CC BY
40
ÂÈÂDÀÂËÈXMÊÈÉ ÔxÂÔ Î ÀÙÂÎ Í ÛÔ ÔÀDÀÊÔÂDÈÑÔÈÊ ÂÇÀÈÎ Î ÄÂÉÑÔÂÈß ÂÎÂÛ È ÔÂÂDÂÛ Ô xÀÑÔÈÖ
Âîëâèià Ë.Â., Áóñáé Ë.Î., Ôàдàñîâ Â.Ê. (I ÁÑÓ)
Í âî áíS äèi î ñoü öàçöàáî ôêè ñéñoái û ó^àôà âëèyí èy ôââöäûö -^àñàéö íà ïöî ñôöàí ño-ââí í î -yí âöàâôè^áñêèâ ôàöàêôâöèñàéêè àóöáóëâí oí î aî ï î oî êà î áóñëî âëâí à öàçëè^-í ûi è ^è^ài è. Yôî, íàïöèi âö, ^anç öàçâèàèy öóñëî âûо äâôî öi àöèé; àí àëèç ï óëüñàöèè í àâöóçêè yëâi âí oî â âéäöî oácí è^■âñêèö m î öóœâí èé; öâ0 âí èâ çàaà^ ï6îi û0 eáí í î aî ïâ-öâí îM äöóí ôîâ è í ài ûâà çâi ëy^ô m^óffiáí èé; öàñ^■âà ôàöàêàáöèñôèê öàñï öî ñàöàí âí èy
ï öèi áñáé è â öâëî i öyäâ äöóâéô.
Ï î ûêî ëüêó í âî áôî äèi û i óñëî âèâi ftôù ârnâî âàí èy äâóôô àçí î aî ï î oî êà yâëyâôûy äâèœâí èâ, oî ïîoîê ä! ëœâí î áëàäàôü rnî éûôâài è äëy ï âöâí î ña äöóâî é ô àçû. Yàè rnîé-rnâà è m ûôàâëy^ o i âôàí èçi âçââ0 èâàí èy è ï âöâí î M àââöäûо -^rnreö â äâèœóù áiñy ïî-ôîêâ âîäû. Íàôî äyùèâñy â ïîôîêâ œèäêî iïàè àââöäûâ -^àñàéöû iîäóô î ñóùâñàâëyôü äâè-®áí èâ ôöâô âèäîâ:
• Ï âöâêàô (âñëè ôîöià ^■àñôèöû áëèçêà ê 0àöîî áöàçí î é) èëè ñêî ëüœâí èâ (âflëè ôî5-i à î àëè^ï à îô 0àöîî áöàçí îé) ïî 0âöîôî âàôî ió äíó ïîôîêà;
• Ñêà^■âê - êöààêî âöâi âííûé êî í ààêô ôââöäî é ^■àñôèöû m äíîi èëè ñ äöóâéi è -^M-àèöàiè áî ëu0âé i àfmîé, ïöè êî ôîöî i ^îèmî äèô ïâöâôî ä ^■àñôèöû èç îäíîaî ñëîy âî äû èëè äèäöîñiâñè â äöóâîé, ñ äöóâéi âöàäèâíôîi ñêîöîñàè. Èíîâäà â yôîi ñëó^àâ èñïîëü-^óáoñy níyoéá «f^üc^éy» oî áñoü äâèœâíèâ ôââöäîé -^àñàéöû ñ èçiâíâíèâi öâíôöà ôy-œârnè è èçi âí âí èâi öâí ôöà âöàù âí èy (Qàêîé ôâöi èí èñïîëüçóâôñy êàê ïöàâèëî äëy àââöäû о ^■àñàèö, ï âöâi âù à^ ù èôñy â ïîôîêâ âàçà).
• Ï âöâí î ñ ^é®áí èâ) âî âçââ0 âííîi ñîñôîyíèè.  yôîi ñëó^■àâ äâèœâí èâ âûçâàí î ñóii àöíûi âçàèiîäâéñôâèâi âñâé i àrnû âîäû è ârnâî êîëè^Màâà àââöäûô -^rnreö. ^è öàññi î ôöâí èè ïîôîêîâ m äâöœàù èô -^àñôèöû âî âçââ0 âííîi ñîñôîyíèè í âî áôî äèi î ï6é-í èi àôü âî âí èi àí èâ, ^ôî -^àñàéöû i î aóo èi áoü öàçëè^-í û â ñöâäí èâ ñêî öî ñoé, à ï î ôî ê èi ââô öàñï öâäâëâí èâ ñêî öî ñoáé ï î ââöôèêàëè.
Ï îñêîëüêó ï âöâi âùâíèâ ôââöäûо ^rnreö â ïîôîêâ âéäöîñi âñè yâëyâôñy öâçóëüöàôîi âçàèi î äâéñàâèy öàçëè^■í ûô ñèë, ôî äëy öâ0 âí èy êî í êöâôí ûô èí ®áí âöí û о çàaà-i- í àôî äèà-ñy î ï öâäâëy^ ù ày ñèëà, à âî çaâérnâèâ î ñôàëüíûô èëè í â ó^■èôûâàâôñy èëè ó^■èôûâàâôñy èô ñói i àöí î â âçàèi î äâéñôâèâ. Âûäâëèi îñíîâíûâ ñèëû, î êàçûâà^ ùèâ âëèyí èâ íà m-rnî yíèâ ôââöäû о -^àiàé ö â äâèœóùâiñy ïîôîêâ œèäêî ñàé.
1. Ï îâùâi iûâ ñèëû, myçài í û â ñ ôàçëè^i îé ï ëîoi íñoü^ œèâêîfiôè p0 è po
Áí àëî âé^ï î ï öè öàññi î ôöâí èè óäâëüíûô ââñî â (Y=Pg), ó^áo âëèyí èy óñêî öâí èy ñé-ëû ôyœârnè ïöèíèiàâôñy ïmôîynûi g=const (îáû^■íî g=9,81 i/ñ2).  ^cédín ñëó-^àâ âñëè g^const, (í àï öèi âö, äâèœâí èâ -^àñàéö â âèäöî öèêëî í â), ó^o óñêî öâí èy ñèëû ôyœârnè ï öî èçâî äèôñy ôóí êöèî í àëüí î é çàâèñèi î шф . Yôè ñèëû îáû^■íî í àçûâà^ ô ñèëà-i è Àöôèi âaà è èô âëèyí èâ öäfmi àôöèâàáôñy â ôîöiâ öàçí î ñoé (pô - p0), ^-àù â âñáâî â ááç-öàçi âöí îé êîi áéí àöèè:
Po - Po.
Po
äáéñàâó^ ùâé ïî âñâi ó îáúái ó ïîôîêà. Ï öè ûï âöèàëüí îi èffiîëuçîâàíèè í âñóù âé œèäêî-ñoé iî œâô èfiïî ëüçîâàôüñy œèäêî ñoü ïöèiáöíî ôàêîé œâ ïëîôíî ñoé, ^ôî è ïëîôíî ñoü ïâöâ-
_1/2008_иГВЕСТНИК
í î ñèi ûô ôââöäûö ^àñàèö. (Í àï öèi âô, ïöè èffiî ëüçî aaí èè «a^í èrnî aî öàñôâî ôà» äëy âû-íîñà èç ñêâàœèí ï öî äóêôî â áóöâí èy).  ycî i ñëó^àâ â êà-^Màââ ï âöâí î ñyú âé ô àçû ôàfiffi à-àöèâàâàñy ñi âffi œèäêèô è i âëii^àée èô àââöäûô ^àñàèö êàê í î âày óñëî âí ày œèäêî ñcü.
2. Ñèëà ëîâîâîàî îâôâêàièy, âîçââéfiôâèy ïîôîêà ià ôââôâô^ ^àfiôèôô
Ââêoî ö yoî é ñèëû í àï öàâëâí â ïöîàèâîïîëîœíó^ ffiî öîíó ê ââêàî öó ñêî öî rnè î ñ-íîâíîаî äâèœâí èy ïîôîêà è mñôàâëyâô ae^í ûé ââêôîö âmô yëâi âí ôàöí ûô ñèë aèäöîi â-ôàí è^Mêî aî äàâëâí èy (AD) è ôöâí èy, ï öèëî œâí ^â ê ïî ââöôí î ñàè öàññi àôôèâàâi î é ^à-ñàèöû ffi ffiî öî í û œèäêî rnè. Ñi ffiàâëy^ ù èâ ñèë äàâëâí èy è àöâí èy öàâí û :
R - CS (и ±4*)2 у ; x x 2g
R.- C.xix ^f^ у.
2g
aaâ у - î áúâi í û é ââñ œèäêî rnè; (uô ± uîô)2 - ñêî öî ñcü äâèœâí èy œèäêî rnè îciî ñèààëü-í î àâëà, ï ôè^-âi uô - àáñî ë^ oí ày ñêî öî ñcü äâèœâí èy àâëà è uîô - ïôî âêöèy àáñî ë^ciîé ñêîöî ñàè uî - äâèœâíèy íà íàïöàâëâíèâ äâèœâíèy àâëà; S - ïëîùàäü ïöî âêöèè -^àñôèöû íà ïëîñêîñôü, í î öi àëud ó^ ê í àï öàâëâí è^ ñèëû Rx, ô.â. ê í àï öàâëâí è^ äâèœâíèy; Cx - áâçi âöí ûé êîyôôèöèâíô î áàáêàí èy; C. - áâçöàçi âöí ûé áî êî âî é êî yôôèöèâíô ôôâ-íèy; % - mî^-ânûé ïâôèiâôô; lx - ïôî âêöèy äëèíû -^àñôèöû íà îffi «ô»; R. - ñèëà àöâíèy íà áî êî âî é ïî ââöôí î rnè.
Yôà ñèëà âî çí èêàâô äëy -^àñàèö, ôîöià êîôîôûô î àëè^■àâôñy îô 0àöîî áöàçí îé. Aûëè -^àñàèöó óñëîâíî iîœH ñ^■èôàôü 0 àöîîáöàçíîé, ôî ó^■èôûâàâôñy ôîëuêî mffiàâëy^ùày Rx, ô.ê. êîyô ôèöèâíô Cx âôî äèô â ôàft4ô ñèë ôöâí èy. Ñèëà R. í âï öâöûâíî èçi âí yâôñy, ô.ê. â ïöî ñôöàíñàââ äâèœóùâàîñy ïîôîêà ïî ëî œâíèâ ^àñàèöû ôàêœâ íâ iî œâô î rnàâàôMy ïîrnîynûi . Yôà ñèëà ïîöîœäàâô âîçíèêíîââí èe -^añCé ï óëüñàöèîííîé ââëè^■èí û aèäöî-äèí ài è^âfiêî aî äàâëâí èy (Px + P'x).
Aûëè ^àñàèöà ëâœèô íà äíâ, ñèëà ëî áî âî aî âî çäâéñàâèy ïîôîêà i àêñèi àëul à. Ï öè äâè-œâí èè âëâêî i î é ^àñàèöû ïîëíày ñèëà ëî á! âî aî âî çäâéñàâèy ïîôîêà ïöîïî ööèî í àëul à êâà-äöààó öàçí î ñàè ñêî öî ñàè âîäû â î êöâñôí î é ^àñàèöû è ñêî öî ñàè âëâ^âí èy nài î é ^àñàèöû. Ï öè ñêà^êî -î áöàçí î i äâèœâí èè óêàçàí í ày ñèëà áóäâô èi âôü çí àêî ï âöâi âí í ó^ ââëè^èí ó, ô.ê. íà àôàâêôîôèè ^àñàèöû âñôü ó^àñàêè, àaâ ñêîöîñôü ^àñàèöû áîëü0â, ^âi ñêîöîñôü îêöó-œà^ùâé œèäêîñàè. Qàêèi îáöàçîi , ââëè^à ñèëû ëî áî âî aî âîçäâéñàâèy ïîàîêà çàâèñèô îô êî î öäèí àc, öänffi ààôèâàâi îé ôî ^êè í à œèâî i m^Aí èè è yï^ôû öàñï öâäâëâí èy ñêî öî ñàáé â ïîôî êâ, ^ôî ïîêàçûâàâô í àëè^èâ ó í ââ ï öîñàöàíñàââí ^ô ôàöàêààöèñàèê. Ï öè äâèœâí èè ^à-ñàèöû âî âçââ0 âííîi ffiñôîyíèè ñ ôîé œâ ñêî öî псц^ , ^ôî è î êöóœà^ ù ày œèäêî псц, ëî áî -âî é ñèëû í âà, ^è^ài â ïîôîêâ öàââí псш ñêî öî ñàáé ï î ääâöœèâàâôñy àâôî i ààè^âñêè íà íâ-áî ëu0 èô î cím^ó âöâi âí è. Êàê ôî ëuêî ï îyâëy^ спу ï âöâï àa ñêî öî ñààé, ààê ffiàço œâ âî çí è-êàâô ñèëà ëî áî âî aî âî çäâéñàâèy: èëè +Rx èëè -Rx, êî ôî ôày ïöèâîäèô ê âû 0éaí èâàí è^ ïîëy ñêîôîñààé è äâéñàâóâô ïôîàèâ äâôîöi àöèè ï ôîñôöàí ñàââí Hé yï^ôû ñêîöîñààé.
Ñèëà ëî áî âî aî î áààêàí èy àââöäûô ^■àñôèö çàâèñèô î ô óêëî í à î ñè ï î ôî êà - i0. Ï ôè öàññiîàôâíèè áâçíàïîöíûô ïîôîêîâ íâîáôîäèiî ïöèíèiàôü âî âíèiàíèâ, ^ôî óêëîí âûâ-aSà ï î ëî œèôâërn ày ââëè^èí à + i0, ï ôè íàïîöíûô ïîôî êàô óêëî í ± i0 ( ï ôè - i0 - âî ñôî äy-ùèâ ïîôîêè â ôöóáàô, + i0 - íèñôî äyùèâ). Óêàçàííày ñèëà äëy ïîôîêîâ «+ i0» óñêîöyâô ïî-ôî ê, ñêî ôî ñcü ï âôâûà^è yí âôaèè ói âí ü0 ààôñy, äèäöî äèí ài è^âñêî â ôöâí èâ - ói âíü0 àâô-
ñy. Qàê äâéñôâóâô äîïîëí èàáëüí ày ñèëà ôyœâñàé. Âëy ïîôîêîâ «- i0» - ñêî öî ñoü -^rnreö ói áí ü0 àâôñy, ñí èœàâôñy ôöàí m î öàéöó^ ùày ИЛг^П ñoü ï î ôî êà.  äàííîi ñëó^■àâ ï öè ó^rnA ï öî öâпñà ï áöáí î ñá àââöäûо -^àñàéö èñï î ë^^ ô ïî yàéy <mèëà âèôàí èy» ïöè îï öâ-äâëâí èè âèäöàâëè^■âñêî é êöóï í î ñoé ôââöäûô -^rnreö w (i /ñ), êî ôî öày çàâèñèô î ô ñöâäí â-
âçââ0 áí Haî äèài âôöà d, ô^iû ^àñàéö, öàçí îöîäíî ñoé ï î öàçi âöó è ï ëî oí î ñoé -^àfr àéö, è o.ä. № âëàm î èô ïöèöîäâ, m rnàâëy^ ùèâ ñèëû Rx è Rlf äâéñàâó^ ô ëè0 ü íà íááîëü-0èâ -^Màé î áúái à ïîôîêà è íàôîäyôñy éí àáâöèöî âàí èâi ïî yôîi ó î áúái ó.
3. Ï îäúâi íûâ ñèëû, ñá^aí íûâ ñ öàñí ó;maé:aí èâi ñêî öîñàâé ï î ââôôèêàëè â îàëà-nôè âîëûe èo àôàiièâíôîâ ñêî ôîfiàâé (ï î Î.Â. ^ôêî âfiêî àî) (ââöîyoí î ñoí ày ñèëà)
Aûëè ^àñàéöû í àôî äyôñy â çHâ ïîôîêà ñ öàñï öáäâëâí èâi ñêî öî ñoáé ï î âáöàèêàëè, ôî è ^àñàéöû î áôáêà^ oñy ñ öàçëè^í î é ñêî öî шф : âí èço ñêî öî ñoü u1 i àëà èëè öàâí à í ó-ë^, à ââáöôó çíà^■âíèâ u2 ñêîöî ñoé î àëè^ïî îô íóëy èëè çíà^■èàáëüíî áî ëu0â. Ïî óöàâíá-í è^ Ááöí óëëè ï î ëó^■àáôñy âöàäèâí ô äàâëáí èy, ô.â. â çàâèñèi î ñoé î ô öàçí î ñoé (u2-u1) âî ç-í èêàâô ââöàéêàëüí î â äàâëáí èâ (P2 - P1) = AP, ñëáäî âàôâërn î rniià óäâëüí î é yí âöâèè è ï î oáí öèàëüí ûô yí âöâéé öàâí û äëy âû áöàí í ûо äâóô ñá^áí èé.
Ââëè^èíà yôîé ïîäúâiíîé ñèëû îêàçûâàâô çíà^èàáëüíî â âëèyíèá íà ïöîöâññ îàQû-âà ôââöäûô -^rnreö îô äíà è âçâá0èâàíèy â ïöèäîííîé îáëàñôè. Ïöîäî ëœèàâërnî ñoü âîç-äâéñàâèy yôîé ñèëû íá áîëu0 ày, à ââëè^ à i îœâô áûoü çí à-^èàâërn îé è ïîyâëyáôñy ââ-öî yoí moí î, ô.â. èi ââô ñëó^àéí û é ôàöàêôáö. Í àïöèi âö, ï î äúái œâëâçî áâôî ííûô ïëèô è öàçöó0áíèá êîíñôöóêöèé çà âîäîñëèâîi â fiœàôîi ñá^áíéé, âäá íàáë^äà^ôñy î^-â^ áîëü-0èâ ñêî öî ñoé è ïöè áî ëu0 èô çí à^â èyô óäâëüí î âî öàñôî äà î áóñëî âëâí î âî çaâérnâèâi öàññi àôöèâàâi îé ñèëû. E№-âô âëèyí èy yôî é ñèëû ï öî èçâî äèôñy ñ ó^âôî i ââöî yoí î ñoé áá âîçíèêíîâáíèy è â çàâèñèiî ñoé î ô öàñïî ëî ®áíéy ôââöäûô yëáiáíôîâ âèäöî àáôíè^âñ-êîé êî í ñôöóêöèè â î áëàñôè áî ëu0 èô âöàäèâí ôî â í àââàà^ ùââî ï îôî êà.
4. Ñèëû, ñáy9aí í û â ñ èçîôôîï í îé ôóôáóëâí ôHé ï óëüñàöèîí í îé îôôôêôôôîé ï îôîêà
 ï î ôî êàô, äëy êî ôî öû о í âï î äâèœí û â ôî ^êè ï öî ñôöàí ñàâà èi â^ ô öàâáí ñàâî ôöâô ôàöàêàáöèñôèê éí oáí ñèâí î ñoé àóöáóëáí oí î ñoé:
G(ux) = G(u y) = G(u ;),
öäm öáäáëáí èâ ñêîöîñoáé â ïîôîêâ îï öáäáëyáô êàñààáëüí ûâ í àï öyœâí èy â îàäâëüí ûô ââî ôî^-êàô. C6öáóëâí oí ày âyçêî ñoü çàâèñèô îô éí oáí ñèâí î ñoé àóöáóëâí oí î ñoé í ânoù âé œèäêî ñoé. Ï î ñêî ëüêó â öäfffli ààQèâàâi î i ï öî ñàöàí ñàâá í àôî äyôñy àâáöäû â ^àñàéöû, ôî àóöáóëâí oí ày âyçêî ñoü, êàê îáû^íî, ï öáäñààâëyáôñy â çàâèñèi î ñoé î ô äëèí û ï óoé ï âöâi â0 èâàí èy:
,2 du dy
À êàmôâërn ûâ í àï öyœâí èy:
du
T = Vcm~r , dy
âaâ = ßcm , à ¡icm - âyçêî ñoü ï öî ñôöàí ñàâà ïîôîêà ñi áñé âî äû è ôââöäû о ^-àrnè ö.
Àéïî àâçû Ïöàíäàëy, Êàöi àíà è äöóâèô !öääH ëàâà^ ô, ^-ôî äëèíà ^àè à6öáóëâíôíî-âî ï âöâi â0 èâàí èy - ëèí âé^é öàçi âö ï óëüñàöèè, â rnî^ î^■âöáäü ï öî ï î ööèî í àëüí à ï áö-âî é ñoa! áí è óäàëâí èy îô ôî ^-êè áá âî çí èêíî âáí èy, ôî áñoü î ô àââöäî é ñoáí êè. Â ïîôîêâ ñôààéñàé^■âñêè, öàñï öáäâëâí èâ àóöáóëâí ôíûô ï óëüñàöèé ï öî èñôîäèô îô äîííîé ^■àñàé ê
_1/2008_игВЕСТНИК
ôî ^êâ ñ i àêñèi àëüí î é ñêî ôî шф , ô.â. ê ôî ^êâ ñ i èíèi àëüí û i è äöàäèâí ôài è ñêî ôî ñààé. Qàêî é ïîôîê ï óëüñàöèî ííîé yí âôaèè âî çäâéñàâóâô í à àââöäûâ ^àñàèöû, ^ôî è âûçûâàâô ï âöâí î ñ ^àñàèö âî âçââ0 âííîi mñôîyíèè.
Ï óëüñàöèî í í ày ñôöóêàóöà ïîôîêà î êàçûâàâô âëèyí èâ íâ ôî ëuêî í à âçââ0 èâàíèâ ^à-ñàèö â ïöèäîííîé çî í â, П è íà ïî ääâöœàí èâ ôââöäûô ■iäftreö âî âçââ0 âííî i mñôîyíèè í âî ï öâäâëâí í î äî ëaî. Ï ôè í âçí à^-èàâëm î é i àfmâ àââöäû ô ^àñàèö ï óëüñàöèè ñêî ôî ñáé fiàiîé ^àñôèöû è ï óëüñàöèè ñêî ôî ñàé ï âöâí î ñyü âé œèäêî ñcé i î aóo î êàçû âàôü äöóä í à äöóaà âçàèi í î â âëèyí èâ.
Ï óëüñàöèî í í ày yí âôaèy, ï î ëó^âí í ày èç äèô ô âöâí öèàëüí û ô óóéaí âí èé äâèœâí èy äèñï âöñî èäà, ñ ïôèi âí âí èâi aèï î ôâçû Diéí î ëüäñà â âèäâ ñóiiû ï óëüñàöèè ñêî ôî ñàè ôàçëè^i û ô ^-àrnî ô:
u¡ — u¡ + ui+ u"
aSâ u - iäíîââííày ââëè^èí à, u - î ЙЗШ âí í ày ñêî ôî ñcü, u - í èçêî ^àñôî oí ày ï óëüñàöèy, u "- âûm êî ^àñôî oí ày ï óëüñàöèy ï î ëó^ààôñy â âèäâ:
dE' —д^ \u \ ) —д(uiut) д(т> ' ) д(u\u \ ) -- pu,——i—— + pu, + + p^-L—— (u , + u " ) + > О '
I. i I *-ч il ^ ^-ч / ^-ч ^ Z I ' ^^^ I
dt дxt дxt дxt дxt i—1
aSâ: E - yíâöaèy, p - îáúâiíày ïëîôn ñcü ïîôîêà, О - äâéñàâó^ùèâ ñèëû (êèíâàé^âñêày,
ï î ôâí öèàëüí ày, ñèëà ôöâí èy), 0 ôôèôî i îáîçí à-^â û ï óëüñàöèè ñèë è ñêî ôî ficâé. Ï âôâî â è âôî ôî â ñëàaàài î â ï öàäñôàâëy^ ô ï âôâôî ä yí âôaèè î ô î ffiMáí âí í î aî äâèœâí èy ui ê ïóëüñàöèîííîió.  ïâôâî i ó^■èôûâààôñy ïâôâôî ä ê íèçêî -^-àrnî cíM ïóëüñàöèyi, âî âôî-ôîi - ê âûñîêî^àñôîôíûi ïóëüñàöèyi è äàëââ, mâëàmî âèïîàâçâ Êîëîi îaâôîâàî ïâôâ-
äà^â ylâôâèè ïî êàñêàäó âèôôâé, yíâöaèy ïâôâôî äèô â ôâïëî. Ïâôâî â ñëàâàâiî â íàèáî ëââ
èí àâôâm î äëy àí àëèçà, ô.ê. âî çi î œâ! ó^ic âëèy! èy ôââöäû ô ■iäftreö !à ï ôî öâññ ï âôâûà-^■è yí âôaèè â ïîôîêâ. xâàââôôî â ñëàaàâi î â ï öàäñôàâëyâô ñîáîé âçàèi î ñâyçü ôôâô êîi ïî-íâíô ñêîöî ñcé (u \u ' yu \ ), àíàëèç êîôîôûô ïîçâîëyâô öàññiîôöâôü ïàôàiâôôû ïôî mià^ ñôââí ^ô ï óëüñàöèé. Ñèëû, ñâyçàí íûâ ñ àóöáóëâí cHé ï óëüñàöèî Hîé ñôöóêàóöî é ïîôî-êà, íàèáîëââ yâíî ïôîyâëy^ô máy ïôè íàïîöíîi äâèœâíèè, à^â ïîëâ íàïöyœâíèé iMy-âôñy áî ëââ ôâçêî (êàê, í àï ôèi âô, ï î ââôôèêàëè) ^-âi â áâçí àïîöíî i ïîôî êâ.
4. Ñèëû , fiâyçài i û â ñ êöóï i îi áñ0 ôàài û i è ôóöáóëâí ôiûiè ñôöóêôóöi ûiè î aôà-çîâài èyi è (ïî i .À. Ââëèêàiîâó)
Ñèëû ëî áî âî aî âî çäâéñàâèy ï î ôî êà ï ôè í âî äí î çí à-Ч î ñàé aMí è^ï û ô óñëî âèé ëèáî ï ôè äî rnàôî-H î áî ëu0 î i í à-^-àëm îi âîçióùâíèè ï ôèâî äyc ê î áöàçî âàí è^ ñàààéñàé^àñêè óñôî é^éâûô ñàöóêàóö, ôàçi âôû êî ôîôûô ffièçi âôèi û ñ ôàçi âôài è ïîï âôâ^i î aî m^Aí èy ïî-ôî êà. Í àï ôèi âô, ï ôè í âöàâí î i âöí î é 0 âôî ôî âàôî ñáé íà äíâ ïîôîêà èëè ñëî œHi ïôîô èëâ йП^Пш ï âôèi âàôà âî çí èêà^ ô âôî ôè^iûâ (ñàêóí äàöí ûâ) àà^âí èy, âèôôè, êî àâöâí oí ûâ ñàöóêàóöû. Ëèíâéíûé ôàçiâô (i maMá âèôôâé) èíîääà óñààíàâëèâààôñy èç àíàëèçà âçàèi-í î é çàâèñèi î ñáé ï óëüñàöèé â äâóô ôî ^êàô ï î ôî êà, î ôrnî yù èô í à í âêî ôî ôî i ôàffiôî yí èè äöóä îô äöóaà, ôàöàêàâöèçфùèéñy êîööâëyöèîííîé ôóíêöèâé. Ïîièiî НПШПт óá^ âàí èy â î áëàñàé í àáîëü0 èô öàпñôîyí èé i àœäó èññëàäóâi ûi è ôî^êài è, ïîâàäâí èâ êîôôâ-ëyöèîííûô êôèâûô â îáëàñàè îêîëî ïâôâîaî íóëy êîööâëyöèè ïîçâîëèëî âûäâëèôü öyä îffl-
áâí í î ñààé âèôôââûô î áöàçî âàí èé. Qàê, í àëè^éâ ï âöàaèáî â íà êî ööâëyöèî Hîé êôèâî é ïî-
êàçûâàâô ñóù âñàâîâàí èâ â ïîôîêâ í âñêîëüêèô âèôöáé ñ ï öâî áëàäà^ù èi è öàçi âöài è, îôöè-öààáëüí ûâ î áëàñàé - î áóñëî âëâí û âî rnî äyù èiè ï óëüñàöèî ííûiè äâèœâí èyiè. Ïî âáäáí èâ âôî öè^í û о áá-^áí èé â ïîôîêâ ôàöàêàáöèçóáôñy ï î âáäâí èâi ïîmîyHîé êîi Híáí ôû â êî ö-öâëyöèî ííîé ôóí êöèè ï öè çí à^éàâëщûô ï àöài âà^^ mâèâà äî äáñyàêà aeóáéí.
Ï î ñêî ëüêó â óñôî é^èâûô âèôöáâûо ñôöóêàóöàô èi â^ô i âffiî ï öî äî ëœèàèërn î ñóù â-ñôâó^ ù èâ âî rnî äyù èâ è í èrnî äyù èâ áá^-áí èy, ôî î í è î êàçû âà^ ô âëèyí èâ í à ï öî öáпñ âçââ0èâàíèy è ïáöáíîñà àââöäûô ^àñàéö. Yôè ñèëû ïöîyâëy^ô ñááy íàèáîëââ ï î ëí î â ááçíàïîöíûô ïîôîêàô, ^âi â íàïîöíûô ïîôîêàô ïöè ñêîöîñôyô áëèçêèô ê êöèàé^âñêîé. E&^teüMo èô äâéñôâèy ï öî yâëy^ oñy â î áöàçî âàíèè äîííûô aöyä, öàçi ûâîâ çàèëáí èy çà i âfiôiûi è ñîïöî àéâëâí èyi è, öàçi ûâîâ ïöè ñáöî ñá â í é®í èé áüáô öàñôîäîâ ï öè öàáîàâ âéäöî àáôí è -^Mêè о mî öóœâíèé.
5^èëû, myçànûâ îôíîйèôâëüíûi ôâaôiuiù ^àfiôèô
Cââöäûâ ^àñôèöû í âáîëu0 îé i àrnû è i àëûâ ïî äèài áôöó i îaóo mâáö0 àôü ï óëüñà-öèî Hûâ äâèœâí èy âi áñoá ñ î ï öáäâëâí íûi î áúái î i œèäêî ñáé (â î êöâñôí î ñáé ôââöäû о ^àñàéö) è ^è mî ëêíîââíèè ñ ñîñáäíèiè ^àñàéöàiè îáiâíèâàôüñy èiïóëüñàiè. Îô iâë-êèô è ëââêèô ^àñàéö, m î m áí ûô m âáö0 àôü ï óëüñàöèî í í ûâ äâèœâí èy, yí âöâéy ï î ôî êà ïáöáäàáôñy ê ôyœâëûi èëè êöóïíûi ^àñàéöài. Êöî iâ ôîâî, íàëè^èâ öàñïöáäâëâíèy ûêî-öî ñááé ï î âáöàèêàëè â ïîôîêâ îôn ñéoñy í â ôî ëuêî ê œèäêî ñáé, íî è ê àâáöäûi ^àûàé-öài . №ëâaîâààáëüí î, îái áí èiï óëüñài è i îœâô ï öîèffîîäèôü ôàêœâ ï öè móäàöáí èè -^M-àéö, äâèœóù èôñy ïî í àï öàâëâí è^ äâèœâí èy ñ öàçëè^í î é ûêî öî шф , ^ôî iî œâô ï öèâî -äèôü ê cäöi ^áíé^ îäíèô è ê óñêîöâíè^ äöóâéô ^àñàéö. Yôè âöóïïû ûèë èçi áíy^o êà-ñàôâëüíûâ í àï öyœáí èy â ôîëùâ ïîôîêà è íà ââî âöàí èöàô. Ï öè äâèœâí èè, âî çäáéñàâèá àââöäûо -^rn^ö íà ïîôîê äâîyêî, ^ôî ïîçâîëyâô öàçáèôü èô âëèyí èâ íà äââ äörn ïû è ^î-ñëáäèôü ïî í èi èçi áí áí èy âèäöàâëè^âñêèô ôàöàêàáöèñôèê ï î ôî êà:
à) èçi áí áí èâ ài ï ëèàóäí î -^-àrnî о^о ôàöàêàáöèñàéê átóáóeáí о^о ï óëüñàöèé çà ñ^áo îñöáäí áí èy í âêîôîöî é ^àûàé ï óëüñàöèé íà ïî âáöôí îñáé àââöäûо ^àñàéö. Yàé ôàöàêàáöèñ-àéê œèäêî ñáé ï öèâî äyo ê èçi áí áí è^ àóöá6ëâí oiîé âyçêî ñáé, ^ôî i î œâô ï öèâî äèôü - êàê ê óââëè^áí è^ , ààê è ê óiáíü0áíé^ áá ââëè^è û. Cââöäûâ ^àñàéöû â çàâèûèi îñáé îô èô ôàöàêàáöèñàéê è êîëè^Màâà i îaóo «àóöáóëèçèöîâàôu» èëè «ëài éí èçèöîâàôu» ïîôîê.
á) èçi áí áí èâôàöàêàáöà âçàèi îäáéñôâèy ïîôîêà ñ àââöäûi è â9àl èöài è ïöè í àëè^èè íâïîäâèœíûô àââöäûô -^rnreö íà äí â. Í àëè^èâ flëîy çàèëáíèy ïöèâîäèô ê èçi áí áí è^ öàñï öâäâëâí èâ ûêî öî ñoáé ï î œèâî i ó ñá^áí è^ è èçi áí yâô ôàöàêàáö öäm öáäâëâí èy êàûà-àáëüí ûô í àï öyœâí èé â ïîôîêâ, ^ôî â ûâî^ î^áMaü ïöèôîäèô ê èçi áí áí è^ ñói i àöíûô ï î Oaöü yí áöâèè ï öè äâèœâí èè.
Aûëè â ïîôîêâ íàôîäyôñy àâáöäûá ^àñàéöû, ôî ñëáäóâô öàññi àôöèâàôü èô âçàèiîäâé-ûôâèâ ñ ïîôîêîi ïî âöóï ï ài ûèë 1-6, è öâçóëüààô yôîâî âçàèi îäáéñàâèy ïöîyâëyâôñy â öàñï öâäâëâí èè ïî î áúái ó ïîôî êà:
à) î ffiáaí áííûô ïöîäîëüíûô ûêî öî ñááé œèäêî ñáé è àââöäû о ^rnreö; á) êî í ñéñoáí öèè ï î ôî êà;
â) ôâáöäûô ^àñàéö ïî ôîöiâ, êöóïíîñàè, ïëîôíîñàé ïî œèâîió ñá^áíé^; â) ï öî ñôöàí ñôââí í û о ôàöàêôâöèñàéê àóöáóëâí oí î ñáé - èíàáíñèâíî ñáé àóöáóëâí ôíî-ñoé, ï àöài âôöî â âèôöââûô î áöàçî âàí èé è äö.
Ïî ûêî ëüêó ïöîöâññ ïî äúái à è ïâöâíî ûà ^àñàéö âî âçââ0âííîi ñîñôîyíèè yâëyâôûy öâçóëüöàôî i âî çäâéñàâèy êî i ï ëâêûà ñèë, ïîíèiàíèâ èô ïöèöîäû, à ààêœâ î öáí êà ââëè-^éí û âêëàäà êàœäî é èç 0 áñáé î ï éñéí íûô âû0â ñèë äääo âî çiîœíî ñoü ñ öàçí û о ffiî öî í èçó^èôü âçàèiî äáéñôâèá äâóô öàçëè^íûô ôàç (àââöäîé è œèäêîé) â äâèœóùâiñy ïî ôîêâ.
