CC BY
16
Вестник КазНМУ, №2(2)- 2014
УДК 616.98:576.858.7-08-036.22(574)
М. СЕР1К¥ЛЫ, А.Г. НАЖМЕДЕНОВА
С.Ж.Асфендияров атындагы Казац ¥лттыц Медицина Университет/'
КАЗАКСТАННЫН ЭНДЕМИЯЛЫК АЙМАГЫНДА КЫРЫМ-КОНГО КАНДЫ БЕЗГЕКНЕН БИОКАУ1ПС1ЗД1К ¥СТАНЫМЫН ЖЕТ1ЛД1РУ
Казацстан Республика аймагындагыКырым-Конго цанды безгег\н\ц табиги-ошацтарыныц белсенд\л\г\ менадамдар арасындагы аурушандыц керсетшштер': талныланган.ЭсiресеОцтYстiк Казацстан, Жамбыл, Кызылорда облыстарындагы халыц арасындагы Кырым-Конго цанды безгегмен таралуы жайлы нацты мэл/'мет керсетлген. Кеп жылдыц Кырым-Конго цанды безгег1н1цаурушацдыц керсетк1ш12003-2012 жылдар арасында 100 мыц адамга шаццанда 0,18-,028 аралыгында болды. ТYйiндi свздер: Кырым-Конго цанды безгек, эпидемиология, статистика.
МЭселенЩ езекттт.^ырым-Конго |анды безгеп (К^КБ) - аса |аутт ете жу||ыш, жогарты контагезд^ зоонозды| табиги-оша|ты| арбовирусты| кец таралган жу|палы ауру. Вирустыц негiзгi |оры жэне тасымалдаушы тYрлi кенелер болып табылады [1]. 1^аза|станныц эндемиялы| далалы айма|тарында, оныц Ынде ауыл-шаруашылы| жэне жабайы жануарларда биологиялы| |оргау принциптершщ дурыс |адагаланбау салдарынан жергiлiктi тургындарта жугу |ауп ете жогары. Адамныц табиги орта жэне орта| туындауы мYмкiн инфицирленуЫе белсендi араласуын ескере отырып, адамдардыц назокомиялдi тYрiнде жэне кYнделiктi жагдайда жу|тыру |ауп |азiргi уа|ыт|а дейiн мэселе жагдайы арта тYсуде.Осы байланыста ^К^Б - дан био|аутаздт жэне бои|ортауды тYсiндре отыра, тек|ана эндемиялы| айма|та туратын тургындар емес сомен |атар денсаулы| са|тау к-жYзiндегi жэне жу|палы ауруга шалды||ан нау|астарга кемек берушi |ызметкерлергеде мацызды багыт болып табылады[2]. МаКсаты:^аза|стан Республикасында ^К^Б кезЫдеп эпидемиялы| процесстердщ заманауи сатыда езгешелттерЫ био|аутаздж жэне бои|ортау ерешелiктерiн жетiлдiру.
Материалдар жэне зерттеу Эдiстерi: эпидемиологиялы| , статистикалы| .
НЭтижесi.Республикадаfы Конго-^ырым |анды безгек (будан эрi - К|^Б)бойынша эпидемиологиялы| жагдайы ауыт|ымалы. Мемлекеттiк санитарлы|-эпидемиологиялы| |адагалау комитетi ^К^Б бойынша 2003-2012 жж. аралыгындагы ^Р- дагы толы| мэлiмет алынып |аралды,соныц iшiнде 14 жас дешн,14 жастан жогары толы| |аралды. ^Р ^К^Б 14 жас|а дешнп балалар аурушандыгыныц керсеткiшi 2006 жыл жэне 2009 жылда жогарлау себебнвирустын жогары кантогиоздiгiмен байланысты. 2012 жылы аурушацды| керсеткшшН темендеуi санитарлы|-гигениалы| шаралардыц жогары децгейде жYргiзiлгенiмен байланысты. Кенелерге |арсы дезинсекциялы| шаралардыц дурыс уйымдастырылуымен ^аза|стан Республикасында ^К^Б аурушацдыгыныц жалпы керсеткiшi 2004 жылынан бастаптемендеген. Осы жылдары аурушацды|тар керсеткiштерi спорадикалы| децгеще тура|танды [сурет 1].
Сурет 1 - К^КБ-ныц кепжылды| (2003-2012 ж.ж) аурушацдылы|тыц керсеткiшi
^аза|станда ^К^Б табиги ошагы Yш айма|та орналас|ан- -де керсеттгендей,. Олар кенелердщ табиги ошагымен
О1^спк ^аза|стан, Жамбыл, ^ызылорда облыстарында, сурет 2 байланысты.
Вестник КазНМУ, №2(2)- 2014
Сурет 2 - ^аза^стандагы ^К^Б табиги оша^ айма^тары
1993-1997 жж. арасында жэне 1998-2002 жылдары осы уш обылыста адамдар арасында ^К^Б эпидемиясы ^ркелген. Аурушацдылы^тын кeрсеткiшi осы жылдары 100 мыц адамга шаланда 4-5 керсетшшке дейiн жеткен.2002 жылдан бастап 2013 жылга дейiн осы кeрсеткiш 100 мыц адамга шаланда 0,3 санынан аспаган. Бiраrç 2010 жылы Туршстан ^аласында жYктi эйел ^К^Б ауыртан себебiнен ауруханаiшiлiк жагдайлар орын алды [3].1^ортындылай келе, ^К^Б ^аза^стандагы езект мэселелердН б^р^ болып табылады. Республикамыздагы халы^ арасындагы жу^паныц пайда болуы осы 3 айма^тапен
байланысты, себебi табиги оша^тарында кенешц кебейумен
байланысты.
Корытынды:
1. 1^ырым-Конго ^анды безгеп елiмiзде табиги ошагы жиi кездесетЫ жерлерi - Оцтуспк ^аза^стан облысы, Жамбыл облысы, ^ызылорда облысы.
2. Кеп жылдьщ аурушацды^ кeрсеткiштерi 10 жыл (2003-2012 ж.ж) арасында тенденция керсеткш эртYрлi децгейде болды.
3. бойынша аурушацдылы^ кeрсеткiш ец жогары децгейде 2005жылы тiркелдi - 100 мыц адамга шаланда 0,63.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 С.Э. Эмiреев. Жу^палы жэне паразитарлы^ аурулардыц стандартты аны^тамалары мен iс-шаралар алгоритдерi// -Алматы, 2011. - 2 том. - Б. 16-23.
2 С.Э. Эмiреев. Вирустар элемi (эпидемиологиялы^ сипаттамасы, о^иганыц стандартты^ аны^тамасы, емдеу жэне алдын алу шаралары)// - Алматы,2009. - Б.121-128.
3 С.В. Казаков, С.К. Каримов жэне т.б. Жамбыл облысындагы Мойын^ум табиги оша^та 1^К|^Бчн эпидемиологиясын о^ып-бту эдiсi//Жур.Гигиена, эпидемиология жэне иммунобиология. - Алматы: 2001. - №-2. - Б. 75-94.
М. СЕР1К¥ЛЫ, А.Г. НАЖМЕДЕНОВА
Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д.Асфендиярова
СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ ПРИНЦИПОВ БИОБЕЗОПАСНОСТИ ОТ КОНГО-КРЫМ ГЕМОРРАГИЧЕСКОЙ ЛИХОРАДКИ В
ЭНДЕМИЧЕСКИХ ТЕРРИТОРИЯХ КАЗАХСТАНА
Резюме: В статье приводятся данные о природных очагах и заболеваемости Конго- Крымской геморрагической лихорадкой населения Республики Казахстана Изучена распространенность Конго - Крымской геморрагической лихорадкойсреди населения ЮКО, Джамбулской и Кызылординской областей. Многолетняя заболеваемость населения Конго - Крымской геморрагической лихорадкой за 2003-2012 годы составила 0,18-0,28 на 100 тысяч населения.
Ключевые слова: Конго- Крымская геморрагическая лихорадка, эпидемиология, статистика.
M. SERIKULY, A.G. NAZHMEDENOVA
Kazakh National Medical University named after SD Asfendiyarov
IMPROVING THE CONCEPTS BIOSAFETY OF CONGO-CRIMEA HAEMORRHAGIC FEVER IN ENDEMIC AREASOF KAZAKHSTAN
Resume: There are presented dataof the incidence and natural foci of Crimean-Congo haemorrhagic fever in population of Kazakhstan. It was studied Crimean-Congo hemorrhagic fever's prevalence among people in SouthKazakhstan, Jambul and Kyzylorda regions. Multi-year morbidity of Congo - Crimean hemorrhagic fever in 2003-2012 years was 0,18-0,28 per 100 thousand population. Keywords: Crimean-Congo hemorrhagic fever, epidemiology, statistics.
