CC BY
22
N.H. MUSABAEV, E.M. IMANTAEV, T.T. ORAZAKIEVA, SH.K. IBRAGIMOV, K.G. KERIMSHE, U.S. SOLTANBEKOVA, B.K. UMRALIEV
THE RESULTS OF SURGICAL TECHNOLOGIES DURING PERFORATIVE GASTRIC AND DUODENALULCERS
Resume: According to I. I. Neymark (1988), the perforation of an ulcer is observed among 3% of patients with gastricand duodenal ulcers. In A. Maystrenko's research, K. N. Movchan, 2000, O. Ch. Hadzhiyev and coauthors., 2001, I. I. Belov, 2004 revealed that the frequency of perforation of an ulcer is between 4-30%. In the literature perforation among patients with ulcers is about 5-15%, 5-10%. This complication happens among men rather than among women, between the years of 20-40 (67,6%) .The perforation of an ulcer is observed seldom at senium, but if it occurs thenit proceedsbad and with complications. The bulk of patients come to the surgeonsas the patients with gastric ulcer, and only between 10-12% of patients (80% of man of juvenile age) come with the perforation of conditionally "mute" ulcers. The perforation of an ulcer is 1,5-2,6% amongacute surgical pathology of abdominal organs (V. N. Sanukevich, 2001). The lethality after the ulcer perforation is still high and between 5-15% (A. A. Kurygin and coauthors, 2001, A. P. Borisov and coauthors, 2003, B. D. Mosquitoes, 2004). Keywords: stitching,excision of an ulcer, gastric resection.
УДК 616.346.2-089.87:616.34-077.272/.274
М.0. М¥ЦАНОВ, А. ЦАНЫБЕКОВ, Е.А. КУРАМЫСОВ
С.Д.Асфендияров атындагы Цаз¥М, Жалпы хирургия кафедрасы
АППЕНДЭКТОМИЯ ОПЕРАЦИЯСЫНАН КЕЙ1Н ЖАБЫСЦАЦ АУРУЫНЫН, АЛДЫН АЛУ
Жабысцац ауруын жиi тудыратын себебтердщ цатарына аппендэктомия операциясын жатцызуга болады. Оныц алдын алу цаз!рг! уацытта циын мэселелерге айналуда. Ерте мезетте дамыйтын жабысцацтыц imeK myuMyi операциясыныц нэтижелерi цанагаттанарлыц емес, себебi аурудыц цайталануы жш кездеседi. Жогарыда керсетлген мэселелердi ескере отырып авторлар жабысцац ауруныц алдын алу ушш бiрнеше жаца эдктемелер енгiзген. Олардыц нэтижелерi цанагаттанарлыц. ^азiргiуацытта кептеген ауруханаларда кещнен цолданыла бастады.
Tyttmdi свздер: жабысцац ауруы, iшек тушлу, аппендэктомия, перитонит, париетальды жэне висцеральды iш астарлары, перитонеальды лаваж
Жабыс;ак; ауруын жш тудыратын себебтердщ ;атарына аппендэктомия операциясын жат;ызуга болады, оны бас;а операциялармен салыстырганда 26,3% -дан 80% - ды (1,2,3) ;урайды.
С.В.Путиннщ есептеуi бойынша (4) аппендэктомия операциясынан кешнп жш дамыйтын жабыс;ак; ауруыныц себебтерше Волкович-Дьяконов операциялы; ену тшпшц ;ыск;а болуына байланысты операция кезшдеп жара;атты улгайтатындыгымен туйнддредь В.М.Удод (5) ш куысыныц теменп ;абатыныц пластикалы; ;асиетшщ жогарылыгына мецзейдъ Р.АЖенчевский (6) жэне О.Е.Нифантьев (7) жш турде жабыс;а; ауруыныц пайда болуын аппендэктомия операциясыныц бас;а операцияларга ;араганда кеп жасалынатынымен тyсiндiредi. А.П.Подоненко-Богданова т.б. бiрге (8) 3520 операциялардан кейiн ерте мезетте дамыйтын жабыс;ак;тык; iшек тушл^ (ЕМЖ1Т) 149 (4,2%) нау;аста пайда болып, оныц 20 (13,4%) аппендэктомия операциясыныц улейне тиетшдМн дэлелдедъ Му;анов М.0 (9) ретроспективтi талдау кезшде 308 аппендэктомия операция жасалынган жастары улгайган жэне ;артац нау;астардыц шшде 16 (5,1%) ЕМЖ1Т болганын баспасезде жариялады.
Максат. Жогарыда керсетiлген аппендэктомия операциясынан кейш дамыйтын ЕМЖ1Т талдай келе ездерiмiздiц тэжiрибелерiмiзден жиналган
материалдарымызды жариялауды жен кердш. Сонымен ;атар аппендэктомия операциясынан кешн дамыйтын ЕМЖ1Т ас;ынуларды азайту туралы усыныстарды медициналы; тэжiрибеге енпзу туралы пiкiрлерiмiзД жариялама;пыз.
ОрындалFан медициналык шаралар мен олардыц нэтижелерi. Алматыныц кеп салалы клиникалы; ауруханасына (АККА) (ЕМЖ1Т) тускен 210 нау;астардыц 206 (98%) ертеректе ш куысына операция жасалынганы, тек ;ана 4 (2%) гана ;абыну процесстерi дамыганы аньщталды. Бiздiц нау;астарымыздыц iшiнде жабыс;ак; ауруын жш ;оздыратын патология аппендэктомия (26,4%) екеш аны;талды, себебi ол ш куысына жасалынатын барлы; операциялардыц кепшшшн курайтын болгандыщтан деген
пiкiрдемiз. Екiншi орында iш куысыныц жара;аттары болып табылады (ашы;-14,3%, жабы; - 7,3%). Барлы; 210 нау;аск;а механикалы; (ЕМЖ1Т) операциялы; шаралар ЖYргiзiлдi. Операцияныц эддстемей ас;ынулардыц TYрлерiне, жабыс;а; ауруыныц даму дэрежесше байланысты орындалды. 72 (34,2%) - нау;аста илеустiц себебi iшек пен алдыцгы iш ;абатыныц париетальды iш астарыныц арасына орналас;ан жабыс;ак;, 89 (42,2%) - шек аралы; абсцесс жэне 49 (23%) - жабыс;а; кешендi TYPде дамыганы аны;талды.
Аппендэктомия операциясынан кейiн жш мелшерде жабыс;ак; пайда болмас Yшiн 92 нау;астарга жедел аппендициттiц деструктивт TYрлерiмен, ас;ынган перитонитпен (48- жерплшт^ 44- жайылган перитонит) багытталган бiрнеше шаралар ЖYргiзiлдi. Жедел аппендициттiц деструктивт TYрлерiнде операциядан кейiнгi уа;ытта жш кездесетiн ас;ынулардыц ;атарына операциядан кешнп жараныц iрiцдеуiн жат;ызуга болады, ондай ас;ынулар бiздер ба;ылаган нау;астардыц 36 (39,6%) кездесп.
Операциядан кейiнгi уа;ытта дамыйтын iрiцдi-к;абыну ас;ынуларыныц салдарынан операциялы; жараныц аймагындагы iрiцнiц шекаралы; жэне париетальды ш астарында мiндеттi TYPДе жабыс;ак; ауруыныц дамуына со;тыратынына кэмш сенуге болады. Аппендэктомия операциясынан кешнп уа;ытта дамыйтын iрiцдi процесстiц алдын алуга байланысты бас;алай да ас;ынулардыц, соныц iшiнде жабыс;ак;тыц пайда болуы, эвентрация, шекаралы; жыланкездер жэне т.б. дамымауына ы;палын тигiзедi. Операциялы; жараныц iрiцдеуiнiц себебтерiнiц бiрiне операцияныц орындалу кезiнде iрiцдi суйык;тык;тыц iш куысына агып кетуiн жат;ызуга болады. Операция кезшде iрiцнiц iш куысына агып кетуiн болдырмау Yшiн ;олданылатын мэрлШк салфеткалардыц пайдасы шамалы, себебi гигроскопиялы; ;асиеттерше байланысты iрiцД езiне йщрш алып, соныц салдарынан операцияныц барлы; кезецiнде ;осымша инфекцияныц кезi болып есептеледъ Жедел аппендициттiц деструктивтi TYрлерiнде операциядан кейiнгi уа;ытта жараныц iрiцдеп кетпес Yшiн iш куысын операциялы; жараныц iш куысымен жанаспас Yшiн жецiл,
П
www.kaznmu.kz □
эр уа;ытта ;олдануга MYMкiншiлiк болатын жэне кемеп зор эдiс медициналы; тэжiрибеге енгiзiлдi (енертап^шты; усыныс № 78/88).
Тэжiрибеге енгiзiлген эдiс теменде K0рсетiлген шаралар ар;ылы iске асырылады.
Ол Yшiн операцияныц алдында резiкелi ;олгап дайындалып, су; сауса;тан бас;а сауса;тар TYбтерiнен байланганнан соц су; сауса;пен бiрге байламнан жогары кесiледi. Осы уа;ытта резiцкелi ;ап пайда болып, оныц TYП жагында су; сауса;тыц орнында сацлау ;алады.
Операция кезiнде, Волкович-Дьяконов бойынша енумен жэне iш куысы ашылар алдында алдын - ала дайындалган резiцкелi ;олгап жараныц Мне орналастырылады. Содан кейiн жумса; ;ыск;ашпен iш астары сацлау ар;ылы ;олгаптыц ;;уысына шыгарылады. 1ш ;;уысын тшген кезде iрiцдi суйы;тык; ;олгаптагы куыск;а ага бастаган кезде, iрiц кургатылады (электржущыш ар;ылы сорып алынады). 1ш астарыныц шеттерi резiцкелi ;олгаппен бiрге Микулич к;ыск;аштарымен усталганнан кейiн операция эдеттепдей ;алыппен жалгастырылады.
Тэж1рибеге енпзшген эдiс жедел аппендициттiц деструктивтi TYрлерiнде 48 нау;астарга, соныц iшiнде ;урт тэрiздi 0сiндiнiц 27 флегмонозды жэне 21 гангренозды TYрлерiне жасалынды. Барлы; нау;астарда операция кезiнде iш ;уысынан 100 - ден 500 - ге дешн iрiцдi суйы;ты; а;ты. Бул эдiстi ;олданудыц негiзгi керсеткМ iш ;уысында дамып жат;ан перитониттщ белгiлерi болып табылады. Операциядан кешнп уа;ытта 5 (9,4%) нау;аста жараныц iрiцдеуi бай;алды, сонымен ;атар ретроспектива TYPДе операциядан кейiнгi 42 нау;ас;а талдау жасаганда, олардыц 29- да (69%) жараныц iрiцдегенi ягни ас;ынулардыц жиi дамыганы аны;талды. Сонымен дорыта келгенде, жацадан тэжiрибеге енгiзiлген техникалы; шешiмдерге байланысты жедел аппендициттiц деструктивт формаларында операциядан кейiнгi уа;ытта жараныц iрiцдеу 7,3 есе азаюына м\'мкшдш болды Висцеропариетальды жабыс;а;тан пайда болатын бiрiншiлiк ЕМЖ1Т алдын алу Yшiн жiцiшке iшектердiц б0лiмдерiнiц iштiц алдыцгы ;абатындагы париетальды iш астарымен жанасуды болдырмау жэне жайылып кеткен перитонит кезшде iш ;уысына адекватты TYPДе санация ЖYргiзу Yшiн бiздер тэжiрибеген енпзшген, ;^рп уа;ытта жиi ;олданылып ЖYрген перитонеальды лаваждыц жаца нус;асын усынамыз (А.С.№940856.1).
Перитонеальды; лаважды iске ;осу Yшiн узындыгы шамамен 80 см - дей, диаметрi 0,8 см силиконды TYтiкше ;олданылд^1. Оныц проксимальды б0лiгiнен 10-15 см - дей алша; TYтiкшенiц узына бойына микротесштер жасалынып, оныц дистальды жагы бпеуленд ягни жабылды. Операция кезiнде, аппендэктомия жасалынганнан жэне санациядан кейiн шап аймагында тесiк тесiлiп, сол ар;ылы силиконды TYтiкше 0ткiзiлiп, ол париетальды ш астарыныц астына, iштiц тш булшы; етiнiц проекциясыныц бойымен кек етке дешн, содан кейш TYтiкше жайлап буралып, TYтiкшенiц екiншi жартысы кейiн ;арай кiшi жамбас ;уысына дейiн жеткiзiлдi. ТYтiкше узына бойына ттстер ар;ылы бекiтiлдi. Шаптыц ;арама ;арсы аймагында екiншi тесiк тейлш кiшi жамбас ;уысына екiншi силиконды TYтiкше енгiзiлдi. Ол iш ;уысынан шыгып жат;ан суйы;ты;;а арналды. Белсенд TYPДе перитонеальды лаважды ЖYргiзу Yшiн А.А.Травин жэне т.б. (10) усынган эдiс ;олданылд^1. Бул эдiс
СТНИК-У—
бойынша 70-80 мм с.б. ;ысым кетерiлген кезде, TYтiкшенiц ;ай аймавда орналас;анына ;арамастан оныц барлы; сацлауларынан суйы;ты; екпiнмен ага бастайды. Тутшшеде жогарыда керсетiлгендей ;;ысымды жогарылату Yшiн ауа айдауга ;абшет бар Карл-Шторц фирмасыныц «Аква-пуратор аппараты ;олданылды.
Аппараттыц кемегiмен тутшшенщ iшiне жогарыда керсетiлген ;ысым ар;ылы суйы;ты;ты айдаганда, суйы;ты; TYтiкшеде жасалынган сацлаулар ар;ылы барлы; багыт;а ;арай шашырайды. 1ш ;абыргасыныц алдыгы ;абатынан iш ;уысына екпiндетiп шашыратылган суйы;ты; емдiк эсер ететiндiгi аны;талды: 1.1шектщ белiмдерiнiц париетальды iш астарына жабысып ;алуынан са;тайды. Iшектiц белiмдерi мен париетальды ш астарыныц арасында жумса; жабыс;а;тар пайда болган кезде, перитонеальды лаваж ар;ылы себелетiп, екпiнмен енпзшш жат;ан суйы;ты;тыц эсерiнен жабыс;а;тар ажыратылып, жуылып кетедi.
2. Белсендi турде ЖYргiзiлiп жат;ан перитонеальды лаваждыц эсершен iш ^ысындагы пайда болып жат;ан фибриннiц TYЙiршiктерi, ;анныц уйымалары жэне жабыс;а; пайда болуга ;атысы бар бас;алай да факторлар жойылады.
3. Суйьщтьщтардыц екпiндерi iшектiц белiмдерiн механикалы; тiтiркендiру ар;ылы iшектiц жиырылу функциясын жылдамдатады.
Клиникада жогарыда керсетiлген эдiс аппендициттен дамыган жайылган перитонитi бар 44 нау;ас;а ;олданылды. Барлы; уа;ытта операция орталы; лапаротомды; ену ар;^1лы орындалды. Операция кезшде келешекте жабыс;а;ты болдырмау Yшiн оныц алдын алу ережелерiне байланысты бiршама шаралар жургiзiлдi: iш астарына барынша механикалы; эсер етпеу, оныц кеуш ;алуынан са;тау, жара;аттамау жэне т.б. Операциядан кешнп уа;ытта перитонеальды лаважды жургiзу уза;тыгы ауруд^1ц ары ;арай дамуына байланысты орта есеппен 7-9 тэулш жургiзiлдi. Перитонеальд^1 диализдi то;тату керсеткiшiтерi: iш ;уысынан таза к^нде белiнiп жат;ан суйыктык;, iшектiц жиырылу функциясыныц ;алып;а келуi, нау;астыц жалпы жагдайыныц жа;саруы, денесiнiц ыстыгыныц ;алып;а келуi.
Перитонеальды лаважд^1 тагайындау керсетюшше iшек белiмдерiнiц париетальды iш астарымен жанаспауын ;амтамасыз ету, висцеропариетальды ш астарында жабыс;а;ты болд^1рмау жэне ЕМЖ1Т дамытпау болып есептелiнедi.
Негiзгi топтардагы перитонеальды лаважды ;олданудыц уза; уа;ыттан кейiнгi керсеткiштерi латеропозицияда iшекке рентгенконтрасты; тексерулер ар;ылы аны;талд^1. Бiр айдан бiр жылга дейiнгi уа;^1тта жабыс^;™; процесс 11 (10,4%) адамда аныщталды.
Цорытынды: Жедел аппендициттiц деструктивтi турлерiнде жасалынатын операциялардыц керсеткiштерi жа;сы болады, егерде негiзгi патологияныц дамуыныц себебш жоюмен ;атар, операциядан кейiнгi дамуы MYMкiн ас;ынулард^1ц ягни операциялы; жараныц iрiцдеп кетпеуiнiц алд^1н алу ртш iш ;уысына толы; келемде санация жургiзiлiп, iш ;уысына перитонеальды лаваж турiндегi дренаж ;олдану ;ажет екендшн ескертемiз.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Долецкий С.Я., Щитинин В.Е., Арапов А.В., Давыдов ВА./Аппендицит и спаечная непрохолимость кишечника у детей.//Хирургия. 1979. №2№ .- С.59-65.
2 Мынбаев О.А. этиология, патогенез и принципы профилактики послеоперационных спаек у гинекологических больных. //Автореф. дисс....докт. мед. наук. М.: 1997. - 45 с.
3 Fielding L.P.,Welch J.P., Moore E.D/ |Intesninal Obstruction - Edinburg ete. //Chir. Livingstone, 1989. - 177 p.
4 Путятин С.В. Спаечная болезнь после аппендэктомии и ее профилактика. //Клиническая хирургия. 1981. - №4. - С.22-24.
5 Удод В.М. /Причины острой спаечной кишечной непроходимости //Хирургия, 1978, №3. С 63-66.
6 Женчевский Р.А. //Спаечная болезнь. М.: Медицина, 1989. - 191 с.
7 Нифантьев О.Е. /Механическая непроходимость кишечника. Красноярск: 1989. 207 с.
8 Полоненко -Богданова А.П., Попазов Ф.К., Горбунов С.С. /Ошибки в диагностике ранней спаечной кишечной непроходимости после экстренней аппенлэктомии.//Клиническая хирургия, 1985. - №4. - С.64-65.
9 Муканов М.У. /Острый аппендицит у лиц пожилого и старческого возраста.//Автореф. дисс. ...канд.мед. наук. Караганда, 1972. -20 с.
10 Травин А.А., Владимирова А.С., Беркович Б.А. //Дренажные трубки для капельно-проточного промывания брюшной полости. Вестник хирургии, - 1977. - №1. - С.89-92.
М.У. МУЦАНОВ, А.ЦАНЫБЕКОВ, Е.А. КУРАМЫСОВ
КазНМУ им. С.ДАсфендиярова, кафедра обшей хирургии
ПУТИ ПРОФИЛАКТИКИ СПАЕЧНОЙ КИШЕЧНОЙ НЕПРОХОДИМОСТИ ПОСЛЕ АППЕНДЭКТОМИИ
Резюме: Одной из частых причин спаечной болезни является аппендэктомия. В настоящее время профилактика послеоперационной спаечной болезни становится трудней задачей. Результаты оперативных лечении ранней спаечной кишечной непроходимости не утешительные, потому что часто развивается рецидивы в виде образование спаек. Учитывая выше изложенные обстоятельства, авторы предлагают для предотвращения спаечной болезни новые методики лечения. В настоящее время эти методы начали широко применяться хирургических клиниках.
Ключевые слова: спаечная болезнь, кишечная непроходимость, аппендэктомия, перитонит, париетальные и висцеральные брюшины, перитонеальный лаваж.
M.U MUKANOV, A.KANYBEKOV, E.E.KURAMUSOV
KazNMU named after S.D. Asfendiyarov, General Surgery chair
THE PROPHYLAXIS METHODS OF ADHESIVE INTESTINAL ILEUS AFTER APPENDECTOMY
Resume: One of the frequent reasons of an adhesive illness is the appendectomy. Now prevention of the postoperative adhesive illness becomes more difficult task. The results of surgical treatment of early adhesive intestinal ileus not satisfactory because process of a adhesion repeats. So that the authors offer new techniques of treatment for prevention of an adhesive illness. Now these methods started being applied widely in surgical clinics.
Keywords : adhesive disease , intestinal obstruction , appendectomy , peritonitis , parietal and visceral peritoneum , peritoneal lavage
УДК 616.361-09-089
С.А. МАЛЕНКОВА, А. КАНЫБЕКОВ, Т.А.МАМЕТОВА
С. Д. Асфендияров атындагы %аз¥МУ, жалпы хирургия кафедрасы
БАУЫРДАН ТЫС 0Т ЖОЛЫНЫН, ПАТОЛОГИЯСЫН ЕМДЕУДЩ ХИРУРГИЯЛЬЩ ЭД1СТЕР1
Алматы цаласыныц орталыц клиникалыц ауруханасында 54 науцастарга жедел турде дамыган бауырдан тыс вт жолыныц патологияларына б!рнеше турдегi хирургиялыц эдктермен операция жасалынды.
TYÜiHÖi свздер: жедел холецистит, холецистэктомия, резекция, гепатикоеюноанастамоз, марсупилизация, холедохолитотомия
Мацыздыльиы. Жедел холецистит - ете кеп тараган ш куысыныц агзаларыныц ;атарына жат;ызылады. Соцгы жиырма жылдыц шшде жедел холециститтщ диагнозын аны;таудыц жэне емдеу тэсшдершщ жетiлдiрулерi туралы кептеген жетктштерге ;ол жетгазшгешне байланысты нау;астардыц елiм, жiтiмi 2,5 0%-га дешн азайды. Сол жетктштерге ;арамастан жасы улгайган жэне ;артац нау;астардыц елiм, жiтiмi элi де жогаргы керсеткiштердi курап, бул мэселе медициналы; тургы мен ;атар элеуметтш мацызы зор салага айналуда.
Мацсат. Жогарыда керсетiлген мэселелрге байланысты ездерiмiздiц тэжiрибелерiмiздi баяндагымыз келедi. ОрындалFан емдж шаралар. Алматы ;аласыныц орталы; клиникалы; ауруханасында жедел турде тускен нау;астарга «жедел холецистит» диагнозы аныщталганнан кешн консервативтi емнен нэтиже болмаганнан соц, патологияныц ары ;арай дамый басталуына, пайда болган пернитонитке байланысты бауыр сыртына орналас;ан ет жолдарына 54 операция жасалынды, соныц iшiнде: 24 -холецистэктомия.
Жалпы ет жолында конкременттщ турып ;алуына байланысты холецитэктомия операциясы
холедохолитотомиямен (Зоперация), холедохтыц езегiнiц
кiшiрейiп ягни стриктурага байланысты, ет - тас жэне сары ауруы кезiнде дамыган индуративт панкреатитке байланысты,ет жолдарыныц гипертензиясына байланысты холецистэктомия операциясымен бiрге
холедоходуоденоанастамаз (14 операция) жасалынды; уй;ы безшщ бастап;ы белшшц фатеров емiзiгiнiц келемд процесстерiне жэне механикалы; саргаюга байланысты айналма холецистоеюноанастомоз операциясы браун жалгамасымен (3 операция) толы;тырылды. Бiр рет лапаротомия операциясы кезiнде холедохта к;атерлi iсiктiц салдарынан (аденокарцинома) дамыган механикалы; саргаюга байланысты холедох;а резекция жэне Ру эДй бойынша гепатоеюноанастомоз (гепатоеюноанастомоз на выключенной по Ру-петле на скрытом дренаже) жасалынды. Нау;ас операциядан кешнп кезецде 14 -шi тэулiкте иммунды; жеткiлiксiздiктiц салдарынан дамыган бауыр -буйрек ;ызметшщ нашарлауына бавйланысты биологиялы; елiм ^ркелдъ Бiр жолы езеп ;алыпты жагдайда операция кезiнде кесiлiп кеткен ситуацияда нау;астыц ет жолына Ру эдiсi бойынша гепатоеюноанастомоз операциясы орындалды. Операциядан кешнп уа;ытта нау;ас ;анагаттанарлы; жагдайда стационардан амбулаториялы; емге шыгарылды.
