CC BY
1INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Original paper
© N.Toshkenboyev1B_
1Toshkent davlat pedagogika universiteti, Toshkent, O'zbekiston
Annotatsiya
KIRISH: ichki ishlar vazirligi akademik litsey o'quvchilarda umuminsoniy qadriyatlarni rivojlantirishning metodik imkoniyatlari, o'qitish texnologiyalari amaliyotga tatbiq etilmoqda. Innovatsion pedagogik texnologiyalar vositasida ichki ishlar vazirligi akademik litsey ukuvchilarini shaxsiy, kasbiy fazilatlarining psixologik xususiyatlarining nazariy va amaliy masalalarini takomillashtirish, fan va madaniyatning o'zaro integratsiyasini ta'minlashga doir yirik loyixalarini amaliyotga tatbiq etish bo'yicha tizimli ishlar olib borilmoqda.
MAQSAD: ushbu tadqiqot pedagogik jarayon ichki ishlar vazirligi akademik litsey o'quvchilarda umuminsoniy qadriyatlarni rivojlantirishning metodik imkoniyatlarining nazariy asoslariga qanday yordam berishi mumkinligini o'rganishga qaratilgan. U samarali yetakchilik rollari uchun muhim bo'lgan mustahkam aloqa qobiliyatlarini rivojlantirish uchun nazariy asoslar, ta'lim strategiyalari va amaliy yondashuvlarni o'rganadi.
MUHOKAMA VA NATIJALAR: adabiyot va amaliy tadqiqotlarni har tomonlama ko'rib chiqish orqali tadqiqot Ichki ishlar vazirligi akademik litsey o'quvchilarda umuminsoniy qadriyatlarni rivojlantirishning metodik imkoniyatlarining nazariy asoslari, ommaviy nutq, muzokaralar taktikasi aniqlaydi. Unda yetakchilik bilan muloqot qilish ko'nikmalarini oshirish uchun mo'ljallangan rolli o'yin mashqlari, simulyatsiya stsenariylari va murabbiylik dasturlari kabi pedagogik usullar tahlil qilinadi.
MATERIALLAR VA METODLAR: tadqiqot adabiyotlarni sintez qilish, ta'lim dasturlarini tahlil qilish va o'qituvchilar va yetakchilikni rivojlantirish bo'yicha ekspertlar bilan suhbatlarni o'z ichiga olgan sifatli usullardan foydalanadi. Unda Ichki ishlar vazirligi akademik litsey o'quvchilarda umuminsoniy qadriyatlarni rivojlantirishning metodik imkoniyatlarining nazariy asoslariga qaratilgan metodik imkoniyatlarini ishlab chiqish va amalga oshirish ko'rsatilgan.
XULOSA: ichki ishlar vazirligi akademik litsey o'quvchilarda umuminsoniy qadriyatlarni rivojlantirishning metodik imkoniyatlarining nazariy asoslarida pedagogikaning muhim rolini ta'kidlaydi. U shaxslarni turli xil tashkiliy muammolar va hamkorlik muhitiga tayyorlash uchun yetakchilik ta'limi doirasida tuzilgan aloqa mashg'ulotlarini integratsiyalashuvini targ'ib qiladi.
ISSN 2992-9024 (online) 2024, №6
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Kalit so'zlar: kasbiy sifatlari, shaxsiy xususiyatlari, pedagogik jarayon, integratsiya, psixologik imkoniyatlari.
Iqtibos uchun: Toshkentboyev N. Akademik litsey o'quvchilarda umuminsoniy qadriyatlarni rivojlantirishning metodik imkoniyatlari// Inter education & global study. 2024. №6. B.217—222.
МЕТОДИЧЕСКИЕ ВОЗМОЖНОСТИ ФОРМИРОВАНИЯ ОБЩЕЧЕЛОВЕЧЕСКИХ ЦЕННОСТЕЙ У УЧАЩИХСЯ АКАДЕМИЧЕСКОГО ЛИЦЕЯ_
© Н. Тошкенбаев1Н
1Ташкентский государственный педагогический университет, Ташкент, Узбекистан_
Аннотaция
ВВЕДЕНИЕ: С помощью инновационных педагогических технологий ведется системная работа по реализации крупных проектов МВД по совершенствованию теоретических и практических вопросов психологических особенностей личностных и профессиональных качеств академических лицеистов, обеспечению взаимной интеграция науки и культуры.
ЦЕЛЬ: данное исследование направлено на изучение того, как педагогический процесс может помочь учащимся академического лицея МВД освоить теоретические основы психологических особенностей их личностных и профессиональных качеств. В нем исследуются теоретические основы, образовательные стратегии и практические подходы к развитию сильных коммуникативных навыков, необходимых для эффективной руководящей роли.
ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: на основе комплексного обзора литературы и тематических исследований в исследовании определены теоретические основы психологических особенностей личностных и профессиональных качеств академических лицеистов МВД, публичных выступлений, тактики ведения переговоров. В нем анализируются педагогические методы, такие как ролевые игры, сценарии моделирования и программы коучинга, предназначенные для улучшения навыков лидерского общения.
МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: в исследовании используются качественные методы, включая синтез литературы, анализ учебных программ и интервью с учителями и экспертами по развитию лидерства. Показана разработка и реализация методических возможностей МВД, направленных на теоретические основы психологических особенностей личностных и профессиональных качеств академических лицеистов.
ЗАКЛЮЧЕНИЕ: министерство внутренних дел подчеркивает важную роль педагогики в теоретических основах психологических особенностей личностных и профессиональных качеств академических лицеистов. Он выступает за интеграцию
© intereduglobalstudy.com 2024, ISSUE 6
ISSN 2992-9024 (online) 2024, №6
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
обучения структурированному общению в обучение лидерству, чтобы подготовить людей к различным организационным задачам и средам сотрудничества.
Ключевые слова: профессиональные качества, личностные характеристики, педагогический процесс, интеграция, психологические возможности.
Для цитирования: Тошкенбаев Н. Методические возможности формирования общечеловеческих ценностей у учащихся академического лицея // Inter education & global study. 2024. №6. С. 217-222.
METHODOLOGICAL POSSIBILITIES OF DEVELOPING GENERAL HUMAN VALUES IN ACADEMIC LYCEUM STUDENTS_
© Navro'zbek Toshkenbaev1®
1Tashkent State Pedagogical University, Tashkent, Uzbekistan_
Annotation
INTRODUCTION: creative technologies of personal and professional qualities of academic lyceum students of the Ministry of Internal Affairs are put into practice. With the help of innovative pedagogical technologies, systematic work is being carried out on the implementation of large projects of the Ministry of Internal Affairs on improving the theoretical and practical issues of the psychological characteristics of personal and professional qualities of academic lyceum students, ensuring the mutual integration of science and culture.
AIM: this study is aimed at studying how the pedagogical process can help students of the academic lyceum of the Ministry of Internal Affairs to the theoretical foundations of the psychological characteristics of their personal and professional qualities. It explores theoretical frameworks, educational strategies, and practical approaches to developing strong communication skills essential for effective leadership roles.
DISCUSSION AND RESULTS: through a comprehensive review of literature and case studies, the research determines the theoretical basis of the psychological characteristics of personal and professional qualities of academic lyceum students of the Ministry of Internal Affairs, public speaking, negotiation tactics. It analyzes pedagogical methods such as role play exercises, simulation scenarios and coaching programs designed to improve leadership communication skills.
CONCLUSION: the study uses qualitative methods including literature synthesis, curriculum analysis, and interviews with teachers and leadership development experts. It shows the development and implementation of methodological opportunities of the Ministry of Internal Affairs aimed at the theoretical foundations of the psychological characteristics of personal and professional qualities of academic lyceum students.
© intereduglobalstudy.com
2024, ISSUE 6
iccl (A
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Key words: professional qualities, personal characteristics, pedagogical process, integration, psychological capabilities.
Akademik litsey o'quvchilarda umuminsoniy qadriyatlarni rivojlantirishning metodik imkoniyatlari butun bir murakkab ko'p qirrali jarayonni tashkil etib, uning asosini huquqiy ma'rifatparvarlik, qonunchilik asoslariga o'rgatish, faoliyat to'g'risidagi bilimlarni singdirish hamda o'z-o'zini tarbiyalashda bilim, ko'nikma va malakalarni hosil qilish tashkil etadi.
Yoshlarning akademik litsey o'quvchilarda umuminsoniy qadriyatlarni rivojlantirishning metodik imkoniyatlari ularning huquqiy faol bo'lishini ham taqozo etadi. Akademik litsey o'quvchilarda umuminsoniy qadriyatlarni rivojlantirishning metodik imkoniyatlari tartibotning har qanday shakli odamlarni ijtimoiy-amaliy faoliyatga, amaliyotga jalb etish bilan to'ldirilmog'i kerak.
"O'sib kelayotgan avlodning barcha eng yaxshi imkoniyatlari unda (ta'limda) namoyon bo'ladi, kasb-kori, mahorati uzluksiz takomillashadi, katta avlodning dono tajribasi anglab olinadi va yosh avlodga o'tadi. Yoshlar, ularning iqtidorligi va bilim olishga chanqoqligidan ta'lim va ma'naviyatni tushunib yetish boshlanadi".
Akademik litsey o'quvchilarda umuminsoniy qadriyatlarni rivojlantirishning metodik imkoniyatlari tarbiya bir vaqtning o'zida ta'lim, o'qitish, xulq-atvor, ijtimoiy-huquqiy faollik e'tiqodlari, odatlari va malakalarini rivojlantirishni o'z ichiga oladi. Huquqiy tarbiyani huquqiy ta'lim yoki faqat huquqshunoslikni o'qitishdan iborat deb bilmaslik kerak. Oliy o'quv yurtlarida huquq bilan bir qatorda boshqa fanlarni o'qitish jarayonida, darsdan tashqari ishlarda huquqshunoslar bilan ma'ruzalar, uchrashuvlar, yosh huquqshunoslar to'garagi kabilarni tashkil etish yo'li bilan o'tkazilishi lozim.
Akademik litsey o'quvchilarda umuminsoniy qadriyatlarni rivojlantirishning metodik imkoniyatlari va bilimlarni amaliy hayotda qo'llay olishi va ta'limning mazmun-mohiyatiga bog'liqdir. Shu nuqtai nazardan qaraganda, huquqiy ta'lim har bir shaxsning o'z bilishi va himoya qilishini ta'minlashning zaruriy sharti va asosiy omillaridan biri hisoblanadi.
"Jamiyatda ong va madaniyatni yuksaltirish tizimini tubdan takomillashtirish" to'g'risidagi O'zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmonida ta'kidlaganidek "jamiyatda ong va madaniyatni yuksaltirib borish qonun ustuvorligini ta'minlash va qonuniylikni mustahkamlashning eng muhim shartlaridan biri hisoblanadi.
Akademik litsey o'quvchilarda umuminsoniy qadriyatlarni rivojlantirishning metodik imkoniyatlari ongga ta'sir etish shakllari va usullari; huquqiy ongning psixologik jihatlari; huquqiy ongdagi ijtimoiy buzilish va salbiy o'zgarishlar; aholining turli qatlam va ijtimoiy guruhlarining huquqiy madaniyati kabi dolzarb muammolar bo'yicha ilmiy tadqiqotlar o'tkazilishi muhim ahamiyat kasb etadi.
For citation: Navro'zbek Toshkenbaev (2024) Methodological possibilities of developing general human values in academic lyceum students, Inter education & global study, (6), pp. 217-222. (In Uzbek).
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Bundan kelib chiqadiki, huquqiy madaniyat nazariyasi o'quv fanini o'rganishning umumiy asosini, va xususiyatlarini quyidagilar tashkil еtadi:
birinchidan, huquqiy madaniyat, umuminsoniy qadriyatlar va jahon andozalari (talablar);
ikkinchidan, huquqiy madaniyat bo'yicha sharq falsafasi (islom ta'limoti); uchinchidan, o'zbеk milliy mafkurasi; to'rtinchidan, tarixiy-huquqiy mеros va tajriba
Huquqiy madaniyat, еng avvalo, umuminsoniy qadriyatlarga, umumjaxon sivilizatsiyasiga, bu soxada boshqa xalqlar еrishgan tajribalarga, xalqaro huquqning xamma G'tirof еtgan prinsiplari va mе'yorlariga asoslanadi[101].
Yoshlarning huquqiy ongi - murakkab mafkuraviy, ijtimoiy-me'yoriy va psixologik kompleks bo'lib, u ijtimoiy-huquqiy voqеlikning xilma-xil unsurlarini aks ottiradi. Yosh insonning individual huquqiy ongini huquqiy qarashlar, tasavvurlar va е'tiqodlar, sеzgilar va xissiyotlar yig'indisidan vujudga kеladigan ma'naviy xosila dеb ta'riflash mumkin. Shularga muvofiq, u huquqning talabini, huquqiy xodisalarni baxolaydi, ularga o'zining munosabatini hamda jamiyat manfaatlari va shaxsiy manfaatlar yo'lida muayyan huquqiy xarakatlar qilishga tayyorligini aniqlaydi. Shunday qiilib, yoshlarning huquqiy ongini bеmalol ijtimoiy huquqiy ongning ayrim xodisasi (mavjudlik) dеb hisoblash mumkin bo'lib, uning ifodachisi bo'lgan subyеkt unga o'ziga xoslik baxsh atadi.
Fuqarolarning yuksak huquqiy ongi va huquqiy faolligi ma'rifiy jamiyatda huquq ustuvorligining, huquqiy davlatning poydеvoridir. Fuqarolarning huquqiy ongini shakllantirish, huquqbuzarliklarning oldini olish, jinoyatchilikka qarshi kurashishning zarururiy talabidir. Haqiqattan ham shunday, huquqiy immunitet shakllangan shaxsga tashqaridan kirib kеladigan yot g'oyalar, qarashlar, qonunga xilof xatti-harakatlar o'z ta'siriga еga bo'lmay qoladi. Ijtimoiylashuv natijasida shaxslar еzgulik va adolat, inson sha'ni va uning toptalishi hamda erkinlik va qullik kabi qonuniyatning mavjudligini anglab idrok etishadi. "Nima yaxshi-yu nima yomonligini" tushunib yetishda еsa ularga aynan huquqiy savodxonlik, huquqiy yetuklik yordam beradi.
Akademik litsey o'quvchilarda umuminsoniy qadriyatlarni rivojlantirishning metodik imkoniyatlari va adolatli fuqarolik jamiyati qurish jarayonida, avvalo, har bir fuqaroning huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini shakllantirib borish asosiy va muhim vazifa hisoblanadi.
Akademik litsey o'quvchilarda umuminsoniy qadriyatlarni rivojlantirishning metodik imkoniyatlari ta'lim berish, uni rivojlantirish va tarbiyalash funksiyalari amalga oshirilishi natijasida shaxsni rivojlantirish jarayonida kompleks yondashuvga erishiladi.
Bilimlarni egallash jarayonida vujudga keladigan usullar va elementlarning o'zlashtirilishi (ko'nikma) hosil bo'ladi hamda shu usul va elementlarni to'g'ri tanlab, foydalanish yo'llarining egallanishi (malaka)ga erishiladi. Huquqiy bilim asosida shaxsda huquqiy ong rivojlanishiga erishiladi.
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES
1. Kuychiyeva M.A. Biologiya fanini o'qitishda fanlararo bog'lanishlarning o'rni va ahamiyati // Zamonaviy ta'lim ilmiy-amaliy ommabop jurnal. - Toshkent, 2019. - №5 (78). - Б. 34-37.
2. Kuychiyeva M.A. Tabiiy fanlar o'qituvchilarining kompetentligi va kasbiy layoqatini rivojlantirish masalalari // Toshkent davlat pedagogika universiteti Ilmiy axborotlari. -Toshkent, 2021. - №1-son. - B. 53-57.
3. Kuychiyeva M.A. Use of Interdisciplinary Relationships In The Formation Of Competences In Biology Students // CONVERTER 2021 www.converter-magazine.info. - P. 485-489. (№10. ISSN:0010-8189). (subscription@converter-magazine.info)
4. Kuychiyeva M.A. // Organization of Experimental Works on the Development of Professional and Methodical Competence of Future Biology Teachers // Eurasian Journal of Learning and Academic Teaching. Open Access, Peer Reviewed Journals. 2022. ISSN (E): 2795-739, - P.19-21. (№7. SJIF; IF-8.115) (www.geniusjournals.org)
1. 5. Kuychiyeva M.A., Eshmatova D. Development of Professional and Methodical Competence of Future Biology Teachers in Extrcurricular Activities // Web of Scientist: International Scientific Research Journal. 2022. ISSN:2776-0979, - P. 617-621. (№12. SJIF; IF-7.565). (https://wos.academiascience.org)
MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]
HToshkenbayev Navro'zbek, mustaqil tadqiqotchi, [Тошкенбаев Наврузбек
независимый исследователь.], [Navro'zbek Toshkenbaev, independent researcher]; manzil: O'zbekiston, 100183, Toshkent, Chilonzor tumani, xiebon Bunyodkor, 27 [адрес: Узбекистан, 100183, г. Ташкент, Чиланзорский район, проспект Бунёдкор, 27], [address: Uzbekistan, 100183, Tashkent, Chilonzor district, 27 Bunyodkor avenue].
