CC BY
0INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Original paper
©N.X. Raximova1^_
1Toshkent davlat pedagogika universiteti, Toshkent, O'zbekiston
Annotatsiya
KIRISH: intellektida nuqsoni bo'lgan boshlang'ich sinf o'quvchilarida geometrik tasavvurlarni shakllantirish maxsus pedagogik yondashuvni talab etadi. Fanlararo aloqadorlik asosida bu jarayonni tashkil etish o'quvchilarning mantiqiy fikrlashini rivojlantirishda muhim o'rin tutadi. Ushbu maqola o'quvchilarning geometrik bilimlarini shakllantirishda samarali metodlar va texnologiyalarni o'rganishga bag'ishlangan.
MAQSAD: maqolaning maqsadi - intellektida nuqsoni bo'lgan boshlang'ich sinf o'quvchilarida geometrik tasavvurlarni fanlararo aloqadorlik orqali shakllantirishning pedagogik asoslarini o'rganish va samarali usullarni taklif qilishdir.
MATERIALLAR VA METODLAR: tadqiqotda maxsus pedagogika va psixologiya fanlariga oid nazariy manbalar o'rganildi. Kuzatish, eksperiment va qiyosiy tahlil usullari yordamida o'quvchilarda geometrik tasavvurlarni rivojlantirish jarayonida fanlararo yondashuvning samaradorligi o'rganildi.
MUHOKAMA VA NATIJALAR: tadqiqot natijalariga ko'ra, fanlararo yondashuv intellektida nuqsoni bo'lgan o'quvchilarning geometrik tasavvurlarini shakllantirishda sezilarli darajada samaradorlikni ko'rsatdi. Matematika, tasviriy san'at va mehnat ta'limi fanlarini integratsiyalash orqali o'quvchilarning o'rganish faoliyati faollashganligi va ularning o'zlashtirish ko'rsatkichlari yaxshilanganligi kuzatildi.
XULOSA: fanlararo aloqadorlik asosida geometrik tasavvurlarni shakllantirish intellektida nuqsoni bo'lgan boshlang'ich sinf o'quvchilarining intellektual va ijodiy rivojlanishiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi. Ushbu uslubni ta'lim jarayonida joriy etish orqali bolalarning bilim olishga qiziqishini oshirish mumkin.
Kalit so'zlar: geometrik tasavvurlar, fanlararo aloqadorlik, intellektida nuqson, boshlang'ich sinf, maxsus ta'lim.
ФОРМИРОВАНИЕ ГЕОМЕТРИЧЕСКОГО ВООБРАЖЕНИЯ НА ОСНОВЕ МЕЖПРЕДМЕТНЫХ СВЯЗЕЙ У УЧАЩИХСЯ НАЧАЛЬНЫХ КЛАССОВ С ДЕФЕКТАМИ ИНТЕЛЛЕКТУАЛЬНЫХ ДЕФЕКТОВ_
Iqtibos uchun: Raximova N.X. Intellektda nuqsoni bo'lgan boshlang'ich sinf o'quvchilarida fanlararo aloqadorlik asosida geometrik tasavvurlarni shakllantirish. // Inter education & global study. 2024. №9(1). B. 293-300.
Ilmiy-nazariyvametodikjurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY ©Н.Х. Рахимова1 и
1Ташкентский государственный педагогический университет, Ташкент, Узбекистан
Аннотация
ВВЕДЕНИЕ: формирование геометрических представлений у учащихся начальных классов с ограниченными интеллектуальными возможностями требует специального педагогического подхода. Организация этого процесса на основе междисциплинарности играет важную роль в развитии логического мышления студентов. Данная статья посвящена изучению эффективных методов и технологий формирования геометрических знаний учащихся.
ЦЕЛЬ: цель статьи - изучить педагогические основы формирования геометрических представлений у учащихся младших классов с ограниченными интеллектуальными возможностями посредством межпредметной коммуникации и предложить эффективные методы.
МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: в исследовании изучены теоретические ресурсы,
V W V
связанные со специальной педагогикой и психологией. С помощью методов наблюдения, эксперимента и сравнительного анализа изучена эффективность междисциплинарного подхода в процессе развития геометрических представлений учащихся.
ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: по результатам исследования междисциплинарный подход показал значительную эффективность в формировании геометрических представлений у студентов с ограниченными интеллектуальными возможностями. За счет интеграции предметов математики, изобразительного искусства и трудового воспитания отмечено, что активизировалась учебная деятельность учащихся, улучшились показатели их усвоения.
ЗАКЛЮЧЕНИЕ: формирование геометрических представлений на основе межпредметной коммуникации положительно влияет на интеллектуально-творческое развитие учащихся младших классов с ограниченными интеллектуальными возможностями. Внедряя этот метод в учебный процесс, можно повысить интерес детей к обучению.
Ключевые слова: геометрические представления, междисциплинарность, умственная отсталость, начальная школа, специальное образование.
Для цитирования: Рахимова.Н.Х. Формирование геометрического воображения на основе межпредметных связей у учащихся начальных классов с дефектами интеллектуальных дефектов.// Inter education & global study.2024. №9(1). С. 293-300.
FORMATION OF GEOMETRIC IMAGINE IN ELEMENTARY STUDENTS WITH INTELLECTUAL DISABILITIES BASED ON INTERDISCIPLINARY RELATIONSHIPS
Ilmiy-nazariyvametodikjurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY © Nozima X. Raximova1®
Tashkent State Pedagogical University, Tashkent, Uzbekistan
Annotation
INTRODUCTION: the formation of geometric ideas in primary school students with intellectual disabilities requires a special pedagogical approach. organizing this process on the basis of interdisciplinary connections plays an important role in developing students' logical thinking. this article is devoted to the study of effective methods and technologies for the formation of geometric knowledge in students.
AIM: the purpose of the article is to study the pedagogical foundations of the formation of geometric ideas in primary school students with intellectual disabilities through interdisciplinary connections and to propose effective methods.
MATERIALS AND METHODS: the study studied theoretical sources related to special pedagogy and psychology. Using observation, experiment and comparative analysis methods, the effectiveness of the interdisciplinary approach in the process of developing geometric ideas in students was studied.
DISCUSSION AND RESULTS: according to the results of the study, the interdisciplinary approach showed significant effectiveness in the formation of geometric ideas in students with intellectual disabilities. By integrating mathematics, fine arts, and labor education, students' learning activities were activated and their mastery indicators improved.
CONCLUSION: the formation of geometric representations based on interdisciplinary connections has a positive effect on the intellectual and creative development of primary school students with intellectual disabilities. by introducing this method into the educational process, it is possible to increase children's interest in learning.
Keywords: geometric representations, interdisciplinary connections, intellectual disabilities, primary school, special education
For citation: Nozima X. Raximova (2024)'Formation of geometric imagine in elementary students with intellectual disabilities based on interdisciplinary relationships', Inter education & global study, (9(1)), pp. 293-300. (In Uzbek).
Geometriya va matematik tasavvurlarni o'rganish boshlang'ich sinf o'quvchilarining mantiqiy fikrlashini rivojlantirishda muhim rol o'ynaydi. Intellektual nuqsoni bo'lgan o'quvchilarda esa bu jarayon qiyinchiliklarga duch kelishi mumkin. Shuning uchun, bunday o'quvchilar uchun geometrik tasavvurlarni shakllantirishda fanlararo aloqalar yordamida darslarni o'tkazish o'ziga xos yondoshuvni talab qiladi. Ushbu maqolada intellektual nuqsoni bo'lgan o'quvchilarda geometrik tasavvurlarni shakllantirishning fanlararo aloqalar asosida olib boriladigan metodlari, tavsiyalari va xulosalari ko'rib chiqiladi.
©intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE9(1)
Ilmiy-nazariyvametodikjurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Geometriya fanini boshlang'ich ta'limda o'rgatish bo'yicha ilmiy tadqiqotlar ko'plab metodik yondoshuvlarni o'rganadi. Ko'plab tadqiqotchilar (Akilov, 2016; Davletova, 2020) intellektual nuqsoni bo'lgan o'quvchilarda matematik tasavvurlarni shakllantirishda fanlararo aloqalarning ahamiyatini ta'kidlaydilar. Ularning fikricha, fanlararo aloqalar o'quvchilarning umumiy dunyoqarashini rivojlantirishga yordam beradi, turli fanlar o'rtasida bog'lanishni sezishga imkon beradi.
Bundan tashqari, fanlararo aloqalar orqali geometrik tasavvurlarni o'rgatishda san'at, tabiiy fanlar, va hatto tarix fanlaridan foydalanish mumkinligi ko'rsatilgan (Ibragimov, 2021). Bunda o'quvchilarning tasavvurini kengaytirish va abstrakt fikrlashni rivojlantirishga imkon yaratadigan qiziqarli va interfaol metodlar muhim ahamiyatga ega.
Intellektual nuqsoni bo'lgan boshlang'ich sinf o'quvchilarida geometrik tasavvurlarni shakllantirishda fanlararo aloqalarni qo'llashda bir qancha omillarga e'tibor berish zarur.
O'quvchilarning individual xususiyatlarini hisobga olish kerak. Intellektual nuqsoni bo'lgan o'quvchilar har xil darajadagi tushuncha va qobiliyatga ega bo'lishi mumkin, shuning uchun ular uchun differensial yondashuvni qo'llash muhimdir. Bu o'quvchilarni bir xil tarzda o'qitishga emas, balki har birining o'ziga xos ehtiyojlari va imkoniyatlariga mos ravishda darslarni tashkil etishga yordam beradi. Misol uchun: ba'zi o'quvchilar geometrik shakllarni vizual ravishda yaxshi tushunishadi, boshqalari esa verbal ifodalash orqali yaxshiroq o'rganishlari mumkin. Tushunchalar juda murakkab bo'lsa, ularni kichik bo'laklarga ajratib, bosqichma-bosqich tushuntirish lozim.
O'quvchilarning individual xususiyatlarini hisobga olish — bu ta'lim jarayonining muvaffaqiyatli va samarali bo'lishi uchun muhim omil. Har bir o'quvchi o'zining o'rganish uslubi, qobiliyatlari va ehtiyojlariga ega bo'lgan holda, ular bilan ishlashda individual yondashuvni qo'llash zarur. Intellektual nuqsoni bo'lgan boshlang'ich sinf o'quvchilari uchun bu ayniqsa ahamiyatlidir. Bu jarayonda o'quvchilarning o'rganish uslubini, ko'nikmasini bilish yaxshi samara beradi. O'quvchilarning o'rganish uslubi turlicha bo'ladi. O'quvchilarning qanday uslubda o'rganganini aniqlash va shu asosda darsni tashkil etish samarali natijalarga olib keladi. O'rganish uslublari quyidagicha bo'lishi mumkin:
Vizual (ko'z bilan ko'rish): Bu turdagi o'quvchilar ko'rgazmali materiallarga, diagrammalarga, videolarga va shakllarning vizual tasvirlariga yaxshi reaksiyalar beradi. Shuning uchun, geometrik shakllarni tushuntirishda rasm, grafikalar, video darslar va 3D modelar kabi ko'rgazmali vositalardan foydalanish zarur.
Auditor (eshitish orqali o'rganish): Bu o'quvchilar ovozli materiallarga (ta'lim audiolar, darsning og'zaki tushuntirishlari) yaxshi reaksiya beradi. Shuning uchun, matematik tushunchalarni tushuntirishda og'zaki izohlar, takrorlashlar va o'quvchilarga geometrik shakllarni tasvirlab berish samarali bo'ladi.
Kinestetik (amaliy o'rganish): Bu turdagi o'quvchilar amaliy faoliyatlar orqali o'rganishni afzal ko'radilar. Ular uchun geometrik shakllarni modellashtirish, amaliy mashqlar, o'yinlar, shakllarni yaratish orqali o'rgatish samarali bo'ladi.
Bu holatda pedagog-defektolog o'quvchilarning o'rganish uslubini aniqlash uchun boshlang'ich diagnostika va qisqa testlardan foydalanishi hamda har bir o'quvchining
©intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE9(1)
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _
o'rganish uslubiga mos ravishda o'qitish metodlarini qo'llashi mumkin (masalan, vizual o'quvchilar uchun diagrammalar va rasmlar, auditorlar uchun og'zaki tushuntirishlar, kinestetiklar uchun amaliy mashqlar).
Shu bilan birga, intellektual nuqsoni bo'lgan o'quvchilarning bilim va qobiliyat darajasi har xil bo'ladi. Shuning uchun ularni darajaga qarab o'qitish muhimdir. Bunda o'quvchilarning tayyorgarlik darajasi va individual ehtiyojlariga mos o'qitish metodlarini tanlash kerak. Intellektual nuqsoni bo'lgan o'quvchilar ko'pincha o'zlarini sinfda noqulay his qilishadi. Bu esa o'rganishga salbiy ta'sir ko'rsatadi. Shuning uchun, o'quvchilarning emotsional holatini e'tiborga olish, ularning o'qishga bo'lgan qiziqishini oshirishga yordam beradi. Geometrik tasavvurlarni shakllantirishda o'quvchilarga boshlang'ich va oddiy tushunchalardan boshlab, asta-sekin murakkabroq mavzularga o'tish zarur. Bu jarayonni bosqichma-bosqich va o'quvchining tayyorgarligiga mos ravishda tashkil qilish kerak. Intellektual nuqsoni bo'lgan o'quvchilarda motivatsiya past bo'lish holatlari uchrab turadi. Shuning uchun ularning qiziqishini oshirish zarur. O'quvchilarga o'rganish jarayonini qiziqarli va interfaol qilish motivatsiyani oshiradi.
Intellektual nuqsoni bo'lgan o'quvchilar uchun geometrik tushunchalar ko'pincha murakkablik qiladi. Shuning uchun, tushunishni osonlashtirish uchun sodda va aniq misollarni ishlatish kerak. Masalan: Geometrik shakllar (uchburchak, to'g'ri burchakli uchburchak, kvadrat, doira va boshqalar)ni turli o'yinlar yoki amaliy mashg'ulotlar orqali ko'rsatish. Oddiy va hayotiy misollarni keltirish: "Kundalik hayotda uchburchak shaklini qayerda ko'rasiz?", "Uyimizdagi eshik qanday shaklga ega?"
Sodda va aniq misollar orqali tushuntirish — intellektual nuqsoni bo'lgan boshlang'ich sinf o'quvchilariga geometrik tushunchalarni o'rgatishda juda muhim metodik yondashuvdir. Bu usul o'quvchilarning yangi bilimlarni o'zlashtirishini osonlashtiradi va tushunmovchiliklarni kamaytiradi. Geometrik shakllar va tushunchalarni sodda va aniq misollar yordamida tushuntirish o'quvchilarga ularni har xil kontekstlarda, real hayotda yoki amaliy misollar bilan bog'lab tushunishga imkon beradi.
Shakllar va ularning xususiyatlarini tushuntirishda aniqlik va soddalik juda muhim. Bola hayotida ko'radigan misollari yordamida shakllarni tushuntirish ham qulay, ham o'quvchi ongida yaxshiroq saqlanishga yordam beradi.
Sodda misol: "Kvadrat - bu to'rt burchakli shakl, barcha tomonlari teng bo'lgan. Agar bizda biron bir kvadrat bo'lsa, uning barcha tomonlari bir xil uzunlikda bo'ladi. Misol uchun, biron bir to'rtburchakda, agar barcha tomonlar bir xil uzunlikda bo'lsa, bu kvadratdir."
Hayotiy misol: "Kvadratni topish uchun xonada yoki derazada qarang. O'zingizni ko'rgan oynalar, shuningdek, ba'zi stol ustlari kvadrat shaklida bo'lishi mumkin."
Uchburchak.
Sodda misol: "Uchburchakning uchta burchagi va uchta tomoni bo'ladi. Agar uchta tomoni teng bo'lsa, bu teng tomonli uchburchakdir."
Kvadrat.
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _
Hayotiy misol: "Uchburchakni bilasizmi? Masalan, piyodalarga mo'ljallangan yo'l belgisini ko'ring, u uchburchak shaklida. Ushbu belgi - xavfsizlikni anglatadi."
Fanlararo aloqalarni samarali tashkil etish intellektual nuqsoni bo'lgan boshlang'ich sinf o'quvchilarida ko'rsatilgan misol va namunalarni eslashiga, hayotda undan foydalanishiga yordam qiladi.
Geometriya fanini san'at, musiqa, tabiatshunoslik va boshqa fanlar bilan bog'lash, o'quvchilarning geometrik tasavvurlarini kengaytirishga yordam beradi. Fanlararo aloqalarni samarali tashkil etish, o'quvchilarning umumiy bilim va ko'nikmalarini rivojlantirishda, xususan, intellektual nuqsoni bo'lgan boshlang'ich sinf o'quvchilariga geometriya kabi murakkab mavzularni o'rgatishda katta ahamiyatga ega. Fanlararo aloqalar yordamida o'quvchilarga yangi tushunchalarni turli kontekstlarda ko'rsatish, ular o'rtasidagi bog'lanishlarni tushunishga yordam beradi va mavzuni yanada chuqurroq o'zlashtirish imkonini yaratadi. Geometriya bilan boshqa fanlar, masalan, san'at, musiqa, tabiatshunoslik va matematika o'rtasida aloqalarni o'rnatish o'quvchilarning faol ishtirokini ta'minlaydi va ularning geometrik tasavvurlarini shakllantiradi.
Tabiatda ko'plab geometrik shakllar mavjud. O'quvchilarga tabiatdagi shakllar va simmetriya asosida geometrik tushunchalarni o'rganish uchun tabiatni o'rganish juda samarali bo'ladi. O'simliklar va hayvonlar geometriyasi: O'simliklarning barglari va gullarining geometrik shakllarini o'rganish. Masalan, gulli o'simliklardagi simmetriya va o'simliklarning shakllari (spirallashgan barglar, petal shakllari)ni ko'rsatish. Tabiatdagi simmetriya: Tabiatdagi simmetriya va geometrik shakllarni o'rganish, masalan, sovuq iqlimdagi muzli o'simliklar, qarag'ay daraxtlari yoki morfologik simmetriya. Hayvonlarning geometrik tuzilishi: Hayvonlar va ularning tanasi (masalan, qurbaqa yoki zambilning o'ziga xos shakllari)ni ko'rsatish. Bu kabi fanlararo aloqalar o'quvchilarning geometrik shakllarni yanada kengroq va turli kontekstlarda tushunishlariga yordam beradi.
Interfaol va tajribaviy metodlar — bu boshlang'ich sinf o'quvchilari, xususan intellektual nuqsoni bo'lgan o'quvchilar bilan ishlashda juda samarali bo'ladigan o'qitish usullari. Bu metodlar o'quvchilarning faolligini oshiradi, ularni o'rganish jarayoniga chuqurroq jalb qiladi va yangi bilimlarni amaliy ravishda o'zlashtirishlariga yordam beradi. Interfaol va tajribaviy metodlar o'quvchilarga faqat nazariy tushunchalarni o'rganish emas, balki o'zlari tajriba qilish orqali o'rganishni ta'minlaydi. Bu usullar orqali o'quvchilarga geometrik shakllarni aniq tushunish va ularni amaliyotda qo'llash imkoniyati yaratiladi.
O'quvchilar geometrik tushunchalarni faqat nazariy tarzda emas, balki amaliy tarzda ham o'rganishlari kerak. Guruhlar bilan ishlash, o'quvchilarning fikr almashishiga, bir-biriga yordam berishiga va turli nuqtai nazarlarni eshitishga imkon yaratadi. Geometrik shakllarni o'rganishda bu metod juda samarali bo'ladi.
O'quvchilarni kichik guruhlarga ajratib, har bir guruhga geometrik shaklni yaratish vazifasini berish. Masalan, bir guruhga kvadrat, ikkinchisiga uchburchak, uchinchisiga doira yaratish. Har bir guruh shaklni yaratgandan so'ng, guruhlar o'z ishlanmalari haqida taqdimot qilishlari kerak. Bu orqali o'quvchilar o'zaro tajriba almashadilar va shakllar
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _
haqida chuqurroq tushuncha hosil qiladilar. Guruhlarda ishlash orqali o'quvchilarga hamkorlik, muammo hal etish va o'rganish jarayonida faollikni rivojlantirish mumkin.
Misol: Geometrik shakllarni birlashtirish: O'quvchilarga turli shakllarni berish va ulardan yangi geometrik kompozitsiyalar yaratishni so'rash (masalan, to'g'ri burchakli uchburchaklar yordamida yangi shakl yaratish).
Simmetriya o'rganish: O'quvchilarni ikkiga ajratib, har bir guruhga biror simmetrik tasvir yoki shakl berib, uni to'g'ri simmetrik shaklga aylantirishlarini so'rash.
Tajribaviy metodlar o'quvchilarga amaliyotda geometriya tushunchalarini o'rganish imkonini beradi. O'quvchilarga shakllarni o'z qo'llari bilan yaratish va ularning xususiyatlarini tajriba orqali aniqlash imkoniyatini taqdim etish zarur. Bu jarayonda pedagog bolalarga turli mashg'ulotlar orqali amalga oshirish imkoniyatiga ega. Geometrik shakllarni qurishda yoki yaratishda o'quvchilarga oddiy materiallar (papka, qog'oz, yog'och taxtalar) berish va shakllarning qanday hosil bo'lishini tajriba qilish. Simmetriyani tajriba orqali o'rgatish: o'quvchilarga ikkita simmetrik shaklni kesish va ikki qismini birlashtirib ko'rish.
Masalan, o'quvchilarga qog'ozni ikkiga yoyish va uni simmetrik shaklga aylantirish: o'quvchilarni shaklni egallash va ularni joylashtirishni amalda o'rganish. O'quvchilarni geometrik shakllarni qog'oz, karton yoki yog'ochdan yaratishga taklif qilish, masalan, to'g'ri burchakli uchburchaklar va kvadratlar yaratish.
Geometrik tushunchalar ko'pincha ko'z bilan ko'rish va tasavvur qilish orqali osonroq o'zlashtiriladi. Shu sababli, turli ko'rgazmali materiallar, videolar, diagrammalar va infografikalarni qo'llash zarur. Shuningdek, o'quv ilovalaridan foydalanish. Geometrik shakllar va ularning o'zgarishlarini ko'rsatadigan interaktiv ilovalar o'quvchilarning qiziqishini oshiradi va ularni faol ishtirok etishga undaydi. Video va animatsiyalar yordamida geometrik shakllar va tushunchalarni vizual tarzda taqdim etish.
Geometrik tushunchalarni yakunlashda o'quvchilarga umumiy xulosa chiqarishga yordam berish lozim. Bu, o'quvchilarni o'rganilgan materialni tahlil qilish va umumlashtirishga undaydi. Misol uchun:
"Bugun qanday shakllar bilan tanishdik?"
"Shakllarni qanday tasvirlash va ifodalash mumkin?"
"Geometrik shakllar hayotimizda qanday foydali bo'lishi mumkin?"
Umuman olganda shakllarni hayotdagi real misollar bilan bog'lash, bu o'quvchilarni o'rganayotgan narsalarining haqiqiy hayotdagi ahamiyatini tushunishga yordam beradi. O'yinlar va innovatsion texnologiyalarni joriy etish orqali ham bolalarning geometrik bilimlarini rivojlantiradi. Dars jarayonida o'quvchilarni yanada faol ishtirok etishga undash orqali hayotlarida kerak bo'lgan geometrik tushunchalarni ular ongida yaxshiroq saqlanib qolishiga harakat qilish kerak. Bu ularning motivatsiyasini oshiradi va geometrik tasavvurlarni oson va samarali ravishda shakllantiradi.
Intellektual nuqsoni bo'lgan boshlang'ich sinf o'quvchilarida geometrik tasavvurlarni shakllantirishda fanlararo aloqalar asosida yondashuv muhim ahamiyatga ega. Fanlararo integratsiya, amaliy tajriba, interfaol o'yinlar va vizual metodlar yordamida o'quvchilarning
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY _
geometrik tushunchalari yanada aniqroq va chuqurroq rivojlanadi. Shuningdek, individual yondashuv va zamonaviy texnologiyalardan foydalanish, o'quvchilarga geometrik shakllarni o'rganishda yordam beradi va ularga ko'proq motivatsiya beradi. Bu metodlar intellektual nuqsoni bo'lgan o'quvchilarning o'qish jarayonini samarali va qiziqarli qilishga imkon yaratadi. Intellektual nuqsoni bo'lgan boshlang'ich sinf o'quvchilarida geometrik tasavvurlarni shakllantirishda fanlararo aloqalar asosida yondashuv samarali bo'lishi uchun o'quvchilarning individual xususiyatlari, amaliy mashqlar, interfaol metodlar, vizual va eshitish yordamchi vositalaridan foydalanish, hamda motivatsiya va baholash metodlariga alohida e'tibor berish lozim. Shuningdek, o'quvchilarni faollashtirish va ularning qiziqishini oshirish uchun turli o'yinlar va faoliyatlarni tashkil etish muhimdir.
ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES
1. Akilov, A. (2016). "Geometriya ta'limining samaradorligi va metodikasi." O'zbekiston pedagogika jurnali, 3(1), 45-50.
2. Davletova, M. (2020). "Fanlararo aloqalar asosida boshlang'ich ta'limda matematik tasavvurlarni rivojlantirish." Pedagogika ilmiy tadqiqotlari, 5(2), 120-125.
3. Ibragimov, B. (2021). "Geometriya va san'at: matematik tasavvurlarni shakllantirishdagi ahamiyati." Matematik ta'lim, 7(3), 33-38.
MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]
Raximova Nozima Xamroqul qizi.magistir. [Рахимова Нозима Хамроцул цизи
аспирант], [Nozima X. Raximova, master's student]; manzil: O'zbekiston, Toshkent shahri, Chilonzor tumani, Bunyodkor ko'chasi, 27-uy. [аддрес:Узбекистан, Город Ташкент, Чиланзорский район, улица Бунёдкор, 27.], [address: Uzbekistan, Tashkent city, Chilonzor district, Bunyodkor street, 27]
