CC BY
244
— 52 НОМАИ донишгох 3
3. Улмасова
НОҲАМХОНИҲОИ ТАЪРИХЙ ДАР РОМАНИ «ДОСТОНИ ПИСАРИ ХУДО»-И СОРБОН
Вожаҳои калидй: романы таърихии муосири тоцик, сабкишносии наср, романы «Достоны пысары Худо»-ы Сорбон, ноҳамхоныы таърыхй (анахронызм)
Анахронизм саҳван нисбат додани воқеаи як давраи таърихй ба давраи дигар мебошад. Мухаккикони эронй Саъид Сабзиёни Муродободй ва Мир Ҷалолуддини Каззозй дар «Фарҳанги назария ва танқиди адабӣ» муодилҳои зерини форсии анахронизм - нобагоҳӣ, ноҳангомӣ. ноҳамхонии замонй, нохам-хонии таърихиро оварда зикр мекунанд: «Гуфтани низе ё ном бурдан аз низе ва нисбат додани он ба замоне, ки ҳанӯз вудуд надоштааст. Масалан, ни ки бигӯем, Фирдавсй аз синамо таъсир гирифта» (5,26). Дар «Краткая литературная энциклопедия» таърифи нисбатан возеҳтари ин истилох оварда шудааст. Дар он омадааст, ки ба як давраи муайяни таърихй мансуб донистан ё нисбат додани аломатҳои хос ё ақоиду рафтор ва одатҳои давраи дигарро дар адабиёт анахронизм меноманд (3,1088). Ба ибораи дигар гӯем, нависанда бояд воқеияту ҳакконияти таърих-ро риоя кунад ва воқеаю рухдод ё мафҳуму одотеро, ки дар давраи мавриди тасвири ӯ вудуд дошта наметавонистанд, ба қалами таҳрир накашад. Лозим ба таъкид аст, ки баъзе нависан-дагон анахронизмро бошуурона ба сифати услуби эдодй исти-фода мебаранд (3,1088). Дар поён мо якчанд ҳодисаҳои анахронизмро дар романи Сорбон мавриди тахдил қарор медиҳем.
Истифодаи омониму синонимҳо яке аз вижагиҳои сабки нависандагии Сорбон мебошад. Вожаи «қайсар» аз думлаи омо-нимхо аст. Дар роман ин вожа ба ду маънй корбаст гардидааст:
1. Бештар ба маънои «якрав, саркаш».
С УЧЕНЫЕ ЗАПИСКИ 53 “
— Пас шумо писари хешро намедонед шаҳбону... Ӯ ба падар рафта: қайсар, саркаш... (9,1,136). (Ии суханони Арасту дар бораи Искандар аст).
— ... яъне Аристотолис фирефт маро? На ... Дуруст мегӯяд. Олимпиада низ гуфта буд. Вале мани қайсар касеро гӯш надиҳам...» (9,1, 319) (Ии суханони Искандар дар бораи худ аст).
Ии калима ба ин маънй дар роман борҳо ҳам аз забони қаҳрамонон(9,1, 323; 9,1,492; 9,1, 497)ваҳамдарматнимуаллиф (9,1,406; 9, 2, 193) мавриди истифода қарор гирифтааст. Руҷӯъ ба ду фаҳанги тоҷикӣ ба русӣ (солҳои нашри 1954 ва 2006) собит месозад, ки дар давоми такрибан 50 соли охир вожаи мазкур дучори тагйири маъно гаштааст. Дар лугати «Таджикско-русский словарь» (10) омадааст:
Қайсар - 1,разг. крепкий, несгибаемый, непобедимый;
2. упрямый, настойчивый; Дар «Фарҳанги тоҷикӣ ба русй» (11,296) маъиохои зерин зикр шудааст: «упрямый, назойливый». Дар ҳамин саҳифа вожаи «қайсарӣ» бо шарҳи «упрямство, своеволие, непокорность» омадааст. Ҷолиб аст. ки дар лугати якум вожаи «кайсарй» оварда нашудааст.
Чи тавре ки мебинем аз панд маънои дар лугати соли 1954 (1.крепкий, несгибаемый, непобедимый; 2.упрямый, настойчивый) омада, дар фарҳанги соли 2006 як маъно «упрямый» боқӣ монда, ба он маънои «назойливый» плова шудааст. Такрибан ҳамаи маъноҳои дар фарҳанги соли 1954 омада, тобиши мусбат доранд. Дар фарҳанги соли 2006 бошад, шарҳи русин вожа то андозае тобиши манфй касб кардааст.
Дар роман бошад «қайсар» маҳз ба ҳамон маъние, ки имрӯз дар лаҳҷаҳои шимолй корбаст мешавад, яъне «саркаш, гарданшах, гапнодаро, гапношунав, худдонам» истифода гардидааст.
Ҳамчунин қобили зикр аст, ки дар «Фарҳанги забони тодикй» (М.,1969) маънои дар боло зикршуда вудуд надорад. Ва иихоят дар фарҳангҳо маънои мазкур чун маънои дувуми ин вожа, яъне мадозй оварда шудаанд.
Акнун меоем ба сари маънои аслии калима. Дар роман, дар матни муаллиф ин вожа чунин корбаст шудааст:
—Устод бовар накард. Бовар накард, ки кдйсари Рум бо чунин хуни давониву тундхӯӣ ҳарфи ӯро гӯш иадиҳад (9,1,136).
— 54 ~С НОМАИ донишгох Э
Роҷеъ ба ин вожа дар фарҳанги «Бурҳони қотеъ» шарҳи ҷолибе мазкур аст, ки онро баъдан муаллифони дигар, аз қабили Ғиёсуддини Ромпурӣ ва Алиакбари Деҳхудо низ дар фарҳангномаҳояшон овардаанд: «Қайсар - фарзанде бошад, ки модараш пеш аз он ки ӯро бизояд, бимирад ва шиками модарро бишкофанд ва он фарзандро берун оваранд ва чун аввали подшоҳони қаёсира. ки Агустус ном дошт, инчунин ба вуҷуд омад, бино бар он бад - ин исм мавсум гашт» (6,3,1551).
Дар ҷилди якуми «Бурҳони қотеъ» моддаи лугавии «Агустус» бо шарҳи зайл омадааст: «Ағустус - номи подшоҳи аввал аст. Аз подшоҳони қаёсираи Рум, ӯро бад-он ҷиҳат қайсар гуфтаанд, ки модараш ба вақти валодат бимурд, шикамашро бишкофтанд ва ӯро бароварданд. Ва ба забони румӣ инчунин шахсеро қайсар хонанд. Ва гӯянд Исо алайҳиссалом дар замони ӯ ба вуҷуд омад» (6,1,144-145).
Дар ҳошияи «Бурҳони қотеъ» Муҳаммад Муин шарҳи муфассал роҷеъ ба ин вожа овардааст: лотинӣ Caesar (аз Coedere
- буридан). Ба императорони хонаводаи Қайсари Юлиус итлоқ шавад. Юнонӣ Kaasar ва ба тавассути оромиён вориди арабӣ шуда, лотинӣ Caesar аз coedere (буридан) = caesar (фаронса), caesar (инглисӣ) = kaaser (олмонӣ) = + sar (русӣ), лаҳистонӣ + tzar, czar. Қайсар (caesar) лақаби Юлиус (Цезар Юлиус) императори Рум (тав.100 - ваф. 44 қ.м.) буд. Пас аз вай императорони Рум аз хонадони вайро ба лақаби қайсар хонанд ва баъдҳо ҳамаи императорони Румро қайсар номанд» (6,3,1551)
Мо дар ин ҷо роҷеъ ба пайдоиши вожаи қайсар баҳс оростанӣ нестем, зеро он аз доираи мавзӯъ берун аст. Вале зикри он нуктаро зарур мешуморем, ки дар асоси тавзеҳоти М.Муин ва маълумоти баъзе қомусҳои дигар ба чунин хулоса расидан мумкин аст: қайсар чун истилоҳ барои ифода кардани мафҳуми «шоҳ» («цезарь», «кайзер») дар асри якуми қабл аз милоди Масеҳ маъмул шудааст. Сухан дар бораи маънои дувуми ин калима, яъне маънои маҷозии он меравад. Устод Айнӣ маъноҳои зерини ин вожаро зикр кардааст: «Қайсар -1. Лақаби подшоҳони қадими Рум; 2. Лақаби подшоҳони асри охири Ғермания; 3.одами зӯъми инодкори сахтдили сахтдаст (ин маънӣ маҷоз буда, махсуси тоҷикист)» (9,1,510). Дар ҳақиқат, дар ягон лугати форсӣ ба ин маънӣ калимаи қайсар зикр нашудааст. Агар ба маълумоти
С УЧЕНЫЕ ЗАПИСКИ 55 “
«Фарҳанги забони тоҷикӣ» эътимод намоем ба маънои маҷозии вожаи мазкур дар матнҳои қуруни X - ибтидои XX дучор намешавад. Пас суоле ба миён меояд, ки то чи андоза дар забони қаҳрамони романе, ки ҳодисаҳои он дар охири қарни IVneui аз милод ба вукӯъ пайвастааст, истифода шудани ни калима қобили қабул аст?
Дар роман до-до барон тасдиқу таъсирбахшй ва нишонрасии фикр нависанда аз забони қаҳрамонони гуногун ашъор овардааст. Дар истифодаи абёт Сорбон усулхои гуногунро ба кор бурдааст:
1. Бе тагйир аз забони кахрамон овардани шеър. Масалан, вақте ки макдуниён зару зевари форсиёнро ба уштурон бор карда, ба Юнон мефиристоданд, «порсиён... медонистанд, ки донашон меравад»:
«Дар рафтани цон аз бадан, гӯянд ҳар навъе сухан Ман худ ба чашми хештан дидам, ки цонам меравад» (9,1,
631).
Ё дар тасвири гетерҳо омадааст:
«Зулфошуфтаву хайкардаву хандонлабу мает, Пироҳанчоку газалхону суроҳӣ дар даст» (9,1, 690).
Ё дар тавсифи тайн Искандар байти зерни омадааст:
Ба базм андарун осмони вафост,
Ба разм андарун тезчаиш аждаҳост (9,1, 631).
Пармониён - синахсолори юнонй дар дили андешаҳояш барон худ байти зайлро қироат мекунад:
Замин - зан, Осмон - шӯ, мехурад фарзанду мегиряд, Ман ин занрову ин шӯро, намедонам, намедонам.
2. Бо тагйироти дузъй овардани шеър. Сорбон ҳангоми тасвири Барзин духтари Ортабози Поре менависад: «Чун давон буд хуни хурӯшонаш намегузошт cap ба каф нихад ва биандешад, пасон бикунад рафтор. Чавониищо хуни тез ёр буд...» (9,1, 582)
Маълум аст, ки Сорбон миераи маълуму машҳури «Ҷавонишро хӯи бад ёр буд»-ро бо каме тагйир мавриди истифода қарор додааст.
Дар Миср файласуф Псамон ҳангоми сӯҳбат бо Искандар мехоҳад шоҳи марздӯро бифаҳмонад: «Беҳуда бувад, ки гови нар медӯшӣ!», яъне бо каме тагйир миераи яке аз рубоихои Хайёмро истифода мебарад.
— 56 НОМАИ донишгох ]>
3. Сорбон маънои шеъри маъруфро дар шакли мансур истифода мебарад:
—Искандар ҷоми ҳайратовари дасташро ба ӯ дароз карда, ба сухан даромад:
— Мо дар токдони толорҳойи Персополис Ҷоми Ч,ам ҷустем, он Ҷам ин до - андар Окботоно буда... Бубин, то аз аҳволи мулки Доро чи арзҳо кунад? (9,2, 136)
Суханони Искандар ишораест ё дурусттараш такрори мансури маънои байти Ҳофиз аст:
Оинаи Сикандар ҷоми Дам аст, бингар То бар ту арза дорад, аҳволи мулки Доро.
Чунон ки мулоҳиза шуд қаҳрамонони Сорбон дар охири қарни чахоруми пеш аз милоди Масеҳ ашъори Фирдавсй, Румй, Саъдй, Хофиз, Хайёмро ба забои меоранд. Ҳарчанд маънои ашъори мазкур ба дарунмояи асар таносуби комил дорад, худи хузури ин абёт дар гуфтори ашхоси давраи Искандар хеле адиб менамояд.
Сорбон дар ду дои роман ба тариқи талмеҳ аз Исон Масеҳ ёдоварй мекунад. Муаллифи китоб аз номи Искандар чунин андеша меронад:
— «Аретэ!» Ёдаш меояд ин ҳарф аз достоин «устодаш Арасту ва зери лаб такрор мекунад: «Накӯкорӣ, шудоат, давонмардй ва баъд андар сари пургазабаш гирд мегардад, ки Геракли исонафас мурдаро зинда гардонида...» (9,1,14).
Искандар дар шахри Тир ду хазор давонро маслуб мекунад ва рахорах андеша меронад:
— Ва мурдагонро дар ин муддат аз мехҳо ва салибхо дудо нахоханд кард, то чу Исон Масеҳ эхё нагарданд (9,1,498).
Мурдаро зинда кардани Исон Масеҳ дар Индил сабт шудааст ва ин хосияти нафаси Исо аз талмехоти роидтарин дар адабиёти форсу тодик мебошад. Вале табиист, ки на Геракли асотирй ва на Искандар аз мӯъдизаи Исо бохабару огох буда наметавонистанд.
Дар сохили рӯди Граник вакте ки Искандар таклифи сипах-солор Пармиёнро дар бораи ба лашкариён фарогат додан баъди роҳиаймоии зиёд рад карда, фавран ба данг равона кардани онҳоро бо қатъият талаб менамояд.
— Пармиёни пир дигар лом туфта натавонист. Ҳукми шох водиб (9,1, 265).
Гап дар сари он аст, ки Пармиёни пир на «лом туфта
С УЧЕНЫЕ ЗАПИСКИ 3~ 57 “
метавонисту на мим», зеро «лом нагуфтан» (12,1,601) ва ё «лому мим гуфта натавонистан» (12,1,600) ба маънои «чизе нагуфтан, эроде нагирифтан; хомӯш мондан» хеле баъд, пас аз дар сарзамини форсизабонон ҷорӣ шудани алифбои арабӣ арзи ҳастӣ кардааст.
Мисли ҳамин, вуҷуд доштани ибораи «т ӯҳмаги Зулайхо» дар шароити Эрони охири қарни IV пеш аз мелоди Масеҳ гайритабиӣ ва гайримантиқй менамояд. Шоҳзода Ох дар сӯҳбат бо падараш Ардашери II бо мақсади сиёх кардани бародараш -валиахд Нӯшин аз номи зани давони шох Мино арз мекунад, ки гӯё боре Нӯшин ба маликаи барной нозанин гуфта бошад: «Ҳайф шудй назди шохи пир». Ҳангоми гуфтани ин суханхо овози Ох меларзид ва ба суоли Ардашери II дар бораи сабаби ларзидани овозаш мегӯяд:
— Чаро наларзад падар? Нӯшин нахустфарзанди шумо, бародари бузурги ман аст.
— Гумон дорй, ки гуноҳи ӯст ва ё тӯҳмати Зулайхойист? (9,1, 157)
Ибораи «тӯҳмати Зулайхойй» (имлои навишти Сорбон) талмеҳест ба қиссаи Юсуф, ки аз Таврот реша гирифта, ба Қуръон ва «Қасас-ул-анбиё» ворид шудааст. Суоли Ардашери II маънои зерин дорад: Нӯшин дар ҳақиқат ин корро карда ё Мино ба монанди Зулайхо, ки худаш ба Юсуф изхори шик, намуда, баъд ӯро муттаҳам сохта буд (4,2, 380 - 384), ба фарзанди калонии ӯ тӯҳмат мекунад? Яъне ҳам Ох ва ҳам Ардашери II аз қиссаи Юсуф ва Зулайхо огоҳанд. Ин нукта аз он хам маълум мешавад, ки Ох дар давоби суоли падар роҷеъ ба талмеҳ пурсише накарда, мегӯяд:
— Гумон касро чудо кунад аз имон, аз ин рӯ посух гуфта наметавонам падар (9,1, 157).
Моҳияти эроде, ки родеъ ба номи Зулайхо дорем, чунин аст: донишманди эронӣ Муҳаммадамини Раёхй таъкид кардааст: «Номи Зулайхо дар Қурьон наёмада ва дар кутуби қадимӣ хам ба номи сурёнии Роил ёд шуда» (7,67). Гиёсуддини Ромпурй ба ин мавзӯъ равшании бештаре андохтаасг: «Зулайхо ба вазни сувайдо; бидон, ки Зулайхо тасгири Зулайхо. ки сигаи сифати мушаббаҳ бошад, муаннаси азлах, маъхуз аз залх. ки (билфатх) ба маънои дои ла1 зидани пост; чун зани маълума ба хусну ҷамол маҳалли лагзидани пои ахди бинандагон бувад, лихозо бад-ин исм мавсума шуд; ё он ки ба камоли
— 58 НОМАИ донишгох 3
латофат ва сафо баданаш ба i оят софй ва амалас буд, аз ин боне ба маҳалли лагзидан муносибат дида, Зулайхо номаш карданд. Ва ин тасғир ба ҷиҳати тараҳхум ва муҳаббат аст ва ё барон таъзим. Ва баъзе мухаккикрн навиштаанд, ки мавлиди Зулайхо ба мулки Мағриб аст. Исми аслии ӯ ба забони суриёнй Роил буд ва исми Зулайхо. ки шӯҳрат дорад, вазъ кардан араб аст. Ва баъзе гӯянд, ки исми адамисг. валлоху аълам биссавоб» (8.1. 394-395).
Дар ин до сухан дар бобати маълум будан ё набудани «ахсанулкисас». ки муфассирони Қурьон ин қиссаро бо ин ном ёд мекунанд, дар охири давраи хукмронии Хаҳоманишиён намеравад. зеро дар ин бора бидуни доштани санаду худдат сухани қатъӣ гуфтан хеле мушкил аст. Вале аз он до. ки ба сабаби яхудиёнро аз асорати бобулиён озод карданаш Куруши Кабир мавриди эҳтироми фавкуллодаи ин халқ қарор гирифта буд (9.1.396) эҳтимоли равобити фарҳангии байни ин халқҳоро нодида гирифтан гайриимкон аст. Зимнан. Сорбон низ дар бораи озод кардани яҳудиён аз забони файласуф Псамон иттилое оварда. дар шарху эзоҳи охири роман чунин тавзеҳ додаст: ... (Куруш) ягона пайгамбари гайрияхуд бувад. ки дар «Ахди қадим» омада (9.1.700).
Гаи дар сари он аст. ки тал мехи марбут ба номи Зулайхо баъди зухур ва интишор ёфтани ислом дар Эрону Мовароуннаҳр пайдо шудааст. Вино ба эзоҳи устод Раёхй «дар шеъри форсӣ зоҳиран Кисоии Марвазй нахусгин касесг, ки калимаи Зулайхоро овардаасг» (6.67). Бинобар ин. дар бораи мавдудияти ин ном. ва табиист. сифати «зулайхой» дар ахди Искандари Макдунй дои гаи ҳам нест.
Дар яке аз маҳфилҳои Искандар дар Макдуниё Антипатри сипаҳсолор дар рафти суханронй мегӯяд: «Порсиён гӯянд: Бе пир марав дар амонй,.. Сухан барон табрик ба чунин пири хирад ва ботадбир Арастуи Кабир...» (4.1. 73)
Дар ҳамин дилд дар с.531 мехонем: «Искандар Пармиёни далеру диловарро... сатрапи Димишк, хонда буд ва ҳини зӯр-омади набарди Тир ёд овард: «Бо пир марав, ки дар монй. Харчанд Сикандари замонӣ» борҳо шунида буд ин масалро...»
Байни иқтибоси аввал ва дувум чанд сол сипарй гаштааст ва ҳангоми масалро ба хотир овардан Искандар зери итоати худ Осиёи Наздику Сагирро дошт. Дар матнҳои иқтибосшуда чанд нуқтаи мавриди тардиду шубҳа мавдуданд.
Аввалан. ба назари муаллифи ин сатрҳо, гунаи дар иқтибоси
С УЧЕНЫЕ ЗАПИСКИ 3~ 59 “
аввал омадаи зарбулмасал хато аст, ҳарчанд ҳамин шакли он бо тагйироти дузъй дар маҷмӯаҳои ҳикматҳои халқӣ чанд дафъа ба чоп расидааст (2,216; 6,1. 91).
Дувум, дар мисраи аввали масал дар иқтибоси дувум, калимаи «дармонй» бояд «дарбимонй» хонда шавад, то халали вазн рафъ гардад: «Бе пир марав, ки дарбимонй, Ҳарчанд Сикандари замонй». Ин масал дар байни тоҷикон бо ҳикояааш, дар бораи сарбозе, ки ба лашкаркашиҳои Искандар бар хилофи амри >атъии шоҳи ҷавонпинҳонӣ падари пирашро ҳамроҳ гирифта, бо маслиҳатҳои пири хирадманд аз чанд мушкилот Искандар ва лашкариёнашро наҷот дода буд, маъруфу машҳур аст ва ҳоҷати дар ин до такрор кардани он несг. Ва пайдост, ки офаридаи давраи баъди юришҳои Искандар баОсиёи Марказй аст. Савум, дар ин матн ҳодисаи анахронизм дой дорад. Сорбон масалеро, ки баъди лашкаркашиҳои Искандар ба вудуд омадааст, ба давраи зиндагии ӯ ва он ҳам бошад, ба давраи ҳанӯз аз Ма>дуния ба данги Эрон нарафтани лашкаркаш нисбат медиҳад. Агар иктибоси якумро қобили қабул шуморем.тасдиқ кардан лозим меояд, ки масали мазкур пеш аз ба ҷаҳонгирӣ баромадани Искандар, яъне пеш аз вуқӯи ҳодисае, ки асоси масал аст, арзи ҳастӣ кардаасг. Ин фикр бошад тамоман хилофи мантик, мебошад.
Ҳодисаҳои забонии мазкур шоҳиди онанд, ки нависанда ба ин ҷанбаи таълиф бетаваҷҷӯҳӣ зоҳир кардааст. Дар натиҷа ҳусни забони китоб халалдор мегардад, ин бошад, дар навбати худ, боиси дар идроки томияти матн ба мушкилот мувоҷеҳ гардидани хонанда мешавад.
ПАЙНАВИШТ:
1. Айнӣ С. Куллиёт. Д. 12.-Душанбе: Ирфон,1976
2. Библейская энциклопедия. -М.: Терра, 1990
3. Краткая литературная энциклопедия, Т.Р. -М.: Советская энциклопедия, 1962
4. Мирхонд. Равзат-ус-сафо фи сирати-л-анбиё ва-л-мулуки ва-л-хулафо:Ҷ,1/ Бо пешгуфтор ва таълиқу ҳавошии Нурмуҳаммади Амиршоҳӣ. - Душанбе: ЭР-граф, 2004. - 338 с.д2. С. 380-384.
5. Муродободӣ С„ Каззозӣ М. Фарҳанги назария ва таюқиди адабӣ. Инглисӣ-форсӣ.-Теҳрон: Марворид, 1388
6. Муҳаммадҳусайн Халафи Табрезӣ. Бурҳони қотеъ. Бо эҳтимоми Муҳаммад Муин дар панд мудаллад.д.З. - Теҳрон, 1357
— 60 НОМАИ донишгох Э
7. Раёҳӣ М. Кисоии Марвазӣ. Зиндагӣ андеша ва шеъри ӯ. - Теҳрон; 1367
8. Ромпурӣ Ғ. Ғиёс-ул-луғот. Ҷ.1. - Душанбе: Адиб, 1987
9. Сорбон. Достони писари Худо Сорбон. Дар 2 ҷ. - Душанбе: Адиб, 2005.Ҷ.1 - 704 с.:ҷ.2 - 627 с.
10. Таджикско-русский словарь. Таҳти таҳрири Раҳимӣ М.В. ва Успенская Л.В. - М„ 1954
10. Фарҳанги тоҷикӣ ба русӣ. Таҳти таҳрири Саймиддинов Д,
Холматова С.Д., Каримов С. - Душанбе, 2006
12.Фарҳанги ибораҳоирехта. Ҷ.1. -Душанбе: Нашр.Давл.Тоҷ., 1964
Анахронизмы еромане Сорбона «Поэма о Божьем сыне»
3. Ульмасоеа
Ключевые слова: современный таджикский исторический роман, стилистика прозы, роман Сорбона «Поэма о Божьем сыне», анахронизм
Статья посвящена анализу анахронизмов и других отступлений от исторических фактов, встречающихся в романе Сорбона. Автор на конкретных примерах показывает случаи анахронизмов в книге известного таджикского писателя, в том числе цитирование героями романа стихотворений Фирдоуси, Хайяма, Ру ми, Саади, Хофиза, упоминание Александром Македонским о чудотворной силе Иисуса - воскрешение мертвых и т.д.
Anachronisms in Sorb on’s Novel “The Poem about God’s Son”
Z. Ulmasova
Key words: modern Tajik historical novel, stylistics of prose, Sorbon s novel “The Poem about God's Son ”, anachronism
The article dwells on the analysis of anachronisms and other digressions from historic facts occurring in Sorbon s novel. Resorting to concrete examples the author demonstrates the occurrences of anachronisms in the book of the well-known Tajik writer: poetical fragments by Firdawsi, Khayam, Rumi, Saadi, Khafiz cited by the personages ofthe novel are adduced in the article: Alexandar the Macedonian & mentioning about Jesus 'magic force, that of resurrection of the dead, is also brought to the notice of the reader
