Научная статья на тему 'ЎТЛОҚИ БОТҚОҚ ТУПРОҚ ШАРОИТИДА БИОСТУМЛИЯТОРЛАРНИНГ КУНГАБОҚАР ЎСИМЛИГИНИНГ ЎСИШИ ВА РИВОЖЛАНИШИГА ТАЪСИРИ'

ЎТЛОҚИ БОТҚОҚ ТУПРОҚ ШАРОИТИДА БИОСТУМЛИЯТОРЛАРНИНГ КУНГАБОҚАР ЎСИМЛИГИНИНГ ЎСИШИ ВА РИВОЖЛАНИШИГА ТАЪСИРИ Текст научной статьи по специальности «Энергетика и рациональное природопользование»

CC BY
26
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
биопрепаратлар / кунгабоқар / Экогум био / Экосил / Экогум комплекс / экогум АФ / Полибор / вариант / қайтариқ / қўллаш меъёри / хосилдорлик. / biological products / sunflower / Eco gum bio / Ecosil / Eco gum complex / Eco gum AF / Polybor / option / come back / application standard / fertility.

Аннотация научной статьи по энергетике и рациональному природопользованию, автор научной работы — S. Xatamov, M. Yaxyoqulova, Q. Jo'Raeva

Асосий экин сифатида экилган кунгабоқарнинг “F-1 дурагайи” ни ўтлоқи ботқоқ тупроқ шароитида етиштирилганда Экогум био, Экосил, Экогум комплекс, Экогум АФ ҳамда Полибор препаратлари биргаликда қўллаш самарадорлиги ўрганилди..

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

INFLUENCE OF BIOSTIMULATORS ON THE GROWTH AND DEVELOPMENT OF SUNFLOWER PLANTS UNDER THE CONDITIONS OF MEADOW-BOGS SOILS

The effectiveness of the joint use of preparations Eco gum bio, Ecosil, Eco gum complex, Eco gum AF and Polibor in the cultivation of the sunflower hybrid "F-1", planted as the main crop, in the conditions of a meadow-wetland was studied. soil.

Текст научной работы на тему «ЎТЛОҚИ БОТҚОҚ ТУПРОҚ ШАРОИТИДА БИОСТУМЛИЯТОРЛАРНИНГ КУНГАБОҚАР ЎСИМЛИГИНИНГ ЎСИШИ ВА РИВОЖЛАНИШИГА ТАЪСИРИ»

SCIENCE AND INNOVATION

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

УТЛОЦИ БОТЦОЦ ТУПРОЦ ШАРОИТИДА БИОСТУМЛИЯТОРЛАРНИНГ КУНГАБОЦАР УСИМЛИГИНИНГ УСИШИ ВА РИВОЖЛАНИШИГА ТАЪСИРИ

Хатамов Салимжон Рахимжон уFли

Андижон кишлок хужалиги ва агротехнологиялар институти Яхёкулова Матлуба Азизалиевна

Андижон кишлок хужалиги ва агротехнологиялар институти Жураева Цундузхон ТурFунбоевна

Андижон кишлок хужалиги ва агротехнологиялар институти https://doi.org/10.5281/zenodo.7335543

Аннотация. Асосий экин сифатида экилган кунгабоцарнинг "F-1 дурагайи" ни утлоци ботцоц тупроц шароитида етиштирилганда Экогум био, Экосил, Экогум комплекс, Экогум АФ уамда Полибор препаратлари биргаликда цуллаш самарадорлиги урганилди..

Калит сузлар: биопрепаратлар; кунгабоцар; Экогум био; Экосил; Экогум комплекс; экогум АФ; Полибор; вариант; цайтариц; цуллаш меъёри; хосилдорлик.

ВЛИЯНИЕ БИОСТИМУЛЯТОРОВ НА РОСТ И РАЗВИТИЕ РАСТЕНИЙ

ПОДСОЛНЕЧНИКА В УСЛОВИЯХ ЛУГОВО-БОЛОТНЫХ ПОЧВ

Аннотация. Эффективность совместного применения препаратов Экогум био, Экосил, Экогум комплекс, Экогам АФ и Полибор при возделывании гибрида подсолнечника «Ф-1», высаживаемого как основная культура, в условиях луга - изучено болото. почвы.

Ключевые слова: биопрепараты; подсолнечник; Эко-резинка био; Экосил; Комплекс эко-резинок; Эко резинка АФ; Полибор; вариант; Вернись; стандарт применения; плодородие.

INFLUENCE OF BIOSTIMULATORS ON THE GROWTH AND DEVELOPMENT OF SUNFLOWER PLANTS UNDER THE CONDITIONS OF MEADOW-BOGS SOILS

Abstract. The effectiveness of the joint use of preparations Eco gum bio, Ecosil, Eco gum complex, Eco gum AF and Polibor in the cultivation of the sunflower hybrid "F-1", planted as the main crop, in the conditions of a meadow-wetland was studied. soil.

Keywords: biological products; sunflower; Eco gum bio; Ecosil; Eco gum complex; Eco gum AF; Polybor; option; come back; application standard; fertility.

КИРИШ

Кунгабокар (Helianthus annuus L.) х,озирги кунда дунёда энг мухим ахдмиятли мойли экинлардан бири хисобланади. Кунгабокар озик-овкат мойи сифати жихдтидан танланган усимлик мойлари орасида биринчи уринни эгалламокда. Шу сабабли, дунёда куплаб давлатларда экин майдони ва ундан олинадиган х,осил микдорига караб иктисодий самарадорлик даражаси ортиб бориши кузатилмокда. Сунгги беш йилликда кунгабокар ер юзидаги 72 та мамлакатда уртача 25-26 млн. гектардан ортик майдонда етиштирилиб, уртача 40,5-42,0 млн. тонна х,осил етиштирилган.

Дунё мамлакатлари буйича энг куп кунгабокар етиштирувчи мамлакатлар руйхатида: Украина, Россия, Аргентина, Руминия ва Хитой давлатлари етакчилик килиб килмокда. Узбекистонда х,ам сунгги йилларда кунгабокар экин майдони ортиб 17,5 минг гектарни ва уртача хосилдорлик 12-15 ц/га ни ташкил этмокда.

ТАДЦИЦОТ МАТЕРИАЛЛАРИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ

БС1ТЖСТ ЛЖБ ЖЖОУАТЮЖ

ШТЕКМАТЮМЛЬ 8С1БМТ1Р1С ГОШ1ЧАЬ УОШЫБ 1 188иБ 8 иШ-2022: 8.2 | КБК 2181-3337

Кунгобокар пояси куйгандан сунг кулидан ишкор олинади. Кул х,ам кимматли угитдир. Узбекистоннинг ёмгирли х,удудларида кунгабокар силос ва кук озука учун экилади. Бу бошка тузга чидамли усимликлар учун катта агротехник ахдмиятга эга.

Шуни х,исобга олиб, Андижон кишлок хужалиги ва агротехнологиялари институтини кошидаги "Ахборот маслахат маркази ДУК нинг сугориладиган утлок боткок тупроклари шароитида асосий экин сифатида экиладиган кунгабокарнинг усиши хдмда ривожланишига таъсирини ургандик.

ТАДЦЩОТ НАТИЖАЛАРИ

Илмий изланишлар олиб борилган тажриба участкасининг тупроклари сугориладиган утлок боткок тупрокларга мансуб. Минералогик таркибига кура, у асосан уртача кумлокларга киради, чангнинг пастки кисмидаги нисбати ортиб бориши билан огир кумлокларга киради. ер ости сувларининг чукурлиги шур эмас, тахминан 1,2-2,0 метрни ташкил килади. Тупрокдаги чиринди микдори 1,5-1,01% (0-30-50 см да). Тупрокнинг юкори катламининг масса зичлиги 1,3 г / см3 ни ташкил килади.

Тадкикот худудимиз Андижон вилоятининг утлоки боткок тупроклар.

^уйидаги вазифалар бажарилди.

1.Тадкикот худуди тупроклари хоссаларини урганиш.

2.Тадкикот худудида асосий экин сифатида экилаётган кунгабокар учун биостимуляторларни усимлигнтнг усиб ривожланишига таъсирини урганиш.

1-жадвал

ТАЖРИБА СХЕМАСИ

Вариа нт лар Гербицид тури Гербицид меъёри Тупрокка микробиоло-гик прпарат-ларни куллаш 4-5 баргида усимликларга 1 -ишлов бериш 7-8 баргида усимликларга 2-ишлов бериш

номи меъёри номи меъёри номи Меъ-ёри

1 Зеллек 1 л/га Экогум био 3 л/га Ишлов берил-маган назорат Ишлов берил-маган назорат

II Экосил 50 мг/га Экосил 100 мг/га

Экогм АФ 1,0 л/га Экогум-комплек с 2,0 л/га

Экогм ФК 1,0 л/га

III Экосил 50 мг/га Экосил 100 мг/га

Имму-ноакт 2,0 л/га Экогум комплекс 1,0 л/га

БС1ТЖСТ АЖБ ЖЖОУАТЮЖ

ШТЕКМАТЮМЛЬ 8С1БОТ1Р1С ГОШМАЬ УОЬиЫБ 1 ^ИЕ 8 иШ-2022: 8.2 | КБК 2181-3337

Иммуно -акт 1,0 л/га

IV Экосил 50 мг/га Экосил 100 мг/га

Экогм АФ 1,0 л/га Экогум комплекс 2,0 л/га

Поли-бор 0,5 л/га Экогум ФК 1,0 л/га

Полибор 1,0 л/га

МУ^ОКАМА

Тажриба натижаларига кура биргаликда ишлатилган (2-жадвал). биологик препаратлардан фойдаланиш асосий поянинг усишига, яъни асосий кунгабокар поясининг баландлигига ижобий таъсир курсатган, яъний назорат вариантга нисбатан 32,1 см юкори булган. Саватчаларнинг диаметри х,ам шунга монанд назорат вариантига нисбатан 11,8 см.га юкори булганлигини курсатди.

2-жадвал

^улланилган биостимуляторларнинг кунгабокар усимлигининг усиши, ривожланиши ва хосил элементларининг шакилланишига таъсири

Вариантлар 06.07.2022 йил 06.082022 йил 06.09.2022 йил

Усимлик-нинг буйи Барг сони Усимлик-нинг буйи Барг сони Усимлик-нинг буйи Саватча-нинг диаметр и

1 16,6 6,4 58,8 16,3 120,5 20,9

II 19,4 7,8 76,3 19,8 121,1 20,4

III 18,6 8,3 91,6 21,0 131,6 23,7

IV 20,5 8,2 78,3 18,2 152,6 32,3

ХУЛОСА

Кунгабокар билан дала тажрибалари асосида куйидаги дастлабки хулосаларни чикариш мумкин:

-Беларус Республикасидаги "Белуниверсал Продует" корхонасида ишлаб чикарилаётган биологик мах,сулотлардан минерал угитлар билан биргаликда фойдаланиш тупрокдаги озукавий моддалар микдорига ижобий таъсир курсатмокда. Тупрокдаги хдракатчан озик моддаларнинг купайиши кунгабокарнинг усиши, ривожланиши ва х,осилини олиш учун имконият яратади.

-Дастлабки натижаларга асосланиб, кунгабокар етиштиришда Экосил, Экогум ФК, Экогум комплекс ва Полибор препаратларини биргаликда куллаш яхши самара беради, деб х,исоблаймиз.

SCIENCE AND INNOVATION

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

REFERENCES

1. П.П.Вавилов ва бошкалар.О'симликчилик М.Колос 1986. 547 б.

2. О.Узоков, ГДурбонов Уругчилик ва уругчилик фанлари Т. Мехнат 2000 Пп - 310 .

3. Б.С.Мусаев "Агрокимё" Тошкент."Шарк" нашриёти 2001. Б. - 217-284.

4. Р.О.Орипов, Н.Х.Халилов "Усимликчилик" Тошкент 2007, 360-368-бетлар.

5. Германияда органик дехкончилик. Экспрес - маълумот (ВИНИТИ), - М. 2008 - 23-39 п.

6. Зирх Б.А. Дала тажрибаси методологияси (статистик ишлов бериш асослари билан) М. Агропромиздат 1985 - 350 б.

7. Саттаров Д.С. ва бошкалар.Агрокимё. Тошкент Хаёт 2011 - 613 гаров.

8. Орипов Р.О., Халилов Н.Х. «Усимликчилик» Тошкент 2007. C 360 - 368.

9. Шоира Бекчанова «Кунгабокар пистаси магнийга бой неъмат» GUJUM.UZ

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.