Научная статья на тему 'TEMIR TARKIBLI XOM ASHYODAN VA MA’DANLARDAN TEMIRNI AJRATIB OLISHNING TEXNOLOGIK O‘LCHAMLARINI TADQIQ QILISH VA ANIQLASH'

TEMIR TARKIBLI XOM ASHYODAN VA MA’DANLARDAN TEMIRNI AJRATIB OLISHNING TEXNOLOGIK O‘LCHAMLARINI TADQIQ QILISH VA ANIQLASH Текст научной статьи по специальности «Техника и технологии»

CC BY
21
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
pirit / kuyundi / oksid / tiklash / konservatsiya / qayovchi qatlam / birikma / aylanma quvurli pech / magnitli separator. / pyrite / soot / oxide / reduction / conservation / layer / combination / rotary tube furnace / magnetic separator.

Аннотация научной статьи по технике и технологии, автор научной работы — Eshonqulov Uchqun Xudaynazar o‘g‘li

Tajriba sanoat sinovlarida Olmaliq kon-metallurgiya kombinati aksiyadorlik jamiyati Mis boyitish fabrikasi chiqindilarini tiklovchi kuydirish orqali FeO, Fe2O3 va Fe3O4 minerallarini Fe gacha qaytarish, kuyindidan temirni magnitli separator yordamida ajratib olish hamda pirit boyitasini oksidlovchi kuydirib, magnitli separator yordamida magnitli zarralarni ajratib olish jarayoni amalga oshirildi.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

RESEARCH AND DETERMINATION OF TECHNOLOGICAL DIMENSIONS OF ISOLATION OF IRON FROM IRON-CONTAINING RAW MATERIALS AND ORES

In pilot industrial tests, the process of reducing the minerals FeO, Fe2O3 and Fe3O4 to Fe was implemented by regenerative combustion of waste from Almalyk Mining and Metallurgical Plant JSC to Fe, separating iron from soot using a magnetic separator and extracting magnetic particles using the method; oxidation of pyrite ore using magnetic separator.

Текст научной работы на тему «TEMIR TARKIBLI XOM ASHYODAN VA MA’DANLARDAN TEMIRNI AJRATIB OLISHNING TEXNOLOGIK O‘LCHAMLARINI TADQIQ QILISH VA ANIQLASH»

TEMIR TARKIBLI XOM ASHYODAN VA MA'DANLARDAN TEMIRNI AJRATIB OLISHNING TEXNOLOGIK O'LCHAMLARINI TADQIQ QILISH

VA ANIQLASH

Eshonqulov Uchqun Xudaynazar o'g'li

Qarshi muhandislik-iqtisoditor instituti katta o 'qituvchisi, E-mail: uchqun.eshonqulov91@mail.ru

Annotatsiya. Tajriba sanoat sinovlarida Olmaliq kon-metallurgiya kombinati aksiyadorlikjamiyati Mis boyitish fabrikasi chiqindilarini tiklovchi kuydirish orqali FeO, Fe2O3 va Fe3O4 minerallarini Fe gacha qaytarish, kuyindidan temirni magnitli separator yordamida ajratib olish hamda pirit boyitasini oksidlovchi kuydirib, magnitli separator yordamida magnitli zarralarni ajratib olish jarayoni amalga oshirildi. Kalit so'zlar: pirit, kuyundi, oksid, tiklash, konservatsiya, qayovchi qatlam, birikma,aylanma quvurlipech, magnitli separator.

ИССЛЕДОВАНИЕ И ОПРЕДЕЛЕНИЕ ТЕХНОЛОГИЧЕСКИХ РАЗМЕРОВ ВЫДЕЛЕНИЯ ЖЕЛЕЗА ИЗ ЖЕЛЕЗОСОДЕРЖАЩЕГО СЫРЬЯ И РУД

Эшонкулов Учкун Худайназар угли

Каршинский инженерно - экономический институт, Электронная почта uchqun. eshonqulov91@mail. ru

Аннотация. В опытно-промышленных испытаниях реализован процесс восстановления минералов FeO, Fe2O3 и Fe3O4 до Fe путем регенеративного сжигания отходов АО «Алмалыкский горно-металлургический комбинат» до Fe, отделения железа от сажи с помощью магнитного сепаратора и извлечения магнитных частиц методом проведено окисление пиритовой руды с использованием магнитного сепаратора.

Ключевые слова: пирит, сажа, оксид, восстановление, консервация, слой, комбинация, вращающаяся трубчатая печь, магнитный сепаратор.

RESEARCH AND DETERMINATION OF TECHNOLOGICAL DIMENSIONS

OF ISOLATION OF IRON FROM IRON-CONTAINING RAW MATERIALS

AND ORES

Eshonkulov Uchkun

Karshi engineering economics institute E-mail: uchqun.eshonqulov91@mail.ru

doi: https://doi.org/10.5281/zenodo.10333379_

KON-METALLURGIYA VA ISHLAB CHIQARISH SANOATI

ГОРНОДОБЫВАЮЩАЯ МЕТАЛЛУРГИЯ И ОБРАБАТЫВАЮЩАЯ ПРОМЫШЛЕННОСТЬ MINING METALLURGY AND MANUFACTURING INDUSTRY

www.srt-iournal.uz

Abstract. In pilot industrial tests, the process of reducing the minerals FeO, Fe2O3 and Fe3O4 to Fe was implemented by regenerative combustion of waste from Almalyk Mining and Metallurgical Plant JSC to Fe, separating iron from soot using a magnetic separator and extracting magnetic particles using the method; oxidation of pyrite ore using magnetic separator.

Keywords: pyrite, soot, oxide, reduction, conservation, layer, combination, rotary tube furnace, magnetic separator.

Kirish. Qora metallurgiya sanoatida temir rudasi iste'molining oshishi, ishlab chiqarishda qazib olingan rudalardagi o'rtacha temir miqdorining pasayishi bilan harakterlanadi. Bu tendensiya butun dun-

kon - mettallurgiya kombinatida temir tar-kibli xomashyolarni batafsil ilmiy tadqiqot qilish uchun biz avvalo Qalmoqqir rudalarini o'rganib ko'rdik.

Natijalar. Aylanma pechda g'ovak

1-jadval

1-Mis boyitish fabrikasi chiqindisining kimyoviy tarkibi

№ Elementlar Miqdori % № Elementlar Miqdori%

1 SiO2 73,4 7 Pb 0,0098

2 Fe 3,80 8 Zn 0,0045

3 Sum 1,65 9 As 0,011

4 CO2 2,8 10 Au, g/t 0,23

5 P2O5 0,21 11 Ag, g/t 1,5-2,5

6 Cu 0,14

yoga xosdir. Ushbu muommo esa nafaqat tarkib jihatdan kambag'al temir ruda konlaridan sifatli temir ajratib olish, balki temir tarkibli barcha xomashyolarni qayta ishlash hamda ulardan temir va uning birikmalarini ajtratib olishni taqozo etadi.

Adabiyot tahlili va usullari. Temir tarkibli xomashyolar va rudalarni kompleks qayta ishlash va ularning tarkibidan temir va uning birikmalarini ajratib olish texno-logiyalarini yaratish va ishlab chiqarishga joriy etish bo'yicha «Olmaliq kon-metal-lurgiya kombinati» AJ ning eng asosiy muammolaridan biri xisoblanadi. Olmaliq doi: https://doi.org/10.5281/zenodo.10333379

temir olish bo'yicha sanoat tajribalarini o'tkazish uchun MBF-1 sulfat kislota ishlab chiqarishning piritli kuyindilari dastlabki material bo'lib hisoblanadi. Bu kuyindilar qaynar qatlam pechlaridagi piritli konsen-tratni kuydirish mahsulotlari aralashmasidan iborat. 80-90% aralashma siklon changidan iborat.

Pirit kuyindilari ag'darmadan olingan va 9% gacha yuqori namlikka ega. Pirit kuyindisining kimyoviy tarkibi 2-jadvalda berilgan.

2-jadval

Pirit kuyindisining kimyoviy tarkibi, %

Mahsulot nomlanishi Fe Cu Zn Pb SiO AI2O3 S C CaO

Pirit kuyindisi 49,3 0,44 1,02 0,24 18,9 2,35 2,10 0,88

27,6 0,23 0,92 0,31 25,86 8,47 1,01

1-rasm Pirit kuyundisining kuydirishdan oldingi va keyingi holati

Muhokama. Konsentratni tiklash uchun qaynar qatlamda har xil temir tarkibli materiallarni tiklash bo'yicha 940-9500S maqbul harorat tanlandi. Tiklash bo'yicha barcha tajribalar yuqorida ko'rsatilgan berilgan haroratda va konservatsiyalangan tiklangan gazning doimiy tarkibida o't-kazildi. Har xil tajribalarda tiklovchi kuy-dirish mahsulotlarining chiqishi quyidagini tashkil etdi: kuyindi 50-70%; chang 50-30%.

Yuklanadigan konsentratdan magnitli fraksiya chiqishi 35 dan 40% gachani tashkil etdi.

Yuqorida ko'rsatilganidek, 40% va un-dan ortiq aktiv temir mavjud tiklangan kuyindini (magnitli fraksiyani) olish hamda misning holatini va uning kuydirish mah-

sulotlari bo'ylab tarqalishini kuzatish ish-ning maqsadi hisoblandi.

Birinchi ikkita tajriba bir xil texnologik tartiblarda olib borildi va unumdorligi bo'yicha bir-biridan farq qildi. Tartibda bu tajribalarning davomiyligi 6-7 soatni tashkil etdi. Birinchi tajribada shixta 37,5% koksdan van 62,5% konsentratdan it)orat bo'ldi. Konsentrat bo'yicha unumdorlik bir sutkada 5,2 t/m3 ni, 38-42% metalli temir tarkibli aktiv temir kukuni bo'yicha esa bir sutkada 1,8t/m3 tashkil etdi.

Ikkinchi tajribada shixta 35% koksdan 65% konsentratdan tashkil topdi. Konsentrat bo'yicha unumdorlik 6,4t/m3 tashkil etdi, 36-38% metalli temir tarkibli aktiv temir kukuni bo'yicha bir sutkada 2,57t/m3 tashkil etdi.

doi: https://doi.org/10.5281/zenodo.10333379_

3-jadval

Tajribal ar soni Namunal ar soni Feumum Femet. FeO dan Fe gacha Cu C SiO2 Tiklash darajasi, %

1 1 kuyindi 62,1 37,8 0,71 4,2 17,40 61,0

2 kuyindi 58,2 37,8 0,65 3,8 18,76 65,0

3 kuyindi 60,9 41,7 0,66 3,54 18,76 68,80

4 kuyindi 64,4 42,0 0,74 2,65 16,0 65,50

2 5 kuyindi 61,1 36,5 23,5 - - - 60,0

6 kuyindi 61,6 38,1 24,7 0,86 1,6 21,8 62,0

7 kuyindi 68,5 47,9 21,3 0,93 1,5 16,9 70,0

70 60 50 40 30 20 10 0

□ Feumum

□ Femet.

□ FeO dan Fe gacha

■ Cu

■ C

□ SiO2

□ Tiklash darajasi, %

1 kuyindi 2 kuyindi 3 kuyindi 4 kuyindi 5 kuyindi 6 kuyindi 7 kuyindi

1-grafik. Tiklangan kuyindi magnitli fraksiyasining fazaviy va kimyoviy tarkibining

o 'zgarish

Xulosa.

1. O'tkazilgan ishlar aso-sida MBF-1da pirit boyitmasini tarkibidagi temirni ajratib olish maqsadida tiklovchi kuydirish bilan aktiv temirni olish tavsiya etildi.

2. Tiklash uchun shixta - 1 mm yiriklikdagi 20% koksikdan (o'rtacha

yiriklikdagi 80 % konsentratdan (o'rtacha o'lchangan diametri 0,153 mm) iborat.

3. Kuydirishning quyidagi tartibi ishlab chiqildi: harorat 940-9500, puflash tezligi 19-20 sm/sek. Tiklangan konser-vatsiyalangan gazda 1-1,5% dan oshmagan karbonat kislota, 16-18% dan kam bo'lmagan uglerod va 30-35% vodorod oksidlari bo'lishi lozim.

o'lchangan diametri 0,7 mm) va 0,5 mm

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO'YXATI

1. Хакимов, К. Ж., Каюмов, О. А. У., Эшонкулов, У. Х. У., & Соатов, Б. Ш. У. (2020). ТЕХНОГЕННЫЕ ОТХОДЫ-ПЕРСПЕКТИВНОЕ СЫРЬЕ ДЛЯ МЕТАЛЛУРГИИ УЗБЕКИСТАНА В ОЦЕНКЕ ОТВАЛЬНЫХ ХВОСТОВ

doi: https://doi-org/i0.528i/zenodo.iQ333379_

2. Шодиев, А. Н. У., Туробов, Ш. Н., Саидахмедов, А. А., Хакимов, К. Ж., & Эшонкулов, У. Х. У. (2020). Исследование технологии извлечения редких и благородных металлов из сбросных растворов шламового поля. Universum: технические науки, (5-1 (74)), 37-40.

3. Эшонкулов, У. Х. У., Олимов, Ф. М. У., Саидахмедов, А. А., Туробов, Ш. Н., Шодиев, А. Н. У., & Сирожов, Т. Т. (2018). Обоснование параметров контурного взрывания при сооружении горных выработок большого сечения в крепких породах. Достижения науки и образования, (19 (41)), 10-13.

4. Каюмов, О. А. У., Хакимов, К. Ж., Эшонкулов, У. Х. У., Боймуродов, Н. А., & Норкулов, Н. М. У. (2021). Изучение химического, гранулометрического, фазового состава золотосодержащих смешанных руд. Universum: технические науки, (3-3 (84)), 45-49.

5. Eshonkulov, U. K. O. G. L., Shukurov, A. Y., Kayumov, O. A. O. G. L., & Umirzoqov, A. A. (2021). STUDY OF THE MATERIAL COMPOSITION OF TITANIUM-MAGNETIC ORE OF THE TEBINBULAK DEPOSIT. Scientific progress, 2(7), 423-428.

6. Djurayevich, K. K., Kxudoynazar O'g'li, E. U., Sirozhevich, A. T., & Abdurashidovich, U. A. (2020). Complex Processing Of Lead-Containing Technogenic Waste From Mining And Metallurgical Industries In The Urals. The American Journal of Engineering and Technology, 2(09), 102-108.

7. Эшонкулов, У. Х. У. (2022). ХАРАКТЕРИСТИКА И ТИПЫ ЖЕЛЕЗНЫХ СЫРЁ. BARQARORLIK VA YETAKCHI TADQIQOTLAR ONLAYN ILMIY JURNALI, 2(11), 303-308.

8. Хакимов, К. Ж., Эшонкулов, У. Х., & Умирзоков, А. (2020). Complex Processing Of Lead-Containing Technogenic Waste From Mining And Metallurgical Industries In The Urals. THE AMERICAN JOURNAL OF ENGINEERING AND TECHNOLOGY (TAJET) SJIF-5.32 DOI-10.37547/tajet, 2(9), 2689-0984.

9. Хасанов, А. С., Эшонкулов, У. Х., & Каюмов, О. А. (2023). ИССЛЕДОВАНИЕ И ОПРЕДЕЛЕНИЕ ТЕХНОЛОГИЧЕСКИХ ПАРАМЕТРОВ ИЗВЛЕЧЕНИЯ ЖЕЛЕЗА ИЗ ЖЕЛЕЗОСОДЕРЖАЩЫХ СЫРЬЁ И РУДЫ. BARQARORLIK VA YETAKCHI TADQIQOTLAR ONLAYN ILMIY JURNALI, 3(4), 291-298.

10.Хасанов, А. С., & Эшонкулов, У. Х. (2023). ПОДГОТОВКА ИСХОДНОГО ЖЕЛЕЗОСОДЕРЖАЩЕГО СЫРЬЯ К ПЕРЕРАБОТКЕ И ЛАБОРАТОРНЫЕ ИССЛЕДОВАНИЯ ПО ВОССТАНОВЛЕНИЮ. ARXITEKTURA, MUHANDISLIK VA ZAMONAVIY TEXNOLOGIYALAR JURNALI, 2(4), 4764.

doi: https://doi.org/10.5281/zenodo.10333379_

KON-METALLURGIYA VA ISHLAB CHIQARISH SANOATI

ГОРНОДОБЫВАЮЩАЯ МЕТАЛЛУРГИЯ И ОБРАБАТЫВАЮЩАЯ ПРОМЫШЛЕННОСТЬ MINING METALLURGY AND MANUFACTURING INDUSTRY

11. Номдоров, Р. У., Эшонкулов, У. Х., & Муродов, Д. Б. (2023). ТЕПА^УТОН КОНИДАГИ казиб ОЛИШ ЖАРАЁНИГА ТАЪСИР ЭТУВЧИ ДОЛЗАРБ МУОММОЛАР. Инновационные исследования в современном мире: теория и практика, 2(4), 5-8.

12. Эшонкулов, У. Х., & Турдиев, Ж. Н. (2023). ТЕХНОЛОГИЯ ПЕРЕРАБОТКИ ЖЕЛЕЗОСОДЕРЖАЩИХ ШЛАМОВ. АКХИЕКТША, МиНАКБ^ЫК УА 7АМОКАУ1У ТЕХКОЬОа1УАЬАК Ж^АЫ, 2(1), 32-36.

13. Эшонкулов, У. Х., Хасанов, А. С., & Хужакулов, А. М. (2022). НОВЫЕ СПОСОБЫ ОБОГАЩЕНИЯ КОНЦЕНТРАТОВ И ПРОЦЕССЫ ПОДГОТОВКИ ЖЕЛЕЗОСОДЕРЖАЩИХ РУД. 1п Научные основы и практика переработки руд и техногенного сырья (рр. 119-125).

doi: https://doi.org/10.5281/zenodo.10333379

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.