0TA'LIM TASHKILOTLARINI BOSHQARISH STRATEGIYASI
L. K. Narimbayeva
Chirchiq davlat pedagogika universiteti Maktabgacha ta'lim fakulteti Pedagogika fanlari bo'yicha falsafa doktori (PhD)
ANNOTATSIYA
Maqolada ta'lim tashkilotlarini boshqarishning strategik vazifalari, tashkilotini boshqarish tamoyillari, funktsiyalari va prinsiplari keltirilgan. Shuningdek "strategiya" va "strategik menedjment" tushunchalari keng yoritilgan.
Kalit so'zlari: Rivojlanish strategiyasi, strategik reja, sxema, ishlab chiqish, pedagogik faoliyat, xodimlar, potentsial investorlar, hokimiyat.
АННОТАЦИЯ
В статье рассмотрены стратегические задачи управления образовательными организациями, принципы, функции и принципы управления организацией. Также широко освещаются понятия "стратегия" и "стратегический менеджмент".
Ключевые слова: Стратегия развития, стратегический план, схема, разработка, педагогическая деятельность, персонал, потенциальные инвесторы, авторитет.
ABSTRACT
The article emphasizes the strategic tasks of managing educational organizations, the principles, functions and principles of managing their organization. Also "Strategy" and "strategic management" concepts are widely covered.
Keywords: Development Strategy, Strategic Plan, scheme, development, staff, potential investors, authority.
Mamlakatimizdagi keng ko'lamli islohotlarning keyingi ikki yili davomida Harakatlar strategiyasida belgilangan vazifalar izchil amalga oshirilmoqda. Jumladan, oliy ta'lim sohasida ham ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishning ustuvor yo'nalishlariga hamda xalqaro standartlar talablariga mos keladigan tizimni yaratish bo'yicha keng qamrovli va muhim o'zgarishlarga erishilmoqda. Ushbu yo'nalishdagi tizimli faoliyatda ta'lim tashkilotlarining tashabbuskorona ishtiroki talab etilmoqda.
Ushbu masala bo'yicha amerikalik tadqiqotchi olim I. Ansoff o'zining ilmiy asarlarida, strategik menejmentning kontseptual modeli, strategik rejalashtirish nazariyasidan strategik boshqaruv nazariyasiga o'tish, tashkilotning o'sishi va rivojlanishini ta'minlaydigan umumiy rivojlanish yo'nalishlarini belgilashni o'z ichiga olgan tashkilot strategiyasini ishlab chiqish jarayoni aniqlanadi. [1]
27-mart, 2024
129
O'zbekiston Milliy universiteti National University of Uzbekistan
Zamonaviy pedagogika va psixologiyaning dolzarb masalalari _Current Issues of Modern Pedagogy and Psychology
Ansoffning g'oyalari strategik menejmentning mazmuni, tahlili, uzoq muddatli maqsadlarni aniqlash va tashkilotni boshqarishni amalga oshirish xususiyatlari kabi ayrim jihatlarini kengaytirib, kontseptsiyani to'ldirgan boshqa olimlarning asarlarida ishlab chiqilgan. Ilm-fan rivojlanishi bilan "strategiya" va "strategik menejment" tushunchasi yanada batafsilroq o'rganiladi.
Zamonaviy sharoitda ta'lim tashkilotidagi zamonaviy menejmentning o'ziga xos xususiyatlari tashkilotning doimiy rivojlanishi muammolarini hal qilish, O'zbekiston ta'lim tizimidagi innovatsion o'zgarishlar bilan bog'liq boshqaruv jihatlariga e'tiborni kuchaytirishdir. Faoliyat yo'nalishini belgilaydigan aniq ishlab chiqilgan strategiya, ko'rsatmalarning yo'qligi nafaqat tashkilotning rivojlanishiga, balki uning ishlashiga ham to'sqinlik qilishi, umuman tashkilot samaradorligini pasaytirishi mumkin. [4]
A. Tompson, A.J.Striklend strategik menejment deganda menejerlar rivojlanishning uzoq muddatli yo'nalishlarini, tashkilotning o'ziga xos maqsadlarini belgilaydigan, ularga erishish strategiyasini ishlab chiqadigan va tanlangan rejani amalga oshiradigan jarayon tushuniladi [2].
Strategiya quyi tizimning elementi sifatida "tashkilot" tushunchasi bilan chambarchas bog'liq bo'lib, uning rivojlanish xususiyatlari yig'indisidir. Tashkilotning rivojlanishi uchta yondashuv nuqtai nazaridan ko'rib chiqiladi:
- tashkiliy rivojlanish tashkilot ishida sifatli o'zgarishlarga olib keladigan uzoq jarayon sifatida;
- tashkilot shaklining o'zgarishiga ta'sir qiluvchi tashkiliy rivojlanish;
-tashkiliy rivojlanish boshqaruv strategiyasi maslahat sifatida.
Strategiya tushunchasi to'g'ridan-to'g'ri ma'lum qonuniyatlarga asoslangan tashkilotning hayotiyligiga bog'liq. Strategiyani ishlab chiqishda yoki strategiya - bu rejalashtirish bosqichlaridan iborat yaxlit jarayon bo'lib, u tashkilotlar hayotining zamonaviy sikliga taalluqlidir va uni tashkilotning o'ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqadigan tashkilotga nisbatan strategik rejalashtirishning paydo bo'lishi va mavjudligining o'ziga xos xususiyatlari sifatida tushunish kerak. [3]
Rivojlanish strategiyasi strategik reja, sxema shaklida taqdim etilishi mumkin. Strategik reja, sxema - bu tashkilotning raqobatbardoshligini oshirishga qaratilgan hujjatlar bo'lib, ular ma'muriyat va xodimlar, potentsial investorlar, hokimiyat va aholi uchun istiqbolni hisobga olgan holda tezkor qarorlar qabul qilishda ko'rsatmalar beradigan g'oyalarni o'z ichiga oladi.
Strategik reja 3 yildan 5 yilgacha bo'lgan davrda ta'lim tashkilotini rivojlantirishning umumiy yo'nalishini belgilaydi va ta'lim tashkilotining kuchli va zaif tomonlarini, tashqi muhitni rivojlantirishning mumkin bo'lgan stsenariylarini tahlil qilish asosida aniqlangan asosiy, eng istiqbolli yo'nalishlarga qaratiladi.
Strategik rejaning asosiy mazmuni quyidagi formulalardan iborat bo'lishi mumkin:
27-mart, 2024
- ushbu bosqichda ta'lim tashkilotini rivojlantirishning asosiy maqsadi;
- asosiy maqsadga erishishning asosiy strategik yo'nalishlari;
- strategik yo'nalishlar doirasidagi maqsadlar;
- belgilangan chora-tadbirlarni amalga oshirish ko'rsatkichlarini belgilash, chora-tadbirlarni amalga oshirish ishtirokchilarining xarajatlarini baholash bilan tanlangan strategiyalarni amalga oshirishdan iboratdir.
Ushbu strategiyaning markazida fikr-mulohaza takomillashtirish uchun zarur degan inkor etilmaydigan da'vo yotadi. Ushbu mantiqiy xulosa faktlar bilan qo'llab -quvvatlanadi: barcha pedagogik ta'sirlardan yo'naltirilgan fikr -mulohazalar o'quvchilar uchun va kattalar uchun ta'limotga ta'sir qiluvchi eng samarali omil hisoblanadi, ammo fikr-mulohazalar o'quvchilarning ta'lim natijalarini yaxshilashga yordam beradi, agar u o'quv yutuqlarini qo'llab-quvvatlaydigan sinf madaniyatiga kiritilgan bo'lsa.
Xuddi shu tarzda o'qituvchilar orasida ham,fikr-mulohaza faqat ma'lum bir maktab madaniyatida qadrlangan taqdirdagina va agar u o'z faoliyatini uning yordami bilan yaxshilashga intilsa, agar u yangi tajriba va har qanday signallarga, shu jumladan salbiy signallarga ochiq bo'lsa, o'qituvchiga foyda keltiradi.
Shunday qilib, bizning ishimiz uchun o'qituvchilarning jamoaviy samaradorligi elementi umuman tashkilotning ijtimoiy kapitalini rivojlantirish muhim ahamiyatga ega. Shu bilan birga, menejmentning asosiy vazifalaridan biri maktabda ta'limning zamonaviy sifatiga erishish uchun ijtimoiy kapitalni rivojlantirish kontekstida ta'lim tashkilotini boshqarish strategiyasini aniqlashdir.
REFERENCES
1.Ансофф, И. Новая корпоративная стратегия / И. Ансофф / СПб.: Питер-Ком, 1999. - 416 с
2. Антопольская, Т. А. Моделирование организационной культуры/
3.Томпсон, А. А., Стрикленд, А. Дж. Стратегический менеджмент. Искусство разработки и реализации стратегии: учебник для вузов / Пер. с англ.; под ред. Л. Г. Зайцева, М. И. Соколовой. - М: Банки и биржи; ЮНИТИ, 1998. - 576 с.
4. Nosirova. R.X, Gaynazarova G.A, Narimbayeva L.K "Maktabgacha ta limda rahbarlik" «Malik print co» nashriyoti. Chirchiq 2021y
5. Odeldjanovna, S. S. (2019). IMPROVEMENT OF MECHANISMS OF PREPARATION OF UNIVERSITY STUDENTS FOR PEDAGOGICAL ACTIVITY. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol, 7(12).
6. Содиков, У. Ж. (2021). ЯНГИ УЗБЕКИСТОН ШАРОИТИДА ПЕДАГОГИКА ФАНИНИНГ ТАРАККИЁТИ ВА ИННОВАЦИЯЛАР. In Academic research in educational sciences, 2 (NUU Conference 1) (pp. 41 -47).
131
27-mart, 2024
