Научная статья на тему '8-СИНФ БИОЛОГИЯ ДАРСЛАРИДА РАҚАМЛИ ДИДАКТИКА ТАЯНЧ ХАРАКАТЛАНИШ СИСТЕМАСИНИ ХАРИТАЛАШ АСОСИДА ТУШУНТИРИШ'

8-СИНФ БИОЛОГИЯ ДАРСЛАРИДА РАҚАМЛИ ДИДАКТИКА ТАЯНЧ ХАРАКАТЛАНИШ СИСТЕМАСИНИ ХАРИТАЛАШ АСОСИДА ТУШУНТИРИШ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
2
1
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Имомова Мадина

Ҳозирги фан техника ривожланган даврда замонавий таълимни ташкил этишга қўйиладиган муҳим талаблардан бири ортиқча руҳий ва жисмоний куч сарф этмай, қисқа вақт ичида юксак натижаларга эришишдир. Қисқа вақт орасида муайян назарий билимларни ўкувчиларга етказиб бериш асосида маълум фаолият куникма ва малакаларини шакллантириш, фаолиятни назорат килиш, улар томонидан эгалланган назарий ва амалий билимлар даражасини бахолаш ўқитувчидан юксак педагогик махоратни, таълим жараёнига нисбатан янгича ёндашувни талаб этади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «8-СИНФ БИОЛОГИЯ ДАРСЛАРИДА РАҚАМЛИ ДИДАКТИКА ТАЯНЧ ХАРАКАТЛАНИШ СИСТЕМАСИНИ ХАРИТАЛАШ АСОСИДА ТУШУНТИРИШ»

"Raqamli сМакНка va madaniyat: zamonaviy tendensiyalar, yondashuvlar, уесЫт1аг"

Ке8риЬИка 11ш1у-аша11у ащишаш 2024-уИ 17-арге1

8-СИНФ БИОЛОГИЯ ДАРСЛАРИДА РАЦАМЛИ ДИДАКТИКА ТАЯНЧ ХАРАКАТЛАНИШ СИСТЕМАСИНИ ХАРИТАЛАШ АСОСИДА ТУШУНТИРИШ

Имомова Мадина

УЗПИТИ 1 -боскич таянч доктаранти https://doi.org/10.5281/zenodo.10982752

Х,озирги фан техника ривожланган даврда замонавий таълимни ташкил этишга куйиладиган мух,им талаблардан бири ортикча рух,ий ва жисмоний куч сарф этмай, киска вакт ичида юксак натижаларга эришишдир. ^иска вакт орасида муайян назарий билимларни укувчиларга етказиб бериш асосида маълум фаолият куникма ва малакаларини шакллантириш, фаолиятни назорат килиш, улар томонидан эгалланган назарий ва амалий билимлар даражасини бахолаш укитувчидан юксак педагогик махоратни, таълим жараёнига нисбатан янгича ёндашувни талаб этади.

Бугунги кунда ривожланган мамлакатларда укувчиларнинг укув ва ижодий фаолликларини оширувчи, таълим-тарбия жараёнининг самарадорлигини кафолатловчи педагогик технологияларни куллашга доир катта тажриба тупланган булиб, бу тажриба асосини интерфаол методлар ташкил этмокда. Бу каби методлар уз мох,иятига кура таълим олувчиларда укув-билиш фаоллигини ошириш, уларни кичик гурух ва жамоада ишлаш, урганилаётган мавзу, муаммолар буйича шахсий карашларини дадил, эркин ифодалаш, уз фикрларини х,имоя килиш, далиллар билан асослаш, тенгдошларини тинглай олиш, гояларни янада бойитиш, билдирилган мавжуд мулохазалар орасидан энг макбул ечимни танлаб олишга рагбатлантириш имкониятига эгалиги билан алох,ида ахдмият касб этади. Таълим ва тарбия жараёнида укитувчи (педагог)лар томонидан интерфаол методларнинг уринли, максадли, самарали кулланилиши таълим олувчи укувчида мулокотга киришувчанлик, жамоавий фаолият юритиш, мантикий фикрлаш, мавжуд гояларни синтезлаш, тах,лил килиш, турли карашлар орасидаги мантикий богликликни топа олиш кобилиятларини тарбиялаш учун кенг имконият яратади. Шунингдек, умумий урта таълим мактабларида укитиладиган бир катор укув фанлари буйича муайян мавзуларни урганишда интерфаол методлардан фойдаланишга доир мисоллар келтиришган.

Хар бир метод хдмма мавзуни тушунтириб бериш учун х,ам мос келмайди масалан, мавзулар хдкида купрок илм олишда ёшига етган укувчиларга уйин усулларини куллаш яхши натижа беради деб уйламайман. Дарс жараёнида кургазмали воситалар билан бирга, матн шаклда берилган янги мавзуни олдиндан тайёрланган, хариталанган шаклини видео проектирда ёки АКТ дан фойдалиниш имкони етарли булмаса когоз вариантини тайёрлаб укувчиларга таркатиш оркали фойдаланиш максадга мувофик булади. Мен уз илмий ишимда янги мавзуни тушунтиришда хариталаш методини таклиф килмокчиман.

Биз куйида 8-синф биология фанидан бир мавзуни интерфаол ва узим таклиф киладиган янги мавзуни тушунтиришдаги хариталашга мослаб курсатиб бермокчиман.

Дарснинг технологик харитаси

Мавзу:Таянч-харакатланиш системаси

Дарснинг вакти:45

Дарснинг тури: Маруза

Дарснинг режаси:

1.Таянч харакатланиш системасини нималар ташкил етади.

2.Одам танасини скелетини ташкил киладиган суяк шакллари.

З.Одам скелети кандай гурух,ларга булиб урганилади.

"Raqamli сМакНка va madaniyat: zamonaviy tendensiyalar, yondashuvlar, yechimlar"

Ке8риЬИка 11ш1у-аша11у ащишаш 2024-уИ 17-арге1

Дарснинг максади:

1.Таълимий

2.Тарбиявий

3.Ривожлантирувчи

Таълимий максади- Мавзуга оид билимларни узлаштириш

Тарбиявий максади-Саломатликни мустахкамлаш инсон организмини чиниктириш, жисмоний ва экологик тарбияни ривожлантириш.

Ривожлантирувчи максади- Согликка булган эьтиборини ривожлантириш.

1.Ташкилий кисм: 5 минут-йуклама, тозалик

2.Мотиватсия (утган дарсни такрорлаш) :10 минут

Метод: Т схема Секретсия безлари(Бу методда гармонларни ахдмияти ва камчиликларини (касалликларини) инсон хдётидаги вазифасини ёритади)

Афзаллиги Камчилик

Самататироп-усишни, ривожланиш Етишмаса-паканалик, ортиб кетса-акромегалия

Тироксин-нерв системаси функсиясини нармал булишини Гипатиреоз-аклий заифлик, эндемик букок, тиреоксикоз-куп ишлаб чикариш

Мелатонин-пигмент алмашинуви Иетишмаса-тери, соч, киприк ок булади

Вазопрессин-сув алмашинивуни бошкаради ^андсиз диабет касаллиги келиб чикади

Паратиреоидин-калсий-фосфор алмашинувини таминлайди ^овок, лаб пирпираб учади, куллар калтирайди

Утган дарсни такрорлашда укувчилар Т схемаси методи ёрдамида 20 та укувчидан 70 % утган дарсни узлаштирди.

3.Асосий кисм (Янги мавзу баёни) :15 минутда мавзуни харита шаклда тушунтириш.

Таянч-хдракатланиш системаси.

1.Суяк

2.Мускул

3.Нерв

Одам дкелети шшж

Бош Гавда Кул Оёк

N \ / \ / N

Мия Юз суяги Умургкд кукрак Елка Кулнннг Оёк, Оёкнннг

Кутнсн погонасн кафасн камари эркин каыарн эркин

1 .Пешоиа 1 .Юкори зкаг 1 .Бунин 1 Давурга 1 .Курак 1 .Елка 1 Ланок 1.Сон

2.Тера 2.Ёнок 2.Кукрак 2.Кукрак 2 Умров 2.Билах суяги

З.Чаккн 3 .Бурун З.Бел умурткаси З.Кафт усти 2.Бол лир

4.Энса 4.Куз ёшн 4.Думгаза З.Туш 4. Кафт З.Гнзза

5.Асоснй 5 .Пас тки бурун 5-Дум суякларн копкоги

б.Галвнрсиман чзногн 5. Барыок суякларн 4.Тоеон

б.Танглай 5. Оёк

7.Пасткн жаг кафти

8. Д жмот б.Бармок

Э.Тнп ости суякларн

"Raqamli сМакНка va madaniyat: zamonaviy tendensiyalar, yondashuvlar, уесЫткг"

RespuЬ1ika i1шiy-aшa1iy ащишаш 2024-уП 17-арге1

Шу тарзда тайёрланган кулланма укувчиларга таркатма материал килиб таркатилганда, слайд ёки презентатсия х,олатида, дафтарларига кучириб олишда рангли ручкалардан фойдаланиш каби усуллар эслаб колишни янада такомиллаштиради. ^уйида яна одам организмидаги суякларнинг жойлашиши ва уларнинг сони тасвирланган жадвал булиб, бу жадвални замонавий мессенжерлар оркали укувчиларга етказиб бериш уларга кушимча маьлумот булиши мумкин.

Дарс мавзулари инсон организми хдкида булганлиги сабабли, мавзу харита шаклида тушунтирилгандан сунг, хар бир укувчи узларида мавжуд булган материалдан пластилин, рангли когоз, листдан фойдаланиб суякларни ясаш топширилади, бу маьлум даражада амалий дарс х,ам булади. Бу эса укувчини эсда саклаб колиш кобилиятини мукаммаллаштиради.

"Raqamli didaktika va madaniyat: zamonaviy tendensiyalar, yondashuvlar, yechimlar"

Respublika ilmiy-amaliy anjumani 2024-yil 17-aprel

OgaM CKe^eTu

Bom cyaru 23 TaHa cKe.nera-58 Ky.n cyaK.napu-64 OeK cyaK.napu-64

Mua »3 YMypTKa KyKpaK E^Ka ^y^HuHr OeK OeKHuHr

KyTucu cyaK^apu- noroHac Ka^acu KaMapu эpкнн KaMap эpкнн

cyaK^a 15Ta u cyaK^apu- cyaKnap cyaKnapu u-1 Ta cyaK^apu

pu 1-8 cyaK^ap 25Ta u-4 Ta -60 Ta -60 Ta

Ta u-33 Ta 12Ta KoBypra

nemoH ro^opu ByMuH- ^aBypra- KypaK- He^Ka- HaHo;- Coh

a-lTa ^ar-2Ta 7Ta 24Ta l^y^T l^y^T lTa cyaru-l^y^T

Tena- EHo;-2Ta KyKpaK- KyKpaK YMPOB- BunaK- Bo.ngup-

2Ta l2Ta ;a$acu-l2Ta l^y^T

HaKKa- BypyH-2Ta Be.n-5Ta Tym-lTa Ka$T Tu33a

2Ta (3-Ta gacTa, tana, KU^UHCUM oH) ycTu- KonKoru-l^y^T

Энca- Ky3em-2Ta ^yMra3a Ka^T ToBoH -

lTa -5Ta cyaKnapu

AcocuM nacTKu ^yM-4- BapMoK Oe;

-lTa 6ypyH naHoru-2Ta 5Ta cyaKnapu -l4 ^y^T Ka^Tu-

Fa^Bup TaHraaM- BapMo;

cumoh- 2Ta cyaK^apu

1 Ta

nacTKu

^ar-lTa

^uMor-lTa

Tun octu-

l Ta

4.myctax,am^am: "CABOn-^ABOB" METO^H . ^Hru MaB3ygaH x,ap 6up yKyBHura caBon 6epH^H6, MaB3yHu ;aM gapa:®aga y3^amTHpraH^HrHHH aHuK-naHagu. CaBon-^aBo6 acHocuga aHru MaB3yHu ;aM gapa:®aga y3^amTHpraH^HrHHH, KaMcu kucmuhu MoraBaTcua (yTraH gapcHH TaKpop^am) KepaKnuruHu y^HTyBHH y3H ynyH 6H^H6 o^agu. YKyBHu.napgaH o^raH ^aBo6ura ;apa6 Kynpo; uH^opMaTcua 6epa o^aguraH MeToggaH ^oMganaHagu.

5.^yhhh kiicm: 5-MHHyT 6ax,o-naMgu. YMra Ba3u$a x,ap 6up y^yBHHHH Kynura o^guHgaH HH^apu6 o^uHraH мaвзy.пamтнpн.пгaн TecraapgaH yKuTyBHu 6e.nru.na6 6epagu. AMHaH MaB3yra ouguHu, y^yBHu^ap MycraKun enu6 Ke.nagu.nap.

REFERENCES

"Raqamli сИсЬакНка va madaniyat: zamonaviy tendensiyalar, yondashuvlar, уесЫткг"

RespuЬ1ika i1шiy-aшa1iy ащишаш 2024-уП 17-арге1

1. Букатов В.М., Ершова А.П. Нескучные уроки. Обстоятельное изложение игровых технологий обучения школьников / Пособие для учителей физики, математики, географии, биологии. - Петрозаводск: ПГПИ, 2008. - 18В с.

2. Букатов В.М. Педагогические таинства дидиктических игр / 2-е изд., испр. и доп. -Москва: Центр инноваций и развития, 2003. — 152 с.

3. Панина Т. С., Вавилова Л.Н. Современные способы активизации обучения / Учебное пособие. Под ред. Т.С.Паниной. - 4-е изд., стер. - Москва: Издательский центр "Академия", 2008. - 176 с.

4. Панфилова А.П. Инновационные педагогические технологии. Активное обучение / Учебное пособие. - Москва: Издательский центр "Академия", 2009. -1 9 2 с.

5. Психолого-педагогическое сопровождение реализации инновационных образовательных программ / Под ред. Ю.П.Зинченко, И.А.Володарской. - Москва: Изд-во МГУ, 2007. - 120 с.

6. Ситуационный анализ или анатомия Кейс-метода / Под ред. Ю.П.Сурмина. - Киев: Центр инноваций и развития, 2002. - 286 с.

7. Современные образовательные технологии / Учебное пособие. Под ред. Н.В.Бордовской. - 2-е изд., стер. - Москва: КНОРУС, 2011. - 432 с.

8. Ступина С.Б. Технологии интерактивного обучения в высшей школе / Учебно-метод. пособие. - Саратов: Издательский центр "Наука", 2009. - 52 с.

9. Толипов У Д ., Усмонбоева М. Педагогик технология асослари // "Мактаб ва хаёт" журналига илова. - Тошкент: УзПФИТИ, 2003. - 32 б.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

10. Толипов У., Усмонбоева М. Педагогик технологияларнинг татбикий асослари. -Тошкент: Фан, 2006. - 260 б.

11. Толипов У .К,-, Усмонбоева М. Педагогик технология: назария ва амалиёт. - Тошкент: "Фан", 2005. - 205 б.

12. Толипова Ж.О., Гофуров А.Т. Биология таълими технологиялари. - Т.: «Укитувчи», 2002.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.