Научная статья на тему 'АРАЛАШ ТОЛАЛИ ИПЛАРДАН ТАЙЁРЛАНГАН КУЙЛАКБОБ МАТОЛАРНИ КОМПЛЕКС БАҲОЛАШ'

АРАЛАШ ТОЛАЛИ ИПЛАРДАН ТАЙЁРЛАНГАН КУЙЛАКБОБ МАТОЛАРНИ КОМПЛЕКС БАҲОЛАШ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

97
16
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
аралаш толали / куйлакбоб мато / комплекс баҳолаш / пахта/полеэстир / сифат кўрсаткичлар

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Шавкат Раимович Файзуллаев, Мирзоҳид Рахимберди Ўғли Рахимбердиев, Нуриддин Мухитдинович Мусаeв, Батир Тохтарбай Ўғли Кожаметов, Мурод Жуманазарович Коландаров

Ушбу мақолада куйлакбоб матоларни ишилаб чиқаришда фойдаланиладиган аралаш толали ипларнинг аҳамияти ёритилган. Куйлакбоб матоларнинг сифат кўрсаткичлари аниқланган. Турли улишдаги аралаш толали иплардан тўқилган куйлакбоб матоларнинг сифат кўрсаткичларига таъсирини аниқлашда комплекс баҳолаш усулидан фойдаланилган. Комплекс баҳолаш учун пахта/полеэстир 50/50 ва 60/40 толалар алашмасидан олинган ип намуналаридан арқоқ бўйича 10 sm даги зичликлари 200, 250 ва 300 бўлган полотно ўрилиш бўйича 6 та вариантда тажриба намуналари тўқилган. Тўқима намуналарининг сирт зичлиги, узилиш кучи, намлаб ишлов берилгандан кейинги ўлчамларнинг ўзгариши, ҳаво ўтказувчанлиги, гигроскоплиги, электрланиши, ранг барқарорлиги, тўқима таркиби каби бир қанча кўрсаткичлари аниқланган ва олинган мато намуналри комплекс баҳоланган. Матонинг сифат кўрсаткичларини комплекс баҳолаш диаграммаси ва гистаграммасини таҳлилидан V вариантдаги кўйлакбоп матонинг сифат кўрсаткичлари энг яхши ҳисобланиб бошқа кўйлакбоп матоларнинг юзасига нисбатан катта, бу тўқиманинг арқоқ бўйича чизлиги 250 ва чизиқли зичлиги 14,7 тексли, 60/40 нисбатда аралиш толали ипдан ишлаб чиқарилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о Земле и смежным экологическим наукам , автор научной работы — Шавкат Раимович Файзуллаев, Мирзоҳид Рахимберди Ўғли Рахимбердиев, Нуриддин Мухитдинович Мусаeв, Батир Тохтарбай Ўғли Кожаметов, Мурод Жуманазарович Коландаров

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «АРАЛАШ ТОЛАЛИ ИПЛАРДАН ТАЙЁРЛАНГАН КУЙЛАКБОБ МАТОЛАРНИ КОМПЛЕКС БАҲОЛАШ»

АРАЛАШ ТОЛАЛИ ИПЛАРДАН ТАЙЁРЛАНГАН КУЙЛАКБОБ МАТОЛАРНИ КОМПЛЕКС БА^ОЛАШ

Шавкат Раимович Файзуллаев

Тошкент тукимачилик ва енгил саноат институти, т.ф.н. доцент

Мирзохдд Рахимберди уFли Рахимбердиев

Тошкент тукимачилик ва енгил саноат институти, докторант

Нуриддин Мухитдинович Мусаев

Тошкент тукимачилик ва енгил саноат институти, PhD

Батир Тохтарбай ^ли Кожаметов Мурод Жуманазарович Коландаров

Тошкент тукимачилик ва енгил саноат институти

Ушбу маколада куйлакбоб матоларни ишилаб чикаришда фойдаланиладиган аралаш толали ипларнинг ахамияти ёритилган. Куйлакбоб матоларнинг сифат курсаткичлари аникланган. Турли улишдаги аралаш толали иплардан тукилган куйлакбоб матоларнинг сифат курсаткичларига таъсирини аниклашда комплекс бахолаш усулидан фойдаланилган. Комплекс бахолаш учун пахта/полеэстир 50/50 ва 60/40 толалар алашмасидан олинган ип намуналаридан аркок буйича 10 sm даги зичликлари 200, 250 ва 300 булган

W Г-1 У' '' W Г I 1 W

полотно урилиш буйича 6 та вариантда тажриба намуналари тукилган. Тукима намуналарининг сирт зичлиги, узилиш кучи, намлаб ишлов берилгандан кейинги улчамларнинг узгариши, хаво утказувчанлиги, гигроскоплиги, электрланиши, ранг баркарорлиги, тукима таркиби каби бир канча курсаткичлари аникланган ва олинган мато намуналри комплекс бахоланган. Матонинг сифат курсаткичларини комплекс бахолаш диаграммаси ва гистаграммасини тахлилидан V вариантдаги куйлакбоп матонинг сифат курсаткичлари энг яхши хисобланиб бошка куйлакбоп матоларнинг юзасига нисбатан катта, бу тукиманинг аркок буйича чизлиги 250 ва чизикли зичлиги 14,7 тексли, 60/40 нисбатда аралиш толали ипдан ишлаб чикарилган.

Калит сузлар. Аралаш толали, куйлакбоб мато,

АННОТАЦИЯ

комплекс бахолаш, пахта/полеэстир, сифат курсаткичлар

April, 2023

ISSN: 2181-1385 ISI: 0,967 | Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,9 | ASI: 1,3 | SJIF: 5,771 | UIF: 6,1

Жахонда сифатли куйлакбоп матоларни ишлаб чикаришда энергия-ресурстежамкор технология ва техника воситаларини куллаш етакчи уринлардан бирини эгалламокда. «Дуне микёсида ривожланган давлатларда тукимачилик махсулотларини ишлаб чикаришда куйлакбоп матоларнинг сифати, физик-механик ва гигиеник хоссаларини яхшилаш ва мустахкамлигини оширишга катта эътибор каратилаётганлигини хисобга олсак», аралашма таркибли матолар ишлаб чикариш жараёнининг таъсири, жумладан уларни ишлаб чикаришда турли толалар аралашмасидан фойдаланган холда куйлак махсулотлари тайёрлашни амалиётга жорий этишни такозо этади [1]. Шу жихатдан тукиманинг истеъмол хусусиятларини яхшилаш учун дунё бозорида тукимачилик махсулотларининг ракобатбардошлигини оширишда толаларнинг турли аралашмаларидан фойдаланиш мухим ахамиятга эга хисобланади.

АДАБИЁТЛАР ТА^ЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Республикамизда янги ассортиментдаги куйлакбоп матолардан кенг турдаги сифатли тикув махсулотлари ишлаб чикарилишини ташкил этиш, махаллий табиий хомашёлардан фойдаланишни кенгайтириш, шунингдек турли аралашмали махсулотлар ишлаб чикарувчиларнинг экспорт салохиятини ошириш юзасидан кенг камровли чора-тадбирлар амалга оширилиб, муайян натижаларга эришилмокда. 2022-2026 йилларга мулжалланган янги Узбекистоннинг тараккиёт стратегиясида, жумладан «...миллий иктисодиётни жадал ривожлантириш ва юкори усиш суръатларини таъминлаш, ...саноат тармокларида йукотишларни камайтириш ва ресурсларни ишлатиш самарадорлигини ошириш...» буйича мухим вазифалар белгилаб берилган [2].

Тукимачилик саноатини ривожлантиришда сифатли куйлакбоп матоларни ишлаб чикаришнинг замонавий, автоматлашган, юкори унумдорликка эга булган техника ва технологияларини такомиллаштириш, истеъмол бозоридаги талаб ва таклиф асосида куйлак махсулотларининг янги турларини яратиш ва ассортиментини узгартиришга йуналтирилган илмий-тадкикот ишлари олиб борилмокда. Бу борада, янги ассортиментдаги куйлакбоп матоларнинг хоссаларини яхшилаш, мустахкамлигини ошириш учун мато ишлаб чикариш жараёнида кулланиладиган турли тола таркибли иплардан фойдаланиб матолар тайёрлаш, тукиш жараёнида ипларнинг узилишини камайтириш, тукимачилик махсулотларининг истеъмол

КИРИШ

хусусиятларини янада ошириш, мустахкамлиги юкори булган

April, 2023

янги ассортиментдаги куйлакбоп матоларни яратишга алохида эътибор берилмокда.

Республикамиз тукимачилик саноати олдида турган асосий вазифалардан бири, турли аралаш таркибли хомашёлардан фойдаланилиб, янги ассортиментдаги аралаш таркибли сифатли махсулот, айнан истеъмол хусусиятлари яхши булган тукималар ишлаб чикаришдан иборат. Ушбу вазифани амалга оширишда, жумладан, куйлакбоп матоларда турли толалар аралашмали иплардан фойдаланиш ва сифат курсаткичларини тадкик этиш йули билан матонинг истеъмол хусусиятларини яхшилаш, турли таркибли янги ассортиментдаги куйлакбоп мато олиш, мавсумларга мос равишда оптимал улуш таркибли аралашма ипларни танлаш асосида матолар сифатини ошириш мухим ахамият касб этмокда.

Адабиёт манбаларининг тахлили шуни курсатадики, купгина илмий ишлар тукималарнинг тузилиши, хоссалари, уларни ишлаб чикариш технологияларини урганишга ва турли аралашма таркибли тукималарни яхшилашга йуналтирилган. Республикамизда мавжуд хомашё ресурсларидан фойдаланилган холда мавсумга мос равишда куйлакбоп матоларни тукиш жараёнида пахта толаси микдорини камайтириш йулларини излаш, тукимачилик саноати олдида турган ута мухим асосий масалалардан бири булиб, юкори самара берувчи, янги, арзон ва самарали турли кимёвий толани пахта толасига аралаштириб янги таркибли тукима олиш мухим ахамиятга эга. Айни пайтда, тукув матоларини ишлаб чикариш сезиларли ривожланишига карамай, хал этилиши лозим булган купгина муаммолар мавжудлигини курсатиб утиш лозим. Хусусан, Республикамиз тукимачилик корхоналарида куйлакбоп матоларни ишлаб чикаришда унингфизик-механик, гигиеник хоссаларини яхшилаш учун мавсумга мос равишда турли аралаш таркибли толалар сифатида арзон хамда турли тузилишли матолар ишлаб чикариш буйича тадкикотлар етарлича утказилмаган. Шу сабабли, куйлакбоп матоларнинг янги ассортиментларини яратишга оид илмий тадкикотларни утказиш мухим ахамиятга эгадир.

Кулакбоп матолар учун толали аралашма таркиби турли улушларда булган йигирилган ипдан тукилган матолар хоссалари, тукув параметрлари ва курсаткичларини комплекс бахолаш максадга мувофик хисобланади.

Куйлакбоп матоларнинг сифатини бахолашнинг бир канча услублари мавжуд булиб, уларга экспериментам, органолептик, эксперт, социологик, хисобланган, дифференциал, комплекс ва аралаш кабилар киради [3].

April, 2023

45

Куйлакбоп матоларнинг физик-механик хоссалари буйича комплекс бахолашнинг афзаллиги шундаки, олинган синов натижалари буйича юзаларини аниклаганда, юзаси катта булган мато яхши эканлигини яккол куриш мумкин. Шу сабабли, бу услуб хозирда кенг микёсда кулланилиб келади.

Махсулот сифат курсаткичлари комплекс бахолашнинг мохиятига богликлиги хакикий ва такрибий комплекс бахолашга булинади.

Хдкикий комплекс бахолаш белгиланган физик максадга эга булиб, улар купинча толанинг йигирилувчанлик кобилияти, хамда буюмнинг ишлатилишидаги хизмат муддатини ифодалайди.

Хдкикий комплекс бахолаш хар доимий такрибий бахолашга нисбатан яхширокдир. Масалан, пахта толаси таркибидаги нуксон ва чикиндилар микдори хакикий комплексли хусусияти дейилади [4].

Комплекс бахолашнинг афзаллиги шундаки, унда бир сонли якуний бахолаш буйича хулоса килинади. Бу бахолаш афзалликлар билан бир каторда, камчиликлардан хам холи эмас, яъни алохида хоссалари хакида тулик маълумотга эга булмаймиз.

Хом ашёни тугри танлаш учун, технологик жараённи бошкариш ва ишлатилиш даврида материалдан рационал фойдаланишни билиш лозим. Шуни эътиборга олиш лозимки, у ёки бу материалнинг бошлангич хоссалари ишлаб чикарилаётган махсулот сифатига ижобий ва технологик жараён харакатига салбий таъсир этиши мумкин. Тола канчалик ингичка булса, ундан тайёрланаётган ипнинг солиштирма мустахкамлиги шунчалик юкори ва нотекислиги кам булади, хамда ташки куриниши силликрок булади. Шуни унутмаслик керакки, у ёки бу сифатни комплекс бахолашни алохида сифат курсаткичларини турли хисоблашдан олиш мумкин [5].

Бир канча сифат курсаткичларнинг даражаси буйича уртача комплекс бахолаш узгармаслиги мумкин, уларнинг бир кисми пастки даражага, бир кисми юкори даражага эга булиши мумкин. Шундай килиб, материалнинг алохида сифат курсаткичларини узгартирмасдан комплекс бахолашни тулдириб бориш мумкин.

Куйлакбоп матоларнинг сифат курсаткичларини комплекс бахолашнинг турли усуллари мавжуд. Масалан, п курсаткич буйича т та материал учун дифференциал улчамсиз бахоси берилган, хамда турли ахамиятли коэффициентга эга булса, ахамиятлилик коэффициенти билан

бахоланади.

April, 2023

НАТИЖАЛАР ВА МУ^ОКАМА

Илмий тадкикот ишида олинган геометрик, физик-механик хоссалар курсаткичлари буйича энг макбул вариантларни тавсия этиш максадида комплекс бахолашнинг график усулини куллаймиз. Бу усулнинг афзаллиги бир вактда материалларга куйилган талаблар буйича хоссаларининг умумлаштирилган сифат курсаткичларини энг макбул вариантларини аниклаб объектив бахолаш мумкин [6].

Матонинг сифат курсаткичларини комплекс бахолаш максадида Тошкент тукимачилик ва енгил саноат институти "Тукимачилик матолари технологияси" кафедрасига карашли лабороторияда урнатилган Япониянинг TOYOTA фирмасида ишлаб чикарилган замонавий TOYOTA AIRJAT 810 тукув дастгохида пахта/полеэстир 50/50 ва 70/40 толаларр алашмасидан олинган ип намуналаридан турли зичликда рапорти RT=RA=2, S=1 булган полотно урилишли тукима тукилди.

Тукув дастгохида тайёрланган намуналар танда буйича 10 sm даги зичликлари 200, 250 ва 300 килиб 50/50 пахта/полеэстир аралаш иплардан фойдаланиб уч хил 1,2,3-мато намуналари 60/40 пахта/полеэстир аралаш иплардан 4,5,6-мато намуналари тайёрланди.

Тукима намуналари Узбек-Турк марказининг лабораториясида ГОСТ 29298-2005 га мувофик текширувлардан утказилди. Бунда сирт зичлиги, узилиш кучи, тукимани намлаб ишлов берилгандан кейинги улчамларнинг узгариши, хаво утказувчанлиги, гигроскоплиги, электрланиши, ранг баркарорлиги, тукима таркиби каби бир канча курсаткичлари теширилди.

Тукилган намуналар ичида энг яхши вариантини аниклаш учун мато сифатини комплекс бахолаш диаграммаси ва гистагрммасидан фойдаланилди.

Матонинг сифат курсаткичларини урганиш оркали ундан тикиладиган кийиминг канчалик сифатли эканлигини аниклаш мумкин. Шу максадда тукима сифатини компликс бахолаш зарур хисобланади.

Тахлил этилаётган курсаткичлар сифатида матосини танланган махсулотлар ассортиментига мослигини белгилайдиган курсаткичлар куриб чикилди.

Бахолаш учун хоссалар буйича марказдан (m) курсаткичлар укларда ёки камаювчан кийматлар тегишли масштабларда белгиланиб радиус-векторлари ёрдамида куп бурчаклар чизилади.

Укларнинг таксимланишида материалнинг максадли вазифаси, физик-механик хусусиятлари, пухталик курсаткичларининг белгиланган меъёрларга мослиги

April, 2023

47

эътиборга олиниши лозим. Масалан, радиус векторлар сирт зичлиги, буйламаси ва кундалангига зичлиги марказдан, пишиклиги, хаво утказувчанлиги, узилишдаги узайиш курсаткичлари марказ томонга белгиланади (1, 3-расм).

Х,осил булган купбурчаклар учбурчакларга таксимланади ва уларнинг юзаси хамда хосса курсаткичлари асосида вариантлар учбурчаклар юзаси йигиндилари хисобланади.

Хомашё таркиби турлича булган куйлакбоп матоларнинг физик-механик хоссаларини аниклашдан олинган синов натижаларини комплекс бахолашдан кейин уларнинг юзалари аникланди ва натижалар 2, 4-расмларда гистограмма куринишида берилди.

I II я я я III

-расм. I, II, III намуналарнинг сифат курсаткичларини комплекс бахолаш

диаграммаси.

April, 2023

48

ISSN: 2181-1385

ISI: 0,967 | Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,9 | ASI: 1,3 | SJIF: 5,771 | UIF: 6,1

2-расм. I, II, III намуналарнинг сифат курсаткичларини киёсий гистограммаси.

Q

М, r/lvT

Po, N

Г,%

Py,N

Уу, %

В, дмУм" *сек

Уо,%

IV V я я я VI

3-расм. IV, V, VI намуналарнинг сифат курсаткичларини комплекс

бах,олаш диаграммаси.

April, 2023

49

ISSN: 2181-1385

ISI: 0,967 | Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,9 | ASI: 1,3 | SJIF: 5,771 | UIF: 6,1

4-pacM. IV, V, VI HaMyHa^apHHHr cu$aT KypcaTKHH.iapHHH Kiiecmi racTorpaMMacH.

KynnaKÖon MaronapHuHr cu^aT KypcaTKuHnapuHu KuecuH rucTOrpaMMacugaH KypuHuS TypuögHKH, пaxтa/пoneэcтнp TOnanapu 50/50 HucSaTga apanamTupunuS ñurupunraH ungaH TysynraH MaTO HaHyHanapu I BapuaHT SyHuna onuHraH KynnaKÖon MaTOHHHr ^rouK-MexaHuK xoccanapu öyHHHa W3acu 3452 mm2 hu, II BapuaHT SyHuna onuHraH KynnaKÖon MaTOHuHr ^rouK-MexaHuK xoccanapu SyHuna W3acu 3364 mm2 hu, III BapuaHT SyHuna onuHraH KynnaKÖon MaTOHuHr ^rouK-MexaHuK xoccanapu SyHuna W3acu 4188 mm hu TamKun этgн. EyHgaH KenuS HusanuKu, III BapuaHTgaru KynnaKÖon MaTOHuHr cu^aT KypcaTKu^napu SyHuna W3acu Somsa KynnaKÖon MaronapHuHr W3acura HucSaraH KaTTa.

Пaxтa/пoneэcтнp Tonanapu 60/40 HucSaTga apanamTupunuS nurupunraH ungaH TysynraH MaTO HaHyHanapu IV BapuaHT Syauna onuHraH KynnaKSon MaTOHuHr ^u3uK-MexaHuK xOCcanapu Syauna W3acu 2936 mm2 hu, V BapuaHT Syauna OnuHraH KynnaKSOn MaTOHuHr ^rouK-MexaHuK xOCcanapu Syauna W3acu 4791 mm2 hu, 6-BapuaHT Syauna OnuHraH KynnaKSOn MaTOHuHr ^rouK-MexaHuK xOCcanapu Syauna W3acu 3035 mm2 hu TamKun этgн. EyHgaH KenuS nu^a^uKu, V BapuaHTgaru KynnaKSOn MaTOHuHr cu^aT KypcaTKuHnapu Syauna W3acu SOmsa KynnaKSOn MaTOnapHuHr W3acura HucSaTaH KaTTa.

XynOca sunuS añTraHga, KynnaKSOS MaTOnap ynyH пaxтa/пoneэcтнp TOnanapu 50/50 Ba 60/40 HucSaTga apanamTupunuS nurupunraH ungaH nOnOTHO ypunumuga TysunraH 6 Ta HaMyHaHuHr cu^aT KypcaTKuHnapuHu SaxOnam guarpaMMacu Ba rucTarpaMMacuHu Taxnunu myHu KypcaTguKu, энг paцнoнan, y3uga MasSyn cu^aT KypcaTKuHnapuHu ^aM этгaн BapuaHT V xucOSnaHagu, yHga TysuMaHuHr apsOsu

April, 2023

50

буйича чизлиги 250 ва аралашма улиши 60/40 нисбатда йигирилган чизикли зичлиги 14,7 тексли ип.

ХУЛОСА

Тажриба натижаларига кура аркок буйича зичликнинг ошиб бориши тукима толавий таркибининг узгариши, яъни, толавий таркибда пахта толасининг камайиб бориши натижасида танда ва аркок буйича узилиш кучининг ошиши, хаво утказувчанлигининг камайиши, гигроскоплик курсатикчининг эса ортиб бориши кузатилди. Бу албатта тукимани ишлаб чикаришда ишлатилган аралаш толаларнинг улишларига боглик ва тукиманинг урилиши хамда зичлигига богликдир.

Демак, бу уз навбатида толавий таркибнинг турли хил нисбатларда ишлатилиши, ишлаб чикариладиган тукималарнинг кайси максадларда фойдаланилишига боглик эканлигини англатади.

REFERENCES

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 12 феврал "Тукимачилик ва тикув-трикотаж саноатини ислох килишни янада чукурлаштириш ва унинг экспорт салохиятини кенгайтириш чора-тадбирлари тугрисида" ги П^-4186-сонли карори. Тошкент.ш. 2019 йил.12 февраль.

2. Узбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 28 январдаги "2022-2026 йилларга мулжалланган янги Узбекистоннинг тараккиёт стратегияси тугрисида"ги ПФ-60 сон Фармони, Тошкент ш. 2022 йил 28 январь.

3. Уразметов Н. И. Проектирование шёлковых тканей с заданными параметрами, дисс. на соис. акад. степ. магистра. Ташкент-2012 г.

4. Рахимходжаев С.С., Ортиков О.А., Мирзаханов М.М. Проектирование и исследование шёлковой ткани по заданной пористости и воздухопроницаемости. Сборник НИР, ТИТЛП, 2012 г.

5. Алимбаев Э.Ш. Мато тузилиши назарияси. Тошкент: Алокачи, 2005 й.- 231 б.

6. Ражапова Маргуба Назимовна, Хабибуллаева Шодия Собиркул кизи. Куйлакбоп газламаларни физик-механик хоссалари буйича комплекс бахолаш / "Yengil sanoat tarmoqlari ,muammolari, tahlil va yechimlari" Farg'ona Politexnika instituti ilmiy-texnik anjumani.ФарFOна 2022 й 151-б.

7. Кирюхин С.М. Оценка улучшения показателей прочности текстильных материалов с позиций теории надежности.-«Текстильная

промышленность», 1972, №5, с.67.

April, 2023

ISSN: 2181-1385 ISI: 0,967 | Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,9 | ASI: 1,3 | SJIF: 5,771 | UIF: 6,1

8. Мусаев Н. и др. Комплексная оценка качества нових структур рисунчатого трикотажа //Адвансес ин Ссиенсе анд Течнологй. - 2019. - С. 57-58.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

9. Мусаев Н. М., Гуляева Г. Х., Мукимов М. М. Комплексная оценка рисунчатого трикотажного полотна, виработанногоиз хлопчатобумажной и шелковой пряжи //Дизайн. Материали. Технология. - 2020. - №. 1. - С. 83-87.

10. Мусаев Н.М., Гуляева Г.Х., Мирусманов Б.Ф. Йигирилган пахта ва ипак ипларидан олинган накшли трикотаж тукима курсаткичларини комплекс бахолаш. // «Фаргона политехника институти илмий-техника журнали». -Фаргона. Том-24, №2, 2020. - 30-34 б.

April, 2023

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.