Научная статья на тему 'ҲУДУДЛАРДА ИҚТИСОДИЙ ЎСИШНИ ТАЪМИНЛАШ ВА АҲОЛИ ТУРМУШ СИФАТИНИ ЯХШИЛАШНИНГ ТАШКИЛИЙ-ИҚТИСОДИЙ РИВОЖЛАНИШ ХОЛАТИ'

ҲУДУДЛАРДА ИҚТИСОДИЙ ЎСИШНИ ТАЪМИНЛАШ ВА АҲОЛИ ТУРМУШ СИФАТИНИ ЯХШИЛАШНИНГ ТАШКИЛИЙ-ИҚТИСОДИЙ РИВОЖЛАНИШ ХОЛАТИ Текст научной статьи по специальности «Социальная и экономическая география»

CC BY
26
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ТАБИИЙ ЎСИШ / ИНФРАТУЗИЛМА / ТУРМУШ СИФАТИ / ДАРОМАД / КАМБАғАЛЛИКНИ қИСКАРТИРИШ / қОНУН ВА қАРОРЛАР / ХОРИЖ ТАЖРИБАСИ / БОШқАРИШ ОРГАНЛАРИ / ТАДБИРКОРЛИК / ИШБИЛАРМОНЛИК / СТАТИСТИКА / САМАРАДОРЛИК / ИқТИСОДИЙ ЎСИШ / ИСТЕЪМОЛ САВАТИ ТАБИИЙ РЕСУРСЛАР

Аннотация научной статьи по социальной и экономической географии, автор научной работы — Турдимуратов М.М.

Ҳудудларда иқтисодий ўсишни таъминлаш ва аҳоли турмуш сифатини яхшилашнинг ташкилий-иқтисодий ривожланиш ҳолати ҳар бир ҳудуднинг ўзига хос хусусиятларини, табиий ресурслар, демографик вазият, маъмурий-ҳудудий тузилиши ва салоҳиятига қараб иқтисодий ривожлантиришни талаб қилади. Ҳар бир ҳудуд аввало ўз имкониятлари жиҳатидан бир-биридан фарқланади, шунинг учун унинг кенг қамровли ва комплекс баҳолаш имкониятини ўрганганди иқтисодий ўсиш даражаси, барқарор иқтисодий тараққиётни таъминлаш, рақобатбардошлик даражасини, янги иш ўрнининг яратилиши, демографик ҳолат, ижтимоий турмуш ва ижтимоий инфратузилмаси алоҳида эътиборга олиниши лозимлиги тўғрисида тавсиялар берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE STATE OF ORGANIZATIONAL AND ECONOMIC DEVELOPMENT IN THE REGIONS TO ENSURE ECONOMIC GROWTH AND IMPROVE THE QUALITY OF LIFE

The state of organizational and economic development of the regions to ensure economic growth and improve the quality of life of the population requires economic development depending on the specifics of each region, natural resources, demographic situation, administrative-territorial structure and potential. Each region differs primarily in terms of its capabilities, so its comprehensive and comprehensive assessment should focus on economic growth, sustainable economic development, competitiveness, job creation, demographic situation, social life and social infrastructure. recommendations on the need for

Текст научной работы на тему «ҲУДУДЛАРДА ИҚТИСОДИЙ ЎСИШНИ ТАЪМИНЛАШ ВА АҲОЛИ ТУРМУШ СИФАТИНИ ЯХШИЛАШНИНГ ТАШКИЛИЙ-ИҚТИСОДИЙ РИВОЖЛАНИШ ХОЛАТИ»

Турдимуратов М.М.

Жиззах политехника институти "Ицтисодиёт ва менежмент" кафедраси каттауцитувчиси

ХУДУДЛАРДА ЩТИСОДИЙ УСИШНИ ТАЪМИНЛАШ ВА АХОЛИ

ТУРМУШ СИФАТИНИ ЯХШИЛАШНИНГ ТАШКИЛИЙ-ЩТИСОДИЙ РИВОЖЛАНИШ ХОЛАТИ

Аннотация: Худудларда ицтисодий усишни таъминлаш ва ауоли турмуш сифатини яхшилашнинг ташкилий-ицтисодий ривожланиш уолати уар бир уудуднинг узига хос хусусиятларини, табиий ресурслар, демографик вазият, маъмурий-уудудий тузилиши ва салоуиятига цараб ицтисодий ривожлантиришни талаб цилади. Хар бир уудуд аввало уз имкониятлари жщатидан бир-биридан фарцланади, шунинг учун унинг кенг цамровли ва комплекс бауолаш имкониятини урганганди ицтисодий усиш даражаси, барцарор ицтисодий тарацциётни таъминлаш, рацобатбардошлик даражасини, янги иш урнининг яратилиши, демографик уолат, ижтимоий турмуш ва ижтимоий инфратузилмаси алоуида эътиборга олиниши лозимлиги тугрисида тавсиялар берилган.

Калит сузлар: Табиий усиш, инфратузилма, турмуш сифати, даромад,камбазалликни цискартириш,цонун ва царорлар, хориж тажрибаси, бошцариш органлари, тадбиркорлик, ишбилармонлик, статистика, самарадорлик, ицтисодий усиш, самарадорлик, истеъмол савати табиий ресурслар.

Turdimuratov M.M. senior lecturer department of economics and management Djizak Polytechnic Institute

THE STATE OF ORGANIZATIONAL AND ECONOMIC DEVELOPMENT IN THE REGIONS TO ENSURE ECONOMIC GROWTH AND IMPROVE THE QUALITY OF LIFE

Annotation: The state of organizational and economic development of the regions to ensure economic growth and improve the quality of life of the population requires economic development depending on the specifics of each region, natural resources, demographic situation, administrative-territorial structure and potential. Each region differs primarily in terms of its capabilities, so its comprehensive and comprehensive assessment should focus on economic growth, sustainable economic development, competitiveness, job creation, demographic situation, social life and social infrastructure. recommendations on the need for

Key words: Natural growth, infrastructure, quality of life, income, poverty reduction, laws and regulations, foreign experience, government, entrepreneurship, business, statistics, efficiency, economic growth, consumer basket, natural resources.

Кириш

Мамлакатимизда худудларнинг ижтимоий-иктисодий ривожланиши ва ахоли турмуш даражасининг яхшиланишида давлат ва хукумат томонидан амалга оширилаётган ислохотларнинг натижадорлиги ифодаланади. Бундай ислохотлар самарадорлиги аввало кишилар учун муносиб турмуш тарзининг яратилганлигида хамда ахолининг хар томонлама кулай шарт-шароитларда истикомат килишларига боFлик булади.

Адабиётлар тахлили

Иктисодий усиш факат ривожланишни таъминлаш воситасигагина эмас, балки ривожланиш максадига айланди. Айрим мутахассисларгина иктисодий усишга факат ривожланиш воситаси деб карар эдилар. Нобель мукофотининг лауреати Артур Льюис (1955) ривожланишнинг максади "инсон танловини кенгайтириш" деган хулосага келган Узок вакт давомида дунёда иктисодий ривожланиш концепцияси якка хукмрон булиб келган.

К,искача айтганда, ушбу концепциянинг мохияти нихоятда содда ва тушунарли: иктисодиёт ва мехнат самарадорлигининг усиш суръати юкори булган, ялпи ички махсулоти (ЯИМ) ва ахоли жон бошига уртача даромади юкори булган мамлакат фаровон хисобланади[3].

Тад^и^от методологияси

Тадкикот жараёнда тадбиркорлик фаолияти молиявий муносабатларининг ташкилий-услубий асосларини урганишга илмий -тадкикотнинг танланма адабиётлар тахлили, диалектик ва тизимли ёндашув, социологик тадкикот, киёсий ва солиштирма тахлил, таккослаш, гурухлаштириш каби усулларидан фойдаланилди.

Та^лил ва натижалар мухокамаси (асосий цисм)

Маълумки, иктисодий усишни таъминлаш ва ахоли турмуш сифатини яхшилашнинг хукукий асослари давлатимизда кабул килинган Конституциямиз ва унинг асосида кабул килинган бошка меъёрий-хукукий хужжатлар хисобланади.

Бу борада айникса Узбекистон Республикаси Президенти томонидан тасдикланган Инсон хукуклари буйича Узбекистон Республикасининг миллий стратегияси хам бу сохани янада ривожлантиришнинг мухим хужжатларидан бири булди. Айни вактда Узбекистон Республикаси Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг 6 та асосий шартномаси, 4 та протоколига кушилган булиб, иктисодий усиш суръатлари

таъминланмокда ва хукумат томонидан уни мустахкамлаш борасида янги устувор вазифаларнинг ижроси таъминланишига эришилмокда.

Шу уринда эътироф этиш керакки, иктисодиётни тубдан ислох килишда худудларнинг ижтимоий-иктисодий тараккиётини ривожлантириш алохида ахамият касб этади. Х,ар бир худуднинг узига хос хусусиятларини, табиий ресурслар, демографик вазият, муъмурий-худудий тузилиши ва салохиятига караб иктисодий ривожлантириш талаб килинади.

Бундан ташкари Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 08.августдаги "Худудларнинг жадал ижтимоий-иктисодий ривожланишини таъминлашга доир устувор чора- тадбирлар туFрисида" ПК, - 3182-сон карори худудларни комплекс ривожлантириш ва ракобатбардошлигини оширишнинг максадли йуналишларини туFри белгилашда асос булди.

Мазкур карорда "Худудларни жадал иктисодий ривожлантириш, шу жумладан, уларнинг табиий, иктисодий ва инсон салохиятидан самарали фойдаланиш, курилиши тугалланмаган объектлардан, фойдаланилмаётган ишлаб чикариш ва ер майдонларидан окилона фойдаланиш, махаллий бюджетларнинг даромад кисми ва худуднинг экспорт имкониятларини кенгайтириш, жойларда замонавий бозор инфратузилмасини ташкил этиш, хизмат курсатиш, туризм сохаларини ривожлантириш, тадбиркорлик субъектларига амалий ёрдам курсатиш хамда янги иш уринларини яратиш буйича комплекс чора-тадбирларни амалга ошириш[5]" алохида белгилаб берилган. Шу асосида мамлакатда тадбиркорлик ташаббуслари ва лойихаларини жадал амалга оширишни ташкил этиш, ахоли турмуш тарзи, фаровонлигини ва иш билан бандлигини ошириш, худудларни жадал ва комплекс ижтимоий-иктисодий ривожлантиришни таъминлашда махаллий ижроя хокимияти органлари рахбарларининг шахсий жавобгарлигини ошириш буйича тизимли ишлар амалга оширилмокда.

Манба ва адабиётлар руйхати:

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 08.08.2017 йилдаги "Худудларнинг жадал ижтимоий-иктисодий ривожланишини таъминлашга доир устувор чора- тадбирлар туFрисида" ПК - 3182-сон карори.Узбекистон Республикаси Конун хужжатлари туплами. 2017 йил 32 (792) - сон, - 63 б.

2. Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 1 майдаги "Худудларни ижтимоий-иктисодий ривожлантиришни рейтинг бахолаш тизимини жорий этиш туFрисида" ПК №4702. Lex.uz.

3. Н.В. Фадейкина, В.А. Воронов Финансовый контроль в сфере государственного сектора экономики. 2002. С.11.

4. К Абдурахмонов Мехнат иктисодиёти: Назарияваамалиёт / Дарслик. Кайта ишланган ва тулдирилган 3-нашри. Т.: Узбекистон Республикаси Фанлар академияси «£А№> нашриёт давлат корхонаси, Т.: 2019. - 386 б.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.