CC BY
1
Трулы БГТУ, 2023, серия 4, № 2, с. 123-127
123
УДК 811.161.1:811.161.3
В. I. Самахавец
Беларуси дзяржауны тэхналапчны ушверспэт
ЭТЫМАЛАПЧНАЯ ШФАРМАЦЫЯ У БЕЛАРУСКАЙ ЛЕКС1КАГРАФН (НА МАТЭРЫЯЛЕ 1НКАРПАРАВАНЫХ СЛОУН1КАУ)
У артыкуле разглядаюцца прынцыпы этымалапчнай параметрызацып у тлумачальных i перак-ладных iнкарпараваных слоушках. Апiсваюцца тыпы этымалагiчных каментарыяу: пашыраны, звужаны, мшшальны, im'эрпрэтацыйны i кантэкстуальны. Адзначаюцца спосабы уключэння этыма-лапчных каментарыяу у мжраструктуру слоушка: 1) у прэпазщьп да зоны семантызацьп рэестравай адзшю без выкарыстання пунктуацыйных щдыкатарау (напрыклад, дужак) - з прымяненнем шрыфтавых вдыкатарау (паутлустага або кураунага шрыфту) i без шрыфтавых щдыкатарау; 2) у пост-пазiцыi да зоны семантызацыi без выкарыстання пунктуацыйных щдыкатарау, але з прымяненнем шрыфтавых щдыкатарау; 3) у прэпазшш да зоны семаmызацыi з выкарыстаннем пунктуацыйных i шрыфтавых щдыкатарау; 4) у прэпазшш да зоны семаш'ызацыi з выкарыстаннем пунктуацыйных вдыкатарау (напрыклад, дужак).
Ключавыя словы: шкарпараваны слоушк, этымалагiчная параметрызацыя, тлумачальны слоушк, этымалагiчны каментарый, слоушкавы артыкул.
Для цытавання: Самахавец В. I. Этымалапчная шфармацыя у беларускай лексiкаграфii (на матэрыяле iнкарпараваных слоУнiкаУ) // Труды БГТУ. Сер. 4, Принт- и медиатехнологии. 2023. № 2 (273). С. 123-127. DOI: 10.52065/2520-6729-2023-273-2-17.
V. I. Sаmakhavets
Belarusian State Technological University
ETYMOLOGICAL INFORMATION IN BELARUSIAN LEXICOGRAPHY (BASED ON THE MATERIAL OF INCORPORATED DICTIONARIES)
The article deals with the principles of etymological parametrization in explanatory and translated incorporated dictionaries. The types of etymological comments are described: expanded, narrowed, minimal, interpretative and contextual. The ways of including etymological comments in the microstructure of the dictionary are noted: 1) in the preposition to the semantics zone of the registry unit without the use of punctuation indicators (for example, brackets) - with the use of font indicators (bold or italic font) and without font indicators; 2) in the postposition to the semanticization zone without the use of punctuation indicators, but with the use of font indicators; 3) in the preposition to the semanticization zone using punctuation and font indicators; 4) in the preposition to the semanticization zone using punctuation indicators (for example, brackets).
Keywords: incorporated dictionary, lexicography, dictionary entry, explanatory dictionary, etymological commentary, etymological parameterization.
For citation: Samakhavets V. I. Etymological information in Belarusian lexicography (based on the material of incorporated dictionaries). Proceedings of BSTU, issue 4, Print- andMediatechnologies, 2023, no. 2 (273), pp. 123-127. DOI: 10.52065/2520-6729-2023-273-2-17 (In Belarusian).
Уводзшы. Этымалапчная параметрызацыя у лексшаграфи праводзщца з мэтай раскрыцця паходжання моуных адзшак i закранае праб-лемы ¡х развщця, выяулення першапачатковай структуры i семантычных сувязей. У беларусюх шкарпараваных слоушках этымалапчная параметрызацыя ажыццяуляецца з дапамогай шэрага памет, яюм1 пазначаюцца запазычанш наступ-ных тыпау:
а) з бл1зкароднасных моу (у тым л1ку славян-сюх): польскае - польск., з польскага; рускае -ад руск., запазыч. з рус., рус.; стараславянскае -стараславянскае; старапольскае - ст.-польск.; украшскае - укр.;
б) з неславянсюх моу: англшскае - англ.; арабскае - араб., арабск.; арамейскае - з арамейск.; з германсюх моу — з герм. моу; грэчаскае - з грэчаскай мовы, грэч., грэцк.; юпанскае - ¡сп., ¡спан.; пальянскае - im., ¡тал.; лацшскае - лац., ад лац., лат.; лгшускае - ад лim., лт., lit., изъ лит.; новаверхненямецкае - нвн., н.в.-ням., н.-в.-ням; нованямецкае — н.-ням.; нямецкае - ад ням., ням.; персщскае - перс.; ранненоваверхненя-мецкае - р.-н.-в.-ням., з санскрыту - санскр.; старажытнатурэцкае - ст.-тур.; старажытнаяу-рэйскае - старажытнаяур., стараж.-яур.; ся-рэдневерхненямецкае - свн., с.в.-ням., с.-в.-ням.; сярэднешжненямецкае - снн., с.-н.-ням.;
124 Этымалапчная ¡нфармацыя у беларускай лекакаграфп (на матэрыяле шкарпараваных слоункау)
скандзшаускае - сканд.; старажытнаверхненямец-кае - ст.-в.-ням.; старажытнанямецкае - ст.-ням.; сярэдне-лацшскае - сяр.-лац., с.-лац.; французскае -франц.; чэшскае - чэшск.; яурэйскае - яур.
Асноуная частка. У беларускай шкарпарава-най лексiкаграфii этымалагiчная параметрызацыя ажыццяуляецца толью у тлумачальных слоушках. Яе вышкам з'яуляецца забеспячэнне слоушка-вых артыкулау разнастайнымi этымалагiчнымi каментарыямi. Так, у навуковай лгаратуры ад-розшваюць два асноуныя ix тыпы — пашыраны i звужаны [1, с. 73-74].
Пашыраны этымалапчны каментарый адзна-чаецца у выпадках, калi паходжанне моунай адзiнкi або яе кампанента абгрунтоуваецца за кошт прывядзення формы слова у мове-донары з бе-ларускiм адпаведшкам i указаннем самой мовы: бацьвжне - бурачная нацiва, лiсты, з яюх вараць страву таго-ж самага названьня; лгг.: batvinis, batviniai - тое-ж самае значэньне [2, с. 175]; гешэфт - справа (ад ням. geschäft - выгадная здзел-ка) [3, с. 534]; гульня: мастеръ въ гулни своей Ф. Скорина XVI в. (ср. Владимировъ: «Доктор Ф. Скорина», 300) изъ лит. gulima kamara спальня, при глаштЬ gulineju, -eti [4, c. 14]; дыль - польск. dyl 'тоустая дошка; бэлька; сцяна' - ст.-в.-ням. dyl(o) 'тоустая дошка; сцяна' - 'тоустая дошка; сцяна' (1577) [5, с. 62]; колтришъ, колтрышъ -польск. koltrysz «грубае сукно», нвн. Galdersch Tuch (Galdern - назва мясцовасщ, дзе выраблялi сукно (1510). <...> [6, с. 56]; сакрысщя (лац. sacrum -святыня) - <...> [7, с. 364]; туркусъ (1540). Польск. turkus - с.-в.-ням. turkis, turkoys - франц. tarquoise 'турэцкi каштоуны камень' ад turquois 'турэцкi' [8, с. 47]; штрыпка 'кавалак тасьмы, яю прышываецца знiзу да калашыны штаноу i пра-цягваецца пад ступню щ абутак'. Н.-в.-ням. Strippe 'штрыпка (у штанах); пятля, вышка (у ботах); шнур' - лац. stroppus, struppus 'шнур, рэмень' [8, с. 48] i iнш.
Звужаны этымалапчны каментарый заклю-чаецца у абгрунтаваннi паходжання моунай адзiнкi шляхам прывядзення формы слова у мове-донары з указаннем самой мовы: кантычю - кшжю (ль таральна - зборнЫ каталiцкix царкоуных песен. Польск. kantyczka) [3, с. 539]; куфа [польск. kufa < ням. Kufe] - вялшая бочка [9, с. 475]; шынок (ши-нокъ) (польск. szynk < ням. Schenke) - карчма [10, с. 318].
У слоушкавых артыкулах са звужанымi эты-малапчньЕШ каментарыямi семантызацыя або не праводзщца, або датычыцца не уласна формы слова у iншай мове, а лекшчнай адзiнкi, вынесенай у рэестр: стирта - становиться будци толко тринадцать стиртъ К 8. Lit. stirta [11, с. 160]; карафiнка -шкляная пасудзiна (ад iт. caraffina) [3, с. 540] i iнш. Так, напрыклад, субстантыу caraffina у ггальянскай мове абазначае не проста "шкляную пасудз^", а
канкрэтны яе тып - шкляную або крыштальную пасудзшу з вузкiм доупм горлам, якая выкарысто-увалася для вады, вша i пад. [12, с. 402].
Акрамя адзначаных, мэтазгодна вылучыць яшчэ тры тыпы этымалагiчныx каментарыяу, яюя выкарыстоуваюцца у беларускix iнкарпараваныx слоушках, — мшмальны, iнтэрпрэтацыйны i кан-тэкстуальны.
У слоушкавых артыкулах з мiнiмальнымi этымалапчным каментарыямi семантызацыя, так-сама як i у слоушкавых артыкулах са звужанымi этымалагiчнымi каментарыям^ датычыцца уласна рэестравай адзiнкi, але пры гэтым адсутнiчае дакладная форма слова у iншыx мовах - замест яе падаецца толькi агульнае указанне на паходжанне моунай адзшю (англ., араб., грэч., лац., ням., польск., рус., франц., яур. i шш.): а вей (яур.) -о гора! [9, с. 308]; Арнольд (з герм. моу) - "ма-гутны арол". Не частае. У сялян амаль не выка-рыстоувалася [13, с. 233]; гачак (польск). Кручок. <...> [14, с. 267]; дзяснща - (стараславянскае) правая рука [15, с. 202]; зайн-гезунд, фор генунд (яур.) - будзьце здаровы, усяго вам добрага (апошняе пры адыходзе, ад'ездзе) [16, c. 443]; кагал (стараж.-яур.). Тут: каляктыуная гаспадар-ка. <...> [14, с. 271]; ктытар - (грэч. заснавальтк, стваральнiк) папячыцель, заказчык, укладчык, бу-даушк храма або асоба, якая забяспечвае храм неабходнысш прыладамi [15, с. 203]; панцыр (ням.). Браня, танк. <...> [14, с. 279]; пархума. Парфу-ма (франц.). <...> [14, с. 279]; сызорак. Сьщзо-рык (польск.). <...> [14, с. 285]; хэура (яур.). Група людзей, аб'яднаных для разбою, злачынства; банда. <...> [14, с. 289]; шынгелься (англ.). Дранка, дранща, гонта. <...> [14, с. 291].
Таццяна (разм. Тацяна, Таня; грэч., лац.) -наладжвальнща, аргашзатарка [13, с. 238].
Антанша (разм. Антоля; лац. або грэч.) - квет-ка; тая, хто уступае у бой [13, с. 236]; Вадзiм (разм. Вадзё, Вадзя; запазыч. з рус.) - "забiяка" [13, с. 233]; Вольга (разм. Волька, Воля; сканд.) -дакладнай этымалогп няма, аднак некаторыя л> чаць, што гэта жаночы варыянт ад iмя Алег, што значыць святы [13, с. 236]; 1ван (разм. 1вась, Ян, Ясь, Янка, Янук, Януш i iнш.; старажытнаяур.) -"той, каго мшуе Бог" [13, с. 234].
У шэрагу выпадкау сустракаюцца штэрпрэ-тацыйныя этымалапчныя каментарыi — у ix форма шшамоунага слова (насуперак выпрацаванай традыцыi) прыводзщца у беларускай транслга-рацыi, а семантызацыя можа датычыцца:
а) рэестравага слова: мячэць (араб. масджыд) -культурная пабудова веравызначэння iсламу (мусульман). <...> [7, с. 363]; шталяжы - з поль-скага анталяжы - каруню [16, с. 444]; джаролца -памянш. ад джерело (укр.) - крынща [16, с. 443];
б) лекшчнай адзшю у мове-донары: вотова-ти - галасаваць, падаваць голас; ад лац. вотум -
В. I. Самахавец
125
даваць абяцанне [17, с. 228]; заувуч. Завуч (ад руск. заведующий учебной частью). Загадчык наву-чальнай частю у школе, вучылшчы. <...> [14, с. 270].
Кантэкстуальныя этымалапчныя каментарыи сустракаюцца у шкарпараванай лекскаграфй рэдка i характарызуюцца уключэннем звестак этыма-лапчнага характару непасрэдна у склад дэфшцш без якiх-небудзь памет: осанна - малгтвены кл1ч, у перакладзе з грэчаскай мовы азначае: выратуй; зберажы [18, с. 608].
Вылучаныя тыпы этымалапчных каментарыяу, акрамя кантэкстуальнага, — пашыраны, звужаны, мш1мальны, штэрпрэтацыйны - прадугле-джваюць пэуную ¡х лакал1зацыю у структуры слоушкавага артыкула. Адзначаюцца чатыры асноуныя спосабы ¡х уключэння у мшраструк-туру слоушка:
1) у прэпазщыи да зоны семангазацып рэе-стравай адзшю без выкарыстання пунктуацый-ных шдыкатарау (напрыклад, дужак):
а) з прымяненнем шрыфтавых ¡ндыкатарау (паутлустага або курсунага шрыфту): гульня: мастеръ въ гулни своеи Ф. Скорина XVI в. <...> изъ лит. gulima kamara спальня <...> [4, c. 14]; стирта - становиться будци толко тринадцать стиртъ <...> Lit. stirta [12, с. 160];
б) без шрыфтавых шдыкатарау: шталяжы -з польскага анталяжы - каруню [16, с. 444];
2) у постпаз1цш да зоны семантызацш без выкарыстання пунктуацыйных ¡ндыкатарау, але з прымяненнем шрыфтавых ¡ндыкатарау: вотова-ти - галасаваць, падаваць голас; ад лац. вотум -даваць абяцанне [17, с. 228]; галщца - сшьна чаго жадаць, упорыста да чаго ¡мкнуцца. Карсю выводзщь ад лгт. galeti - магчы, быць у сше, galimas - магчымы [19, с. 226]; карунд 'вельм1 цвёрды мшерал, разнавщнасцям1 якога з'яуляюцца рубш, тапаз, сапф1р'. Польск. korund - н.-в.-ням. Korund - санскр. kuruvinda 'рубш' [8, с. 47];
3) у прэпазщып да зоны семангазацып з вы-карыстаннем пунктуацыйных i шрыфтавых ш-дыкатарау: аsesar (лат. assessor) - засядацель у казённых палатах [20, с. 319]; аустэрыя (гтал. osterif) - тып пастаялага двара або заезнай карчмы [7, с. 360]; гачак (польск). Кручок. <...> [14, с. 267]; дукат (dukat) (гт. dukatо) - ста-ражытная залатая манета [9, с. 310]; 1ван (разм. 1вась, Ян, Ясь, Янка, Янук, Януш i шш.; ста-ражытнаяур.) - "той, каго м1луе Бог" [13, с. 234];
кагал (стараж.-яур.). Тут: каляктыуная гаспа-дарка. <...> [14, с. 271]; Клара (лац.) - ясная [13, с. 237]; куфа [польск. kufa < ням. Kufe] -вялшая бочка [9, с. 475]; Марфа (разм. Мархва; з арамейск.) - гаспадыня, настаунща [13, с. 237]; мячэць (араб. масджыд) - культурная пабудова веравызначэння iсламу (мусульман). <...> [7, с. 363]; панцыр (ням.). Браня, танк. <...> [14, с. 279]; сакрысщя (лац. sacrum - святыня) - бакавое памяшканне у касцёле цi кляштары, прызначанае для захавання культавага начыння, адзення свя-шчэннаслужыцеляу [7, с. 364]; хэура (яур.). Група людзей, аб'яднаных для разбою, злачынства; банда. <...> [14, с. 289]; шынгелься (англ.). Дранка, дранща, гонта. <...> [14, с. 291]; шынок (шинокъ) (польск. szynk < ням. Schenke) - карчма [10, с. 318];
4) у прэпазщып да зоны семантызацьп з вы-карыстаннем пунктуацыйных iндыкатарау (напрыклад, дужак): гешэфт - справа (ад ням. geschäft -выгадная здзелка) [3, с. 534]; кантычю - кнiжкi (лiтаральна - зборнш каталiцкiх царкоуных песен. Польск. kantyczka) [3, с. 539]; пархума. Парфу-ма (франц.). <...> [14, с. 279]; сызорак. Сьщзо-рык (польск.). <...> [14, с. 285] i iнш.
Заключэнне. Такiм чынам, праведзенае дас-ледаванне дазваляе зрабщь шэраг высноу. Эты-малагiчная параметрызацыя адыгрывае важную ролю у лексiкаграфiчным апiсаннi запазычаных моуных адзiнак. Аднак у беларусюх шкарпара-ваных слоушках адзначаецца адсутнасць агуль-напрынятых прынцыпау яе ажыццяулення. Гэта праяуляецца у полiмарфiзме лексiкаграфiчных памет, калi адзш i той жа аб'ём шфармацыи перадаецца фармальна рознымi абазначэннямi (напрыклад, сярэдневерхненямецкае - свн., с.в.-ням., с.-в.-ням). Сярод лексшографау няма ад-надушша адносна мэтазгоднасцi храналагiчнай марюроую лексiчных адзiнак, калi у слоушках указваецца i уласна мова, i розныя стадыi яе развiцця (напр., лащнскае - лац. i сярэдне-лацiнскае - сяр.-лац., с.-лац.). Прадстауленая тыпалогiя этымалагiчных каментарыяу сведчыць пра суб'ектыуны пачатак у iх сгварэнт. Таму адна з перспектыуных задач беларускай лшгвютыю, актуальная не толью для iнкарпараваных слоу-шкау, але i для лексiкаграфii у цэлым, заклю-чаецца у неабходнасцi распрацоую канкрэтнага утфшаванага кантэнтна-фармальнага напаунення тых фрагментау слоУнiкавых артыкулау, якiя прысвечаны паходжанню рэестравых адзiнак.
Cnic лгтаратуры
1. Дзятко Д. В. Беларуская лшгвютычная тэрмшаграф1я: слоушк. Мшск: Колорград, 2022. 206 с.
2. Станкев1ч А. З лгтуашзмау у беларускай мове // Калосьсе. 1938. № 3 (16). С. 172—175.
3. Гаурош Н., Трыпуцша Т. Слоушк Калюгавай мовы // Калюга, Л. Творы : раман, аповесщ, апавяданш, люты / укл. Я. Р. Лецка. Мшск: Маст. лгт., 1992. С. 528—559.
4. Карскш Е. Къ вопросу о вл1янш литовскаго и латышскаго языковъ на бшорусское нареч1е // Русскш Филологическш Вестникъ. 1903. Т. XLIX. С. 12-22.
126 Этымалапчная шфарманыя у беларускай лекакаграфп (на матэрыяле шкарпараваных слоункау)
5. Галай В. Кляштар, ратуша, штталь: назвы будынкау i гаспадарчых збудаванняу. Назвы жухлых и гаспадарчых частак дома // Роднае слова. 1997. № 5 (113). С 58-67.
6. Галай В. Пантофлi i панчох^ футра i фартух // Роднае слова. 1996. № 6 (102). С. 54-58.
7. Лакотка А. I. Слоушк тэрмшау // Нацыянальныя рысы беларускай архиэктуры. 1999. С. 360-365.
8. Галай В. Назвы упрыгожанняу i аздобау // Роднае слова. 2000. № 6 (150). С. 46-48.
9. Слоушк // Хрэстаматыя па псторьи беларускай мовы: вучэб. дапам. / рэд. Р. I. Аванесау; скл. У. В. Ашчэнка, П. В. Вярхоу, А. I. Жураусю [i iнш.]. Мiнск: Выд-ва АН БССР, 1961-1962. Ч. 1.
1961. С. 456-510.
10. Слоушк да тэкстау, затсаных юрылщай // Хрэстаматыя па псторып беларускай мовы: вучэб. дапам. / рэд. Р. I. Аванесау; скл. У. В. Ашчэнка, П. В. Вярхоу, А. I. Жураусю [i шш.]. Мiнск: Выд-ва АН БССР, 1961-1962. Ч. 2. 1962. С. 308-318.
11. Stang Chr. S. Glossar // Die westrussische Kanzleisprache des Grossfürstentums Litauen. Oslo, 1935. S.147-162.
12. Булыка А. М. Слоушк шшамоуных слоу: у 2 т. Мшск: БелЭн, 1999. Т. 1. 735 с.
13. Шур В. Стс найбольш вядомых беларусюх iмёнау, iх варыянты, паходжанне, значэнне // Беларускiя уласныя iмёны: беларуская антратапанiмiка i тапашмша: дапам. для настаунiкау. Мiнск: Маст. лгг., 1998. С. 233-238.
14. Цэлеш М. Лексычны камэнтар // Хмары над бацькаушчынай. Нью-Ёрк: Б1Н1М, 1995. С. 263-291.
15. Слоушк рэдка ужываемых слоу i спецыяльных тэрмiнау // Тэмперны жыватс Беларусi канца XV-XVIII стагоддзяу: каталёг / аут.-скл. Н. Ф. Высоцкая. Мшск: Дзярж. мастацю музей Беларуси 1986. С.201-205.
16. Тлумачэнш некаторых слоу // Сокi цалшы / Ц. Гартны. Мiнск: Юнацтва, 1993. С. 443-445.
17. Помнш старажытнай беларускай пiсьменнасцi / укл. i камент. А. Ф. Коршунава; рэд. Ю. С. Пшыркоу. Мшск: Навука i тэхнiка, 1975. С. 227-233.
18. Анталопя беларускай паэзи: у 3 т. / рэдкал.: Р. Барадулiн [i iнш.]. Мшск: Маст. ли\, 1993. Т. 1. С. 604-610.
19. Станкевiч А. З лиуашзмау у беларускай мове // Калосьсе. 1938. № 4 (17). С. 225-226.
20. Слоушк да тэкстау, затсаных лащнкай // Хрэстаматыя па псторып беларускай мовы: вучэб. дапам. / рэд. Р. I. Аванесау; скл. У. В. Ашчэнка, П. В. Вярхоу, А. I. Жураусю [i шш.]. Мшск: Выд-ва АН БССР, 1961-1962. Ч. 2. 1962. С. 319-323.
References
1. Dzyatko D. V. Belaruskaya lingvistychnaya terminagrafiya [Belarusian linguistic terminology]. Minsk, Colorgrad Publ., 2022, 206 p. (In Belarusian).
2. Stankevich A. From Lituanisms in the Belarusian language. Kalosse [Colos'sus], 1938. no. 3 (16), pp. 172-175 (In Belarusian).
3. Gauroch N., Tryputina T. Dictionary of the Kalyug language. Tvory: raman, apovestsi, apavyadanni, listy [Works: novel, novellas, short stories, letters]. Minsk, Mastatskaya litaratura Publ., 1992, pp. 528-559 (In Belarusian).
4. Karsky E. On the question of the influence of the Lithuanian and Latvian languages on the Belarusian dialect. Russkiy Filologicheskiy Vestnik'' [Russian Philological Bulletin], 1903, vol. XLIX, pp. 12-22 (In Belarusian).
5. Galay V. Monastery, town hall, hospital: names of buildings and economic structures. Names of residential and economic parts of the house. Rodnaye slova [Native word], 1997, no. 5 (113), pp. 58-67 (In Belarusian).
6. Galay V. Shoes and stockings, fur coat and apron. Rodnaye slova [Native word], 1996, no. 6 (102), pp. 54-58 (In Belarusian).
7. Lakotka A. I. Dictionary of Terms. Natsyyanal'nyya rysy belaruskay arkhitektury [National features of Belarusian architecture]. Minsk, Kharvest Publ., 1999, pp. 360-365 (In Belarusian).
8. Galay V. Names of jewelry and ornaments. Rodnaye slova [Native word], 2000, no. 6 (150), pp. 46-48 (In Belarusian).
9. Dictionary. Khrestamatyya pa gistoryi belaruskay movy [Textbook on the history of the Russian language] / ed. R. I. Avanesov. Minsk, Vydavetstva AN BSSR, 1962, part 1, pp. 456-510 (In Belarusian).
10. Dictionary to texts written in Cyrillic. Khrestamatyya pa gistoryi belaruskay movy [Textbook on the history of the Belarusian language] / ed. R. I. Avanesov. Minsk, Vydavetstva AN BSSR, 1962, part 2,
1962, pp. 308-318 (In Belarusian).
11. Stang Chr. S. Glossar. Die westrussische Kanzleisprache des Grossfürstentums Litauen. Oslo, 1935, pp. 147-162 (In German).
B. I. CaMaxaBeu
127
12. Bulyka A. M. Slounik inshamounykh slou [Dictionary of foreign words]. Minsk, BelEn Publ., 1999, vol. 1, 735 p. (In Belarusian).
13. Shur D. List of the most famous Belarusian names, their variants, origin, meaning. Belaruskiya ulasnyya imeny: belaruskaya antrapanimika i tapanimika [Belarusian proper names: Belarusian anthratoponymy and toponymy]. Minsk, Mastatskaya litaratura Publ., 1998, pp. 233-238 (In Belarusian).
14. Tselesh M. Lexical commentary. Khmary nad Bats'kaushchynay [Clouds over the Fatherland]. New York, BINIM Publ., 1995, pp. 263-291 (In Belarusian).
15. Vysotskaya N. F. Dictionary of rarely used words and special terms. Temperny zhyvapis Belarusi kantsa XV-XVIII stagoddzyau [Tempera painting of Belarus of the late XV-XVIII centuries]. Minsk, Dzyarzhauny mastatski muzey Belarusi Publ., 1986, pp. 201-205 (In Belarusian).
16. Gartny Ts. Explanations of some words. Soki tsaliny [Juices of virgin lands]. Minsk, Yunost' Publ., 1993, pp. 443-445 (In Belarusian).
17. Korshunava A. F. Pomniki starazhytnay belaruskay pis 'mennastsi [Monuments of ancient Belarusian writing]. Minsk, Navuka i tekhnika Publ., 1975, pp. 227-233 (In Belarusian).
18. Antalogiya belaruskay paezii [Anthology of Belarusian poetry] / ed. R. Borodulin [et al.]. Minsk, Mastatskaya litaratura Publ., 1993, vol. 1, pp. 604-610 (In Belarusian).
19. Stankevich A. From Lituanisms in the Belarusian language. Kalos'se [Colossus], 1938, no. 4 (17), pp. 225-226 (In Belarusian).
20. Anichenko V. V., Verkhov P. V., Zhuravsky P. V. Dictionary to texts written in Latin. Khrestamatyya pa gistoryi belaruskay movy [Anthology on the history of the Russian language]. Minsk, Vydavetstva AN BSSR, 1962, part 2, pp. 319-323 (In Belarusian).
lH$apMa^iH npa ayTapa
Сaмaхaвец Bo^bra iBaHayHa - BbiKnagnbiK Ka^egpbi 6enapycKaM ^inanorii. Eenapyœi g3ap^ayHbi тэхнaпariннbI ymBepcroT (220006, r. MiHCK, Byn CBapgnoBa, 13a, Рэспy6пiкa Eenapycb). E-mail: sysaolga@yandex.ru
Information about the author
Samakhavets Volha Ivanovna - Lecturer, the Department of Belarusian Philology. Belarusian State Technological University (13a, Sverdlova str., 220006, Minsk, Republic of Belarus). E-mail: sysaolga@yandex.ru
nacmyniy 24.05.2023
