2Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology,
Pedagogy: a Problem and Solutions
Toshkent tibbiyot akademiyasi Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi:
TIBBIY TA'LIMDA LINGVISTIK TUSHUNCHALAR MOHIYATI
Guzal Akbarjonovna Dadaboyeva
Toshkent tibbiyot akademeyasi Pedagogika, psixologiya va tillar
kafedrasi o'qituvchisi
ANNOTATSIYA
Ushbu maqolamizda tibbiy oily ta'lim muassasalarida talabalarga lingvistakaning o'rni, hamda uni o'qitish metodikasi haqida qisqacha ma'lumot berib o'tamiz. Bundan tashqari lingvistik tushunchalarni rivojlantirish uning shakllanishi, muammolari, mohiyati bo'yicha turli xil fikrlar yuritilgan. Lingvistik tushunchalarni rivojlantirish mahsulining yuqori darajadagi yangiligi, unga erishish jarayonining o'ziga xosligi va aqliy rivojlanishga sezilarli ta'sir ko'rsatishi maqolamizda o'z ifodasini topgan.
Kalit so'zlari: lingvistika, psixologiya, psixo-lingvistika, pedagogika, induktiv deduktiv.
АННОТАЦИЯ
В статье предоставляется краткая информация роли языкознания и методики его преподавания студентам медицинских и семейных образовательных учреждений. Кроме того, существуют различные мнения и подходы о развитии лингвистических понятий, их формировании, проблемах и сущности. В статье выражен высокий уровень новизны продукта развития языковых понятий, своеобразие процесса его достижения и значительное влияние на психическое развитие.
Ключевые слова: языкознание, психология, психолингвистика, педагогика, индуктивно-дедуктивные методы обучения.
ANNOTATION
In this article, we will provide brief information about the role of linguistics and the methodology of its teaching to students in medical and local educational institutions. In addition, there are various opinions on the development of linguistic concepts, its formation, problems, and strategies. The high level of novelty of the product of development of linguistic concepts, the uniqueness of the process of achieving it and the significant impact on mental development are expressed in our article.
426
April 26, 2024
Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology,
Pedagogy: a Problem and Solutions
Toshkent tibbiyot akademiyasi Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi:
Keywords: linguistics, psychology, psycho-linguistics, pedagogy, inductive deductive.
KIRISH.
Lingvistik tushunchalarni rivojlantirish darajasi turli insonlarda turlicha bo'ladi. Uning shakllanishi doimiy mashq qilishni talab qiladi. Ruhshunoslarning fikriga qaraganda, lingvistik tushunchalarni shakllantirish muammosi murakkab va serqirralidir. O'zining mohiyati bo'yicha har bir fikr ijodiy, past yoki yuqori darajaning mahsulidir. Har bir fikr - izlanish va yangilikni yaratish hamda uni ommalashtirishga qaratilgan mustaqil harakatdan iborat. Adabiyotlar tahlillari shuni ko'rsatadiki, lingvistik tushunchalarni rivojlantirish maxsulining yuqori darajadagi yangiligi, unga erishish jarayonining o'ziga xosligi va aqliy rivojlanishga sezilarli ta'sir ko'rsatish bilan ifodalanadi. Ayrim mualliflar talabalarning turli fikrlashlari ularning oldida turgan yangi muammolarni mustaqil yechishga, chuqur bilimlarni tez egallashga, qulay imkoniyatga yengil o'tishga undaydi, deb hisoblaydilar.
Talabalarda lingvistik rivojlanish jarayoni elementar lingvistik tushunchalarni shakllantirish jarayonida yuzaga keladigan shaxsning kognitiv tamoyilidair. Talabalarda lingvistik rivojlanish qonuniyatlarini va lingvistikani maqsadli o'qitish jarayonida bu rivojlanishni ta'minlovchi pedagogik sharoitlarni o'rganish muhim ahamiyatga ega.
Shuday ekan lingvist-pedagoglar quyidagi vazifalarni amalga oshirishlari shart:
1. O'quv jarayonini talabalarning shaxsiyatini intellektual, xususan, lingvistik rivojlantirishga qaratilgan faol faoliyat sifatida ilmiy tushunish.
2. Dasturlar va uslubiy asoslarning xilma-xilligi ta'limni differentsiallashtirish va individuallashtirishni nazarda tutadi, davlat ta'lim standartlari va talabalarda yetarlichayuqori rivojlanish darajasini ta'minlash.
Talabalarda lingvistik ta'limining paydo bo'lishi o'rgatishning maqsadlari moddiy va pragmatik o'rgatish maqsadga muvofiq bo'lib bunda, o'qitishning muhim kamchiligi shundan iboratki, lingvistik materialni o'zlashtirishda asosiy e'tibor faqat yodlashga qaratilgani hisoblanadi.O'quv natijalarining sifatini nazorat qilish ko'plab fanlar bo'yicha mazmundagi muvaffaqiyatga erishishga qaratilgan va o'quv jarayonida talabalarda rivojlanishni hisobga olish muhim ahamiyatga ega.
Tibbiy oily ta'lim muassasalarida olib borilgan tadqiqotlar shundan darak beradi-ki talabalarda lingvistik fikrlashni shakllantirish o'z ijobiy natijalarini beradi. Talabalarga katta hajmda tushadigan ma'lumotlar mantiqiy ko'nikmalar yordamida javoblarni izlashni o'z ichiga oladi. Talabalar turli xil rol o'ynash o'yinlari
427
April 26, 2024
Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology,
Pedagogy: a Problem and Solutions
Toshkent tibbiyot akademiyasi Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi:
_mumovayechimlaL
talabalarda ob'ektlami idrok etishga, kuzatilgan hodisalarni taqqoslash va umumlashtirishga va ular orasidagi eng oddiy munosabatlarni tushunishga o'rgatadi. Intellektual va hissiy tajriba talabalarning ilmiy salohiyatining asosiy manbai hisoblanadi. Talabalarning o'zi mantiqiy zanjirlarni to'g'ri tuzishi qiyin, shuning uchun fikrlashni shakllantirishda yetakchi rol o'qituvchiga tegishli. Har qanday dars talabalarda lingvistik fikrlashni rivojlanishiga, ta'lim asoslarini qo'llashni, ishda lingvistik fikrlash asoslarini rivojlantirishning innovatsion texnikasi va usullaridan faol foydalanishni talab qiladi.
Talabalarda lingvistika kabi murakkab fan asoslarini o'rgatish zamonaviy pedagogikada muhim o'rin tutadi. Uning asosiy yo'nalishi mantiqiy qobiliyat va g'oyalarni shakllantirish, aqliy faoliyatni rag'batlantirish, talabalarda ixtirochiligini rivojlantirishdir. Talabalarning har qanday darsi eng sodda qarorlarni ishlab chiqishga, nutqning grammatik jihatdan to'g'ri burilishlarini rivojlantirishga qaratilgan. Lingvistik mashg'ulotlar talabalarda fanni yanda chuqurroq o'rganishga imkoniyat yaratadi.
Lingvistik tushunchalarning mazmunini bilib olish juda muhim, busiz talabalarga ilmiy ishonchli bilimlarni berib bo'lmaydi. Lingvistik tushunchalar faqat so'zlar yordamida akslanishi mumkin. Shu sababli talabalar tomonidan lingvistik ob'yektlarning xossalari va belgilarining ajratilishi albatta, ularning nomlari bilan kuzatiladi. Tibbiyot yo'nalishida ta'lim olayotgan talabalarga albatta lotin tilioda bog'langan qo'shma gap yoki ergashgan gapni tuzish katta qiyinchilik tug'diradi. Shuning uchun talabalar nutqida lingvistik ob'yektlar bilan bajariladigan ishlarning aks etishiga katta e'tibor berish kerak. Talabalarga u yoki bu topshiriqlarning bajarilishini albatta gapirib tushuntirib berish shart.
REFERENCES
1. Norquliyevich, A. M. (2023). Extralinguistic Analysis of Phraseologisms.
2. Norquliyevich, A. M. (2023). The Role of Ethnography in the Analysis of Phrases and Units.
3. Achilov, M. N. (2023). FONETIK SO'Z YASALISHI IBORA VA O'XSHATISHLARDA. Academic research in educational sciences, 4(TMA Conference), 80-83.
4. Norquliyevich, A. M. (2022, November). LOTIN TILIDAGI NOMINAL SO'Z YASALISH HODISASI VA UNING REFLEKSLARI. In Proceedings of International Conference on Educational Discoveries and Humanities (Vol. 1, No. 3, pp. 144-146).
428
April 26, 2024
Tashkent Medical Academy Integration of Science, Education and Practice in Modern Psychology,
Pedagogy: a Problem and Solutions
Toshkent tibbiyot akademiyasi Zamonaviy psixologiya, pedagogikada fan, ta'lim va amaliyot integratsiyasi:
muammo va yechimlar
5. Ачилов, М. Н. (2021). Фразеологизмларнинг экстралингвистик таулили (Doctoral dissertation).
6. Ачилов, М. Н. (2021). ИБОРА ВА БИРЛИКЛАРНИНГ ТАДЛИЛИДА ЭТНОГРАФИЯНИНГ РОЛИ.
429
April 26, 2024
