Научная статья на тему 'IJОDIY MАNBАА АSОSIDА BАTIK TEХNОLОGIYАSINI QО’LLАB RОMАNTIK USLUBDАGI АYОLLАR ZАMОNАVIY LIBОSLАRINI YАRАTISH'

IJОDIY MАNBАА АSОSIDА BАTIK TEХNОLОGIYАSINI QО’LLАB RОMАNTIK USLUBDАGI АYОLLАR ZАMОNАVIY LIBОSLАRINI YАRАTISH Текст научной статьи по специальности «Технологии материалов»

CC BY
2
2
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Lоyihаlаsh / dizаyner / tаbiаt / kоstyum / libоs / ijоdiy mаnbа. / Design / designer / nаture / suit / dress / creаtive resоurce.

Аннотация научной статьи по технологиям материалов, автор научной работы — Хulkаliyevа Gulhаyо Pо’lаt Qizi, Rахimоvа Kаmоlа G’аyrаtоvnа

Ushbu mаqоlаdа kоstyumni yаngi nаmunаlаrini yаrtish, lоyihаlаsh hаqidа mа’lumоt berilgаn. Dizаyner yаngi libоs lоyihаlаrini yаrаtishdа tаbiаt hоdisаlаri bо‘lgаn “ dengizni mаvj urishi, tоngning оtishi, yоmg‘irdаn sо‘ng оsmоndаgi о‘zgаrishlаr, bulutlаr hоlаti, quyоshning bоtishi ” kаbi mаnzаrаlаr tаnlаb оlishi vа ulаrgа hоs bо‘lgаn rаng gаrmоniyаsi о‘rgаngаn hоldа kоleksiyа yаrаtishi mumkin. Rоmаntik uslubdаgi shаrf, libоslаr vа bоshqа buyumlаrni lоyihаlаyоtgаndа bаtik teхnоlоgiоyаsidаn fоydаlаnish qаdidа mа’lumоt berilgаn.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

CREАTIОN ОF MОDERN WОMEN'S DRESSES IN RОMАNTIC STYLE USING BАTIK TECHNОLОGY BАSED ОN CREАTIVE SОURCES

This аrticle prоvides infоrmаtiоn оn creаting аnd designing new sаmples оf suits. When creаting new dress prоjects, the designer chоse nаturаl phenоmenаsuch аs "seаwаves, dаwn, chаnges in the sky аfter rаin, clоuds, sunset" аnd studied the cоlоr hаrmоny inherent in them. cаn creаte аcоllectiоn withоut Infоrmаtiоn is given оn the use оf bаtik technоlоgy when designing scаrves, dresses аnd оther items in аrоmаntic style.

Текст научной работы на тему «IJОDIY MАNBАА АSОSIDА BАTIK TEХNОLОGIYАSINI QО’LLАB RОMАNTIK USLUBDАGI АYОLLАR ZАMОNАVIY LIBОSLАRINI YАRАTISH»

é

Ws,

ARTICLE INFO

Khulkaliyeva Gulhayo Pulat kizi Rakhimova Kamola Gayratovna

Termiz StHte University rахimоvаkаmоlа96@gmаil.соm https://doi.org/10.5281/zenodo.14059845

ABSTRACT

This аrticle pmvides ПотаЫоп оп creаting аnd designing new sаmples оf suits. When creаting new dress pmjects, the designer c^se паШт1 phemmern such аs "seа wаves, dаwn, chаnges in the sky аfter min, chuds, sunset" аnd studied the со1ог hаrmоny inherent in them. cаn creаte а ^Rect^n wit^ut Infоrmаtiоn is given оп the use оf Ьа^к techmhgy when designing scаrves, dresses аnd о^г items in а ттапtic style.

СОЗДАНИЕ СОВРЕМЕННЫХ ЖЕНСКИХ ПЛАТЬЕВ В РОМАНТИЧЕСКОМ СТИЛЕ В ТЕХНИКЕ БАТИК НА ОСНОВЕ ТВОРЧЕСКИХ ИСТОЧНИКОВ

Хулкaлиевa Гулх^ё nyflaT кизи Рaхимoвa Кaмoлa Гaйрaтoвнa

Термезский государственный университет rахimоvаkаmоlа96@gmаil.соm https://doi.org/10.5281/zenodo.14059845

Received: 03rd November 2024 Accepted: 08th November 2024 Online: 09th November 2024

KEYWORDS Design, designer, nаture, suit, dress, creаtive resоurce

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Received: 03rd November 2024 Accepted: 08th November 2024 Online: 09th November 2024

KEYWORDS Дизайн, дизайнер, природа, костюм, платье, творческий ресурс

В данной статье представлена информация о создании и конструировании новых образцов костюмов. Создавая новые проекты платьев, дизайнер выбирала природные явления, такие как «морские волны, рассвет, изменение неба после дождя, облака, закат» и изучала присущую им цветовую гармонию, без которой можно создать коллекцию. Дана информация об использовании технологии батика при оформлении платков, платьев и других изделий в романтическом стиле.

IJODIY MANBAA ASOSIDA BATIK TEXNOLOGIYASINI QO'LLAB ROMANTIK USLUBDAGI AYOLLAR ZAMONAVIY LIBOSLARINI YARATISH

Xulkaliyeva Gulhayo Po'lat qizi Raximova Kamola G'ayratovna

Tеrmiz dаvlаrt univеrsitеti rахimоvаkаmоlа96@gmаil.соm https://doi.org/10.5281/zenodo.14059845

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Received: 03rd November 2024 Accepted: 08th November 2024 Online: 09th November 2024

Ushbu mаqоlаdа kostyumni yаngi nаmunаlаrini yаrtish, loyihalash hаqidа mа'lumоt berilgаn. Dizаyner yаngi libos loyihalarini yaratishda tabiathodisalari bo'lgan "dengizni mavj urishi, tongning otishi, yomg'irdan so'ng osmondagi o'zgarishlar, bulutlar holati, quyoshning botishi " kabi manzaralar tanlab olishi va ularga hos bo'lgan rang garmoniyasi o'rgangan holda koleksiyayaratishi mumkin. Romantik uslubdagi sharf, liboslar va boshqa buyumlarni loyihalayotganda batik texnologioyasidan foydalanish qadida ma'lumot berilgan.

KEYWORDS

Loyihalash, dizayner, tabiat, kostyum, libos, ijodiy manba.

Kirish. Har bir dizayner o'zining ijodiy faoliyati uchun ko'p bilim sohalaridan ma'lumotlarga ega bo'lishi kerak. Yuqori natijalarga erishish uchun dizayner san'at sohasi va fan yo'nalishiga taalluqli bilimlarini o'zlashtirishi zarur. San'atni har bir turida g'oyaviy ijodiy asosi kompozitsiyadir. Аniqroq aytganda, kompozitsiya orqali dizaynerni qiziqtirgan g'oyani ifodalaydi. Ijodiy manbadan foydalanishni o'rganish kostyum loyihasi kompozitsiyasini tuzishda zaruriy qonuniyatlarga amal qilish lozim, ijodiy yondashuv va tasavvur qilish qobiliyatini oshirishda muhim ahamiyat kasb etadi. Ijodiy manba - kostyum dizayni loyihasini yaratishda birinchi g'oya qilib olingan va dizaynerni ilhomlantiradigan vosita hisoblanadi. Dizayner o'zining kostyum kolleksiyasini yaratishda ijodiy manba sifatida har qanday tabiiy hodisalar, buyumlar, muhitning turli elementlari, dunyoda sodir bo'layotgan voqealar, musiqa, rangtasvir, adabiyot, balet, teatr, sirk, kino, tomosha tadbirlari, etnik mavzular, me'morchilik, muhandislik inshoatlari, mashina detallari, turli mexanizmlar, maishiy buyumlar, amaliy san'at asarlari (shisha, tosh, yog'och, metall, keramika va b.), musiqa asboblari, yer fakturasi, yulduzli osmon, origami o'yini, ekologiya, tarixiy, xalq va klassik kostyumlar, eklektika usuli, parodiya usuli, stilizatsiyalash usuli va h.k. bo'lishi mumkin.[2]

Kostyumning yangi namunalarini yaratishda dizayner bir qancha tadqiqot va loyihalash jarayonini amalga oshiradi. O'z navbatida loyihalash dizaynerdan tadqiqotlar olib borish, eskizlar, maketlar va modellarni yaratish, buyumlar chizmasini va hisobini ishlash, belgilangan xususiyatlarga ega yangi kiyim namunalarini yaratish kabi vazifalarni qo'yadi. Loyihalashni boshlang'ich bosqichida loyihalashdan oldingi tadqiqotlarda buyumni funksiyalarini, buyumlar kompleksini, loyihalayotgan buyumni tashqi ko'rinishi tog'risida, o'xshash modellarni borligi bo'yicha ko'rsatgichlar taqqoslanadi. [9]

Loyihalashdan oldingi tahlil etish dizaynerga funksional (buyumdan foydalanish usullarini tadqiq etish), funksional qiymatiga oidligini (aholining har xil guruhlarini istaklar tarkibini tahlil etish), texnologiya va shaklni (buyum va uni analoglarining tarkibini tahlil etish, kompazitsion, konstruktiv va plastik yechimlarini qidirish) tahlil etish kabi imkoniyatlarni beradi. Loyihalash jarayonida eng asosiy vazifa, loyihalanayotgan buyumning mo'ljali va funksiyasi, konstruktiv va texnologik talablarni aniqlashdir.

Har bir dizayner yuqorida berilgan talablarni o'rganib, tahlil etish bilan o'zining tanlangan ijodiy manbaa asosida yaratilgan yangi libos namunasini tavsiya eta oladi. Dizayner kostyum kolleksiyasini yaratishda ijodiy manba siatida har qanday tabiiy hodisalar, buyum muhitning

EURASIAN JOURNAL OF ACADEMIC RESEARCH

Innovative Academy Research Support Center IF = 7.899 www.in-academy.uz

turli elementlari, dunyoda sodir bo'layotgan voqealar, musiqa, rangtasvir, adabiyot, balet, teatr, sirk, kino, tomosha tadbirlari, etnik mavzular, me'morchilik, muhandislik inshootlari, musiqa asboblari, yer fakturasi, yulduzli osmon, ekologiya, umumiy qilib aytganda insonni o'rab turgan tabiat, koinot, o'z aql zakovati bilan yaratgan va foydalanadigan buyum dizayner uchun ijodiy manba bo'la oladi. Tabiat million yillar davomida durdona asarlar yaratib, bu go'zallikni insonyatga taqdim etadi. Yil fasllarining almashinishi, borliqda quyoshning chiqishi, yomg'irning yog'ishi, novdaning kurtaklaridan gulning ochilishi, bunday tabiat hodisalari ijodkor uchun o'rganib bo'linmagan doimiy jarayonlardir. Tanlangan ijodiy manbaning xususiyati, tashqi ko'rinishi, uning tarkibiy qismlari, shakli o'rganiladi. Ijodiy manbaa qog'ozda graik tasvirlash orqali dizayner tasavvur qilgan yangi libos namunasiga dastlabki ishlov berish jarayoni hisoblanadi. Tanlangan g'oya yoki ijodiy manbani kostyum tashqi siluetidava qismlarida (yeng, bel qismi, yelka, yubka) qo'llash orqali kostyumni ma'lum bir uslubga yo'naltirish mumkin. [1]

Uslub-badiiy fikrlashning eng umumiy kategoriyasi; san'atda muayyan davr yoki asarning tasviriy vositalarning g'oyaviy birligi; buyum muhitining badiiy-plastik o'xshashligi. Uslubda har bir davrni dunyoqarashlar, g'oya va qarashlari aks etadi. Ushbu liboslar to'plamini yaratishda ijodiy manbaa sifatida illyuziya janri tanlab olindi. (1-rasm)

1-rasm. "Illyuziya" tabiatdan ilhomlanish

Tabiat million yillar davomidsa durdona asarlar yaratib, o'z mahoratini doimo oshiradi. Tabiatning organik va mantiqiy bog'liqlari mujassamlashgan yangi shakllarni yaratish imkoniyatini topish, zamonaviy dizayn yangi yo'nalishining asosiy vazifasi hisoblanadi. Shuning uchun ham yangi libos loyihalarini yaratishda tabiat hodisalari bo'lgan " dengizni mavj urishi, tongning otishi, yomg'irdan so'ng osmondagi o'zgarishlar, bulutlar holati, quyoshning botishi " kabi manzaralar tanlab olindi va ularga hos bo'lgan rang garmoniyasi o'rganildi. Dizayner kostyumga estetik xususiyat va o'ziga hoslik yaratish uchun, tanlangan ijodiy manba

ustida uzluksiz izlanishda bo'ladi. Ijodiy manba libosning seluitida, konstruksiyasida, dekorativ bezaklarida va matoda aks etishi mumkin. Yangi to'plam uchun ham ijodiy manba matoda qo'llanildi. Tanlab olingan osmon tasvirlarini model loyihasida qo'llash uchun "Batik" texnologiyasi qo'llanildi [1, 6].

2-rasm. Batik texnologiyasi yordamida ayollar sharfiga naqsh berish

Buning uchun tabiiy krep shifon matosi tanlab olindi. Batikning aynan "sovuqbatik" usulidan foydalandi. Bu texnologiyadan foydalanish orqali mato yuzasida rang garmoniyasini yaratishga muoffaq bo'lindi. Ranglar uyg'unlashib sharf yuiziga 3D ko'rinish beradi, gullar go'yo harakatlanayotgandek ko'rinish beradi.

Bu texnologiyada matoni bo'yash uchun "DEKOLA" rang bo'yoqlaridan foydalanildi. Mato yuzasiga bo'yoqlar "mokriy" uslubida, ya'ni to'liq mato yuzasi suv yordamida namlab olindi va tayyorlab olingan ranglar erkin uslubda yuzaga berildi. Bu qog'ozda akvarel texnikasida manzara ishlash jarayonini eslatadi. To'plamning har bir libos namunasi uchun mana shunday mato tayyorlab olindi. [1, 9]

EURASIAN JOURNAL OF ACADEMIC RESEARCH

Innovative Academy Research Support Center

IF = 7.899

www.in-academy.uz

3-rasm. Decola batik

Ijodiy manbaga asoslangan holda umumiy to'plam uchun romantik uslubi tanlab olindi, yani liboslar oqshom liboslari sifatida yaratildi. To'plam yosh ayollar uchun mo'ljallangan ustki kiyim . Modellar turg'un seluitga ega bo'lib, bu tasvirning libos yuzasida yahlit ko'rinishi uchun yordam beradi. Har bir libos namunasida, loyiha eskizi asosida dekorativ bezaklardan foydalanilgan. Bezaklar - tabiat gullarini stilizatsiya qilish asosida yaratilgan bo'lib, libosning bel, etak, yeng, yelka, orqa va yon qismlarida akrel bo'yoqlar yordamida chizilgan (4-rasm. Batik yordamida yaratilgan kolleksiya). [1]

4-rasm. Batik texnologiyasi yordamida yaratilgan kolleksiya

Xulosa: Ijodiy manbadan foydalanishda dizaynerning fikrlashi ixtisos yo'nalishga oid rivojlansa va dizayner o'zi quyidagi xususiyatlarga ega bo'lsa, loyihalash shundagina foydali natija beradi:

• masalani aniq ko'rish va ifodalash qobiliyati bo'lishi lozim;

• qisqa vaqt davomida ko'p g'oyalarni tez ishlab chiqishi lozim; • ajoyib yechimlarni topish;

ё

ш

IF = 7.899

www.in-academy.uz

• berilgan muammoga oid juda zo'r yechimlarni tez o'ylab chiqish mahorati bo'lishi lozim.

• Loyihalanayotgan kompozitsiyani topish uchun dizaynerni ijodiy jarayonida reja mavjud bo'lishi lozim:

• g'oyani paydo bo'lishi va masalani qo'yish;

• ma'lumotni yig'ish va to'plash, ijodiy manbani tanlash;

• kuchni konsentrasiyalash, intensiv ishlash, har xil evristik va loyihalash usullaridan foydalanish; [2]

References:

1. Haydarova Mohira, Kayumova Nigora, "Ijodiy manbaa asosida romantik uslubdagi ayollar zamonaviy liboslarini yaratish" Мeждунaрoдный тучный журнaл «кучный импульс» №10(100), 4acib1 Мaя, 2023 betlar 261-262

2. Raximova Kamola G'ayratovna Baynazarova Lobar Xamdam qizi Boltayeva Marjona Talib kizi "Ijodiy manbadan foydalanib kostyum dizayni loyihasini yaratish texnologiyasi" eurasian JOURNAL OF ACADEMIC RESEARCH UIF = 8.1 | SJIF = 7.899 Volume 4, Issue 6, June 2024 ISSN 2181-2020 Page 101-108 https://doi.org/10.5281zenodo.11545303

3. Raximova Kamola G'ayratovna Baynazarova Lobar Xamdam qizi Boltayeva Marjona Talib kizi "Bolalar kiyimlariga qo'yiladigan talablarning o'ziga xos xususiyatlarini tahlil qilish" EURASIAN JOURNAL OF ACADEMIC RESEARCH UIF = 8.1 | SJIF = 7.899 Volume 4, Issue 6, June 2024 ISSN 2181-2020 Page 109-114 https://doi.org/10.5281/zenodo.11545775

4. Ypo3oB М.К., ^шбе^в O.A., Рaxимoвa К. Жунни к^линлигини синoвдaн ут^зиш усуллaри. Eurasian Journal Of Academic Research. 2022. Vol 2, № 13. Р. 784-788; [01.00.00, №51].

5. Raximova Kamola G'ayratovna "Issiqni saqlash xossasi yuqori bo'lgan gazlamalardan chaqaloqlar kiyimlariga qo'yiladigan talablarni tahlil qilish" EURASIAN JOURNAL OF ACADEMIC RESEARCH UIF = 8.1 | SJIF = 7.899 page 115-122 https://doi.org/10.5281/zenodo.11545839

6. Rakhimova K.G. "Talabalarga imkoniyati cheklangan bolalar kiyimlarini tikish usullarini o'rgatish texnikasi" Eurasian journal of academic research page 142-148 https://doi.org/10.5281/zenodo.11263298

7. M.K. Urozov, K.G. Rakhimova, M.A. Fayziyeva, A.Z. Mustanova "Creation of new assortimens of sewing items from fabrics of mixed fiber structureE page 227-231 DOI: https://doi.org/10.55640/eijmrms-02-11-51 https://eipublication.com/index.php/eijmrms Volume: 02 Issue: 11 November 2022 Published Date: - 23-11-2022/

8. M.K. Urozov, K.G. Rakhimova, M.A. Fayziyeva, A.Z. Mustanova «RATIONAL USE OF FABRICS WHEN SEWING WOMEN'S OUTERWEAR IN THE NEW STRUCTUREE page 28-31 DOI: https://doi.org/10.55640/eijmrms-02-11-08 https://eipublication.com/index.php/eijmrms Volume: 02 Issue: 11 November 2022 Published Date: - 09-11-2022

9. Rakhimova Kamola Gayratovna "CREATING A RANGE OF MODERN CLOTHES FOR GIRLS" American Journal Of Applied Science And Technology page 13-18 Volume 04 Issue 07-2024

10. https://www.theusajournals.com/index.php/ajast/article/view/3340

11. Тoшбeкoв O.A., Ypo3oB МД. Иccлeдoвaниe napaMeTopoB cтрoeния жaккaрдoвы т^ний // Илмий Ba иннoвaция фaoлиятни ривoжлaнтириш буйичa дaвлaт бoшк;aруви

é

Ws,

13. Тошбеков О., & Мустонова З. Олинган нотуцима матонинг ишцаланишга чидамлилигини ва шовцинни ютишга юцори мослашувчанлик хоссаларини аницлаш. Евразийский журнал академических исследований, 3(12 РаЛ 2), 2023.217-221. https://in-асаdеmy.uz/indех.php/еjаr/аrtiсlе/viеw/25279

14. Kurbаnоv А., Shоmirzаеv M., Tursunоv S., Tоshbеkоv О., Mukhаmаdiеvа N., Kаmbаrоv B., Mаnnоbоvа S. Аnаlysis оf the stаtе оf сultivаtiоn аnd hаrvеsting оf mung bеаn аnd аgrо-biоlоgiсаl requirements fоr threshing аnd sepаrаting its grаin. In В1О ШеЪ оf Сои/егеисеБ (2024). (Vоl. 105, p. 02010). EDP Sсienсes. https://www.sсоpus.соm/reсоrd/displаy.uri?eid=2-s2.0-85192513268&оrigin=resultslist

15. Тошбeков О., & Мустонова З. Олинган нотуцима матонинг ишцаланишга чидамлилигини ва шовцинни ютишга юцори мослашувчанлик хоссаларини аницлаш. Евразийский журнал акадeмичeских исслeдований, 3(12 Раrt 2), 2023.217-221.

16. Тошбeков О., Рахимцулова С. Дагал жун толалари асосида олинган (автомобил, авиятсия, ^масозлик) саноати учун цулланилган нотуцима мато тайёрлаш. Евразийский журнал акадeмичeских исслeдований, (2023). 3(12 РаЛ 2), 211-216.

17. Урозов, М. К., О. А. Тошбeков, аnd К. Рахимова. "Жунни цалинлигини синовдан утказиш усуллари." Евразийский журнал академических исследований 2.13 (2022): 784788.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.