CC BY
5"RAQOBATBARDOSH KADRLAR TAYYORLASHDA FAN - TA'LIM - ISHLAB
CHIQARISH INTEGRATSIYASINI TAKOMILLASHTIRISH ISTIQBOLLARI" MAVZUSIDAGI XALQARO ILMIY-AMALIY KONFERENSIYA 2023-yil, 22 - noyabr
TA'LIMNI ISHLAB CHIQISH BILAN INTEGRATSIYALASH 1Yigitaliyev Mamurjon Saidaxmat o'g'li, 2Kurbanmuratova Ogulbibi Bagibek qizi
1Andijon qishloq xo'jaligi va agrotexnologiyalari institute asisstenti 2Andijon qishloq xo'jaligi va agrotexnologiyalari institute talabasi 1E-mail: yigitaliyevm97@gmail.com 2E-mail: ogulbibikurbanmuratova@ gmail. com https://doi.org/10.5281/zenodo.10156291
Annotatsiya. Ushbu maqolada ta'lim jarayonini ishlab chiqarish bilan uzviy integratsiyalash va bu jaraonlar qanday yo'llar bilan amalga oshirilishi hamda jarayonni talabalar bilan korxonalar uchun qanday afzalliklarga ega ekanligi xaqida qator mulohazalar orqali yoritilgan.
Kalitso'zlar:Ta'limjarayoni, ishlab chiqarishakorxonasi, ishgaasoslangan ta'lim, ta'lim kurslari, amaliyot va boshqalar.
Abstract. In this article, the integrated integration of the educational process with production and the ways in which these processes are implemented and the advantages of the process for students and enterprises are highlighted through a series of considerations.
Keywords: Educational process, production enterprise, work-based education, educational courses, practice, etc.
Аннотация. В данной статье посредством ряда соображений выделены комплексная интеграция образовательного процесса с производством и способы реализации этих процессов, а также преимущества процесса для студентов и предприятий.
Ключевые слова: Учебный процесс, производственное предприятие, обучение на производстве, учебные курсы, практика и т.п.
Ta'limni ishlab chiqarish bilan integratsiya qilish bu- ta'lim muassasalaridagi nazariy ta'limni korxona va boshqa tashkilotlarda amaliy qo'llash bilan bog'lash jarayonidir. Bu jarayon quyidagi usullarda amalga oshirish mumkin deb hisoblanadi:
I.Ishga asoslangan ta'lim:
Ishga asoslangan ta'lim bu- Oliygohda olingan bilimlarni haqiqiy ish tajribasi bilan birlashtirigan talim turidir.Bu talabalarga Oliygohda o'rganganlarini haqiqiy shaoitda qo'llash imkonini beradi. Bu amaliyot qilish, shogirtlik yoki hamkorlik dasturlari orqali amalga oshirilishi mumkin.
Amaliyot: Amaliyotlar talabalarga cheklangan vaqt davomida professional sharoitda ishlash imkoniyatini beruvchi ishga asoslangan ta'lim dasturining bir turidir.
Misol uchun amaliyot amaliyot vaqtida hamshiralik bo'yicha talabalar aniq reallik bilan kasalxona va boshqa korxonalarda ish olib borib o'rganadilar. Texnik yo'nalishdagi talabalar esa texnika umumiy sohalarini texnika jihozlarni ishlatgan holda amaliy o'rganadilar. Iqtisodyot va boshqa tur yo'nalishlari xam o'zinning yo'nalishlari bo'yicha amliyotlarini realllik bilan amalga oshiradilar.Quyidagi 1-rasmda tasvirlangan.
"RAQOBATBARDOSH KADRLAR TAYYORLASHDA FAN - TA'LIM - ISHLAB CHIQARISH INTEGRATSIYASINI TAKOMILLASHTIRISH ISTIQBOLLARI" MAVZUSIDAGI XALQARO ILMIY-AMALIY KONFERENSIYA 2023-yil, 22 - noyabr
1-rasm.O'quvchilarni amliyot dasturi
Shogirdlik: Shogirdlik - bu ish joyidagi ta'limni oliygohdagi ta'lim bilan birlashtirgan ishga asoslangan ta'lim dasturining bir turi. Shogirdlar odatda malakali hunarmand yoki mutaxassis uchun ma'lum muddat ishlaydi va ular kasb yoki kasbga kirish uchun zarur bo'lgan ko'nikma va bilimlarni o'rganadilar.Quyidagi 2-rasmda.
2-rasm. Ustoz shogirt dasturi
Misol uchun shogirtlik dasturida iqtisod ta'lim yo'nalishi bo'yicha shug'ullanuvchi talabalar ma'lum vaqt excel programasida, ma'lum vaqt word programmasida yana qanchadur vaqt boshqa programmalarda ishlaydi.
Hamkorlik dasturlari: Hamkorlik dasturlari talabalarga oliygohda o'qitish davrlari va pullik ish tajribasi davrlari o'rtasida almashish imkonini beruvchi ishga asoslangan ta'lim dasturining bir turidir. Kooperativ dasturlar odatda bir necha yil davom etadi va ular talabalarga bitiruvdan oldin qimmatli ish tajribasiga ega bo'lishlariga yordam beradi.
Xo'sh bu dasturlar talabalar nima beradi deyishimiz mumkin?
Bu talabalar uchun bir qator afzalliklar ega.
1.Talabalarga ish beruvchilar tomonidan eng ko'p talab qilinadigan ko'nikma va bilimlarni rivojlantirishga yordam beradi.
2.Talabalarga o'z sohalarida amaliy tajriba bilan ta'minlashga yordam beradi.
3.Talablarga potensial ish beruvchilar bilan yaxshi aloqa o'rnatishga yordam beradi.
"RAQOBATBARDOSH KADRLAR TAYYORLASHDA FAN - TA'LIM - ISHLAB
CHIQARISH INTEGRATSIYASINI TAKOMILLASHTIRISH ISTIQBOLLARI" MAVZUSIDAGI XALQARO ILMIY-AMALIY KONFERENSIYA 2023-yil, 22 - noyabr
Yuqorida talabalarga bu dasturlar nimalar beradi degan savolga javob topdik, korxona uchun qanday afzalliklar ega?
1.Bu dastur korxonaga iqtidorli va malakali kadrlarni tayyorlaydi.
2.Dastur korxonadagi mavjud jarayonlarni yaxshilashga yordam beradi.
3.Dastur korxonada yangilik yaratish xamda yangi mahsulotlar va xizmatlarni ishlab chiqarishga sabab bo'ladi.
2.Sanoat bilan hamkorlikdagi kurslar:
Sanoat bilan hamkorlikdagi kurslar- korxona va boshqa tashkilotlar o'z ehtiyojlaridan kelib chiqgan holda hamda o'zining maxsus yo'nalishlari bo'yicha mos keladigan kurslarni ishlab chiqish va tadqiq etish uchun ta'lim muassasalari bilan hamkorlik qilishidir.Quyidagi 3-rasmlar.
3-rasm.Talabalarni hamkor kurslar bo'yicha ta'lim olish jarayoni 3.Amaliy tadqiqotlar:
Ta'lim muassasalari va korxonalarni amaliy dasturlarga ega bo'lgan tadqiqotlarni o'tkazish
uchun birgalikda ishlaydi.Bu haqiqiy muomolarni reallik bilan hal qilishda juda kata amaliy yordam beradi.
Talimni ishlab chiqarish bilan integarsiyalashuvi talabalar uchun xam, korxonalar uchun xam bir qator qulaylika ega.Talabalar uchun integratsiyalashuv yordam berishi mumkin:
Ish beruvchilar tomonidan eng ko'p talab qilinadigan ko'nikmalar va bilimlarni rivojlantirish, o'qish sohasida amaliy tajribaga ega bo'lishi va boshqalar. Xulosa
Xulosa qilib shuni aytishimiz mumkinki, ta'limni ishlab chiqarish yoki amaliyot bilan integratsiyalashuvi talabalar yuqori saviyali bilim egasiga hamda korxona uchun yetuk mutaxassis bo'lib yetishiga sabab bo'ladi.
REFERENCES
1. www.ziyonet.uz
"RAQOBATBARDOSH KADRLAR TAYYORLASHDA FAN - TA'LIM - ISHLAB CHIQARISH INTEGRATSIYASINI TAKOMILLASHTIRISH ISTIQBOLLARI" MAVZUSIDAGI XALQARO ILMIY-AMALIY KONFERENSIYA 2023-yil, 22 - noyabr
2. Балдин К. В., Информационные системы в экономике: Учебник. - 3-е изд. - М.: Издательство - торговая корпорация «Дашков и К°» 2006 - 395 с.
3. Гаврилов М.В. Информатика информационные технологии: Учебник для студентов вузов. - М.: Гардарики, 2006. - 655 с.
4. Гуломов С.С, Алимов Р.Х, ва бошкалар. "Ахборот тизимлари ва технологиялари" "Шарк", Т-2000 й.
5. Алимов Р.Х, Юлчиева Г.Т., Алишов Ш.А. "Ахборот технологияси ва тизимлари". Маъруза матнлари. Т: - ТДИУ, 2005 й.
6. Alimov R.X, Begalov B.A., Yulchiеva G.T., Alishov Sh.A. "Iqtisodiyotda axborot tеxnologiyalari". Oquv qllanma. T.: - OYUAJN, 2005 y.
7. Майоров С.И. Информационный бизнес: коммерческое распространение и маркетинг. М.: Финансы и статистика. 1994 г.
8. Вержбицкий В.В., Колесникова И.В. Проблемы разработки АОС экспертного типа по общественным наукам. - М.: НИИ ВШ, 1990. Вып.1. - 48 с. V.
9. Информационные технологии в бизнесе. /Под ред. М. Желены. - СПб.: Питер, 2002.
10. Андреев А.А и др. Пластиковые карточки. - М.: БДЦ-Пресс, 2002.
11. Хайитматов У.Т., Файзуллаев С.Х. ва бошкалар. Информатика ва ахборот технологиялари. - Т.: ТКТИ, 2005.
12. Локальные вычислительные сети./ Справочник в 3-х томах. М.: 1995.
