CC BY
17
мониторинга основных и вспомогательных рабочих процессов еще более возрастает. Применение системы менеджмента качества значительно расширяет возможности для интеграции белорусских учреждений высшего аграрного образования в мировую образовательную систему, способствует повышению их престижа.
В заключение отметим, что качество образования - категория не постоянная, не статичная, а динамичная, меняющаяся во времени с изменением экономики, требований социальных заказчиков, с изменением требований самой жизни. Поэтому мониторинг должен быть систематическим, а механизм определения качества образования гибким.
УДК 82-02:378.095(476.4-18)
А. М. ПУГАЧ, Т. I. СК1КЕВ1Ч
АКАДЭМ1Я У ТВОРЧАСЦ1 «ПАРНАСАУЦАУ»
Здесь по тихим, ласковым улицам Ветры бродят только весенние. Здесь причал моей давней юности -Академия, академия. То седым припорошена инеем, То умыта дождями осенними, Все глядится в озера синие Академия, академия.
Т. Редкозубова
Селета Беларуская дзяржауная сельскагаспадарчая акадэмiя адзначае свае 175-годдзе. А у 2013 г. народнае лгаратурнае аб'яднанне «Парнас» адзначыла два сваiх юбшек 60-годдзе з дня стварэння i 10-ю гадавшу прысваення яму звання «народны калектыу».
Псторыя ВНУ - гэта не толью псторыя станаулення i развщця аграрнай адукацьп i сельскагаспадарчай навукi, гэта i гiсторыя фармiравання культурных i духоуна-маральных традыцый, якiя выпрацоувалюя дзесяцiгоддзямi выкладчыкамi, супрацоунiкамi i студэнтамi акадэмп. Багатыя культурныя, лiтаратурныя i моуныя традыцыi зараджалiся тут яшчэ у Х1Х стагоддзi, працягвалi развiвацца у пачатку ХХ стагоддзя, i асаблiва актыуным лiтаратурным жыццем вызначаюцца 20-я гады малага стагоддзя, калi у Горках была створана лiтаратурная аргашзацыя шсьменшкау Беларусi - фiлiя «Аршанскага маладняка». З акадэмiяй звязаны староню жыцця i нават лес мнопх паэтау i пiсьменнiкау. Аб Горках, акадэмп i яе выхаванцах пiсалi у свой час Г. Дзяржавш, А. Чэхау, П. Мельнiкау, сюды дасылалi свае лiсты Т. Шаучэнка i I. Тургенеу. З Горак пiсалi Л. Талстому, тут вучылюя цi працавалi вучнi М. Чарнышэускага, беларускiя пiсьменнiкi М. Гарэцкi, Л. Чарняуская, С. Фамiн, Ю. Гаурук, М. Ганчарык, А. Вечар, А. Тулупава, З. Марозау. Сюды прыяздж^ Я. Купала, Я. Колас, У. Караткевiч, I. Эрэнбург i шшыя вядомыя лiтаратары.
Узнауленне лiтаратурнай дзейнасщ у Беларускай сельскагаспадарчай акадэмii у пасляваенныя гады адносiцца да пачатку 50-х гадоу мiнулага стагоддзя. Напрыканцы 1953 г. лiтаратурнае аб'яднанне узнавша сваю дзейнасць i прыняло назву «Парнас» у знак таго, што, па адной з версiй, вядомая паэма «Тарас на Парнасе» была натсана студэнтам Горацкага земляробчага шстытута Канстанцiнам Веранiцыным.
Лiтаратурныя традыцыi, закладзеныя у пачатку станаулення акадэмii i асаблiва у 20-я гады ХХ стагоддзя, беражшва захоУвалiся i развiвалiся у другой палове мiнулага стагоддзя. З 2000 г., калi лгаратурнае аб'яднанне «Парнас» прыняло свой Статут i стала працаваць як грамадскае аматарскае лiтаратурнае аб'яднанне пры кафедры рускай i беларускай моу, у iм больш увагi сталi удзяляць лiтаратурнай творчасцi таленавiтай моладзi, выданню кнiг, прапагандзе лiтаратурнай спадчыны i творчасцi сучасных паэтау i шсьменшкау. Тут у 70-я, 80-я гады мшулага стагоддзя пачыналi сваю лгаратурную дзейнасць А. Тулупава i З. Марозау, яюя пазней сталi вядомымi паэтамi Беларусi.
Тое, што у Горках, у старэйшай вышэйшай навучальнай установе Рэспублiкi Беларусь, узнiкла i атрымала развiцце лiтаратурнае аб'яднанне «Парнас», хутчэй заканамернасць, чым выпадковасць. «Парнас» аб'яднау аднадумцау, творчых людзей, яюя словам умеюць дастукацца да сэрцау чытачоу. Акадэмiя можа ганарыцца сваiм лiтаратурным аб'яднаннем, якое ужо 12 гадоу носщь званне
«народны калектыу» i праз якое прайшлi многiя выкладчык i студэнты. У аб'яднання шмат дасягненняу, але нельга не адзначыць, што большасць з iх былi рэалiзаваны дзякуючы падтрымцы рэктарата акадэмii. «Парнасауцы», у сваю чаргу, аддзячылi роднай альма-матэр сваiмi творамi, у якiх яны праслауляюць акадэмiю, яе супрацоушкау, выкладчыкау, студэнтау. За усе гады дзейнасцi аб'яднання у розных сродках масавай шфармацьп можна знайсцi нарысы, iнтэрв'ю, рэпартажы, вершы, прысвечаныя акадэмii { яе супрацоушкам, Уладзiмiра Лiушыца, Аляксея Багамолава, Iллi Стэльмашонка, Канстанцiна Сучкова, Сяргея Юсялева, Святланы Варухiнай, Аляксанра Клачкова, Андрэя Пугача, Алес Цэван, Тащы Рэдказубавай i iншых членау «Парнаса».
У 50-х гадах на старонках газеты «Советский студент» са сваiмi творамi выступалi пачаткоуцы «Парнаса». На працягу усiх гадоу вучобы на агранамiчным факультэце актыуна працавау у аб'яднанш Аляксей Дзем'янкоу. Яго лiрычныя вершы былi шырока вядомыя сярод студэнцкай моладзь У 1959 г. ен скончыу сваю першую паэму «На парозе жыцця», якая прасякнута любоую да роднай краiны, да горада, акадэмii, дзе ен вучыуся. Вось вытрымкi з гэтай паэмы: Горю...
Любы сэрцу майму гарадок. На бульварах студэнтау паток, -Горм,
Беларусшя Горм, Маляумчы куток.
У пачатку шасщдзясятых на старонках «Советского студента» з'явшся новыя iмены, i сярод iх сваiм талентам выдзяляуся малады выкладчык кафедры фiзвыхавання Уладзiмiр Пакуш. Яго вершы i байю часта друкавалiся на старонках газеты. Вершы Пакуша праУдзiвыя, шчырыя, глыбока лiрычныя. Дагэтуль верш «Акадэмiчны гарадок» з'яуляецца вiзiтнай карткай акадэми. У тыя гады у акадэми працавала малады кампазiтар Валянцiна Макеева, якая на верш натсала музыку, i песня загучала: «Абышоушы Горю спешнаю хадою, Кожны тут прахожы прыпыняе крок. Як не залюбуешся - хараство такое -Наш акадэм1чны гарадок!»
У 1968-1974 гадах лтаратурная дзейнасць «Парнаса» праходзщь вакол новага iмя у беларускай лгаратуры, рэдактара акадэмiчнай шматтыражю Анэлi Люоускай (Тулупавай). Яе паэзiя - гэта яе крыж, як яна пранесла праз усе жыцце. Паэзiя А. Тулупавай адметная грамадзянскасцю, патрыятычнасцю, эмацыянальнасцю, песеннасцю. Многiя кампазiтары Беларусi звярнулi увагу на яе вершы. Горкам i акадэмii Анэлi 1ванауна прысвяцша шэраг вершау. Найбольш вядомыя з iх -«Горю», «Абдымеш бярозку... », «Парнас». Прапануем вам радкi з вядомага верша «Парнас»: Есць мясцгны, шбы Швейцарыя, Есць мясцгны, шбы Венецыя, Залатыя пяст Балгаръи, Ганарыцца Алгмпам Грэцыя. А у нас -
Не Ал1мп, а Парнас. Тут вяселыя людз1 жывуць, Студэнтам1 ¡х завуць.
Побач з А. Тулупавай i трохi пазней з'явшася вялшая група новых iменау паэтау i шсьменшкау аб'яднання, яюя часта друкавалюя на старонках «Советского студента» i шшых мясцовых i рэспублiканскiх газет. Гэта Леу Васiльеу, 1лля Стэльмашонак, Уладзiмiр Лiушыц, Андрэй Зарэцкi, Зм^рок Марозау, Андрэй Пугач, Тэрэза Крумплеуская, Аляксандр Андрабайла, Рыгор Бабчонак, Марыя Саучыц, Таiда Рэдказубава i шшыя. У кожнага з гэтых аутарау есць творы, прысвечаныя акадэмii або тым, хто стварау сваiмi справамi славу БДСГА.
Уладзiмiр Лiушыц, тады яшчэ выкладчык кафедры навуковага камушзму, а у далейшым вядомы аутар кнiг па гiсторыi Горак i акадэмii, заснавальнiк i дырэктар гiсторыка-этнаграфiчнага музея г. Горкi, прафесар кафедры дзяржавы i права, член Саюза пiсьменнiкау Беларусi апублiкавау шэраг пстарычных нарысау i кнiг аб Горацюм раене i акадэмii. Напрыканцы ХХ i пачатку ХХ1 стагоддзяу ен зрабiу значны уплыу на лгаратуразнауства горацкай зямлi i дзейнасць «Парнаса» у тым лiку. Яго «Раскопю вакол Горацкага Парнаса» дагэтуль з'яуляюцца дапаможнiкам для лiтаратуразнауцау, выхавацеляу, выкладчыкау беларускай лгаратуры.
У 70-80 гады мiнулага стагоддзя яскрава праяв^ся паэтычны талент выпускшка arpaHaMi4Hara факультэта 1975 г. Зм^рака Марозава. У Горках нарадзшся першыя вершы паэта. Зараз ен вядомы беларусю паэт, член Саюза шсьменшкау Беларуси тройчы лаурэат рэспублiкaнскiх прэмiй за лгаратурную творчасць. У свaiх творах З. Марозау шша пра перажытае, пра тое, што кранае, трывожыць, радуе i бaлiць. Есць у яго творы, прысвечаныя роднай альма-матэр. Вось урывак аднаго з першых вершау З. Марозава:
Дружбам! Ад мяне вы не бл1зка, Ды зрадту нас адзты куток -Горю - сейбтау шчасця калыска, Соцен лесау цудоуных вянок.
Дзм^рый Дзмiтрaвiч дагэтуль не парывае з родным «Парнасам», дасылае свае творы у выпуск «Акaдэмiчнaгa вянка». Ен прымау удзел у конкурсе на стварэнне пмна акадэмп i стау яго пераможцам. Зараз кожны працоуны дзень у акадэмй пачынаецца пмнам на словы З. Марозава, музыка магшеускага кaмпaзiтaрa Генадзя Багамолава:
Акадэмгя - песня матчына. Дарагяя усе нашы выкладчыю, Залатыя сябры мае, Акадэмгяй мы заручаны, I нягоды век неразлучаць нас... Альма-матэр, мы дзец твае.
Прыметны след на паэтычным небасхше застауся ад Льва Васшьева, як працавау на кафедры нямецкай мовы старшым выкладчыкам i узначальвау лiтaрaтурнaе аб'яднанне. Акaдэмiя стала месцам, дзе у поунай меры прaявiyся яго творчы дар. Акадэмй Леу Гур'евiч прысвящу свой верш «Прыязджайце у Горкi вучыцца»:
Кал1 сэрца з зямлею раднщца I прастор -радасць вашых вачэй, Прыязджайце у Горю вучыцца, У акадэм1ю нашу, хутчэй. Вас сустрэне яна, чым багата: Казю паркау i водар садоу... Вы прыпомнще потым, як свята, Вашы будм студэнцюх гадоу.
Доуп час актыуным удзельшкам аб'яднання быу ветэран Вялшай Айчыннай вайны, заслужаны аграном БССР, вучоны-селекцыянер Аляксей Багамолау. Аляксей Мiхaйлaвiч - выпускнiк Беларускай дзяржаунай сельскагаспадарчай акадэмй. Яго добра ведaлi у Белaрусi i за яе межaмi як вучонага, педагога, юраушка. Ен быу няштатным карэспандэнтам мнопх газет, дзе змяшчау свае артыкулы на самыя разнастайныя тэмы. Яго кшга «Из пепла и руин» - кшга-альбом партызана i сал-дата Вялiкaй Айчыннай вайны, вучонага, педагога. Гэта храшкальна-дакументальная справаздача-споведзь у нарысах i фотаздымках ветэрана аб свaiм лесе i лесе яго пакалення. Аутар паказвае псторыю ВНУ у асобах вучоных, яюя прaцaвaлi цi працуюць тут.
У шасщдзясятых гадах у газеце «Советский студент» былi надрукаваны першыя вершы Андрэя Пугача. Ен выпускшк экaнaмiчнaгa факультэта, працуе выкладчыкам на кафедры эканомш i мiжнaродных экaнaмiчных адносш у АПК, але па духоуным прызвaннi ен лiтaрaтaр: паэт, празаш, публiцыст. З 2000 г. А. Пугач узначальвае лiтaрaтурнaе аб'яднанне.
У цэнтры увап творау Андрэя Мiхaйлaвiчa знaходзiццa чалавек працы, прыгажосць роднай зямль У яго кнiгaх «Веска стамшася», «Акaдэмiя: людзi i iх справы» сабраны вершы, aпaвядaннi, нарысы, рэпартажы, якiя былi змешчаны у сродках масавай iнфaрмaцыi за мнопя гады яго журнaлiсцкaй дзейнaсцi.
У сузорЧ аутарау «Парнаса» трэба адзначыць пaэтa-лiрыкa, дацэнта кафедры педaгогiкi, пахалогп i сацыялогй, члена Саюза шсьменшкау Беларус Сяргея Кiсялевa. Яго творчасць вядома не толью у Горках, але i далека за яе межами З канца 90-х гадоу малага стагоддзя ен актыуны удзельшк лiтaрaтурнaгa аб'яднання «Парнас». Шкада, што рана перастала бiццa яго сэрца - у мшулым годзе Сяргея Андрэевiчa не стала. Ен паюнуу нашчадкам багатую спадчыну глыбокiх, поуных фiлaсофскaгa сэнсу вершау. Паэтычная творчасць С. Юсялева зaклiкaе чытача задумацца аб сэнсе жыцця, прызнaчэннi чалавека, нaводзiць на роздум аб любов^ прыродзе, iншых спрадвечных чалавечых каштоунасцях. Значнае месца у вершах паэта займае тэма рaдзiмы, шсау ен i аб акадэмй:
В гербе золотая пшеница Сердца молодые зовет. Сюда мы приходим учиться, Отсюда уходим в полет.
Да здравствует славный студенческий город, Науки торжественный храм! Здесь каждый твой корпус и каждый пригорок Отцами завещаны нам.
3po6iM невялш перапынак у характарыстыцы творчасщ асобных членау аб'яднання, прысвечанай акадэми, бо неабходна сказаць аб таюм важным наюрунку дзейнасщ «Парнаса», як выданне калектыунага зборшка «Акадэмiчны вянок». Ужо выйшла чатыры выпускi «Вянка», i кожны з ix уяуляе сабою цудоуны падбор творау душы i сэрца таленавтгс выкладчыкау, супрацоушкау, студэнтау, выпускшкоу акадэмii. Ва ушх выпусках «Вянкоу» з асаблiвай цiкавасцю чытаюцца нарысы, вершы аб акадэмii, яе знакам^ых выпускнiкаx, супрацоушках, студэнтах. Па выказванш большасцi членау аб'яднання, менавiта зборшк «Акадэмiчны вянок» дапамог iM адкрыць сябе.
Яскравым прыкладам гэтага можа быць актыуны Удзельнiк аб'яднання, яго ветэран, кандыдат пстарычных навук, дацэнт Канстанцiн Сучкоу. Ен аутар мнопх навуковых i пстарычных артыкулау, у тым лшу i прысвечаных акадэми. А яшчэ ен i выдатны паэт, выступау у друку пад псеУданiмам К. Чарада. Раскрыуся перад чытачом толькi у выпусках «Акадэмiчнага вянка». Яго вершы змястоуныя, абавязкова з фшасофсюм падтэкстам, i у ix шмат лiрыкi. Аутар у сваix творах сумленна, шчыра раскрывае сваю душу, свае адношны да свету, сяброу, любiмыx, да Радзiмы. Есць у яго вершы, прысвечаныя акадэми. Адным з ix з'яуляецца «Красуй, Акадэмiя!», музыку да якога нашсау Барыс Магалiф: Красуй, акадэм1я, разам з Айчынай, I кроч, alma-mater, наперад штогод. Хай зорка твая ззяе у небе няспынна, Хай слав1ць цябе беларусю народ!
Таща Рэдказубава i Алеся Цэван (Адзшцова) троxi пазней пачалi супрацоушчаць з лгаб'яднаннем, але ужо ва весь голас заявш аб сабе. Абедзьве звярнулi на сябе увагу паэтычным талентам са студэнцкай пары: Таща Мшалаеуна троxi раней (першы яе верш быу надрукаваны у «Советском студенте» у 1984 г.), Алеся Дзм^рыеуна адкрылася чытачу у пачатку нулявых гадоу бягучага стагоддзя. Але у поунай меры раскрыць сябе iм дапамог «Вянок». Адным з найбольш запамiнальныx вершау Таiды, яюя яна прадставiла для выдання у першым выпуску «Акадэмiчнага вянка», быу верш, прысвечаны роднай alma-mater, «Академия». Урыукам з гэтага верша адкрываецца наш артыкул.
Ужо у першых вершах Алесi Цэван адчуваюцца яе неабыякавыя адносiны да навучальнай установы, дзе яна вучыцца, i да гэтай зямлi (Весна над академией..., Небо в радостных брызгах рассвета, Академия). Аб гэтым можна даведацца, прачытаушы урывак з верша «Акадэмiя»: Мы здесь встречаеся, мы здесь расходимся В дыханье осени, за снегопадами, В весеннем трепете и в летней просени. О Академия! Тебе так рады мы.
Трэба дадаць, што «Акадэмiчны вянок» у апошшя пятнаццаць гадоу пазнаемiу чытача з вялшай групай таленавiтыx лггаратарау. Гэта Мiкалай Скрылеу, Аляксандр Клачкоу, Наталля Сяргеева, Лiдзiя Мiнiч, Алена Гогалева, Андрэй Андрэеу (Пугач), Марына Шандракова, Раман Другамiлау, Аляксандр Сенцюроу i многiя iншыя. Кожны з ix у сваей творчасцi звяртаецца да тэмы роднай альма-матэр.
Але будзе няпоуным апiсанне дзейнасцi аб'яднання у дадзеным накiрунку, калi не выказаць падзяку тым «парнасауцам», яюя не толькi пiшуць лiтаратуразнаучыя артыкулы аб жыццi i творчасцi нашых пiсьменнiкау-землякоУ, але i складаюць сцэнарьи i праводзяць лiтаратурныя вечарыны, прысвечаныя юбшейным датам вядомых беларускix шсьменшкау, прэзентацын новых кнiг «парнасауцау». Гэта Вольга Зяньковiч, Ганна i Петр Малько, Наталля Антановiч, Таццяна Скiкевiч, Наталля Шатраука, Святлана Варуxiна, Галша Гусарава, Людмiла Шаршнева, Зоя Багдановiч, Таццяна Радзевiч, Андрэй Пугач.
Будзем спадзявацца, што агонь лiтаратурнай творчасщ, як палае у душах i сэрцах «парнасауцау», яшчэ доуга будзе гарэць i славiць родную акадэмда. Л1ТАРАТУРА
1. Акадэм1чны вянок. Вершы, апавяданш, нарысы, публщыстыка. - Горю, 2000. - 114 с.
2. Акадэм1чны вянок. Вершы, апавяданш, нарысы, публщыстыка. Выпуск 2. - Горю, 2002. - 97 с.
3. Акадэмiчны вянок. Вершы, апавяданш, нарысы, публщыстыка, лггаратуразнауства. Выпуск 3. - Горю, 2006. - 131 с.
4. Акадэмiчны вянок. Вершы, апавяданш, нарысы, публщыстыка, лггаратуразнауства. Выпуск 4. - Горю, 2012. - 188 с.
5. Ганчарова, Л. Ступеш да «Парнаса» / Л. Ганчарова // Советский студент. -2012. - №3.
6. Лiyшыц, У. М. Раскопк вакол Горацкага «Парнаса». Штаратуразнаучыя нарысы / У. М. Шушыц. - Горю, 2001.
7. «Парнасу» - 60. Штаратурна-пстарычныя нарысы, публщыстыка. - Горю, 2013.
8. Пугач, А. Акадэмш: лкда i ix справы. Нарысы, рэпартажы / А. Пугач. - Горю, 2006.
9. Пугач, А. Душа iмкнецца да святла (да 60-годдзя З. Марозава) / А. Пугач, Т. I. Скiкевiч, Н. Ц. Антановiч // Вестник БГСХА. - 2014. - № 2. - С. 233-235.
10. Пугач, А. Из пепла и руин / А. Пугач // Белорусская нива. - 2004. - 2.11.
11. Пугач, А. Парнасу - 60 / А. Пугач, Т. I. Ски^ч // Вестник БГСХА. 2014. - № 1. - С. 188-191.
12. Пугач, А. «Тарас на Парнасе» нарадзiyся у Горках / А. Пугач // Белорусская нива. - 2003. - 12.04.
УДК 021.2:[378.095:63](476.4)091)
Л. И. КУХАРЕВА
БИБЛИОТЕКА АКАДЕМИИ ЗА 175 ЛЕТ: ТРАДИЦИИ И СОВРЕМЕННОСТЬ
Библиотека Белорусской государственной сельскохозяйственной академии основана в 1840 г. В самом начале в библиотеке насчитывалось только 165 книг, затем она начала быстро пополняться новой литературой. Ежегодно в библиотеку поступало по 300-400 книг, и уже в 1850 г. в ней насчитывалось 4095 экземпляров, а в 1860 г. - 6889 экземпляров. В это время в фонде библиотеки преобладала иностранная литература.
В 1863 г. за участие студентов и преподавателей в революционном движении институт был закрыт и переведен в Петербург, куда была отправлена и часть библиотеки - около 3000 томов. После перевода института в Петербург в Горках была организованна фундаментальная библиотека Горецких средних сельскохозяйственных учебных заведений.
В 1919 г. институт в Горках был восстановлен. Вновь воссоздавалась и библиотека. Основой послужили книги из фондов фундаментальной библиотеки горецких средних учебных заведений.
В 1920 г. заведующим библиотекой был назначен Д. Р. Новиков, который бессменно проработал на этой должности до 1975 г. С его назначением фонд библиотеки стал стремительно расти. В 1965 г. Демьян Романович был удостоен звания заслуженного деятеля культуры БССР.
В 1925 г., по решению Совета Народных Комиссаров БССР, два сельскохозяйственных института (в Минске и Горках) были объединены в один. Таким образом, в Горках была создана Белорусская сельскохозяйственная академия имени Октябрьской революции, что отразилось на состоянии фонда библиотеки. Она стала получать все специальные биологические и общественно-политические журналы на русском, белорусском и иностранных языках. Большое значение в комплектовании библиотеки имел обмен изданиями как с отечественными научными учреждениями и высшими учебными заведениями, так и с зарубежными.
К началу Великой Отечественной войны книжный фонд библиотеки насчитывал 600 тысяч томов. К сожалению, во время войны библиотеку академии не удалось эвакуировать, и она была полностью разграблена. Часть фонда была вывезена в Германию, оставшаяся часть сожжена, а здание взорвано.
В послевоенные годы началось восстановление библиотеки. Огромную роль в этом сыграл ее директор Демьян Романович Новиков. Будучи офицером Советской Армии, он вел поиск вывезенных из библиотеки книг, писал письма во все фронтовые газеты, в Политуправление Армии, в ЦК КПБ, и вскоре в Горки стали приходить посылки и бандероли с книгами. К ноябрю 1947 г. здание библиотеки было восстановлено, а ее фонд насчитывал 700 тысяч экземпляров.
Большую помощь в комплектовании книжного фонда оказала научная библиотека Тимирязевской сельскохозяйственной академии, Гослитфонд. Существенную часть фондов составляли частные коллекции. Так, в 1950 г. семьей академика Д. И. Прянишникова была передана его личная библиотека, содержащая книги на русском и иностранных языках.
С 1947 г. библиотека получает обязательный платный экземпляр всей книжной продукции СССР по профилю академии и смежным дисциплинам.
Сегодня библиотека академии - одна из крупнейших вузовских библиотек с универсальным фондом. Он составляет 1339609 экземпляров и эта цифра постоянно растет. Наряду с традиционными
