CC BY
9
УДК 004.056:656
АВТ0К6Л1КТЕРД1 КАШЫКТАН ДИАГНОСТИКАЛАУДА АКПАРАТТЫ Щ KOPFАУДЫЦ ЖАГДАЙЛЫК Т9С1ЛI
Ж.К. Нурбекова, К М. Байгушева, Б.М. Байгушева
11| С. Торайгыров атындагы Павлодар мемлекетт'м университетi
л
В статье рассматривается ситуативный подход к защите | информации при дистанционной компьютерной диагностике автомашин в условиях спутниковых сетей связи и GSM.
Бул мак,алада GSM жене жерсер1кт1к жел1лер арщылы автокел1кте pdi цаильщтан диагностикалауда аппараты к,оргаудыц жагдайльщ тест кррастырылган.
In article is considered the situation approach to protection of the information at remote computer diagnostics of motor vehicles in conditions of satellite networks of communication and GSM.
GSM жэне жерсер1ктк (спутниктж) желшер аркылы автокел1ктерд1 кашыктан компьютерлк диагностиканы журпзу шапшан жэне уакытында автоквл1ктщ диагностикасын журпзуге, тасымалдауга жэне жанармайга шыгындарды темендетуге, автокел1ю1 жендей уакытын унемдеуге мумюндцктер,щ бередг
Автокел1ктерд1 кашыктан компьютерлж диагностикалаудьщ мацызды мэселелершщ 6ipi - акпараттык кау1паз,щкт1 камтамасыздандыру. GSM-желшер аркылы ж1бершген мэл1меттер криптографиялык алгоритмдер аркылы шифрлаумен коргалган. Б^л алгоритмдер жeлi операторымен т^тынушы к^рылгы арасындагы радиосигналды коргайды. GSM жетнщ каушаздж жуйесшщ непзш уш к^пия алгоритм к^райды [1]: A3 - аутентификация алгоритм^ абонент шынайлыгын растау; А5 - срсбаттасудыц к^пиялыгын камтамасыздандыру уиин цифрлен-ген сездерда шифрлау алгоритм!,
А8 - криптокштп генерациялау алгоритм!, АЗ-тен шыгыс фрагмента алып А5 ушш сеанс кштке айландыратын б1рбагыттагы функция. GSM стандартында келеа каушсвдж Teriicrepi аныкталган:
- мэл1меттер,щ яаберу купиясы;
- абонент купиясы;
- абоненттерд1 байланыстыру багыттарыньщ купиясы.
А5 алгоритм уш сызыктык регистрлердщ эркелю козгалыспен жылжуцын непзшде толассыз шифрд жузеге асырады. Осындай сулбалар мамандар тшшде - "эскери децгейдеп криптография" деп аталады жэне параметрлерда дурыс тан-даганда шифрдщ жогары бериспгш камтамасыздандыру мумкш. Bipais А5-те регистрлердщ узындыгы ете кыска тандалган -19,22 жэне 23 бит, сомасында шифрлаудьщ 64-битпк сеанс кигпн береди Решстрлердщ кыскартылган узын-дыкгары белгта бетпк шабуылга теориялык мумющцкп бередг 6ipmmi ею регистрлердщ толгыруын ipiicreiiai (240 реттеп кийындьщ), шыгыстагы шифрленг-ен тобек бойынша уишпш регистр дщ мазмунын капыгтгастырады (245 ретгеп жалпы кйындыкден). Криптограф Йован Голич (толассыз шифрлар бойынша маман) 240 манайында киындыкпен шифртобектщ тек кана 64 бит бойынша регистрлердьщ бастапкы толгыруын ашуга мумюндж берепн теория репнде шабуылды сипаттады. Этюзген сынак теорияны растап, китгп адггы [2].
Шифрленген турде аппарат тек кана радиоарна бойынша ж1берше,щ, ал GSM операторлар колданатын желзде коцыраулар жэне кызметпк акпа-рат ашык турде яабершеда. Егер каскунем оператор желгсше катынауга мумкшдш алса, ол акпаратка кол жетюзед1 GSM ж&тсанщ каушаздж жуйесшщ жeткiлiкciздiriнe байланысты GSM жэне жерсер^к желшер аркылы автокел1ктерд1 кашыктан компьютерлж диагностикасында акпа-ратты коргауга косымша шараларды колдану керек. Бул шаралар аппа-раттык жэне багдарламалык децгейде болуы мумкш.
Аппараттык денгейде - каушаздж функциялары бар модемдд колдануы. QUAKE модемдер1- жогары функционалдык мумющцктер1 бар ORBCOMM жерсер1ктк желшерге арналган жерсер1ктш модемдер. Функционалдык мумГюн,щктер1мен коса бул модемдерде косымша куатгылыгы, жады, SАЕ J1708/1587 стандарты (кетк куралдармен телей байланысты журпзуге мумкшдж бередО, RF/EMI коргау бар. QUAKE модемдерде VxWorks опера-циялык жуйесл колданылады. Бул операциялык жуйенщ ерекшелжтерг. куат-тылыгы, жуйенщ коргаулыгы, есептердщ мультибаскаруы жэне, синхро-низациясы, узулерд1 ендеущ колдау. Операциялык жуйеге косымша бул модемдердщ багдарламайтын жабдыкгарьшда косымшалардьщ, баскару-дьщ жэне ORBCOMM желшщ багдарламалык камтамасыздандыруы бар.
QUAKE модемдерда багдарламалаудьщ эртурл1 уш тэсш бар [3]:
1) QUAKE Base Application жэне Scripting Language колдану. Bipmini эдо ец тез жэне жещп, пайдаланушыньщ графикпк интерфейс (GUI) аркылы QUAKE Tools сайманы калданылады. Багдарламалык камтамасьгздандьгрудьщ Base Application модул! модемнщ жауапты эрекегтерд1 модем окигалармен байланыстыруга мумюндк беред1 Жауапты эрекетгерд} дегешмв, мысалы - хабарды ж1беру, GPS багдарларды орнату, бершген уакьпта eiiripy. Окигалар - мэщц аналоггык енпзу, пайдаланушыдан алынган б^йрык, немесе Таймердщ eiyi. Жауапты эрекеттер-мен окигаларды байланысгыру курылымы Application Event Tablemen аталады.
2) К^олданбалы C-code колдану. Екшии эдю QUAKE Base Application кодтардан колданбалы С-кодтарын окигалы-баскару курылымга ендаруге мумкшдк бередг Бул багдарламалаушыны накты уакыттагы операциялык жуйенщ курделтнен босатуга мумюндж беред^ тапсырыс косымшалар-ды жасагандауакытты кыскартуга.
3) Автономиялык C-code колдану. YiiiiHiiii эдю накты уакытта аукым-ды багдарламалау бшмдерш жэне ORBCOMM косымшылар уипн ORBCOMM жуйенщ жетсш жэне хаттамаларын öinyai кажет етедг
Автокел!ктер,щ кашыктан компьютерлш диагностикалауда автокелжке келеЫ функцияларды аткаратын жepcepiктiк модем орнатылады: ав-токел^ц электронды жуйелердщ акаулык кодтарын жинау, кателер код-тарын ж1беру, блоктар жагдайын параметрлерш тексеру, датчиктердщ керсетулерг Осы акпарат жерсер!кпк желшер жэне GSM-желшер аркылы келк куралдарыньщ диагностикасын журпзетш Компьютерре ж1бершедь
Келк жагдайытуралы калыптаспаган мэл1меттер байланыс арналарга ж1бершгенде акпараттьщ коргауын камтамасыздандыру керек. Мунда 6ipHeme жагдайлар тууы мумкш:
1. Келк кестеге сэйкес журш жатыр, датчиктердщ KepceTynepi калып-та, диагностиканьщ кажетл жок.
2. Кел1кге акаулар бар, электронды жуйелердщ кателер кодтары диагностика багдарламасына жiбepiлiп ецдеяедц.
3. Келкпен байланыс жок. Кел!ктен ешкандай акпарат, сигнал болма-са, оныц мелшер! координаталарын алдьщгы мэндер! жэне жылдамдыгы бойынша аныктауга болады.
Жагдайларга байланысты акпаратты коргаудьщ öipHenie тэсшн ерек-шелеуге болады, эр жагдайга сэйкес код койылады.
Акпаратты шифрлеу уиин юлтп калыптастырганда кешк куралын си-паттайтын айнымалы шамаларды колдану тшс:
- сигналды ж1беру уакыты (Т);
- KyHi(D);
- географиялык координаталар (DS);
- кашктщ идентификацияльщ H©Mipi (ED);
- жагдай коды (С S).
Сигналды ж1беру уакытына байланысты осы шамалардьщ калыптасу-ыныц турл1 ретш аныкгасак, шифрлеу кигпнщ косымша шифрлеу e3repyi болады (кесте 1).
Кесте 1 - Сигналды ж1беру уакытына байланысты шифрлеу киггш калыптастыру
Сигналды тоеру уакыты Калыптаскан юлт
06.00-дан 14.00 дешн 14.01-дан 10.00 дешн 10.01-дан 05.59 дешн DTDS ID CS ID CS DS DT D DS ID CS T
Сонымен, шифрледщ динамикалык моделшде шифрлеу кигп уакытка, жагдайга жэне келисгщ сигнал ж1беру орнына байланысты динамикалык езгередг
Шифрленган акпарат диагностикалык компьютерге кабылданганда, ол Kepi шифрленш мэл1меттер корына жазылу керек. Келисгщ диагностика-сын журпзепн компьютерде калле куралдьщ идентификациялык нем1р1мен байланысты китгтщ еютш белт сакгалады. Акпарат кабылдаганда кшттщ б©л1ктер1 тексершед^ дурыс болса акпарат Kepi шифрленш, матметтер корына жазылады.
Келисгщ диагностика багдарламасына юру упин колданушыны аутен-тйфикациялау жэне идентификациялау кажет.
Сондыктан, GSM жэне жерсер1ктж желшер аркылы aвтoквлiктepдi кашыктан компьютерлш диагносггикалау каушаздтн камтамасызданды-рудьщ келеа сулбасын куруга болады:
1. Акпараттык агындарды коргаудьщ жагдайлык тэciлiн аныктау.
2. Келк куралдын жагдайы туралы акпаратты шифрлау кштпн динамикалык моделш калыптастыру.
108
НАУКА И ТЕХНИКА КАЗАХСТАНА
3. Акпаратты кабылдаганда кшт бел1ктерш тексеру процедурасы.
4. Келис куралды диагностикалау компьюпгерде аутентификациялау жэне идентификациялау процедурасы.
ЭДЕБИЕТ
1. Безопасность связи GSM/ http://www.rustelcard.nj/
2. Безопасность твоего сотового телефона/ http://www.cybersecurity.ru/
3. Quake Global. Development Environment and Application Programmer's Interface Manual, Document # 1122-4710 Revision D.
