Научная статья на тему 'Трактор трансмиссиясының біліктерінің қатаңдығын іріктеп алу'

Трактор трансмиссиясының біліктерінің қатаңдығын іріктеп алу Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
32
12
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Нұржауов А.Н.

В статье для тракторного агрегата, состоящего из трактора ДТ-75М «Казахстан» и плуга ПН-4-35, рассмотренного как шестимассовая динамическая система, определены оптимальные значения податливости упругих связей между массами.Мақалада ДТ-75М «Қазақстан» тракторы мен ПН-4-35 соқасынан құрастырылған агрегат алты массалы дeп қарастырылып, олардың арасындағы серпімді байланыстар қатаңдықтарының оптимал мәндері зерттеліп, анықталған.The article defines the optimal values of flexibility of elastic ties between the masses for a tractor unit, consist itig of a tractor DT-75M "Kazakhstan" and a plough PN-4-35, considered as a six-mass dynamic system.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Трактор трансмиссиясының біліктерінің қатаңдығын іріктеп алу»

¡11 УДК 629.1.02 111 ?

% ТРАКТОР ТРАНСМИССИЯСЫНЫН

¡1 Б1Л1КТЕР1Н1К КАТАНДЫГЫН 1Р1КТЕП АЛУ

А.Нуржауов

С. Торайгыров атындаш 'Н; Павлодар мемлекетт'ж университет'!

В статье для тракторного агрегата, состоящего из трактора ДТ-||| | 75А/ «Казахстан» и плуга ПН-4-35, рассмотренного как шестимассоеая ш динамическая система, определены onтимальные значения податливости i щI упругих связей между массами.

Щ Мацалада ДТ- 75М «Дазакртан» тракторы мен ПН-4-35 сощасынан

цурастырылган агрегат алты массалы den царастырылып, олардьщ §||| арасындагы cepnmdi байланыстар кртацдьщтарыныц отнимал мэндер1 зерттелт, аныцталган.

The article defines the optimal values of flexibility of elastic ties between the masses for a tractor unit, consist itig ofa tractorДТ- 75M "Kazakhstan " and a plough ПН-4-35, considered as a six-mass dynamic system.

Сершмд! параметрлер1 оптимал 1р1ктелгп кондырылган шмек жалпы машина-трактор агрегатыньщ калыптаскан козгалысы кезЛндеп динамикасына крлай-лы эсер ereriHi дэлелденд! [1], Ещц [1] эдебиет кез^ндеп тэсщцемеш трактор трансмиссиясыньщ элементтершщ сершмдх параметр лершщ рационалды мэндерш тауып алу уипн колдану мэселесш карастырамыз.

Механикальщ жуйенщ динамикасыньщ сапасы сыр-щы ^йыткудыц эсерше жуйенщ реающясы кандай болатынына карал багаланады. Ауыл-шаруашылык; ма-шинасына эсер ететш кедерп кухш машина-трактор агрегатыньщ сырткы з^йыт-куы болып табылады. Сондыктан б1здщ карастыратын ДТ-75 М тракторы мен ПН-4-35 сокасынант^ратын машина-трактор агрегаты (ДГ-75+ПН) у™1 сырткд ^йы-тку Fc -Hi, ауыл-шаруашылык машинасынъщ т жэне тракшрдьщ М массала-рын кабылдаймыз. Сонымен катар грунтгыц сп кдтандыгына да зсер ете алмай-мыз. Сейтта трактор трансмиссиясыньщ элементтер1 арасындагы е23 жэне е34 б^ралгыштыктарыныц рационалды мэндерш тауып алу мэселесш коямыз (1-су-

рет). Бул схемада Jrj, J2, J3 жэне J4 - меховикгщжэне крзгауыштыц к;озгалы-стагы массаларыньщ, бас т!ргастщ жетектеп массаларыньщ, трансмиссшшьщ крз-галыстагы массаларыньщ жэне жетекии доцгалакхар мен журю жуйеа массаларыньщ келпрзлген инерция моменттер!. Jм жэне Jn - шгершемехи крзгалыстагы тршсгордыц М жэнетиркемдеп жумысшы машинаньщ т массаларыньщ жетекнд доцгалактарга кел-пршген инерция моменттер!. Кез келген eid массаныц арасын-дагы сершмдо байлань1стьщ олардьщ тер&шс амплшудалары темен болуы кезделш табылган кдтацдыгы аркылы [1] осы байланыстьщоптимал буралгынггыгын темен-деп формуламен аньщтауга болатынын дэлелдеуге болады:

__ 2{1+п)2

ек.опт ~ «и (1)

Л

J

Л

0 0 о о

е12

е23

'зм

JМ +

66060

1-сурет

Буп жерде ек опт - буралгыш жуйе турше шгпршген агрегаттагы трактфдьщ жэне -пркемдеп жумысшы машинасыныц инерция мометтер! J ^ жэне Jm болтан масса-лар арасындагы оптимал буралгыштыгы. Ал en~cn ~ топыршдъщ келгпршген бурал-гыштыты. Осы формуяаны тракюрдьщ журю жуйесше жэне трансмиссияньщ инерция MOMerarepi J4 жэне J3 болтан массалары арасындагы байланысгьщ оптимал мэнш аныктау ушш пайдаланып керешк. Буя жерде 613 Jт массасыта эсер етепн сырткы уйыткуцьщ салдарынан J4 массасы тербелюшщ амплшудасыньщ ец улкен мэш де ми-нималбшсьшдегеншартк,оямыз. сп кзтандьпъша (немесе еп буралгьшггыгына) 6i3 эсер етс алмайтынымызды ескерга, механикалык; жуйет 1-сурепс керсеплген эквивалент жуйе хурше келпремв де, оньщ Jт + J3 учаскесгн кэрастырамыз.

Бул жуйеде

_ ^Mie34+en)+J4e34

езм ~

J м + J *

(2)

Бул жерде е34 - J3 жэне J4 массалары арасындагы сершмд1 байланыс-тыц буралгыштыгы.

гарсак, онда б_ул тевдеудщ к¥раушылары темендеп турде жазылады:

Ulx(a) = df-со Мк

~(l,2-103 -œ2)-m

со

2

M

g+ 72,66-105 [

'К „„2

со h

m

Vlx (©) = ©• {dg + flk

L1* r

■ CO -Г

m

1,2-103 -œ2 a21 m M

Мк

(4)

f + 72,66-103[ I ) r +

m

(5)

U2X{®)= T7-{ ск Mm

(21,8-104 -со2) h-k -co2piK[ (21,8-104 -со2) г--37,34-1010 {р2 -48-Ю7) ] }

(6)

F,» = —{ cÄ21,8-104 -w2\-37,34-1010 (а>2 -48 ■ 107)]+juK[ (21,8-Ю4 Mm

-со2 ) h-k ] }

(V)

d = c,

m

103 - co2

\ 1 21

I--со

' M

-б)2(l,2 -103-со2)

(8)

f = (7,52-10sсо2 -со48,16 -10ю) (œ4 -5,2-10s со2)+{ 12,21-101

-226,18 -1014 ) (p,427-108 -со2) (9)

g = ^,52-10so)2 -œ4 -8,16 -1010) (l0,73co2 - 5,15 ■ 109)+10,73 ( 226,18-1014 -

-12,21-1010со2 ) (10)

Сонда е2з буралгыштыгыныц оптимал мэнш темендеп тендеуд1 шешш, тауып ала аламыз:

n2{l~fh)

2(2 + п2У К°ШП~

JМ (е23.опт + е34.опт + еп) + (е23.опт + е34.опт ) + J3е23.опт

J М + J 4 + J3

(9)

Бшкгщ буралуы кезвде оньщ геометрияльщ параметрлер! мен катац-дыгы арасында тамецдепдей байланыс бар екендш белгш [2]:

G Jp

с=—~£- (10)

I

Бул жерде G - екнпш теки серпьмдшш модуле;

Jр-полярлъщинерция момент!;

I ~ бшкгщ узыддыгы.

Демек, трактор трансмиссиясыньщ жэне журю жуйесщщ бшктершщ оптимал катандыктарын тауып алганнан кейш олардыц геометрияльщ парамегр-лерш сэйкестещйре есептеу мумкш болады. Мысалы, егер бшкгщ 6epiicririH есептеу нзтижешнде оньщ диаметр! жэне б1здщ усынып отырган тэсшмен катац-дыгы табылган болса, онда (10) формуласын пайдаланып, оптимал кдтандыгын дамтамасыз ететш I узындыгьш аныктап алуга болады.

Ken массалы ДГ-75+ПН агрегатыньщ массаларын жетегаш доцгалактар бшгше келпрш, содан соц 6ipiHun жагдайдапарамегрлф&пц накшлы ювдерш, ешшш жагдай-да (1)^(9) тевдеулфш крдданьш табылган оптимал мэндерш алып, трактор массасы-ньщ бойлык; багытга тербел1сшщ Wx (ш ), шмекгш жук icyxiri тербелющщ ^Ркр (7 <®) жэне крзгауыш бшпне эсер етепн моменп тфбелюшщ ) жишк сштат»

тамалары есептелш шыгарылды. Оларды ЭЕМ-да есептеу ушш эдеш багдарлама курастырьшды. Есептеу нэтижелерш талдап шыгу ушн осы аталгая шамалардыц мацызды сан мэндерх I- кесгеге ipiicrenin енпзщщ. Буя шледе атаяган жишк ситагга-малардьщ сырщы уйьгщдьщ езгерушщ жжшпнщ эргурл! диапазоддарыцда (0 -г 100Гц, 101-200Гц. т.с.с.) пайда болагын ец улкен сан мэндф! -пзшга бершген. Кестеш талда-сак; оцда накшлы ДГ-75+ПН агрегатындагы трактор массасыньщ тербслю амщщу-дасыньщ максимал мэшнщ ец кшшштай мэш шмек кдтаадыш мен саябырлату коэффициент! оптимал мэндерше ие болганда {скопт -0,4088 • 106 Н / м, Мк.опт ~ 0,2074 • 105 Н ( м)орыналатыньшкеремгз. Wx (za>) жишксипаттама-сьшьщ ец улкен мэш {4,83 ■ 10~7 м / Н) сырщы уйытвдыц езгеру жишп 0-100 Гц

\

арасында болганда пайда болады екен. Сол секццц шмектеп тарту куш FKp мен козгауыш бшпне осер ететш M^ кедерп мамешшщ де максимал шамаларыныц ен кшжене мэндер! осы ск опт жэне }Лк опт мэндерше сэйкес болады.

Бул кестеден жогарыда айтылгандай трактор трансмиссиясыньщ массала-ры арасындагы байланыстарыныц катандыктары ны ц оптимал мэндерше \Су3опт , с34опт , ск опт ) механикалык жуйенщ жишк сипатгамасыньщ мак-симал шамаларыныц ец кшжене мэндер1 сэйкес келетшш керешз. 1- кесте

Eepijùc Жуйе Сырткы рк = 20740Не / м ск - 408800H / м

функцыасы массалары уйтку ЖнЫгШЩ

(елшсм арасындагы езгеру диапазоны,

DÍjpíÚli) байланысты Гц

srypi

скН/ м MK.HCI M

3-105 408S0C 4-107 2-Ю3 3-Ю7

I 2 3 4 5 6 7 8

шктылы 0+100 4900 4830 827000 18700 37000

101 + 200 22 18,3 1050 4 200

s*,* 201 + 300 7,5 7,5 685 1 75

¡j реал

10ю-Wx(h 301 + 400 2 1,98 17,4 0,15 19

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

♦ 401 +500 0,446 0,44 2,88 0,05 8,9

MÍE

оптимал 0-100 6240 4700 34000 23000 12000

101-200 5,6 6,1 210 5,6 38

cij опт

201 - 300 0,72 0,69 320 0,32 7,4

301 - 400 0,21 0,2 14 0,067 ЗД

401 - 500 0,087 0,045 2,72 0,0215 1,7

нактылы 0-100 1,23 1,31 7,4 7,25 88

л.. 101 - 200 27,4 27,5 99,4 27,8 1,57

4j рвал

201 - 300 9,6 263 83 9,8 0,72

301 -400 267 86,9 373 264 1,6

X 401 - 500 4,2 4,2 5,08 4,25 0,84

огггимзл 0-100 ч 1,63 1,59 10,4 11,3 9,18

101-200 0,17 0,16 8,12 0,3 1,8

опт

201 -300 0,084 0,083 7,65 0,10 1,2

301-400 0,055 0,055 0,62 0,06 0,83

401 - 500 0,041 0,04 0,27 0,04 0,83

1 2 3 4 5 б 7 8

пактылы 0-100 7540 7450 86000 20000 62000

101-200 2740 2700 126000 400 24000

реал

201 - 300" 1500 730 66000 100 7200

<°)пюх 301 -400 4800 1550 13000 174 26000

401 -500 47,5 47 307 5,15 950

Нм/Н

оитимал 0-100 1700 1100 3340 2800 11000

101-200 16 2,5 1,7 5,5 12

опт

201-300 0,072 2 0,8 2,6 21

301 -400 0,037 0,18 0,16 2,0 3,15

401 -500 0,0068 0,03 0,03 0,036 0,074

Бутан коса айта кететш нэрсе, байланыстардыц катацдьщтары Ск.опт ,^23.опт ,с34.опт болтан кезде жишк сипатгамаларыяьщ максимал шамала-рыньщ ец кшпсене мэндер! ен темен болатынын керем1з. Мысалы, сырщы уйытку-дьщезгеружишпО-ЮОГцболгавданащылыжуйеуипн (¿¿у) = 4,83 -10~7 м/ Н, ал "отимал" жуйе ушш (ш)тах = 4,7 -10~7м / Н т.с.с. Ал, (гй>)-нщ ец теменп мэндершщ сэл жогары болу себеб1 с,у опт мэндер! массалардыц тер-белютершщ амплшудаларыньщ минимал болуы шартынан аныкталгандыгында.

ЭДЕБИЕТ

1. Нуржауов А.Н. Выбор оптимальных параметров сцепки при неустановившейся тяговой нагрузке трактора. Известия вузов. «Машиностроение», № 1,1972

2. Беляев Н.М. Сопротивление материалов. М., Физматгиз, 1962г., 856 стр. силл.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.