TEXNIK OLIY TA`LIM MUASSALARIDA RAQAMLI TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH HOLATI VA YUZAGA KELAYOTGAN MUAMMOLAR HAMDA UNI HAL ETISH YO`LLARI. Текст научной статьи по специальности «Техника и технологии»

UDK 009.4

TEXNIK OLIY TA LIM MUASSALARIDA RAQAMLI TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH HOLATI VA YUZAGA KELAYOTGAN MUAMMOLAR HAMDA UNI HAL ETISH YO LLARI.

Daminov J.A., Najmiddinov I.B., Isaboyev Sh.M.

ANNOTATSIYA: Maqola jamiyatga raqobatbardosh mutaxassislarni tayyorlash bo'yicha ijtimoiy buyurtma tufayli o'zgargan zamonaviy bitiruvchilarga davlat talablarini o'rganishga bag'ishlangan; mutaxassisning axborot-grafik va elektron madaniyatini shakllantirishning dolzarb masalalari, oliy ta'limning o'quv jarayonida raqamli texnologiyalardan foydalanish, shuningdek, ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlar va davlat tomonidan oliy ta'lim oldiga qo'yilgan vazifani hisobga olgan holda oliy ma'lumotga qo'yiladigan talablar. Axborot inqilobi davrida raqamli ta'lim texnologiyalaridan foydalanishda kuchli orqada qolish ta'lim sifatining keskin pasayishi va ijtimoiy ehtiyojlarning qoniqarsizligi uchun jiddiy xavf tug'diradi. Demak, raqamli texnologiyalardan foydalanish darajasini keskin oshirish, bosqichma-bosqich amalga oshirilishi lozim bo'lgan oliy ma'lumotli o'qituvchilarni yuqori malakali qayta tayyorlash zarurati paydo bo'ldi.

Maqolada elektron ta'limning xususiyatlari va blok-sxema shaklida axborotni o'rganish vositalarining turlari muhokama qilinadi; elektron ta'limning hal qilinmagan muammolari ko'rsatilib, ushbu ta'limning afzalliklari va kamchiliklari ko'rib chiqiladi va ushbu muammolarni hal qilish usuli taklif etiladi. Raqamli texnologiyalardan an'anaviy oliy ta'limga zarur qo'shimcha sifatida foydalanish ta'lim veb-saytlaridan foydalanishni talab qiladi.

АННОТАЦИЯ: Статья посвящена к изучению государственных требований современным выпускникам, которые изменились в связи с социальным заказом в подготовке конкурентоспособных специалистов в обществе; актуальные вопросы формирования информационно-графической и электронной культуры специалиста, использования цифровых технологий в образовательном процессе высшего образования, а также социально-экономические условия и задачи, поставленные государством перед высшим образованием. требования. Сильная отсталость использования цифровых образовательных технологий в период информационной революции представляет серьезную угрозу резкому снижению качества образования и

неудовлетворенности социальных потребностей. Отсюда необходимость резкого повышения уровня использования цифровых технологий, высококвалифицированной переподготовки учителей с высшим образованием, что должно происходить постепенно.

В статье рассматриваются особенности электронного обучения и типы средств обучения информации в виде блок-схем; выделены нерешенные проблемы электронного обучения, обсуждаются преимущества и недостатки этого обучения, и предлагатся е решение этих проблем. Использование цифровых технологий в качестве необходимого дополнения к традиционному высшему образованию требует использования образовательных веб-сайтов.

ANNOTATION: The article is devoted to the study of state requirements for modern graduates, which have changed in connection with the social order in the preparation of competitive specialists in society; Topical issues of the formation of information-graphic and electronic culture of a specialist, the use of digital technologies in the educational process of higher education, as well as socio-economic conditions and tasks set by the state for higher education. requirements. The strong backwardness of the use of digital educational technologies during the information revolution poses a serious threat to a sharp decline in the quality of education and dissatisfaction with social needs. Hence the need for a sharp increase in the level of use of digital technologies, highly qualified retraining of teachers with higher education, which should take place gradually.

The article discusses the features of e-learning and the types of information learning tools in the form of block diagrams; the unsolved problems of e-learning are highlighted, the advantages and disadvantages of this training are discussed, and solutions to these problems are proposed. Using digital technology as a necessary complement to traditional higher education requires the use of educational websites.

Kalit so'zlar: raqamli texnologiyalar, axborot maydoni, elektron madaniyat, o'quv jarayoni, o'qituvchilarni qayta tayyorlash, elektron ta'lim, elektron ta'lim, raqamli ta'lim texnologiyalari, o'qitishning axborot vositasi, ta'lim portali.

Ключевые слова: цифровые технологии, информационное пространство, электронная культура, учебный процесс, переподготовка учителей, электронное обучение, электронное обучение, цифровые технологии обучения, обучающие медиа, образование. порталы.

Keywords: digital technology, information space, electronic culture, learning process, retraining of teachers, electronic training, electronic training, digital learning technologies, obuchayushchie media, obrazovanie. portals.

Raqobatbardosh mutaxassislarni zamonaviy ommaviy axborot vositalarini o'zlashtirish va o'z-o'zini o'rganish va o'z-o'zini rivojlantirish qobiliyatini tayyorlash, so'ngra kelajakdagi amaliy faoliyatda o'zlarining ijodiy salohiyatini ro'yobga chiqarish uchun ijtimoiy buyurtmaning o'zgarishi zamonaviy tsivilizatsiyaning axborot makoniga aylanishi bilan bog'liq bo'lib, mutaxassislarning axborot-grafik va elektron madaniyatini jadal shakllantirishni talab qiladi. Bitiruvchilardan nafaqat murakkab ishlab chiqarishni tushunishga yordam beradigan, shuningdek, axborot texnologiyalariga tayyorligi, ya'ni: axborot va raqamli texnologiyalarni bilish va ularni boshqarish qobiliyatini tushunishga yordam beradigan asosiy asosiy mashg'ulotlar talab etiladi. ma'lumot to'plash, baholash va ulardan foydalanish qobiliyati; yangi ish sharoitlariga moslashish qobiliyatida yuqori moslashuvchanlik; muloqot va guruhda ishlash qobiliyati; o'z-o'zini tarbiyalash qobiliyati va muntazam kasbiy rivojlanish zarurati va boshqalar. Doimiy ravishda o'zgarib turadigan ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlar va raqamli texnologiyalardan foydalangan zamonaviy jamiyatda oliy ma'lumot va bitiruvchilarga qo'yiladigan talablar o'zgardi:

Ular texnik oily ta lim muassalarida o'qituvchilar malakasi, yangi avlod texnikasidir.

Ushbu tadqiqotning dolzarbligi o'qituvchilarning raqamli texnologiyalarni o'qitish vositasi sifatida foydalanish borasidagi bilimlarining pastligidir. 2020-yilgi elektron ta'limga muvofiq, Oliy ta lim o'qituvchilari elektron ta'lim bo'yicha treningni yakunlashlari kerak.

Raqamli davrda oliy ma'lumotli o'qituvchilarni qayta tayyorlashga katta ehtiyoj sezilmoqda. Eski bilimlar do'koni bilan ishlaydigan va raqamli texnologiyalardan foydalangan holda o'qituvchilarning bilimlari o'rtasida katta farq bor, ular har kuni miqdor va sifat jihatidan doimiy ravishda oshib boradi. O'qituvchilar kundalik ishlarida og'ir ish yuki tufayli axborot ko'chkisi ostida bo'lgan zamonaviy texnologiyalarni kuzatib borish uchun vaqt topolmaydilar. Ko'pchilik uchun yarim kundan ortiq davom etadigan sinfning darslarini kunning birinchi yarmida o'tkazish kerakligi bilan bir qatorda, o'qituvchilardan o'quv

jarayonida sinovdan o'tkazilishi kerak bo'lgan o'quv uslubiy majmualarni ishlab chiqish talab etiladi.

Shuni hisobga olgan holda, o'qituvchilar tarkibini raqamli texnologiyalardan foydalanish va yangi avlod texnikasini rivojlantirish bo'yicha bosqichma-bosqich qayta tayyorlash va quyidagilarni to'g'ri tashkil etish zarur.

1) Institutda elektron jurnalni joriy etish kerak, u bilan nafaqat o'qituvchilar, balki talabalar va ota-onalar ham ishlashi kerak, unda siz elektron jadval, belgilar va topshiriqlarni ko'rishingiz, shuningdek o'qituvchilar bilan yozishmalar uchun xabarlardan foydalanishingiz mumkin, shu bilan foydalanuvchining elektron madaniyatini shakllantiradi.

2) Birinchi bosqichni o'zlashtirgandan so'ng, texnika sohasida texnik o'quv qo'llanmalaridan foydalanish zarurati tug'iladi.

3) raqamli texnologiyalar oily talim muassasalarda an'anaviy ta'limning ajralmas qismi sifatida ta'lim saytlaridan foydalanishni xohlaydi. Ma'lumotlar, misollar saytlarda taqdim etiladi.

Blok-sxemadan "Elektron xususiyatlar ta'lim" (1-rasm), elektron ta'lim optimallashtirishga imkon berishini ko'rish mumkin o'quvchilarning ish tezligini oshirish va oshirish axborotni o'rganish vositalaridan (ISO) foydalangan holda o'quv faoliyati uchun motivatsiyani ta'minlaydi.

Keyinchalik, ma'lumot turlarini ko'rib chiqing dan iborat o'quv qo'llanma (2-rasm) quyidagi modullar:

• o'qitiladigan IMS uyatchan;

• elektron taxta (bo'rni almashtirish) uvillagan taxta);

• elektron jurnallar (ilmiy, ilmiy-ommabop, uslubiy, badiiy) darslikdan tashqari umumiy ta'lim jurnallari);

• videokonferentsiyalar, veb-seminarlar va boshqalar.

1-га8ш."Е1ек1гоп хи8ш1уаИаг1" Ь1ок-8хеша81

Е1ек1хоп 1а'Иш шиашшо1аг1п1 Иа1 qilish уа оНу ta,limning o,quv ]агауоп1ёа raqam1i texno1ogiya1ardan saшara1i foyda1anish uchun quyidagi funksiya1arni bajaradigan yagona o1iy 1алНш шuassa1ari1araro шarkazni yaratish zarur:

• elektron fanlarning sifatini baholash bo'yicha yagona ta1ab1arni ish1ab chiqish;

• elektron ta'lim bo'yicha trenerlarni tayyorlash;

• elektron fanlar bo'yicha standartlar va malakalarni moslashuvchan rivojlantirish;

• yangi avlod texnikasini rivojlantirish;

• oliy ta,1iш шuassa1arini yax1it axborot1ashtirish шuaшшo1arini ha1 qi1ish шaqsadida IT-kompaniya1ar bi1an haшkor1ik qi1ish;

Raqaш1i texno1ogiya1ardan o1iy o,quv yurt1arida an,anaviy ta,1imga zarur qo,shiшcha sifatida foyda1anishda o,qituvchi1ar уа ta1aba1ar uchun o,z ish1arida zarur bo,1gan katta o,quv materia11ari bazasiga ega bo,1gan o,quv sayt1aridan foyda1anish ta1ab eti1adi, bu quyidagi1arga iшkon beradi:

• o'quv materiallari taqdimotini o'tkazish;

• guruhda yuzma yuz holda so'rovnomalar o'tkazish;

• ¡шШШ va universitet1arning ta,1iш yo,na1ish1aridan ke1ib chiqib, fan dasturi mavzu1ari bo,yicha trening1ar o,tkazish;

•talabalar tomonidan bajarilgan topshiriqlarni avtomatik tekshirishni amalga oshirish;

•mavzu va mavzuni o'zlashtirish statistikasini olib borish;

•talabalarning natijalarini ko'rishga bir zumda kirish imkoniyatiga ega bo'lish (to'g'ridan-to'g'ri sinfda).

2-rasm. "DTS talablar asosida o'qitish vositalarining turlari" blok-sxemasi

Raqamlashtirish jarayonidagi ta lim saytlari eng yaxshi universitetlarda o'qish uchun raqobatbardosh rejim va qo'shimcha turtki beradi. Bundan tashqari, talabalar to'plagan barcha ballar universitetning reytingini ko'taradi. Yaklass bunday sifatli ta'lim portalining namunasidir.

Umuman olganda, "Yaklass" dan tashqari, o'rta maktab uchun "Foxford", "Infourok", "Multi-dars", "IC Education" va boshqalar kabi ko'plab o'quv resurslari yaratilgan bo'lib, ular bilan ish tajribasini oliy o'quv yurtiga o'tkazish kerak.

Shuni unutmasligimiz kerakki, elektron ta'lim an'anaviy ta'limni to'liq o'rnini bosmasligi kerak, balki uni to'ldirishi kerak, chunki o'qituvchi va talabalar o'rtasidagi jonli aloqani hech kim va hech narsa o'rnini bosa olmaydi. O'qituvchi o'quvchining fikr-mulohazalariga ega bo'lib, o'qitish jarayonida o'quv materialini qayta tuzishi mumkin, uni yanada tushunarli va tushunarli qiladi. Elektron ta'limning o'zi talabaga moslasha olmaydi, chunki uni tirik aql boshqaradi, u holda bu vazifani o'qituvchi bajaradi.

Xulosalar

Maqolada elektron ta'limning xususiyatlari va blok-sxema shaklida axborotni o'rganish vositalarining turlari muhokama qilinadi; elektron ta'limning hal

qilinmagan muammolari ko'rsatilib, ushbu ta'limning afzalliklari va kamchiliklari ko'rib chiqiladi va ushbu muammolarni hal qilish usuli taklif etiladi.

Raqamli texnologiyalardan an'anaviy oliy ta'limga zarur qo'shimcha sifatida foydalanish ta'lim sifatini oshishiga xizmat qiladi.

ADABIYOTLAR

1. Хортон У., Хортон К. Электронное обучение: инструменты и технологии. М.: КУДИЦ-Образ, 2005.

2. Применение информационно-коммуникационных технологий в образовании [Электронный ресурс]: электронное учебно-методическое пособие / А.В. Сарафанов, А.Г. Суковатый, И.Е. Суковатая и др. Красноярск: ИПЦ КГТУ. 2006. URL:

3. http://window.edu.ru/resource/923/60923/files/book2.pdf.

4. Применение ИКТ в образовании // Система федеральных образовательных порталов «Информационно-коммуникационные технологии в образовании». Электронная библиотека. URL: http://www.ict.edu.ru/lib/index.php?a=elib&c=getForm&r=resNode&d=mod&id_ node=315.

Механика ва технология илмий журнали кабул килинди

03.11.2020