Научная статья на тему 'ҒЎЗАНИНГ С-01 НАВИ ҲОСИЛДОРЛИГИНИ АЙРИМ ЭКОЛОГИК ОМИЛЛАРГА БОҒЛИҚЛИГИ'

ҒЎЗАНИНГ С-01 НАВИ ҲОСИЛДОРЛИГИНИ АЙРИМ ЭКОЛОГИК ОМИЛЛАРГА БОҒЛИҚЛИГИ Текст научной статьи по специальности «Сельскохозяйственные науки»

CC BY
49
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Озиқланиш майдонининг таъсири / турғунлик зичлиги / ғўза навининг маҳсулдорлиги / атроф-муҳит омиллари / Influences of feeding area / standing density / cotton variety productivity / environmental factors.

Аннотация научной статьи по Сельскохозяйственные науки, автор научной работы — Аҳмедова, Дилфуза Маҳаммадовна

Ушбу мақолада Фарғона вилоятининг оч қўнғир тупроқларида C-01 истиқболли ғўза навларининг ҳосилдорлигига боқиш майдонининг таъсири ва навнинг экологик шароитига мослашуви ўрганилади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE DEPENDENCE OF S-01 VARIETY OF COTTON ON SOME ECOLOGICAL FACTORS

This articlе examines the impact of the feeding area on the yield of C-01 promising cotton varieties on the light-brown soils of Fergana region and their adaptation to the environmental conditions of the variety.

Текст научной работы на тему «ҒЎЗАНИНГ С-01 НАВИ ҲОСИЛДОРЛИГИНИ АЙРИМ ЭКОЛОГИК ОМИЛЛАРГА БОҒЛИҚЛИГИ»

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 10/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

ГУЗАНИНГ С-01 НАВИ ХОСИЛДОРЛИГИНИ АЙРИМ ЭКОЛОГИК

ОМИЛЛАРГА БОГЛЩЛИГИ

Дилфуза А^медова Ма^аммадовна

ФарFOна давлат университети, «Экология» кафедраси доценти, биология фанлари номзоди ahmedova1965@gmail.com

АННОТАЦИЯ

Ушбу мацолада Фарзона вилоятининг оч цунгир тупроцларида C-01 истицболли гуза навларининг уосилдорлигига боциш майдонининг таъсири ва навнинг экологик шароитига мослашуви урганилади.

Калит сузлар: Озицланиш майдонининг таъсири, тургунлик зичлиги, гуза навининг маусулдорлиги, атроф-мууит омиллари

This article examines the impact of the feeding area on the yield of C-01 promising cotton varieties on the light-brown soils of Fergana region and their adaptation to the environmental conditions of the variety.

Keywords: Influences of feeding area, standing density, cotton variety productivity, environmental factors.

Аграр тармокни ривожлантиришнинг истицболли дастурида кишлок хужалиги экинлари навларини вилоятлар ва туманларнинг табиий иклим шароитларини хисобга олган холда жойлаштириш, махсулот сифати ва экинлар хосилдорлигини оширишга алохида эътибор каратиш зарурлиги курсатиб утилган. Бунинг учун юкори хосилли, касаллик ва зараркунандаларга чидамли, янги ва истикболли, экологик тоза, махсулот сифати бозор талабларига жавоб берадиган навларни яратиш долзарбдир.

Пахтачиликни ривожлантиришда замонавий энергия тежовчи технологияларни куллаш юкори сифатли, серхосил Fуза навларини экиш билан бирга барча агротехник тадбирларни уз вактида сифатли амалга ошириш хамда турли экологик омиллар таъсирига боFликдир.

Маълумки, Fуза парваришининг агротехникаси хар бир минтаканинг узига хос булган тупрок иклим шароитларида синалиб, ишлаб чикаришга жорий килинмокда. Чунки бир минтакадаги Fуза навлари бошка минтака схароитларида турлича усиб ривожланади, хосилдорлиги ва тола сифати хам

ABSTRACT

КИРИШ

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 21 ISSUE 10/2

educational, natural and social sciences -------- JtV ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022:5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

узгаради. Экинларни устириш ва хосилдорликни оширишда сув, озика ва кучат сонининг турли даражада булиши мухим омиллардан саналади.

АДАБИЁТЛАР ТАХЛИЛИ ВА МЕТОД

И. Буриев (2012) Fуза навларида пахта хосилдорлиги кучат калинлигига боFлик булиб, кучат калинлиги ортган сари усимликда кусаклар сони камайиб, кучат калинлиги юкори булганда умуман кусаксиз Fузалар учрашини кайд этган1.

Д.М. Ахмедова, Г. Махсудова (2020) кайд этишича, 60x15-1 схемада экилган Fузанинг пахта хосилдорлиги катор оралари ва жойлаштириш усули, ва унинг узгариши парвариш килиш шароитига боFлик булар экан. Шунингдек, ёруFлик ва тупрок намлиги етарли булиб, кулай шароит яратилганда Fузага кушимча озик сифатида бериладиган органик ва минерал уFитларнинг самарадорлигини оширади2.

Юкоридагиларни эътиборга олган холда тажрибалар ФарFOна вилоятининг оч тусли буз тупрок шароитида олиб борилди. Бунинг учун истикболли "С-01" Fуза нави турли (60x10-1, 60x12,5-1, 60x15-1, 60x20-1) схемада экилиб, навнинг экологик шароитга мослашиши ва экиш тартибини туFри танлаш максад килиб олинди.

«С-01» (Кармана) Fуза нави Пахта селекцияси, уруFчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадкикот институти олимлари: к/х.ф.д. профессор Х. Сайдалиев, к/х.ф.н. М. Холикова ва Навоий илмий-тажриба станцияси мутахассислари билан хамкорликда яратилган.

Тажрибада навлари буйича кучатнинг тулик униб чикиши,ёппасига гуллаш, пишиш даврининг бошланиши, касалликларга чидамлилиги, навларнинг ётиб колишга чидамлилиги, чанокдаги пахтанинг тукилишига чидамлилиги буйича фенологик кузатувлар олиб борилди. Униб чикиш хар бир булинманинг каторларидаги кучатлар тулик униб чиккандан кейин хисобга олинди.

МУХОКАМА

Тажрибада жараёнида утказилган фенологик кузатишлар навларнинг биологик, экологик хусусиятларини асослашга имкон берди. Бунинг учун ФарFOна вилоятининг оч тусли буз тупрок шароитида С-01 истикболли Fуза нави турли (60х10-1, 60х12,5-1, 60х15-1, 60х20-1) схемаларда экилиб, кучатнинг тулик униб чикиши, ёппасига гуллаш, пишиш даврининг бошланиши, касалликларга

1 Буриев И^уза навлари кучат калинлигининг пахта хосилдорлигига таъсири Узб.кишлок хужалиги ж. № 4, 2012, 25 б.

2 . Ахмедова Д., Махсудова Г. Экологик мухитнинг истикболли Fуза навларининг хосилдорлигига таъсири. Агро илм-Узбекистон кишлок ва сув хужалиги ж. 2020 (2) 18-19 б.

932

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 21 ISSUE 10/2

educational, natural and social sciences -------- JtV ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022:5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

чидамлилиги, навларнинг ётиб колишга чидамлилиги, чанокдаги пахтанинг навлар буйича тукилишига чидамлилиги урганилди. Униб чикиш хар бир булинманинг каторларидаги кучатларни тулик униб чиккандан кейин хисобга олинди. Ёппасига гуллаш - хар бир булинмадаги кучатларнинг 75% гуллаган кун хисобга олинди. Кузатиш булинмада 1-2 кучат гуллагандан сунг хар куни утказилди.

Пишиш даврининг бошланиши - хар бир булинма уртасидаги 2 катордаги кучатлар кузатилди. Кузатиш каторлардаги 50-60% кучатда 1 тадан кусак очилганда хисобга олинди. Кузатиш кун оралатиб утказилди.

Булинма катталиги ва озу^а майдони

1- жадвал

Булин ^атор- ^атор 1та Булинма Белги Булинман

мадаги даги орали усим- майдони м2 ланган инг

Т/р Экиш катор- усим- FM лик- уму Х,исо усимлик хисоб

вариантлари лар ликлар (см) нинг мий б сони даги

сони орали озука лана майдон

FM май- диган да

(см) дони белгилан

ган усим

лик сони

(та, дона)

1 60x10-1 4 10 60 0,06 60 50 160000 800

2 60x12,5-1 4 12,5 60 0,08 60 50 130000 650

3 60x15-1 4 15 60 0,1 60 50 100000 500

4 60x20-1 4 20 60 0,125 60 50 80000 400

Истикболли Fуза навининг хосилдорлигига озикланиш майдонининг таъсирини урганиш учун С-01 нави турлича 60x10-1, 60x12,5-1, 60x15-1, 60x20-1 схемада экилди.

НАТИЖАЛАР

2016 йилда утказилган тажрибада фенологик кузатиш натижаларига кура, 60x10-1 схемада экилганда, ёппасига шоналаш фазасининг бошланиши 19.06 куни, 60x12,5-1 сxемада экилганда 19.06 куни, 60x15-1 сxемада экилиб 100 000 кучат колдирилган 15.06 куни, 60x20-1 сxемада экилиб 80 000 кучат колдирилганда эса 13.06 куни кузатилган. Гуллаш фазасининг бошланиши 60x10-1 ва 60x12,5-1

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 10/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

cxeMaga 9.07 KyHu, 60x15-1 cxeMaga экн^ган Bapuamga 7.07 KyHu, 60x20-1 cxeMagaru Bapuamga 6.07 KyHH Ky3amng,H.

XpcunHuHr numum MyggaTu 60x10-1 cxeMaga 10.09 KyHH, 60x12,5-1 cxeMaga 8.09 KyHH, 60x15-1 cxeMagaru BapuaHTga 2.09 KyHura, 60x20-1 cxeMagaru Bapuamga эса 1.09 KyHHra TyFpu Keggu.

Fy3aHH yHHÖ nuKKaHgaH numumurana öynraH gaBp 60x10-1 cxeMaga 126 KyHHH, 60x12,5-1 cxeMaga 124 KyHHu, 60x15-1 cxeMaga экн^гaн Bapuamga 120 KyHHH, 60x20-1 cxeMagaru BapuaHTga 119 KyHHH TamKun этgн.

Ta^puöaga numum gaBpuHHHr öom^aHumu, x,ap öup öynuHMa ypTacugaru 2 Karopgaru Kynaraap Ky3amngu. Ky3aTum Karop-rapgaru 50-60 % KynaTga 1 TagaH KycaK onu^raHga xucoöra o^uHgu. Ky3aTum KyH opanaraö yTKa3u^gu. YcuM^uKnapHuHr ennacura yHuö nuKKaH KyHgaH öom^aö to numum gaBpu Som^aHumuHuHr ypTana caHacu öe^ruraHraH KyHrana öynraH MyggaT ycuM^uKnapHuHr эpтanнmap, ypTanumap Ba Kennumap^uruHu öe^ru^aHgu.

YTKasu^raH Ta^puöa HaTu^anapura Kypa, C-01 Fy3a HaBuHuHr 60x10-1 cxeMaga экн^гaн BapuaHTga I Ba III TaKpop^am^apga ^aMu 200 Ta KynargaH 18 Tacu atHu 9 % Kacan^aHraH. 60x12,5-1 cxeMagaru Bapuamga 22 Ta KynaT. ^tHu 11,% ycuM^uK Kyncro buht öu^aH Kacan^aHraH. 60x15-1 cxeMa BapuaHTuga ^aMu 200 Ta KynaTgaH 24 Tacu, atHu 12 %, 60x20-1 cxeMagaru Bapuamga эca ^aMu 200 Ta KynaTgaH 30 Ta ycuM^uK Kyncro atHu 15 % buot öu^aH Kacan^aHraH.

2017 Sugga yTKa3u^raH Ta^puöanapga экнm caHacu 24.04 öynuö, öapna Bapuaffraapga ennacura yHuö nuKamu 2.05 KyHuga xucoöra o^uHraH.

60x10-1 cxeMaga экн^гaн Bapuamga Fy3anapHuHr moHanam gaBpu 11.06 KyHu, 60x12,5-1 cxeMagaru Bapuamga 10.06 KyHu, 60x15-1 Ba 60x20-1 cxeManapugaru экн^гaн Bapuaffraapga 9.06 KyHu Ky3amngu. VcuM^uKnapHu ryrnamu 60x10-1 cxeMagaru Bapuamga 26.06 KyHura, 60x12,5-1 cxeMaga 24.06 KyHura, 60x15-1 cxeMaga экн^гaн BapuaHTga 23.06 KyHu, 60x20-1 cxeMaga эca 22.06 Kyura TyFpu Keggu. numum gaBpuHuHr öom^aHuuu, 60x10-1 Bapuamuga 29.08 KyHuga, 60x12,5-1, 60x15-1 Ba 60x20-1 Bapuaffraapuga 26.08 KyHuga Ky3aTu^gu. Yhuö nuKKaHgaH numryHrana öy^raH gaBp 60x10-1 Bapuamuga 118 KyH, 60x12,5-1 cxeMaga 117 KyH, 60x15-1 Ba 60x20-1 cxeMaga экн^гaн Bapuaffraapga 115 KyHgaH uöopaT öyngu.

2017 fiu^ga yTKa3u^raH Ta^puöanap Tax^u^ura Kypa, C-01 Fy3a HaBuHuHr 60x10-1 cxeMaga экн^гaн KynaT KanuH^uru reKTapura 160 000 Ta öynraH Bapuamga I Ba III TaKpop^am^apga xucoöraH o^uHraH 200 Ta ycuM^uKgaH 10 Tacu atHu 5 % Kacan^aHraH. 60x12,5-1 cxeMaga экн^гaн KynaT KanuH^uru reKTapura 130 000 Ta öynraH BapuaHTga 200 Ta KynargaH 16 Tacu atHu 8,%, 60x15-1 cxeMaga экн^гaн KynaT

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 10/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

KanHH^Hru reKTapura 100 000 Ta öynraH BapuaHTuga 200 Ta KynaTgaH 20 Tacu, a^hh 10 %, 60x20-1 cxeMaga KynaT KanHKnuru reKTapura 80 000 öy^raH BapuaHTga эсa 200 Ta HaMyHagaru ycHMHHKgaH 34 Tacu atHH 17% Kyncro bhot öhtoh Kacan^aHraH.

hcthköo^^h C-01 HaBH Typ^una O3HK^aHHm MafigoHuga acocuH KypcaTKHHrapu ypTana xocH.ngop.nHK, TO^aHHHr hhkhmh, TO^aHHHr yMyMHH MHKgopu, 1Ta KycaKgaru naxTa Ba3HH, yHuö HHKKaHgaH numryHrana öynraH gaBpu, bhot ÖH^aH KacamaHum gapa^acu ypraHHngu.

ohhö öopunraH Ta^puöa HaTH^anapu Tax-tfHn KH.nraHHMH3ga 60x10-1 cxeMagaru BapuaHTga ypTana xocH.ngop.nHK 35,9 ц/гa, ^yM^agaH 30.09 KyHurana 21 ц/гa, TO^a hhkhmh 35,8 %, TO^aHHHr yMyMHH xochhh 12,9 ц/гa, ycuM^HKHH yHuö HHKKaHgaH numryHrana öy^raH gaBpu 122 KyH, bhot öhtoh KacamaHum 7 % hh TamKHn этgн. 60x12,5-1 BapuaHTuga ypTana xocH.ngop.nHK 38 ^ra, ^yM^agaH 30.09 KyHurana 25,5 ^ra, TO.na hhkhmh 36,1 %, TO.naHHHr yMyMHH xochhh 13,7 ц/гa, yHuö HHKKaHgaH numryHrana öy.nraH gaBpu 121 KyH, bhot öu.naH Kacan^aHum 9,5 % , 60x15-1 BapuaHTuga ypTana xocu.ngop.nHK 45,8 ц/гa, ^yM^agaH 30.09 KyHurana 35,3 ц/гa, TO.na hhkhmh 36,7 %, TO^aHHHr yMyMHH xochhh 16,8 ц/гa, yHuö HHKKaHgaH numryHrana öynraH gaBpu 118 KyH, bhot öunaH Kacan^aHum 11 % , 60x20-1 cxeMagaru BapuaHTga ypTana xocu.ngop.nHK 42,5 ц/гa, ^yM^agaH 30.09 KyHurana 36,3 ц/гa, TO.na hhkhmh 36,8 %, raraHHHr yMyMHH xochhh 15,6 ^ra, yHuö HHKKaHgaH numryHrana öynraH gaBpu 117 KyH, bhot öunaH Kacan^aHum 16 % TamKHn этgн.

Ta^puöa HaTH^anapu myHH KypcaTaguKH, 1 ra epra 100 000 KynaT KO-ngupunraHga, xocu.ngop.nHK ypTana 45,8 ^ra hh TamKH.n этнö, 160 000 Ta Kynar KO.ngupraH BapuaHTgaH +9,9 ^ra, 130 000 KynaT KO.ngupraH BapuaHTgaH +7,8 ц/гa, 80 000 KynaT KO.ngupraH BapuaHTgaH эca +3,3 ^ra Kyn xocun O-nuHgu. 30 ceHT^öp KyHurana Tepuö o.nuHraH naxTa xochhhhh Tax-nunura Kypa, 100 000 KynaT KO-ngupunraHga ypTana xocu.ngop.nHK 35,3 ^ra TamKHn этнö, 160 000 KynaT KO-ngupunraH BapuaHTugaH +14,3 ^ra Kyn, 130 000 KynaT KO.ngupH.nraH BapuaHTgaH +9,8 ц/гa Kyn xocun Onumra эpнmнngн (2-^agBan) .

YTKa3H^raH Ta^puöanap HaTH^acu acocuga OapFOHa BHno^THHHHr oh Tyc.nu öy3 TynpOK^apuga hcthköo^^h C-01 Fy3a HaBHHH 60x15-1 cxeMaga экнö, 1 ra экнн MafigoHura 100 000 KynaT KO-ngupum öunaH roKopu xocun onumra эpнmнnagн.

XYtfOCA

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 10/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Экиш схемасининг асосий курсаткичларини вариантлар буйича

узгариши

2-жадвал

Т/р Экиш схемаси Тажриба йиллари Уртача хосилдорлик 30.09.кунигача хосил.ц/га 0s и м и if и ч а л о Т Толанинг умуми хосили % 1та кусакдаг пахта вазни гр. d д н а if и ча Т « и н у б г я Э as н и ун !>> с к Вилт била касалланиш

1 60x10-1 2016 35,2 21,5 35,0 12,3 4,3 126 9,0

2017 36,5 20,5 36,6 13,4 4,1 118 6,0

уртача 35,9 21 35,8 12,9 4,2 122 7,0

2 60x12,5-1 2016 37,8 28,5 35,4 13,4 4,7 124 11,0

2017 38,3 22,5 36,8 14,0 4,5 117 8,0

уртача 38,0 2,5 36,1 13,7 4,6 121 9,5

3 60x15-1 2016 44,5 37,5 35,7 15,9 5,2 120 12,0

2017 47,0 33,0 37,6 17,7 5,3 115 10,0

уртача 45,8 35,3 36,7 16,8 5,3 118 11,0

4 60x20-1 2016 42,6 37,1 35,8 15,2 5,6 119 15,0

2017 42,5 35,5 37,8 16,0 5,8 115 17,0

уртача 42,5 36,3 36,8 15,6 5,7 117 16,0

REFERENCES

1. Bo'riev I. G'o'za navlari ko'chat qalinligining paxta hosildorligiga ta'siri O'zb.qishloq xo'jaligi j. № 4, 2012, 25 b.

2. Ахмедова Д., Махсудова Г. Экологик мухитнинг истикболли Fy3a навларининг хосилдорлигига таъсири. Агро илм-Узбекистон кишлок ва сув хужалиги ж. 2020 (2) 18-19 б.

3. Синягин И.И. Площадь питания растений. М.Агропромиздат. 1975

4. Языков П.П.Густота стояния хлопчатника при квадратно-гнездовом посеве. Ташкент «Мехнат» 1968

5. Назаров М. Гузани озикланиши ва хосилдорлик. Тошкент "Мехнат" 1991

6. Ahmedova, D., & Akramov, A. (2021, July). USE OF MODERN TECHNOLOGIES IN THE EDUCATION SYSTEM. In Конференции.

7. Akhmedova, M., & Akhmedova, D. (2021). Clinical features and risk factors for the development of atopic bronchial asthma combined with allergic rhinosituitis in children. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 11(9), 1015-1020.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 10/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

8. Abarjon o'g'li, A. A. (2022). SHO 'RLANGAN ERLARDA DUKKAKLI DON EKINLARINI EKISHNING AFZALLIGI. INNOVATION IN THE MODERN EDUCATION SYSTEM, 2(18), 351-354.

9. Халматова, Ш., Усманова, Т., & Акрамов, А. (2022). ЭКОЛОГИЧЕСКИЕ ПОСЛЕДСТВИЯ ВОЗДЕЙСТВИЯ ЧЕЛОВЕКА НА РАСТИТЕЛЬНЫЙ И ЖИВОТНЫЙ МИР. THEORY AND ANALYTICAL ASPECTS OF RECENT RESEARCH, 1(5), 547-554.

10. Ahmedova, D. M., & Maksudova, G. M. (2020). THE ROLE OF MOISTURE AS AN ECOLOGICAL FACTOR IN GROWTH OF COTTON PLANTS. Theoretical & Applied Science, (8), 73-76.

11. Ahmedova, D. M., & Maksudova, G. M. (2020). МОРФОЛОГИЯ ПЫЛЬЦЫ НЕКОТОРЫХ ВИДОВ И ГИБРИДОВ ХЛОПЧАТНИКА. Theoretical & Applied Science, (5), 84-87.

12. Халматова, Ш., Усманова, Т., & Акрамов, А. (2022). ЭКОЛОГИЧЕСКИЕ ПОСЛЕДСТВИЯ ВОЗДЕЙСТВИЯ ЧЕЛОВЕКА НА РАСТИТЕЛЬНЫЙ И ЖИВОТНЫЙ МИР. THEORY AND ANALYTICAL ASPECTS OF RECENT RESEARCH, 7(5), 547-554.

13. Холикулов, М., & Ёкубов, Ж. (2022). ГУЛШИРАНИНГ КДЙТА-КДЙТА ОЛИНИШИНИ УНИНГ УМУМИЙ МЩДОРИНИ ОШИРИЛИШИГА ИЖОБИЙ ТАЪСИРИ. INNOVATIVE DEVELOPMENTS AND RESEARCH IN EDUCATION, 1(6), 81-86.

14. Abdullayeva, M., & Gaybullayeva, M. (2022). NO 'XATNI FOTOSINTEZ JADALLIGI VA MAXSULDORLIGIGA EKOLOGIK OMILLAR TA'SIRI. IJODKOR O'QITUVCHI, 2(22), 341-346.

15. Гайбуллаева, М. Ф., & Абдулазизова, Н. (2019). Роль развития экологического образования в Республике Узбекистан. Молодой ученый, (17), 64-66.

16. Turdaliyev, A., Asqarov, K., & Xodjibolayeva, N. (2019). Geoenergetic features of lanthanoids and radioactive elements in irrigated soils. Scientific journal of the Fergana State University, 2(4), 53-57.

17. Abarjon o'g'li, A. A., & Barchinoy, M. (2022). YER USTI VA OSTI SUVLARINI IFLOSLANTIRUVCHI ASOSIY MANBALAR. IJODKOR O'QITUVCHI, 2(20), 216219.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.