Научная статья на тему 'Халықтың салауатты тамақтануын қамтамасыз етудегі «Саламатты Қазақстан 2011-2015» мемлекеттік бағдарламасының ролі'

Халықтың салауатты тамақтануын қамтамасыз етудегі «Саламатты Қазақстан 2011-2015» мемлекеттік бағдарламасының ролі Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
88
9
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
здоровое питание / Саламатты Қазақстан / государственная программа / салауатты тамақтану / дұрыс тамақтану дағдылары / мемлекеттік бағдарлама

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Бужикеева А. Б., Қожахметова А. Н., Хасенова Г. Х., Ли М. В., Чуенбекова А. Б.

В статье даны выполненные мероприятии и достижения сотрудниками кафедры нутрициологии по реализации государственной программы «Саламатты Қазақстан 2011-2015».

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Бужикеева А. Б., Қожахметова А. Н., Хасенова Г. Х., Ли М. В., Чуенбекова А. Б.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Мақалада нутрициология кафедрасы ұжымымен «Саламатты Қазақстан 2011-2015»мемлекеттік бағдарламасында көзделіп отырған міндеттерді жүзеге асырудағы атқарылған іс-шаралар мен қол жеткізген жетістіктері берілген.

Текст научной работы на тему «Халықтың салауатты тамақтануын қамтамасыз етудегі «Саламатты Қазақстан 2011-2015» мемлекеттік бағдарламасының ролі»

ВЕСТНИК КАЗНМУ, №2-2012

334

Распространенность гепатита «С» в 2011г. по сравнению с 2010г. осталась на уровне прошлого года.

Таблица 3- Распространенность сифилиса среди РС

годы Количество респондентов(N) Количество положительных на сифилис Распространенность сифилиса 95% доверительный интервал

2010год 290 66 22,8% 18,1%-28%

2011год 290 76 26,2% 21,2%-31,7%

Распространенность сифилиса в 2011г. по сравнению с 2010г. возросла в 1,1 раза.

В результате проведенного ДЭН распространенность ВИЧ среди РКС составило - 0,3% (1чел.), ВГС-3,4% (10 чел.), сифилис-26,2% (76 чел.). Процент РКС охваченных профилактическими программами составил 100%. Выводы:

1. Для улучшения профилактической работы среди работниц коммерческого секса необходимо активизировать работу волонтеров по привлечению РКС в «дружественные» кабинеты»

2. Привлечение уязвимых групп населения для консультирования, диагностики и лечения ИППП снизит риск заражения ВИЧ-инфекцией

3. Необходимо организовывать семинары с ответственными работниками «Дружественных кабинетов» по профилактике ВИЧ-инфекции

Использованная литература:

1. Мировая статистика здравоохранения, 2010

2. Bartlett J. C. 2003. Medical Management of HIV infection. -Baltimore. MD: Johns Hopkins University Press, 2003

3. Джин Андерсон (ред). Руководство по медицинской помощи ВИЧ-инфицированным женщинам. Управление ресурсов и служб здравоохранения (УСРЗ) Министерства здравоохранения и социальных служб США. - Maryland, USA, 2001

4. UNAIDS report on the global aids and epidemic, 2010 - Global report

5. Dunn D.T., Newell M.L., et al., 1992; Mofenson L.M., 1997; Goldenberg R.L., et al., 1998 - A guide to the Clinical Care of Women with HIV. US Department of Health and Human Services

6. Fowler M.G., Bertolli J., et al., 1999; Discover R.E., Garratty E. et al., 2000 - Medical Management of HIV infection

ХАЛЫКТЫН САЛАУАТТЫ ТАМАКТАНУЫН КАМТАМАСЫЗ ЕТУДЕГ1 «САЛАМАТТЫ КАЗАКСТАН 2011-2015» МЕМЛЕКЕТТ1К

БАГДАРЛАМАСЫНЫН РОЛ1

Бужикеева А.Б., ^ожахметова А.Н., Хасенова Г.Х., Ли М.В., Чуенбекова А.Б., Ушанская Е.Ю., Сукенова Д.А., Нуржанова С., Рыстыгулова Ж., Аллиярова С. С.Ж.Асфендияров ^аз¥МУ нутрициология кафедрасы

Туйш. Макалада нутрициология кафедрасы ужымымен «Саламатты ^азакстан 2011-2015»мемлекетпк

багдарламасында кезделт отырган мiндеттердi жYзеге асырудагы аткарылган ic-шаралар мен кол жеттзген жетiстiктерi бертген.

Ктттт сездер: салауатты тамактану, дурыс тамактану дагдылары, мемлекетпк багдарлама.

Резюме. В статье даны выполненные мероприятии и достижения сотрудниками кафедры нутрициологии по реализации государственной программы «Саламатты ^азакстан 2011-2015».

Ключевые слова: здоровое питание, Саламатты ^азакстан , государственная программа.

Buzhikeeva A.B., Kozhakhmetova A.N., Khasenova G.Kh., Chuenbekova A.B., Rystygulova Zh., Alliyarova S.T. Abstract An article provides carried out activities and achiements of the staff of the subdepartment nutriciology for implementation of the state program: "Salamatty Kazakhstan 2011-2015". Keywords Healf food, implementation of the state program, Salamatty Kazakhstan.

Елiмiз каз!рп тацдагы озык мемлекеттерд^ бэсекеге кабтетп 50 елд^ катарына ену багытын устану стратегиясы кептеген мтдеттер жYктеп отыр. ^огамды калыптастырушы халыктыц элеуметпк жагдайы мен денсаулык керсеткiштерi кез-келген мемлекетпц экономикалык жагдайын сипаттайды. ДYниежYзiлiк Денсаулык сактау уйымыныц деректерi бойынша, елiм-жmмнiц 60%-ы дурыс тамактанбаумен, ал дерттерд^ 40% тамактану факторына тiкелей байланысты. Кептеген созылмалы инфекциялык емес аурулардыц (жYрек-кантамыры жYйелерiнiц аурулары, кант диабетi жэне баскалар) дамуы да адамныц емiр сYPу салтына тэуелдi. Соган байланысты казакстандыктардыц саламатты емiр салтын калыптастыру жэне дене шыныктыруды дамыту мацызды болып отыр. Осы мэселелердi жYзеге асыруда «Саламатты ^азакстан 2011-2015жыл»мемлекеттiк

багдарламасында Елбасы, казiргi уакытта когамдык денсаулык сактау мэселелертде сектораралык жэне ведомствоаралык серiктестiк тетт жолга койылмагандыгы, денсаулык сактау саласындагы ез мiндеттерiн жете тYсiнбеуiне, денсаулык сактау проблемаларын шешуде акпараттык колдаудыц нашарлыгына байланыстылыгын орынды атап керсеткен. Сондай-ак халык денсаулыгы децгешыц темен болуыныц себептерi тамактану мэселелерiнде халыктыц жеткiлiксiз акпараттандырылуы, сауаттылыгыныц темендiгi аныкталып отыр. Сонымен катар, халыктыц дурыс тамактануын камтамасыз ету жэне тамактануга байланысты аурулардыц профилактикасын басты максат етуд^ езi осы мэселеыц езектттн айкындай тYседi.

«Саламатты ^азакстан» багдарламасы аясында Елбасыныц керсеткен аталмыш мэселелерт шешуде С.Ж.Асфендияров атындагы ^аз¥МУ нутрициология кафедрасы профессор-окытушылар курамымен еткен жылы бiршама жумыстар аткарылды.

Багдарлама бойынша Елбасыныц басты мтдетпц бiрi- дурыс тамактану туралы халыкты хабардар ету бойынша халыктыц эртYрлi топтарыныц -кЭсiпорын жумысшылары, емдт-профилактикалык мекеме кызметкерлерь урпак ербiту жасындагы эйелдер, мектеп жасына дейiнгi жэне кейтп жастагы балалар мен жасеспiрiмдер, студенттер, карттар тамактану ерекшелiктерiне байланысты дурыс тамактану дагдыларын калыптастыру мен осы максатты топтардыц тамактану ерекшелiктерiне арналган дэрiстер, семинарлар каламыздыц бiрнеше мекемелертде еткiзiлдi. Осы шараларды еткiзе отырып, жYктi жэне емiзулi аналардыц дурыс тамактанбауынан туындайтын бала мен ана аурушылдык керсеткштерт, мектеп жасындагы окушыларда жи кездесiп жYрген тiрек-кимыл аппаратыныц, тыныс жэне жYйке жYйесiнiц, кез ауруларыныц децгейт азайту, эртYрлi кэсiптiк жумысшылар арасында жумыска кабiлеттiлiктi сактай отырып, кэсттт аурулардыц дамуын азайту кезделт, тиiмдi тамактану кагидалары кецтен насихатталды.

Багдарламаныц - «халыкты дурыс тамактану туралы хабардар ету» мтдетт жYзеге асыруда Алматы каласындагы жогаргы оку орындарындагы студенттер арасында дурыс тамактану дагдыларын калыптастыруда 500-ге жуык студенттер; кала мектептер^ц мектеп жасындагы 350-ге жуык окушылар, урпак ербiту жасындагы 270 эйелдер арасында дэрiстер, кецес беру еткiзiлдi. Осы топтар арасында тиiмдi тамактану, дурыс тамактану дагдылары, дурыс тамактанбаумен туындайтын ауруларга байланысты сурактарымен арнайы сауалнамалар ецделт, сауалнама жYргiзгенде аталмыш топтарда акпараттану децгешыц темендiгi аныкталды. Эсiресе, жYктi эйелдердН мектеп окушыларыныц арасында темiр тапшылык анемия мен йод жетiспеушiлiк ауруларыныц керiнiстерi жэне алдын алу жолдары женiнде бейхабар екендiгi мэлiм болды. Акпараттану децгейт жогарылату максатында анемия мен йод же^спеуштт жагдайды тYзетуде Yкiметiмiздiц тарапынан азыктардыц кунарлыгын арттыруда, фортификацияланып жаткан ун мен туз еымдер^ц ролi мен «Сапалы азык» туралы маглуматтары мол берiлген буклеттер, кYнтiзбе, плакаттар таратылып, ролдiк ойындар, «^огамдык денсаулык сактау» мамандыгыныц 4 курс студенттерi арасында сайыстар еттзтдк Осы туста еткен жылдыЦ кыр^йек айында Балуан Шолак атындагы Спорт сарайында еткен«Балбебек-2011» атты IV Халыкаралык мамандандырылган кермесiне катысып, аналар мен емiзулi аналарга, мектепке дейiнгi балалар мен мектеп жасындагы балаларга, болашак аналарга дурыс тамактану женiнде балалар арасындагы тагамдык аллергия, ерте жастагы балаларды

ВЕСТНИК КАЗНМУ, №2-2012

335

тамактандыру, кейбiр артык салмакты аналардык денсаулыкка зиянсыз арыктауга байланысты жYзге жуык аналарга акысыз тегiн, пайдалы кекестер бершдк '^Ехро" кврмелiк компаниясы «Балбвбек-2011» атты IV Халыкаралык мамандандырылган кврмесiне нутрициология кафедрасы белсендi катысканы Yшiн ДИПЛОМ-мен марапаттады.

Багдарламанык «халыкка жэне осал топтарга арналган тамак внiмдерiн тутыну жвнiндегi усынымдар эзiрлеу» мiндетiне орай кафедранык профессорлар-окытушылар курамы Казак тагамтану академиясынык уйыткы болуымен Казакстан халкынык калалык жэне в^рлш тYрлi жас топтарынык тамактануындагы халыкаралык стандарттарга сэйкес азык-тулш тутыну нормаларын вкдеуге багытталган мектеп жасына дейiнгi бала-бакшалар, мектеп жасындагы балалар мен жасвспiрiмдер, внеркэст жумысшыларынык накты тамактануы мен энергия шыгындарын зерттеудегi Гылыми жумыстарга катысып, алиментарлык аурулардык туындауындагы тагами факторлардык ролiн аныктаудагы Гылыми жобаларына белсендi катысып, Yлестерiн косуда. Сонык бiрi «КР халкынык Картаюга карсы мемлекетпк багдарламасы аясында Остеопороздык алдын алудык кешендi моделiн жасау» Гылыми-техникалыК жобанык негiзiнде солтYстiк жэне орталык Казакстан в^рлерЫН ягни Караганды, Павлодар, Петропавл, Квкшетау, Костанай, Талдыкорган облыстарынан 40 жастан жогары 1200-ге жуык ер мен эйел азаматтарынык накты тамактануына зерттеу жYргiзiлдi. Зерттеу барысында адам картаюымен байланысты туындайтын аурулардык ттелей тагами факторлармен взара байланысы айкындалды. Сонымен катар, заманауи ультрадыбыстык остеопорозды аныктайтын Кондыргымен сYйектiц минералдык тыгыздыгы, кандагы холестерин, кант декгеш, гемоглобин жедел эд^пен зерттелiп, осы тургындардагы баска да картаюмен байланысты iлеспелi аурулар диагностикасын жYргiздi. ¥жым Кызметкерлерi болган в^рлерд^ тургындары арасында картаюга байланысты туындайтын ауруларды тагаммен емдеу жвынде квптеген Yгiт-насихат жумыстары жYргiзiлiп, Yнпарактар таратылды. Осы жумыстык нэтижелерi «Баспасвз мэж^анде» республикамыздык акпараттык куралдары арасында таратылды.

Багдарламанык халыктык эртYPлi топтарынык дурыс тамактану, тамак вымдертИ Кауiпсiздiгi жэне Колжетiмдi БАК-ты тарта отырып, тутынушылардык кукыктары саласында б^м декгешн жэне хабардар болуын арттыруга багытталган квпдецгейлi КогамдыК жэне коммуникациялык наукандар вткiзу тапсырмасы бойынша Казак тагамтану академиясынык президентi жэне нутрициология кафедрасынык мецгерушiсi академик Т.Ш.Шармановтык взiмен бiр жыл квлемiнде республикалык квлемде таралатын 20-га жуык, ал кафедра Кызметкерлерiмен 50-ге тарта тYрлi жас топтарынык тамактану ерекшелiктерi, сыркаттар кезтдеп диетологиялык кекестер т.б такырыптарда сухбаттар телеарналарда кврсетiлдi.

ТутынушылардыК внiмнiк сипаттарын жаксы тYсiнуi, сапалы тамак вымдерт такдауды колдау мен тагам вымдерт кауiпсiз сактау тапсырмасы бойынша«Казакстан» ¥лттык арнасынан аптасына 5 рет бертетт «Халык такдауы» багдарламасына жыл бойы тутынушыларга азыктардык пайдалы касиеттерi туралы пайдалы кекестер берiлдi. Осы багдарлама тYсiрiлiмiне белсендi атсалысканы Yшiн доцент Чуенбекова А.Б., доцент Хасенова Г.Х.

ага окытушы Кожахметова А.Н., окытушы Таракова Г.А. «Казакстан» ¥лттык арнасынык президентi А.Сандыкбаев мырзанык «АлГыс хатымен» марапатталды. Кафедра профессоры осы саладагы ерен екбектерi Yшiн Кр Денсаулык сактау министрлiгiнiк твс белгiсiмен марапатталды. «Саламатты Казакстан 2011-2015» мемлекеттiк багдарламасын жYзеге асыру максатында ПрофилактикалыК медицина академиясынык жанынан курылган «Салауатты тамактану ОрталыГыныК» 15 тамыз 2011ж. №5^ буйрыГына сэйкес окытушылар курамы осы орталык Карамагында да жумыс аткарды. КР Денсаулык сактау министрлiгiнiк Елiмiздiк тэуелсiздiгiнiк 20 жылдыгына орай «ДенсаулыККа 20 кадам» атты шара в™зу туралы тапсырмасымен,осы орталыктык уйыткы болуымен вткен жылдык 30 карашасында каламыздык С0К«Мега-орталыК -Алматыда» денсаулык акциясы вшзшдк Акция барысында «Денсаулык алакы» жумыс ^теп, онда кафедра ужымы 300-ге тарта акцияга келген карттардык, емiзулi аналардык, сэбилердiк денсаулыктарына жэне дурыс тамактануга байланысты толгандырган сурактарына акысыз тегiн жауап бердi. Темiр тапшылык анемиясын аныктауда тегiн «жедел аныктау» эдiсiмен 250 адам камтылып, кандагы гемоглобин, холестерин, кант декгейiн аныктауга, сонымен Катар темiр тапшылык анемиясы, семiздiк, кант диабетi кезiнде Калай тамактану жайлы мэлiмет алуга мYмкiндiк болды. «Саламатты Казакстан 2011-2015» мемлекетпк багдарламасында квзделiп халыктык кYтiлiп отырган вмiр сYPу узактыгынык 2013 жылгакарай 69,5-ке дейiн, 2015 жылга карай 70 жаска дейiн улгаюы; ана влiм-жiтiмiнiк 100 мык тiрi туылгандарга шакканда 2013 жылга карай 28,1-ге дейiн, 2015 жылга карай 24,5-ке дейiн твмендеуi;нэресте влiм-жiтiмiнiк 1000 ^ туылгандарга шакканда 2013 жылга карай 14,1-ге дейiн, 2015 жылга Карай 12,3-ке дейiн твмендеуi;жалпы влiм-жiтiмнiк 1000 адамга шакканда 2013 жылга карай 8, 14-ке дейiн, 2015 жылга карай 6,2-ге дейiн твмендеуi Yшiн элемге аты белгiлi Т.Ш.Шарманов баскарып отырган бiр ужымнык аткарган жумыстарынык аукымы осындай. Бул багдарламаны орындаудагы мiндеттiк бiр тамшысы Гана. Осы мемлекетпк багдарлама непзтде Елбасымыздык тапсырмасын, денсаулык сактау проблемаларын шешуде барлык осы сала мамандары серiктесiп, жумыла жумыс аткарса жэне тек медицина саласындагы Кызметкерлер Гана атсалысып коймай, эрбiр казакстандык азамат взiнiк жэне отбасынык денсаулыгы алдындагы жауаркершiлiктi жогары койып, салауатты тамактануы аркылы каншалыкты аурулардык алдын алып, дYниеге ден сау урпак экелiп, аурушакдык жэне аурушакдык салдарынан туындайтын влiм-жiтiм кврсеткшттвмендетт, екбек кабiлеттiгiн сактап елiмiздiк экономикалыК ахуалына екбек етуiмен вз Yлесiн косады. СондыКтан халкымыздык сапалы, эрi узак гумыр кешуiне эрбiр казакстандык борышты.

УДК 616.97 : 616.5 - 313.13 - (-32/-35) - "45"

АНАЛИЗ ЗАБОЛЕВАЕМОСТИ ИППП И КОЖНЫХ ЗАБОЛЕВАНИЙ ПО ЮЖНО-КАЗАХСТАНСКОЙ ОБЛАСТИ ЗА 2011 ГОД

Е.Е. Земцов

Областной дерматовенерологический диспансер, г. Шымкент

ANALYSIS OF STI AND SKIN DISEASES FOR SOUTH KAZAKHSTAN REGION for 2011

E.E. Zemtsov

Dermatovenerologic Regional Hospital, Shymkent This paper presents a comparative analysis of the last 2 years the incidence of venereal and skin diseases, held a regional dermato Dispensary of South Kazakhstan region.

Keywords: Analysis of incidence, dermatovenereological Service, South-Kazakhstan region, skin pathology, infections, sexually transmitted diseases.

OHTYCTIK KA3AKCTAH OEflblCblHflAFbl 2011 MbMfbl WWWM W9HE TEPI AypyflAPbIHA TA^flAy WACAy

E.E 3eM^B

Облысты^ дерматовенерология диспансер¡, Шымкент %аласы Туйш Макалада ОктYстiк Казакстан облыстык дерматовенерологиялык диспансертде ЖЖЖИ жэне терi ауруларын ауру-сыркаулыктык сокгы 2 жылында вткiзiлген салыстырмалы талдау жасалган.

ТYйiндi свздер: Ауру анализi, дерматовенерологиялык квмека, ОктYстiк-Казакстан облысы, терi патологиясы, жыныстык жолмен жугатын инфекциялар.

В статье представлен сравнительный анализ за последние 2 года заболеваемости венерическими и кожными заболеваниями, проведенный областным дерматовенерологическим

диспансером Южно-Казахстанской области.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.