Научная статья на тему 'INTERACTIVE METHODS IN THE TEACHING PROCESS TECHNOLOGY'

INTERACTIVE METHODS IN THE TEACHING PROCESS TECHNOLOGY Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
19
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Ученый XXI века
Область наук
Ключевые слова
ИНТЕРАКТИВНАЯ / ИНТЕРАКТИВНОЕ ОБУЧЕНИЕ / "МЫ ГОТОВЫ" / "КЛЮЧЕВАЯ ЦЕПЬ"

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Марасулова З., Мамаюсупова З.

В данной статье описываются интерактивные методы, используемые в учебном процессе. Так же, освещена и разработана технологическая карта.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ИНТЕРАКТИВНЫЕ МЕТОДЫ В ТЕХНОЛОГИИ ПРОЦЕССА ОБУЧЕНИЯ

This article describes the methods used in the teaching process interactive content, technology and application of technology designed to lesson the students reflected the importance of the development of the new theme card.

Текст научной работы на тему «INTERACTIVE METHODS IN THE TEACHING PROCESS TECHNOLOGY»

УДК 378

ДАРС ЖАРАЁНИДА ИНТЕРФАОЛ УСУЛЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ ТЕХНОЛОГИЯСИ

З. Марасулова1, З. Мамаюсупова2

Аннотация

Ушбу маколада дарс жараёнида фойдаланилган интерфаол усулларнинг мазмуни, куллаш технологиялари ва талабаларнинг янги мавзуни узлаштиришдаги ахамияти ёритилган, дарснинг лойихаланган технологик картаси хам келтирилган.

Калит сузлар: интерфаол, интерфаол укитиш, "Биз тайёр", "Занжирли калит".

"Интерфаол (интерактив)" тушунчаси инглизча "^егай" сузидан келиб чиккан булиб, "inter" - узаро, "act" - иш курмок, ишламок маъноларни англатади. Интерфаол укитиш - бу аввало мулокотли укитиш булиб, жараённинг боришида укитувчи ва укувчи орасида узаро таъсир амалга оширилади. Дарслардаги интерфаол фаолият узаро тушунишни, хамкорликда фаолият юритишни, мустакил фикр юритишни, умумий, лекин хар бир иштирокчи учун ахамиятли масалаларни биргаликда ечишга олиб келадиган мулокотли алокани ташкил этиш ва ривожлантиришни кузда тутади.

Юкоридаги фикрлар исботини "Ахборотларни ракамлар воситасида тасвирлаш" мавзуси буйича ташкил этилган дарс мисолида куриб чикайлик.

Укитувчи дарс жараёнида интерфаол усуллардан фойдаланишда талабаларга дарс мавзуси олдиндан берилиб, мустакил равишда тайёрланиб келишларини талаб этиш максадга мувофикдир. Агар бу иш олдиндан амалга оширилмаган булса, у холда дарс жараёнида улар керакли адабиётлар билан таъминланган булиши ва улардан эркин фойдаланиш хукукига эга булишлари зарур. Укитувчи бошкаруви остида талабалар янги ёки такрорланилаётган мавзуни сухбат-мунозара, дисскусия, узаро фикр алмашувлар асосида узлаштирадилар, мустахкамлайдилар ва куникмалар хосил киладилар. Бу эса талабаларни мустакил равишда ишлашларига, узлаштиришларига, такрорлашларига, илмий дунёкарашларини кенгайтиришларига ва мантикий фикр юритишларига имконият беради. Бу эса интерфаол усулларнинг талабалар илмий салохиятини оширишдаги ахамиятини ва дарс жараёнининг самарасини белгилаб беради.

Дарс режасини тузишдан аввало утказиладиган дарснинг олдиндан лойихалаштирилган технологик картаси ишлаб чикилади.

Интерфаол усуллардан бири "БТ"(Биз тайёр) усулидир. Бу усул ёрдамида талабалар укитувчининг пассив бошкаруви остида керакли билимлар хакида тушунча хосил киладилар, узлаштирадилар ва такрорлайдилар. Талабаларга куйидаги саволлар берилади ва мавзуни узлаштирганлик даражаси аникланади:

1. Маълумот нима? Ахборот деганда нимани тушунамиз?

2. Ахборотни ракамлар воситасида тасвирлашнинг зарурати нимадан иборат?

3. Ахборотларни ракамлар оркали ифодалар эканмиз, уларни нима киламиз (санок назарда тутилади)?

4. Санашда кандай ракамлардан фойдаланамиз? Уларни турлари борми?

5. Санок системаси тушунчаси нимани билдиради?

6. Санок системаларини кандай турлари бор? Улар орасида кандай богликлик ва узвийлик бор?

7. 10 лик, 2 лик ва 16 лик санок системаси кандай ракамлар ва белгиларга асосланади?

8. Санок системаларда арифметик амаллар бажаришдаги умумий принцип нимадан иборат?

ТМарасулова Зулайхо - старшый преподаватель физико-математического факультета Кокандского государственного педагогического института, Узбекистан.

2Мамаюсупова Зухра - студентка физико-математического факультета, Кокандского государственного педагогического института, Узбекистан.

Педагогические науки

Технологик карта

Мавзу: "Ахборотларни ракамлар воситасида тасвирлаш"

Максад, вазифалар Максади: Талабаларга маълумот ва ахборот тушунчасини мохият жихатидан очиб бериш. Ахборотни тасвирлашда ракамларни ахамияти. Санок системаси хакида тушунчалар бериш. Бу системаларда амаллар бажаришни ургатиш. Вазифалар: Ноанъанавий усуллар ёрдамида талабаларда ахборот ва уларни ракамлар воситасида тасвирлаш, санок системалар хакида тушунчаларни хосил килиш. Талабаларни мавзу тушунчалари асосида якка холда ва жамоада мантикий фикр юритиш, фикрларни умумлаштириш ва якуний фикрга келишга ургатиш. Интерфаол усуллардан мос холда дарс жараёнида фойдаланиш ва талабаларда кизикишни ва фаолликни ошириш. Талабаларни мустакил равишда билим олишга ургатиш. Талабалар билимини, фаоллигини ва интилувчанлигини умумий тарзда ва холис бахолаш.

Укув жараёнининг мазмуни Маълумот ва ахборот тушунчасини мохият жихатидан очиб бериш. Улар орасидаги богликлик ва фарк. Ахборотни тасвирлашда ракамларни ахамияти ва ракамлар ёрдамида тасвирлашни зарурати. Санок системаси тушунчасини юзага келиши. Санок системаларини турлари, куринишлари, улар орасидаги умумийлик ва богликлик. Санок системаларда арифметик амалларни бажариш. Амалларни бажариш принципини умумийлиги.

Укув жараёнини амалга ошириш технологияси Метод: Огзаки, сухбат - мунозара, "БТ", "Занжирли калит" Форма: Амалий машгулот, кичик гурухларда ва жамоада ишлаш. Восита: Ёзма ва чизма шакллар, таркатма материаллар. Назорат: огзаки назорат, савол-жавоблар, кузатиш, уз-узини назорат килиш. Бахолаш: рагбатлантириш - балли система асосида.

Кутиладиган натижалар Укитувчи: Мавзуни талабалар томонидан узлаштириши. Уларни фаоллиги. Дарс режасини ва максадини тула амалга ошира олиш. Укувчи: Билим ва куникма эгалланади. Якка ва гурухда ишлаш куникмасини олади. Узига бахо бериш ва узини назорат этишни урганади. Фаоллиги ошади.

Бу усулни куллашдан олдин, укитувчи талабаларни бир нечта гурухларга ажратади ва уларни доира ёки квадрат шаклида жойлаштиради. Гурухлар тайёрлигига ишонч хосил килингандан сунг, хамма гурухларга умумий тарзда саволлар навбат билан берилади. Саволлар берилган кетма-кетлик асосида эмас, балки тасодифий танлаш билан (укитувчи ёки талабалар ёки охирги тугри жавобни айтган гурух томонидан) берилиш мумкин. Шундан сунг саволлар мухокамаси бошланади. К^айси гурух тайёр булса, "БТ" деб айтишади. Шу захоти хамма гурухларда мухокама тухтатилади. Гурухнинг бир аъзоси томонидан жавоб эшитилади. Агар жавоб тула булмаса ёки нотугри булса, мухокама яна тикланади. Лекин шарт сифатида олиш мумкин, жавобни нотугри ёки тула баён эта олмаган гурух, жавоб бериш хукукидан махрум этилади. Х,еч бир гурух тугри жавоб топа олмаса, у холда укитувчи тугри жавобни узи айтади. Шу тарзда хар бир савол гурухлар томонидан мухокама килиниб, тугри жавоб аникланади. К^айси гурух аъзолари куп тугри жавоб беришига караб, улар бахоланадилар. Бахолаш мезонида хар бир гурух, уз аъзоларининг фаоллигини, интилувчанликларини, тугри жавобга йуналтирганликларини ва жавобларни айтганликларини холис бахолайдилар. Укитувчи эса ташки томондан кузатиш билан бахо оркали, фикр оркали рагбатлантиради.

Бунда хар бир гурух аъзосининг жамоада ишлаши, уз фикрини баён этиши, хамкорликда фикр юритиш, жамоада илгор булиш, интилиш, хавас хислатлари пайдо булади. Бу билан хар бир укувчини фаоллиги, узига ишонч, жамоада ишлаш, бошкалар фикрини эшита олиш, тахлил ва якуний фикрга кела олиш куникмалари шаклланади, ривожланади.

Бир дарсда бир нечта интерфаол усуллардан фойдаланиш мумкин. Масалан, "Занжирли калит" усули. Бу усул ёрдамида такрорланган ва узлаштирилган билимлар мустахкамланади.

Укитувчи юкоридаги гурухларни таркатиб юборади ва уларни парталар каторлари буйича жойлаштиради (масалан, 3 катор). Ёзув тахтаси узаро тенг катор сони (масалан 3)га булинади. Дар бир каторнинг биринчи партасидан бир укувчи (яъни гурух сардори)га "калит" учун ок когоз ва махсус ручка (фламастер) таркатилади ва гурух сардорларига ёзув тахтасида узининг гурухи ишлаб чикарган мисол жавобини кетма - кет равишда ёзиб бориши тушунтирилади. Укувчи ёзув тахтасини тенг 3га булади (яъни гурухлар сонига) ва хар бир гурухга биттадан "занжирли калит" жадвал куринишидаги (куйида курсатилганидек) схема берилади:

Занжирли калит

19327510+7953810=?

101112 1100112*1012=?

2610 1011102^10-?

27479610 1002 + 1112 + 11112 = ?

4610 1010102 - 100112=?

111111112 101,112*11,012 = ?

10010,10112 Калит

110102 410+710+1510=?

Бу "занжирли калит"ни куйидаги тартибда ечилади: Дар бир гурух узи учун ажратилган ёзув тахтасида берилган биринчи (193275м+7953810=?) мисол ечиб жавобини чикаради "калит" учун берилган когозга гурух сардори бу жавобни тушуриб куяди. Гурухдан навбатдаги укувчи чикиб юкорида бажарган укувчи мисолининг жавобини "занжирли калит"нинг чап томонидан топади ва рупарасидаги мисолни ёзув тахтасида ечади. У шу тарика занжир давом этади. Кайси гурух тез ва тугри калитга эга булса, уша гурух голиб булади, бунинг учун гурух сардоридан калит руйхати олинади ва укитувчи томонидан текширилади.

27479610; 110102; 26м; 46м; 101112; 111111112; 10010,10112; калит;

куринишидаги жавоб тайёр булиши керак.

Адабиётлар:

1. Юлдашев У.Ю., Закирова Ф.М. Информатика укитиш методикаси. Т., 2007

2. Ишмухамедов Р.Ж.. Инновацион технологиялар ёрдамида таълим самарадорлигини ошириш йуллари. Тошкент, 2004

3. УК Толипов, М. Нишонбоева. Педагогик технологияларнинг татбикий асослари. Т., Фан, 2006

© З. Марасулова, З. Мамаюсупова, 2016

УДК 378

ИНТЕРАКТИВНЫЕ МЕТОДЫ В ТЕХНОЛОГИИ ПРОЦЕССА ОБУЧЕНИЯ

З. Марасулова, З. Мамаюсупова

Аннотация. В данной статье описываются интерактивные методы, используемые в учебном процессе. Так же, освещена и разработана технологическая карта.

Ключевые слова: интерактивная, интерактивное обучение, "Мы готовы", "Ключевая цепь".

© З. Марасулова, З. Мамаюсупова, 2016

UDC378

INTERACTIVE METHODS IN THE TEACHING PROCESS TECHNOLOGY

Z. Marasulova, Z. Mamayusupova

Abstract. This article describes the methods used in the teaching process interactive content, technology and application of technology designed to lesson the students reflected the importance of the development of the new theme card.

Keywords: interactive, online learning, "we are ready", "key chain".

© Z. Marasulova, Z. Mamayusupova, 2016

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.