Научная статья на тему 'Доңғалақты трактор қозғалтқыштары теңселуіне кедергі күші'

Доңғалақты трактор қозғалтқыштары теңселуіне кедергі күші Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
109
16
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — А. Нуржауов, Г. Ибрагимова

Мақалада доңгалақты тракторшр қозгалтқыштарының теңселуіне кедергі күшті анықтаудың әдебиет квздеріндегі берілген әдістерден ерекше жолы көрсетілген.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The article presents the method, which differs from the existing methods of determination of force of resistance to the wheeled propellers rolling.

Текст научной работы на тему «Доңғалақты трактор қозғалтқыштары теңселуіне кедергі күші»

-ч

№1, 2001г.

129

II УДК 629.1.02

VI

ДОКРАЛАКТЫ ТРАКТОР КОЗРАЛТКЫШТАРЫ ТЕКСЕЛУ1НЕ || КЕДЕРП KYLJUI

у/ууу/У/, l-yy.-y.-ly.

1

Ц| А. Нуржауов, Г. Ибрагимова

ШШ С. Торайзыров атындазы Павлодар мемлекеттк

ШШ

университет/

ill

Мащлада доцгалакргы тракторлар цоззалгт^ыштарыныц тецселучпе |§|f кедергл nyiumi аныкргаудыц эдебиет коздертдегл бертен adicmepden ерекше %Щ жолы кврсетпшек

ШШ.

'' В статье представши метод, отличный от существующих методов

у {::' определения силы сопротивлгния качению колесных движителей.

■ ' The article presents the method, which differs from the existing methods of

|t|§| determination offorce of resistance to the wheeled propellers rolling.

Трактор доцгалактарына, де-мек, трактор козгалысына, кедерп куштщ непзп бeлiгi топырактыц де-формациялануынан пайда болады. Трактордыц ез козгалысына кедерп KYшi баска бгр трактормея тартыльш калыптаскан козгалысы кезшде аньщ-талады. Демек оньщ барльщ доцгалак-тары жетектеп доцгалак козгалысы режимшде козгалыста болады. Сон-дьщтан койылып отырган мэселеш шешу ушш жетектеп доцгалак козга-лысын карастырамыз.

Осы уакытка дейш журггалген

зерттеулер жумыстарында [ 1,2,3 \ доцгалак эсер! нетижесшде грунтта пайда болатын сг куш кернед оньщ вертикаль багыттагы И деформадиясына тэ>елд1 болады деп карастырылган. Шын меншде доцгалак курсауыньщ

грунтка шгш кайсыбыр В нуктесшщ белпл! бip козгалыс багыты болады (1 -ш! сурет). Грунтта пайда болатын а керн^лнщ сан мвш осы £ нуктесшщ

журш вткш I жол узындыгына бай-ланысты. Осы жол узындыгыныц у вертикаль жене х горизонталь курау-шылары темендегаше ернектеледк

| у = г(со8а-со8а0),

Бул жерде а0 - донралак курса-

уыныц кайеыбхр В нуктесшщ грунтка енушщ бастапкы бурыштьщ коор-динатасы, г - доцгалак радиусы.

Доцгалак (1а элементар буры-

130

НАУКА И ТЕХНИКА КАЗАХСТАНА

шына айналганда $ нуктеа кураушылары с!у жене (1х болатын с11 жол узын-

дыгына жылжиды. Ал, донгалак цурсауыньщ В нуктесдащ басып втетш / жол узындыгы, демек грунт деформациясыньщ езгеру! зацын былайша ернектей аламыз:

Грунтта пайда болатын сг куш кернеушщ сан маю / деформациясына тура пропорционал болады деп уйрарсак, онда

о- = 7з к1^х2+йу2 = ^З^сову + сг,; (2)

бул жерде а! - куш кершушщ бастапкы меш; /с - топырактьщ квлемдш eзiлy коэффициент!.

а = а0 болганда а^л/з к гсоэ ~~

Донралак; курсауыныц /-¿/а узындьны бар бэлпчне эсер ететш элемш-тар куш:

(X

IШ - оЬЫасоь— 2 ;

бул жерде Ь - доцгалак еш.

№1, 2001г.

131

Егер осы шаманы а0 мш ноль арасындагы шектерде интегралдасак, онда грунт табанынан донуалакда эсер ететш R кушш табамыз:

2

R = —kbr(a6 + sin«0); 3,

V3

dR элементар кушшщ веер ету бататы в нуктесш оньщ А Ьвздок айналыс осшен косатын /[ fí тузу сызыгына перпендикуляр болады. Сондьщтан dR

кушшщ горизонталь жэне вертикаль цураушылары dx — dRs'm — жэне dy = dRcos— . Ал, R кушшщ кураушыларын темендепш тауып аламыз:

Х~ \dRsm- = -~=kbr2(l - eos3 (4)

' i 2 3^3 2

,, _ (dRcos— = .-A7>r2sin- ' 7~Í. 2 V3

' 1 • 2 «0 --sin —

(5)

Дощалактыц калыптас^ан козгалысы кезвде кедерп куш Fc = X жэне

вертикаль жук Q = укупл болгандьщтан, оныц / тедселу коэффициент табу упдн темендеп формула келш шыгады:

1-cos3^ Fc 2

f

G afí , 1 2 aíi

3sín— 1--S11T j

V

3 2

(6)

Донгалак Ынщ теренд!П

h = r(l-cosa0).

132 НАУКА И ТЕХНИКА КАЗАХСТАНА

Ал; бул ернектердеп а0 бурышыныц сан мэш темендеп тецд^дщ шеипм! болып табылады:

ап 1 . 2а, ^ вл/з

;_ - Ь1п—)=-г

2 3 2 8Ш2

, и.г, , 1 . ¿.иг, , Л 8111 (1 - БЩ------) =-7. (8)

(7) тевдеуш графика туршде шешу онша киынга туспещц.

Донгалактын кальгатаскан козгалысы кезшде грунт реакциясыньщ Ц тец эсерл1 куш онын 0 гаэметриялык центрше багытталган болады (2-п:п су-рет). Сондьщтан Л кушшщ эсер ететш Е нуктесшщ бурышты координатасын

_ X

табъшган Хжэне У кураушылары арщллы аньщтасак;, онда Щац — — • Ал тш

бурышты координаталар системасында Л куишнщ есер ететш нуктесшщ орны темендеп формулалармея анккталады:

С- Г 5111

атс1% -

1 - сое

а,

1 г а,

Звт^О-^п^)

(9)

е - г•

1 — С05

1-со^

arctg

2 3 2

(10)

Донгалактын гп динамикалык радиусы

га = г сое

1 - СОБ

3 «о

ага^-

Зэт— 2

V

1 • 2 «0

—вш ——

3 2

(И)

[1,2,3] эдебиет кездершде усынылган формулалар донгалак Ы терендт (//), оныц тецселу коэффициент! (/) жене те нее луге кедерп Гс кушшщ донг-

№1, 200Тг.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

133

2-сурет

алак параметрлер; мен грунт касиетте-р£нея кандай тэ>елдшкте болатынын аналитик турде талдауга мумкшдгк бе-редг Б1рак осы формулаларды колда-

нып табылган }%, / жене ¥с шама-

ларыныц сан мэндер! олардьщ кепте-ген тэжрибелер нэтижесшде аньщтал-ган мэндер1дая элдекандай алшак жа-тады. Бул турасында аталган шамалар-дьщ сан мендерш табу унпн (6) - (8) формулаларын колданган жен. Мыса-

лы, 121 ютабында усынылган дерек-терд1 пайдаланып, тьщ жер ушш к = 0.07*107 Н! мъ Деп жене Ъ = 0.205м , г ¿= 0.427л«,

О - 57907/ Деп алып ^2] эдебиет K0зiндeгi формулаларды колданып есептесек, онда Ь терещцгшщ сан мвш 0,1239 м-ден 0,1625м-ге дейшп аральщта орналасады. Ад / тецселу коэффициентшщ сэйкес мэндер1 0,19-га жэне 0,328-ге тец, ягни тэжрибе

натижелер1нен табьшган / =0,03 -0,07 сан мвндерангн 2,7 -6,5 есе артьщ

больш шыгады (Ы жене ¡ 2] ютабында 1.2- жэда 4.1 таблидаларын кара). Ал, етд! / тецселу коэффициента сан мэнш (6) - (7) формулаларын пайдаланып тапсак, онда /= 0,025, ягни тажрибе нэтижелерж жакын шыгады. Ал трактор доцгалагы 1зшщ терещцп }I = 0,002м, ягни ¿с жузшде кездесш отыратын мэшнг вте таяу жатады.

ЭДЕБИЕТ:

1. Львов Е.Д. Теория трактора. -М.: Машиностроение, 1962.

2. Тракторы: Теория: Учебник для студентов вузов по специальности "Автомобили и тракторы" / В.В.Гуськов и др.; Под общей редакцией В.В.Гуськова, -М.; Машиностроение, 1988.-376с.: ил

3. Анилович В Я., Водолаж-ченко О.Т. Конструирование и расчет сельскохозяйственных тракторов: Справочное пособие / Под редакцией В.П.Кашубы. - М.: Машинострсшие, 1976.-156 с.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.