHOMaBHH MyHOcaöaTra KupumaëTraH cyöteKT ynyH KyHunaguraH öupnaMHH Tanaö caHanagu. ^hh ucTetMOHHura xH3MaT KypcaryBHH Ha^aKar TagöupKOpHHK cyöteKTH öynumu, öaHKH TerumHH œx,aHHHr npO^eccuOHanu öynMOFH Tanaö этнпagн. 3epO, HcTetMOHHH TOMOHHgaH öepunraH öyropTMaHH öa^apum x,aMga yHH fiyHarrapHm W3acugaH HcTetMOnnura Terumnu Macnax,ar öepum x,aM H^pOHHHHHr Ba3H$anapugaH öupu caHanagu.

Y3öeKucTOH PecnyönHKacuHHHr 2019 hhh 18 uwngaru yp^-549-coh "Typu3M TyFpucHga"rH[35] KOHyHHga TypH3M œxacuga ^aOnuAT ropmyBHH cyöteKraapu cu^araga TypH3M xH3MaraapuHHHr Terumnu TypKyMHHH ëKH ynapHHHr MyafiaH khcmhhh KypcaraguraH Ba TypH3M öunaH öofhhk öOmKa ^aOnuAT

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(8), August, 2023

(MacanaH, ToBapnap caBgocu)Hu aManra omupaguraH TagöupKopnuK ^aonuaraHu aManra omupaguraH ^yKaponap Ba ropuguK maxcnap эtтнpo$ этнnгaн.

TypucTuK xu3MaTnap Kypcaramga ucTetMonHura eTKa3unraH 3apapHu Konnam cyöteKTnapu öynuö, öupuHHu HaBöaTga y öunaH mapTHoMaBufi MyHocaöaTnapra KupumraH Typ onepaTopnap Ba öomKa TypucTuK areHTnuKnap xucoönaHagu. ^axoH aManuëTuga TypucTuK TamKunoTnap TyponepaTopnap Ba TypareHTnuKnapra a^parnnagu. Eup KaTop MaMnaKaTnapga TyponepaTopnap TypucTuK MaxcynoTHu $aKaT TypareHTnuKnapra peanнзaцнa Kunagu, TypareHTnap эca TypucTuK MaxcynoTHu xygygnapra TaKcuMnafigu Ba Maxannufi TypucTuK areHTnuK opKanu peanнзaцнa Kunagu[38]. TyponepaTopnap öeBocuTa ucTetMonnunapra TypucTuK MaxcynoTHu peanнзaцнa KunMafigunap. TypucTuK ^aonuaTuHu Typnapra a^paramHuHr afiHufi Me3oHnapu EBpona Hiru^oKuga xaM aMan Kunagu. EH KeHramuHuHr №90/314/EHK "EapHa HapcaHu KaMpaö onaguraH caëxaTnap, TatTunnap Ba ca^apnap TyFpucuga^ru gupeKTuBacuga TeponepaTop Ba TypareHT TepMuHnapu ypHura "TamKunoTHu" Ba "coTyBHu" TepMuHnapu KynnaHunraH. TamKunoTHu - "öapnacu KaMpaö onuHraH xu3MaT"Hu gouMufi TamKun этaцнгaн Ba ynapHu y3u ëKu coTyBHu opKanu coTaguraH ëKu coTumra TaKnu^ этaцнгaн maxcgup. CoTyBHu - TamKunoTHu ToMoHugaH TaKnu^ этнnaëтгaн "öapHacu KaMpaö onuHraH xu3MaT"Hu coTaguraH ëKu coTumra TaKnu^ этaцнгaн maxcgup [39]. Ymöy Tatpu^ CaëxaTra oug KoHTpaKT öyfiuHa xanKapo кoнвeнцнaga xaM y3 u^ogacuHu TonraH[40].

XY^OCA

EyHgaH KypuHaguKu, TypucTuK xu3MaTnap coxacugaru mapTHoMaBufi MyHocaöaTnapga ucTetMonHura eTKa3unraH 3apap yHyH y öunaH TyFpugaH TyFpu mapTHoMa Ty3raH TypareHT ëKu TyponepaTop ^aBoörap xucoönaHagu. TypareHT ëKu TyponepaTop Typu3M coxacuga ^aonuaT ropuTyBHu npo^eccuoHan cyöteKTnap cu^araga ucTetMonHuHu caëxaT Ba gaM onumra öynraH maxcufi эxтнë^ннн KoHgupumra KapaTunraH xu3MaTnapHu aManra omupumagu.

YMyMaH onraHga um öa^apum Ba xu3MaT KypcaTum MyHocaöaraapuga ucTetMonHuHuHr xyKyKnapuHu xuMoa Kunum, ^yMnagaH, yHra eTKa3unraH 3apapHu Konnam cyöteKTnapu goupacuHu aHuKnamHuHr aHuK xyKyKufi MexaHu3MnapuHu öenrunam MyxuM ypuH TyTagu. Hm öa^apum Ba xu3MaT KypcaTum cyöteKTnapu goupacuHuHr KeHrafiuö öopaëтгaнnнгн, HHTepHeT opKanu oHnafiH xu3MaTnapHu KypcaTyBHu Typnu cyöteKTnapHuHr nafigo öynaëтгaнnнгн ucTetMonHuHuHr xyKyKnapuHu KeHrafiTupumHuHr aHru Ba caMapagop BocuTanapuHu umnaö HuKum 3apypaTuHu u^oganafigu.

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(8), August, 2023

REFERENCES

1. Narmatov N.S. Hizmat kursatish sohasida tadbirkorlik faolijatini fuqarovij-huquqij tartibga solish muammolari // Otvetstvennyj redaktor: H.R. Rahmonkulov. -Tashkent: Institut monitoringa dejstvujushhih zakonodatel'nyh aktov pri Prezidente Respubliki Uzbekistan, 2009. - S. 14. [Jelektronnyj resurs] lawbook.org.ua.

2. Said-Gazieva N.Sh. Aholiga hizmat kursatish sohasida istemolchilarning huquqini himoja qilish: jurid. fan. nomz. dis.....avtoref. - Toshkent: 2003. - 26 b.

3. Burhanhodzhaeva H.V. Aholiga savdo hizmati kursatishning fukarolik hukukij masalalari: jurid. fan. nomz. dis.....avtoref. - Toshkent: 2007. - 25 b.

4. Dustov U.N. Uzbekiston Respublikasida turistik hizmat kyrsatish faolijatining fuqarolik-huquqij tartibga solinishi: jurid. fan. nomz. dis____avtoref. - Toshkent: 2004.

5. Achilova L.I. Problemy pravovogo regulirovanija gostinichnyh uslug po zakonodatel'stvu Respubliki Uzbekistan: dis. kand. jurid. nauk. - Tashkent: 2020. -

6. Shashkova L.A. Prava potrebitelej i ih zashhita v Rossijskoj Federacii grazhdansko-pravovymi sredstvami: avtoref: dis. kand. jurid. nauk. - Kazan': 2004. -

7. Gibadullina L.T. Grazhdansko-pravovaja ohrana prav potrebitelej medicinskih uslug: avtoref. dis. ... kand. jurid. nauk. - Kazan': 2015. - 31 s.

8. Boltuev U.S. Zashhita prav potrebitelej po zakonodatel'stvu Respubliki Tadzhikistan: problemy teorii i praktiki. - Hudzhand: Noshir, 2014. - 180 s.

9. Remy, Philippe. La „responsabilité contractuelle": histoire d'un faux concept // Revue trimestrielle de droit civil (RTD civ.) (2) avr.-juin 1997. p.p. 323-355 ; Savaux, Eric. La fin de la responsabilité contractuelle?// RTD civ. (1) janv.-mars 1999. p.p. 126; Aubry, Hélène. L'influence du droit communautaire sur le droit français des contrats. Presses Universitaires d'Aix-Marseille. Faculté de Droit et de Science politique. 2002. p. 399-432.

10. Magnus, Ulrich. Der Tatbestand der Pflichtverletzung, in: Reiner Schulze, Hans Schulte-Noelke. Die Schuldrechtsreform vor dem Hin-tergrund des Gemeinschaftsrechts. - 1. Auflage. - Tübingen: Mohr Siebek, 2001. S. 70.

11. Tychinin S.V. Dogovor bytovogo podrjada v grazhdanskom prave Rossii // Nauchnye vedomosti. 2008. № 8 (48). - S. 59 / https : //cyberleninka.ru/article/n/do govor-bytovo go-podryada-v- grazhdanskom-prave-rossii/

12. Gavva M.A. Teoreticheskie i prakticheskie aspekty primenenija norm zakonodatel'stva, regulirujushhie otnoshenija po dogovoru bytovogo podrjada:

- 25 b.

29 b.

28 s.

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(8), August, 2023

avtoref. dis. ... kand. jurid. nauk. - Sankt-Piterburg: 2008 / Dissertacii po pravu: http://lawtheses.com/teoreticheskie-i-prakticheskie-aspekty-primeneniya-norm-zakonodatelstva-reguliruyuschie-otnosheniya-po-dogovoru-bytovogo-#ixzz6g3EIeQAs

13. Nigmatullin K.R. Dogovor bytovogo podrjada: avtoref. dis. ... kand. jurid. nauk. - Kazan', 2005 / https://www.dissercat.com/content/dogovor-bytovogo-podryada

14. https://my.soliq.uz/selfemployment/index?user type=1

15. Qonun huzhzhatlari malumotlari millij bazasi, 09.06.2020 j., 07/20/4742/0736-

16. Liblik K. Pravovoe regulirovanie distancionnogo truda v SShA // Sravnitel'noe trudovoe pravo. -2011. - №5 [Jelektronnyj resurs]. - Rezhim dostupa: https://www.hse.ru/data/2011/11/13/1272016486/USA-5-2011-T1.pdf

17. Form 1040-ES, Estimated Tax for Individuals. URL: http://www.irs.gov/uac/Form-1040-ES,-Estimated-Tax-for-Individuals-1.

18. U.S. Code: Title 26 - INTERNAL REVENUE CODE. URL: https : //www.law. cornell.edu/uscode/text/26.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

19. Ital'janskij Grazhdanskij kodeks: zakonodatel'nyj korolevskij akt N 262. 1942 (dejstvujushhij po sostojaniju na 02.04.2019). URL: http : //www.normattiva.it/uri-res/N2Ls?urn: nir: stato : decreto.regio : 1942-03-16;262 !vig=.

20. Bredneva V.S. Frilans v Rossii i za rubezhom // Informacionno-analiticheskij portal «PredprinimateFstvo i pravo» [Jelektronnyj resurs]. - Rezhim dostupa: http://lexandbusiness.ru/view-article.php?id=7574/

21. Tereshhenko I.V. Frilans // Promyshlenno-torgovoe pravo. — 2011. — № 9. —

son

S. 24.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.