Научная статья на тему 'ЎЗБEКИСТОН РEСПУБЛИКАСИДА ҲАРБИЙ ХИЗМАТ ТУШУНЧАСИ ВА ЮРИДИК ТАБИАТИ'

ЎЗБEКИСТОН РEСПУБЛИКАСИДА ҲАРБИЙ ХИЗМАТ ТУШУНЧАСИ ВА ЮРИДИК ТАБИАТИ Текст научной статьи по специальности «История и археология»

CC BY
534
40
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
қОНУН / БУРЧ / МАЖБУРИЯТ / ҲАРБИЙ ХИЗМАТ / АРМИЯ / МУқОБИЛ ХИЗМАТ / НИЗОМ / МУДДАТЛИ ҲАРБИЙ ХИЗМАТ / СТРАТЕГИЯ / қУРОЛ-АСЛАҲА / МУДОФАА САЛОҲИЯТИ

Аннотация научной статьи по истории и археологии, автор научной работы — Исоқов З.Ғ.

Ушбу мақолада Ўзбекистон Республикасида ҳарбий хизмат тушунчаси ва унинг турлари, таснифланиши ва юридик табиати ёритилган бўлиб, бурч ва мажбурият тушунчалари, Ватан ҳимояси ҳар бир фуқаронинг бурчи эканлиги, Ўзбекистон Республикасининг Қуролли Кучлари ривожланиш тарихи, ҳарбий соҳада мустақилликка эришилгандан кейинги қийинчиликлар тўғрисида ўринли мулоҳазалар юритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

CONCEPT AND LEGAL NATURE OF MILITARY SERVICE IN THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN

In this article, the concept of military service in the Republic of Uzbekistan and its types, classification and legal nature are highlighted, the concepts of duty and obligation, the duty of every citizen to protect the Motherland, the history of the development of the Armed Forces of the Republic of Uzbekistan, the difficulties in the military field after independence are discussed.

Текст научной работы на тему «ЎЗБEКИСТОН РEСПУБЛИКАСИДА ҲАРБИЙ ХИЗМАТ ТУШУНЧАСИ ВА ЮРИДИК ТАБИАТИ»

Исоцов 3.F.

Жамоат хавфсизлиги университети Магистратура тингловчиси

УЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА ХДРБИЙ ХИЗМАТ ТУШУНЧАСИ ВА ЮРИДИК ТАБИАТИ

Аннотация: Ушбу мацолада Узбекистон Республикасида уарбий хизмат тушунчаси ва унинг турлари, таснифланиши ва юридик табиати ёритилган булиб, бурч ва мажбурият тушунчалари, Ватан уимояси уар бир фуцаронинг бурчи эканлиги, Узбекистон Республикасининг Куролли Кучлари ривожланиш тарихи, уарбий соуада мустацилликка эришилгандан кейинги цийинчиликлар тузрисида уринли мулоуазалар юритилган.

Калит сузлар: Конун, бурч, мажбурият, уарбий хизмат, армия, муцобил хизмат, Низом, муддатли уарбий хизмат, стратегия, цурол-аслауа, мудофаа салоуияти.

Isakov Z. Gh. master

University of Public Security

CONCEPT AND LEGAL NATURE OF MILITARY SERVICE IN THE

REPUBLIC OF UZBEKISTAN

Annotation: In this article, the concept of military service in the Republic of Uzbekistan and its types, classification and legal nature are highlighted, the concepts of duty and obligation, the duty of every citizen to protect the Motherland, the history of the development of the Armed Forces of the Republic of Uzbekistan, the difficulties in the military field after independence are discussed.

Keywords: Law, duty, obligation, military service, army, alternative service, Regulation, military service, strategy, weapons, defense potential.

Бугунги кунда фуцароларимиз армиянинг уар томонлама ёрдами ва кумагини уаётнинг барча соуаларида амалда уис этмоцдалар. Айницса, мураккаб синов даври булган пандемия пайтида ва фавцулодда уолатлар оцибатларини бартараф этишда, биз учун уеч нарса билан улчаб, циёслаб булмайдиган бебауо бойлик - тинчлик ва осойишталикни асраш ва уимоя цилишда "Халц ва армия - бир тану бир жондир" деган тамойил асосидаги якдиллик янада яццол намоён булмоцда.

Шавкат Мирзиёев

Узбекистон Республикаси Президенти, Куролли Кучлар Олий Бош Кумондони

"Узбекистан Республикасини химоя килиш — Узбекистан Республикаси хар бир фукаросининг бурчидир. Фукаролар конунда белгиланган тартибда харбий ёки мукобил хизматни уташга мажбурдирлар"29

Ватан уимояси - муцаддас бурч!

Она Ватан! Нима учун Ватанни она сузи билан ёнма-ён ишлатамиз?

Чунки, Ватан хам онамиз сингари азиз, мехрибон ва кадрлидир. Инсон дунёга келмасидан аввал онанинг вужудида улFайса, дунёга келганидан кейин эса энди Она Ватанда униб усади. Кишининг туFилганда киндик кони тукилган ер унинг Ватани хисобланилади. Мана шу Ватанини асраб-ардоклаш, химоя килиш хар бир инсоннинг мукаддас бурчидир. Ахир доноларимиз бекорга айтишмаганку:

ТуFилган ердан кунгил узилмас,

Юрт куриганнинг юрти бузилмас.

Юртда ватанни севадиган, ардоклайдиган ва химоя киладиган мардлар бор экан шу юрт доимо юксалаверади, гуллайверади. Х,ар бир эл, хар бир миллат учун узининг туFилиб усган ватанидан ардоклирок маскан булмаса керак. Расулуллох (с.а.в.) Мадинаи мунавварага хижрат килиб кетаётганларида Маккаи мукаррама томонга юзланиб: «Агар кавмим мени Маккадан чикиб кетишга мажбур килмаганида, хечам уз ихтиёрим билан уни ташлаб кетмаган булар эдим»,- деган эканлар.

Демак, Она ватанини севиш, ундаги бор нарсаларни ардоклаш ва соFиниб яшашлик инсоният фитратида мавжуд булган нозик хис-туЙFудир. К,аерга бормасин киши уз ватанини барибир кумсайверади. Чунки, инсон дунё юзини кургач биринчи булиб ватанидаги хаводан нафас ола бошлайди, ватанидаги тупрокда илк кадамларини куйиб юришни урганади, дунёни танишни шу ватанни англашдан бошлайди. Илк киндик кони тукилган, дастлабки кадамларини куйган тупрокни химоя килишлик барчамизнинг Ватан олдидаги мукаддас инсонийлик бурчимиз хамдир.

Уз урнида "Бурч" узи нима? - деган савол туFилади. "Бурч" сузи турли давлатларда турлича таъриф берилган.

Бурч - кишининг бирор шахс, оила, жамоа, эл-юрт, Ватан олдидаги мажбуриятини англатувчи ахлокий тушунча. Бурчда объектив муносабатлар ифодаланади. Яъни, у жамиятнинг ижтимоий-иктисодий ва ахлокий негизлари билан белгиланади. Бурчнинг узига хос хусусиятлари мавжуд булиб, у инсоннинг ички кечинмалари, ташкаридан туриб назорат килинмайдиган мураккаб рухий холатини ифодалайди. Бурч иймон-эътикод, онглилик, халоллик, виждон каби тушунчалар билан чамбарчарс боFлик.

Инсоннинг мажбуриятлари хакида француз маърифатпарвари Жан Жак Руссо узининг "Ижтимоий шартнома" асарида куйидагича изох

29 Узбекистон Республикаси Конституциясининг 52-моддаси.

беради, "Фукаролик эркинлиги, фукаролик мажбуриятларини чегириб ташлагандан сунг индивидда коладиган хукуклардан иборат булади. Бу мажбуриятлар факат конун билан юклатилиши мумкин. К,онун эса ижтимоий шартномага биноан хамма фукаролар учун баравар булган"30.

Юкоридаги фикрлардан келиб чикиб, бурч - кайсидир маънода мажбурият хам эканлигини хулоса килишимиз мумкин. Шунингдек, Узбекистон Республикаси Конституциясининг ХИ боби айнан фукароларнинг бурчлари туFрисида булиб, шу бобнинг 52-моддасида эса Узбекистон Республикасини химоя килиш хар бир фукаронинг бурчи эканлиги айтилиб, конунда белгиланган тартибда улар харбий ёки мукобил хизматни уташга мажбур эканликлари белгилаб куйилмокда. Фукароларнинг бурчлари тушунчаси туFрисида куйидагича фикрларни келтириш мумкин:

Инсон хукуклари Умумжахон Декларациясининг 29-моддасида айтилишича, "хар бир инсон жамият олдида бурчлидир, факат шу холатдагина унинг шахси эркин ва тулик камол топиши мумкин. Х,ар бир инсон уз хукуки ва эркинликларидан демократик жамиятда етарли даражада булишини хамда хурмат килинишини таъминлаш, факат ахлок, жамоат тартиби, умумий фаровонликнинг одилона талабларини кондириш максадида конунда белгиланган чеклашларга риоя этиши керак"31.

Узбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёевнинг Узбекистон Республикаси Конституцияси кабул килинганлигининг 27 йиллиги муносабати билан сузлаган маърузасида таъкидлаганидек, "Халкимизда "К,арс икки кулдан чикади", деган макол бор. Агар уйлаб карасак, бу макол Конституцямиз нормаларига хам тула мос келади. Яъни, Асосий конунимизда фукароларнинг хукук ва эркинликлари билан бирга, уларнинг бурч ва мажбуриятлари хам аник белгилаб куйилган". Маълумки, хукук хукук шахсга табиат, жамият, давлат томонидан бериладиган уз харакатининг тури ва меъёрини танлаб олиш имконияти булса, бурч жамият ва давлат томонидан белгиланган ва хукукий нормаларда уз аксини топган талабларни бажариш заруриятидир. Бурч асосан коидалардан, ахлокий нормалардан келиб чикади, мажбурият эса аксарият холларда шартнома ва битимлардан келиб чикади; бурч шахс туFилгандан то умрининг охирига кадар давом этади, мажбурият эса шартноманинг амал килиш давригача булади.

Шундай килиб, фукароларнинг мажбуриятлари жамият, давлат ва барча фукароларнинг уз манфаатлари йулида амалга оширилади. Х,ар бир фукаро уз мажбуриятларини виждонан уташ оркали бошка инсонларнинг,

30 Инсон хукуки. Дарслик. М.Х.Рустамбаев ва бошк. Тошкент "Юридик адабиётлар публиш" 2022. 426 бет

31 Узбекистон Республикаси ва инсон хукуклари буйича халкаро шартномалар // Масъул мухаррир А.Х.Саидов. - Т: Адолат, 2002, 48-54-бетлар.

фукароларнинг хукук ва эркинликлари амалга ошишига кумаклашаётганлигини англаб етиши лозим32.

Хулоса килиб айтганда, хар бир инсон уз фукаролик бурчини онгли равишда англаши ва мана шу бурч унинг фукаролик мажбуриятларини келтириб чикаришини билиши лозим. Мана шу бурч ва мажбуриятларга содик колиш, уларни келажак авлодга етказиш, ёшлар онгига "узгармас" даражада уз вактида сингдириш бурч, мажбуриятларни англаш билан ажралмас бир бутунлик десак муболаFа булмайди.

Шундай экан, ота-она улуF зот эканлиги, уларни хурмат килиш, ардоклаш каби тушунчалар каторида Ватан олдидаги бурч ва мажбурият тушунчалари инсон онгига болалигидан оилада сингдирилиши лозим. Ана шунда биз хакикий ватанпарварлик рухида тарбияланган, хеч кандай FOя ва мафкура унинг Ватанга булган мехрини йук кила олмайдиган, содиклик рухиятини, маънавиятини синдира олмайдиган тафаккурга эга, маънавий етук хакикий мард уFлонларни, Амир Темурларни, Жалолиддин Мангубердиларни куришимиз мумкин. Куролли Кучларимизда шу каби уFлонлар бор экан, Давлат суверенитетига хеч кандай ташки тахдид ва тажовузлар хавф солмаслигига Узбекистон халкида ишонч булади десак, айни хакикат булади.

Якин утмишга назар солсак, Узбекистон Республикаси мустакиликка эришган йилларда куплаб армия офицерлари Узбекистон худудини ташлаб кетишди. Натижада харбий кадрлар етишмовчилиги юзага келди. Шу сабабли мустакилликнинг дастлабки йилларида Узбекистон Бош штаби биринчи навбатда армия учун зобитлар таёрлаш тизимини яратишига туFри келган.

Мутахассислар харбий билимнинг асосий кисмини яратишди. Унинг асосига бир неча асосий тамойиллар куйилган эди. Улардан бири - собик Иттифок меъросини тубдан йук килмасдан балки аксинча уни янги тизимга секин-секин мослаштириб, боскичма-боскич олFа юриш эди.

Истиклол даврида Узбекистон армияси жуда мураккаб ва шарафли йулни босиб утган. Ёш давлатимизнинг ута OFир шаклланиш йилларида айнан Куролли Кучларимиз мамлакатимиз мустакиллиги, халкимизнинг тинч хаёти ва фаровонлигини таъминлаш, демократик ислохотларни муваффакиятли амалга оширишнинг ишончли кафолати булиб хизмат килган.

Мустакилликка эришганимздан сунг тарихан киска даврда Узбекистон Республикаси суверенитети ва худудий яхлитлигини, сархадларимиз дахлсизлигини ишончли химоя килишга кодир булган, тезкор ва ихчам миллий армияни ташкил этишга узимизнинг амалга оширган туб ислохотларимиз сабабли эришдик.

32 Инсон хукуки. Дарслик. М.Х.Рустамбаев ва бошк. Тошкент "Юридик адабиётлар публиш" 2022. 424-439 бетлар

Хозирги кунда Узбекистон армиясини узига хос хизмат турларига эга булган, замонавий ук-отар куроллар, харбий техника ва махсус воситалар билан таъминланган профессионал армия каторида хисобланиб, Марказий Осиё давлатлари уртасида биринчи, МДХ, давлатлари уртасида эса учинчи, дунё давлатлари уртасида эса 53 уринда.

Узбекистон Республикаси мустакилликка эришганидан сунг Куролли Кучларимизни тубдан ислох этиш буйича тизимда бир канча чора-тадбирлар амалга оширилди. Жумладан, Куролли Кучлар тизимларида харбий хизматни уташ тартибини белгиловчи 2002 йил 12 декабрда кабул килинган "Умумий харбий мажбурият ва харбий хизмат туFрисида"ги Узбекистон Республикаси Конуни яккол мисол була олади.

Умумий харбий мажбурият Узбекистон Республикасининг " Умумий харбий мажбурият ва харбий хизмат тртрисида"ги 2002-йил 12-декабрдаги 436-11-сон Конуни ва Узбекистон Республикаси Конституциясига асосланади.

Шунингдек, ушбу Конун I. Умумий коидалар (1-11-моддалар),

II. Фукароларни харбий хизматга тайёрлаш (12-17-моддалар),

III. Фукароларни чакирув участкаларида кайд этиш, харбий хизматга чакирилиш ва кириш (18-25-моддалар), IV. Хдрбий хизматни уташ (26-29-моддалар), V. Резервдаги хизмат (30-36-моддалар), VI. Мукобил хизмат (37-41-моддалар), VII. Х,арбий руйхат (42-45-моддалар), VIII. Сафарбарлик буйича чакирилиш туFрисида ва харбий хизматдан бушатиш (46-48-моддалар), VIII1. Х,арбий хизматчиларнинг, олий харбий таълим муассасалари курсантларининг (тингловчиларининг), харбий йотинларга чакирилган харбий хизматга мажбурларнинг ва сафарбарлик чакируви резервидаги хизматни утаётган шахсларнинг моддий жавобгарлиги (481-485-моддалар), IX. Якунловчи коидалар (49-51-моддалар)дан ташкил топган.

Умумий харбий мажбурият - бу фукароларнинг Узбекистон Республикасини химоя килишга мажбурий харбий тайёргарлигидан иборат булиб, Узбекистон Республикаси Куролли Кучлари сафини тулдиришни ва уларнинг резервини тайёролашни таъминлаш максадида жорий этилади.

Х,арбий хизмат - Узбекистон Республикаси фукароларининг Куролли Кучлар сафида умумий харбий мажбуриятни бажариш борасидаги давлат хизматининг алохида туридир.

Х,арбий хизматни куйидаги турлари мавжуд:

- Муддатли харбий хизмат;

- Сафарбарлик чакируви резервидаги харбий хизмат;

- Контракт буйича харбий хизмат;

- Узбекистон Республикаси Куролли Кучлари сафида харбий хизматни утаган резервчилар хизмати.

Тинчлик даврида оддий аскарлар ва сержантлар таркиби лавозимларида муддатли харбий хизматга, шунингдек сафарбарлик

чакируви резервидаги хизматга ун саккиз ёшдан йигирма етти ёшгача булган, саломатлигига кура Куролли Кучлар сафида харбий хизматни уташга ярокли эркак фукаролар чакириладилар.

Узбекистон Республикасининг "Умумий харбий мажбурият ва уарбий хизмат тyFрисида"ги 2002-йил 12-декабрдаги Конунининг 4-моддасига биноан саломатлигига кура харбий хизматни уташга ярокли, ёши ун саккиздан йигирма етти ёшгача булган эркаклар муддатли ёки сафарбарлик чакируви резервидаги хизматга чакириладилар.

Шунингдек, мазкур Конуннинг 22-моддасида муддатли харбий хизматга хамда сафарбарлик чакируви резервидаги хизматга чакирилишдан озод этиш тартиби белгиланган.

Унга кура, тинчлик даврида муддатли харбий хизматга хамда сафарбарлик чакируви резервидаги хизматга чакирилишдан куйидагилар озод этиладилар:

1. саломатлигига кура харбий хизматга яроксизх деб топилган чакирилувчилар;

2. якин кариндошларидан бири (ака-укаси, опа-синглиси) харбий хизматни уташ вактида халок булган ёки вафот этган чакирилувчилар;

3. руйхатдан утган диний ташкилотлардан бирида диний рутба эгаси булган чакирилувчилар.

Ушуб модданинг 2-бандида курсатилган шахслар уз розиликлари билан харбий хизматга чакирилишлари мумкин.

Жиноий жавобгарликка тортилган, шунингдек судланганлик холати тугалланмаган ёки судланганлиги олиб ташланмаган фукаролар харбий хизматга чакирилмайдилар.

Узбекистон Республикасининг "Умумий харбий мажбурият ва харбий хизмат тyFрисида"ги Конунда харбий хизмат турлари куйидагича таърифланган:

Муддатли харбий хизмат - чакирилиш ёшидаги фукароларнинг оддий аскарлар ва сержантлар таркиби лавозимларида, шунингдек мукаддам харбий хизматни утамаган офицерларнинг конун хужжатларида белгиланган муддат мобайнида Куролли Кучлар сафидаги мажбурий хизматидир.

Муддатли харбий хизмат муддати календарь хисобида 12 ой этиб белгиланади.

Х,арбий хизматга ярокли, шу жумладан чекловлар билан ярокли булган хамда чакирилиш муддатини кечиктириш ва чакирилишдан озод этилиш хукукига эга булмаган, бирок Куролли Кучлар сафига навбатдаги муддатга чакирилмаган шахслар сафарбарлик чакируви резерви сафига олинадилар.

Сафарбарлик чакируви резервидаги хизмат худудий принцип асосида ойлик йотинлар тарзида ташкил этилади хамда чакирилувчилар

томонидан Узбекистон Республикаси Мудофаа вазирлигининг махсус XисобвараFига пул бадаллари киритилишини назарда тутади.

Сафарбарлик чакируви резервидаги хизмат сафига шахслар 27 ёшга тулгунга кадар олинадилар ва хар йилги харбий йотинларга жалб этилишлари мумкин, фавкулодда вазиятлар ёки Узбекистон Республикасига карши харбий тажовуз руй берган такдирда эса хакикий харбий хизматга чакириладилар.

Сафарбарлик чакируви резервидаги хизматни утаган фукаролар 27 ёшга тулганларидан кейин Куролли Кучлар резерви таркибига утказиладилар.

Контракт буйича харбий хизмат Куролли Кучлар сафидаги хакикий харбий хизматга ихтиёрийлик асосида, харбий хизмат назарда тутилган вазирликлар, давлат кумиталари ва идоралар оркали давлат билан тузиладиган контрактга биноан кирган фукаролар бажарадиган харбий хизмат туридир.

Х,арбий хизматни касб тарикасида танлаган фукаролар контракт буйича харбий хизматни оддий аскарлар, сержантлар ва офицерлар таркиби лавозимларида утайдилар.

Х,арбий хизматни уташ муддатлари ва асосий шартлари контрактда белгиланади. Бунда хакикий харбий хизматга контракт буйича кираётган шахслар билан дастлабки контракт 5 йилга тузилади; контракт буйича харбий хизматчилар (резервдаги харбий хизматга мажбурлар) билан янги контракт 5 йилга ёки агар харбий хизматда булиш ёшининг чегарасига етишига 5 йилдан кам колган булса, камрок муддатга тузилади.

Олий харбий таълим муассасаларининг курсантлари билан укиш даври учун келгусида уларнинг офицерлар таркиби лавозимларида харбий хизматни камида 5 йил мажбурий уташи шарти билан контрактлар тузилади.

Х,арбий хизматнинг контрактда назарда тутилган муддати тугаганидан кейин тарафларнинг келишуви билан бу муддат янги контракт тузиш оркали узайтирилиши мумкин. Контракт буйича харбий хизматни уташ тартиби ва муддатлари Узбекистон Республикаси фукароларининг харбий хизматни уташ тартиби туFрисидаги низом билан белгиланади.

Мукобил хизмат фукароларнинг умумий харбий мажбуриятни бажаришининг чакирув буйича харбий хизмат урнига иктисодиёт, ижтимоий соханинг турли тармокларида кам малака талаб этиладиган (ёрдамчи) ишларни, шунингдек фалокатлар, халокатлар, табиий офатлар ва бошка фавкулодда вазиятлар окибатларини бартараф этиш ишларини бажариш билан боFлик булган алохида туридир.

18 ёшдан 27 ёшгача булган, харбий руйхатда турувчи ва хизматга чакирилиши лозим булган фукаролар, агар улар диний таълимоти курол-яроFдан фойдаланиш ва Куролли Кучларда хизмат килишга йул

куймайдиган, руйхатга олинган диний ташкилотлар хисобида турсалар, мукобил хизмат хукукига эга.

Мукобил хизматнинг муддати 24 ойни, олий маълумотли фукаролар учун эса 18 ойни ташкил этади.

Х,акикий харбий хизматда булишнинг бошланиши:

муддатли харбий хизматга чакирилган чакирилувчилар хамда захирадаги офицерлар учун — харбий кисмга жунаш максадида мудофаа ишлари органида хозир булган кун;

контракт буйича харбий хизматга кирган шахслар учун — харбий хизматни уташ туFрисидаги контракт кучга кирган кун;

олий харбий таълим муассасаларига, шунингдек вазирликлар, давлат кумиталари ва идораларнинг укиш харбий хизматга тенглаштириладиган таълим муассасаларига укишга кирган чакирилувчилар, харбий хизматга мажбурлар учун — тегишли таълим муассасасига укишга кабул килинган кун;

Узбекистон Республикаси Президенти томонидан харбий лавозимга тайинланган шахслар учун — тегишли фармон, карор ёки фармойиш имзоланган кун хисобланади.

Х,арбий хизматдан резервга бушатилиши ёки истеъфога чикарилиши муносабати билан харбий кисм командирининг буйруFига биноан шахсий таркиб руйхатидан чикарилган кун харбий хизматчи учун харбий хизматда булишнинг тугаши хисобланади.

Куйидаги холларда харбий хизматчи шахсий таркиб руйхатидан чикарилмайди :

1. Стационар даволанишда булса;

2. Хрмиладорлик ва туFиш таътилида (харбий хизматчи аёллар) ёки болани парваришлаш таътилида булса;

3. Асирда булса, гаровда ушлаб турилган булса;

4. Бедарак йуколган булса - конунда белгиланган тартибда бедарак йуколган деб топилгунига ёки вафот этган деб эълон килингунига кадар;

5. Узбекистон Республикаси фукароларининг харбий хизматни уташ тартиби туFрисидаги низомда белгиланган бошка холларда.

Шунингдек, Узбекистон Республикаси Конституцияси ва Узбекистон Республикасининг "Умумий харбий мажбурият ва харбий хизмат тyFрисида"ги Конунига асосланган холда Узбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 12 сентябрдаги ПК-4447-сон Карори билан тасдикланган "Узбекистон Республикаси фукароларининг харбий хизматни уташ тартиби туFрисида"ги Низом талабларига мувофик Узбекистон Республикаси Куролли Кучларини Ватанига содик, харбий хизматга хар томонлама тайёр булган фукаролар билан бутлаш, улар томонидан харбий хизматни уташ тартиби ва шароитларини, кушинларнинг давлатнинг хавфсизлиги ва худудий яхлитлигини химоя килишга доимий жанговар шайлигини таъминлаш, шунингдек, харбий

хизматчилар ва уларнинг оила аъзоларини ижтимоий химоя килиш тизимини янада такомиллаштириш масалалари тартибга солинган.

Шуни таъкидлаш жоизки, сунгги йилларда харбий хизматни уташ тартибини такомиллаштириш, замонавий курол-яроF ва харбий техникалар билан таъминлаш, харбий хизматчиларнинг жанговар салохиятларини кучайтириш, харбий хизматчиларни ва уларнинг оила аъзоларини ижтимоий куллаб кувватлаш, харбий хизмат уташ шароитларини янада яхшилаш каби сохаларда кенг куламли ишлар амалга оширилмокда.

Жумладан, Узбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 28 январь кунидаги 60-сон Фармонидаги "Хдракатлар стратегиясидан -Тарракиёт стратегияси сари" тамойилига асосан ишлаб чикилган еттита устувор йуналишнинг еттинчиси айнан мамлакат хавфсизлиги ва мудофаа салохиятини кучайтириш туFрисида булиб, ундан ташкари мазкур фармон билан тасдикланган 2022 — 2026 йилларга мулжалланган янги Узбекистоннинг тараккиёт Стратегиясида Давлатнинг мудофаа кобилиятини янада мустахкамлаш, Куролли Кучларнинг жанговар шайлигини, унинг имкониятлари ва кобилиятини кучайтириш, харбий хизматчилар, уларнинг оила аъзоларининг ижтимоий химоясини хар томонлама кучайтириш максад этиб белгилаб олинган.

Юкоридагилардан келиб чикиб, хулоса урнида шуни таъкидлаш жоизки, Узбекистон Республикаси Президенти олиб бораётган окилона сиёсатларига мувофик Янги Узбекистоннинг тараккий этишида максад этиб белгилаб олинган марраларга эришишда Куролли Кучлар харбий хизматчилари бир тан-у бир жон булиб харакат килмоклари, ёшларни харбий-ватанпарварлик рухида тарбиялашда фаол иштирок этишлари, Куролли Кучларнинг барча давлат идоралари, муассаса ва корхоналар учун етук кадрлар тайёрлайдиган мактабига айлантиришни таъминлаш, Кушинларда мавжуд замонавий курол-аслаха, харбий ва махсус техникалардан мохирона фойдалана олиш, уларни хар кандай шароитда куллай билиш ва бошка шу каби тадбирларни сифат жихатидан юкори савияда бажаришлари ва доимий жанговар шай холатда булишни таъминлашлари пировард максад булмоFи лозим.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. Узбекистон Республикаси Конституцияси

2. Узбекистон Республикасининг "Умумий харбий мажбурият ва харбий хизмат туFрисида"ги Конуни

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

3. Р.С.Артиков "Х,арбий конунчилик асослари" укув кулланма.

4. Узбекистон Республикаси ва инсон хукуклари буйича халкаро шартномалар // Масъул мухаррир А.Х.Саидов. - Т: Адолат.

5. Инсон хукуки. Дарслик. М.Х.Рустамбаев ва бошк. Тошкент "Юридик адабиётлар публиш" 2022.

6. https://uz.m.wikipedia.org internet sayti

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.