Научная статья на тему 'ФУҚАРОЛИК МАСЪУЛИЯТИ - XXI АСР ЖАМИЯТ ТАРАҚҚИЁТИНИЮКСАЛТИРИШ ГАРОВИ CИФАТИДА'

ФУҚАРОЛИК МАСЪУЛИЯТИ - XXI АСР ЖАМИЯТ ТАРАҚҚИЁТИНИЮКСАЛТИРИШ ГАРОВИ CИФАТИДА Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
35
13
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЖАМИЯТ / ФУқАРОЛИК / МАСЪУЛИЯТ / ДЕМОКРАТИЯ / ЎЗБEКИCТOН РECПУБЛИКACИ КOНCТИТУЦИЯCИ / ҲУқУқӢ / ДАВЛАТ / ФУқАРОЛИК ЖАМИЯТИ / ПОЗИЦИЯ / ҲУқУқИЙ САВОДХОНЛИК

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Қулматов П.М.

Мақолада мамлакатимизда демократик ҳуқуқий давлат ва фаол фуқаролик жамияти қуриш жараёнида фуқароларимизда фуқаролик масъулиятини шакллантиришнинг зарурлиги ижтимоий-фалсафий жиҳатдан таҳлил қилинган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

CITIZEN RESPONSIBILITY - AS A GUARANTEE FOR IMPROVING SOCIETY DEVELOPMENT OF THE 21ST CENTURY

The article analyzes the need to form civil responsibility in our citizens in the process of building a democratic legal state and an active civil society in our country from a socio-philosophical point of view.

Текст научной работы на тему «ФУҚАРОЛИК МАСЪУЛИЯТИ - XXI АСР ЖАМИЯТ ТАРАҚҚИЁТИНИЮКСАЛТИРИШ ГАРОВИ CИФАТИДА»

УДК 321

Кулматов П.М.

"Ижтимоий фанлар" кафедраси мудири, ф.ф.н. доц.

Жиззах политехника институти

ФУЦАРОЛИК МАСЪУЛИЯТИ - XXI АСР ЖАМИЯТ

ТАРАВДИЁТИНИЮКСАЛТИРИШ ГАРОВИ СИФАТИДА

Аннотация: Мацолада мамлакатимизда демократик ууцуций давлат ва фаол фуцаролик жамияти цуриш жараёнида фуцароларимизда фуцаролик масъулиятини шакллантиришнинг зарурлиги ижтимоий-фалсафий жщатдан таулил цилинган.

Калит сузлар: Жамият, фуцаролик, масъулият, демократия, Узбекистон Республикаси Конституцияси, ууцуц, давлат, фуцаролик жамияти, позиция, ууцуций саводхонлик.

Kulmatov P.M., Ph.D. associate professor head of the department of "Social Sciences" Jizzakh Polytechnic Institute

CITIZEN RESPONSIBILITY - AS A GUARANTEE FOR IMPROVING SOCIETY DEVELOPMENT OF THE 21ST CENTURY

Annotation: The article analyzes the need to form civil responsibility in our citizens in the process of building a democratic legal state and an active civil society in our country from a socio-philosophical point of view.

Keywords: society, citizenship, responsibility, democracy, Constitution of the Republic of Uzbekistan, law, state, civil society, position, Legal Literacy.

Х,еч биримизга сир эмаски XXI аср жамиятда фукароларнинг фаол харакати хар бир мамлакатнинг тараккиётини таъминловчи куч хисобланади. Зеро, фукаро булмаса жамият булмаганидек, унинг фаол харакатисиз, масъулиятисиз мамлакатнинг тараккиётини булиши хам мумкин эмас. Шунинг учун бугун мамлакатимизда кенг куламли ислохотлар амалга оширилаётган даврда, энг мухим вазифа фукароларнинг жамият тараккиёти, давлат бошкарувини амалга оширишдаги фаол иштирокини таъминлаш, бунинг учун унинг ижтимоий-сиёсий ва маънавий-маърифий асосларини яратиш мухим вазифа булиб келмокда. Зеро, фукаролар, хусусан, хар бир ёшларнинг жамиятдаги узига хос урнини, уларнинг хукук ва эркинликларини таъминлаш биз максад килган демакратик фукаролик жамиятини барпо этишнинг мухим шартларидан бири. Янги Узбекистонда фукаролик жамиятини риважлантиришда

ёшлaргa глобaллaшyв зaмоннинг сaдбий тaъсирини кaмaйтириш Ba yлaрдa дaхлдорлик aсосидa мaънaвий комил шaxс этиб тaрбиялaш учун ёшлaрдa вaтaн хaдки олдидa мaсъyлият хиссини шaкдлaнтириш зaрyр. Бу борaдa Узбекистон Президенти Шaвкaт Мирзиёев тaъкидлaгaнидек, "Бугунги кyндa мaмлaкaтимиздa олиб борилaётгaн ислохотлaр сaмaрaси, aввaдaмбор, юксaк мaънaвиятли, мyстaкил фикрлaйдигaн, Вaтaнимиз тaкдири Ba истикболи учун мaсъyлиятни уз зиммaсигa олишгa кодир ёш кaдрлaр сaфини кенгaйтиришгa бевоситa боглик". Дaрхaкикaт, мaмлaкaтимиз aхолисининг кaттa кисмини, яъни, 60 фоизини тaшкил этaдигaн ёшлaр кaтлaмини бyгyндa жaмият Ba дaвлaт олдидa мaсъyлиятли килиб тaрбиялaш бугунги миллий узига хосликни сaкдaб колиш хaмдa дaвлaт мyстaкиллигини мyстaхкaмлaшдa мухим куч сифaтидa нaмоён бyлмокдa. Бу борaдa ёш олим Тyрaтов Ш. мaсъyлият хaкддa кyйидaги фикрлaрни билдириб угади. "Фу^ролик жaмиятини ривождaнтириш узининг бир ^тор мезонлaригa эгa булиб, yлaрнинг aсосийлaридaн бири -xap бир жaмият aъзолaридa мaсъyлият туйгуси билaн яшaш хусусиятини шaкдлaнтиришдир. Мaсъyлиятли фyкaролaрнинг хaр бир aмaдий, хaрaкaти Ba фaолияти мaхсyлини тулик тaсaввyр кита олгaн холдa унинг узи Ba yзгaдaр учун нимa нaф келтиришини тушута олиш кобилиятидир.

Фyкaролик мaсъyлияти Узбекистондa яшaётгaн хaр бир онгли фу^ронинг кaйси миллaт вaкили бyлишидaн кaтъий нaзaр, Kонститyциядa кaфолaтлaнгaн хyкyкдaридaн фойдaдaниш бaробaридa, yнгa жaвобaн фу^ролик мaсъyлиятини хaм хис этиб яшaшидир. Бунинг мaъноси, хaр бир фу^ро мaмлaкaт Kонститyциясигa, Олий Мaжлис ^бул килган бaрчa KOнyнлaргa, Вaзирлaр Мaхкaмaси чикaргaн кaрорлaргa риоя этиши Ba хyрмaт килиши, yлaрни aмaдгa ошириш учун yзидa мaсъyлият сезиши лозим. Шуни yнyтмaслик керaкки, ижтимоий тaрaккиётнинг демокрaтик ривожлaниш жaрaёни шaxснинг узини-узи aнглaши, кaдр-киммaтини кaй дaрaжaдa эъзозлaй олиши, жaмият учун xизмaт килиш имконияти Ba хaрaкaт меъёригa куп жихaтдaн богликдир. Бyлaрнинг хaммaси кишилaрнинг узи яшaб тyргaн кyчa, мaхaллaсидaн тортиб, то яxдит мaмлaкaтнинг бaркaрорлигини сaкдaб колиш, xaвфсизликни тaъминлaшдa юксaк мaсъyлиятни уз фaолиятидa онгли рaвишдa aмaдгa ошириши демaкдир.

Фyкaролик мaсъyлияти Ba тaрaккдётимизнинг бош омили Ba кaфолaти - бу Узбекистон Республи^си Kонститyциясидир. Бyгyндa Узбекистон Респyбликaси Kонститyцияси мaмлaкaтимиздa фyкaролик жaмиятини шaкллaнтиришнинг aсосий принциплaрини белгилaб бергaн бирлaмчи хужжждир. Узбекистон Kонститyциясининг бош мaксaди зaмиридa инсон мaнфaaтлaригa xизмaт килиш принципи ётaди. Шунинг учун хaм унинг "Асосий принциплaр"идaн кейинги булими бевоситa инсон хукук Ba эркинликлaригa хaмдa бyрчлaригa бaFишлaнгaн. Узбекистон Респyбликaси Kонститyциясининг VI боби '^у^роли^' деб

номланиб, Конституциянинг 21-моддасида Узбекистан Республикасининг бутун худудида ягона фукаролик урнатилади. Узбекистан Республикасининг фукаролиги, унга кандай асосларда эга булганликдан катъи назар, хамма учун тенгдир. ^оракалпогистон Республикасининг фукароси айни вактда Узбекистон Республикасининг фукароси хисобланади. Фукароликка эга булиш ва уни йукотиш асослари хамда тартиби конун билан белгиланади дейилган. Узбекистон Республикаси Конституциясининг 22-моддасида давлат уз худудида хам, унинг ташкарисида хам уз фукароларини хукукий химоя килиши ва уларга хомийлик курсатишни кафолатлаши хакида маълумот берилган булса, Конституциянинг 23-моддасида, Узбекистон Республикаси худудидаги чет эл фукароларининг ва фукаролиги булмаган шахсларнинг хукук ва эркинликлари халкаро хукук нормаларига мувофик таъминланиши, улар Узбекистон Республикасининг Конституцияси, конунлари ва халкаро шартномалари билан белгиланган бурчларни адо этишлари белгилаб куйилган.

Узбекистонда ёш авлоднинг фукаролик масъулиятини шакллантириш масаласи бугунги кундаги долзарб масала сифатида мухим ахамиятга эга булмокда. Бу масаланинг ечимини ёшларнинг хукукий ва ахлокий онгини уйгун тарзда юксалтириш оркали топиш мухим ахамият касб этади. Зеро, ёшларда фукаролик масъулиятини шу тарика шакллантириш ва ривожлантириш Узбекистонда ижтимоий баркарорлик, жамият тараккиёти ва кулга киритилаётган муваффакиятларнинг мухим омилларидан бири булиб хизмат килади.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. Мирзиёев Ш.М. Конституция - эркин ва фаровон хаётимиз, мамлакатимизни янада тараккий эттиришнинг мустахкам пойдеворидир //Халкимизнинг розилиги бизнинг фаолиятимизга берилган энг олий баходир. 2-жилд. Тошкент, Узбекистон, 2018 йил, 36-37 бетлар.

2. Саидкосимов А. Фукаролик масъулияти - жамиятда конун устуворлигини таъминлашнинг мухим шарти // Демократлаштириш ва инсон хукуклари. Илмий-маърифий журнал, № 4, 2020 йил, 45 бет.

3. Садулла Отамуродов. "Глобаллашув: миллатни асраш масъулияти". Тошкент 2018 йил 148 бет.

4. Ibaydullayev, T. G. (2019). Ethnic cloths as a main factor of national cultural development. In EurasiaScience (pp. 119-120).

5. Melikuzievich, K. P., & Ibodullaevich, K. K. (2022, March). Moral perfection-anti corruption the spiritual basis of struggle. In E Conference Zone (pp. 86-88).

6. Turatov Sh.B. Factors of civil responsibility for the development of society // In ап "Шегпайопа1 MultidistipHmry Со^егепсе" "Tech-Fest-2021", published with Conference International Database, hosted online from Boston, USA on October 3rd 2021. - Page. 9-12.

7. Kholbekova, M. A. T. U. (2022). Applications and developments of synergetics. Scientific progress, 3(3), 942-945.

8. Tajibaev, M. A., & Rashidova, B. Y. (2022). Content of the concept of synergetics. Scientific progress, 3(3), 938-941.

9. Tajibayev, M. A., & Axmedov, J. T. (2022). Sinergetik yondashuv-yoshlarning yangi dunyoqarashini shakllantirishning asosiy jihatlaridan biri sifatida. Scientific progress, 3(3), 527-532.

10. Tajibaev, M. A., & Rashidova, B. Y. (2022). The concepts of sustainability and instability in synergetics are an important principle. Scientific progress, 3(3), 930-933.

11. Kulmatov, P. M., & Tajibaev, M. A. (2022). Synergetic aas a factor for the development of modern science. Scientific progress, 3(3), 925-929.

12. Tajibaev, M. A., & Kholbekova, M. U. (2022). Synergetic methodology serves humanity. Scientific progress, 3(3), 934-937.

13. Abdurashidovich, T. M. (2022). Yoshlarda sinergetik dunyoqarashni shakllantirish omillari. integration of science, education and practice. scientific-methodical journal, 3(3), 203-207.

14. Abdurashidovich, T. M. (2022). Sinergetika-yoshlarning yangi dunyoqarashini shakllantiruvchi bilim sifatida. Fan, ta'lim, madaniyat va innovatsiya, 1(2), 69-73.

15. Azimova, S. Y., & Tojiboev, M. A. (2021). Improvement of spiritual and educational work it is our important task. Scientific progress, 2(5), 544-548.

16. Melikuziyevich, K. P., & Abdurashidovich, T. M. (2021). State and community management-as a priority task in the appeal. International journal of discourse on innovation, integration and education, 2(2), 133-136.

17. Quvanovich, R. Q. (2021). The Moral Importance of Humanity and Patriotism in Chistiya and Kubraviya. International Journal on Orange Technologies, 3(3), 98-103.

18. Ruziev, A. J. (2019). Изучение мировоззрения и деятельности мыслителей как исторического критерия. Theoretical & Applied Science, (11), 166-169.

19. Ruziyev, A. (2021). Дунёкарашда тарихий хотира ва онгнинг узаро деалектикаси. Научно-просветительский журнал" Наставник", (2), 187-193.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.