3Volume 4 | CSPU Conference 1 | 2023 Ta'lim jarayonida raqamli texnologiyalarni
etish samaradorligi
jort^
gi
TA'LIMDA RAQAMLI TEXNOLOGIYALARNI QO'LASH AHAMIYATI
Nilufar Rustam qizi Berkimbayeva, Aziza Berdali qizi Parpiyeva
Chirchiq davlat pedagogika universiteti talabalari Ilmiy rahbar. Saodat Abdurashidovna Toshtemirova
ANNOTATSIYA
Ushbu maqolada raqamli texnologiyaning ta'limga kirib kelish tarixi, bulutli texnologiyalar, ta'limda raqamli texnologiyadan foydalanish, raqamli texnologiyani ta'lim tizimi vostilari, raqamli texnologiyasini ustunliklari, narsalar interneti (Internet of Things, IoT), kengaytirilgan haqiqat (AR), virtual haqiqat (Virtual haqiqat, VR) haqida tushuncha berilgan.
Kalit so'zlar: narsalar interneti (Internet of Things, IoT), kengaytirilgan haqiqat (AR), virtual haqiqat (Virtual haqiqat, VR), bulutli texnologiyalar
ABSTRACT
In this article, the history of the introduction of digital technology into education, cloud technologies, the use of digital technology in education, the advantages of digital technology in the educational system, the advantages of digital technology, the Internet of Things (IoT), augmented reality (AR), virtual the concept of reality (Virtual reality, VR) is given.
Keywords: Internet of Things (IoT), augmented reality (AR), virtual reality (VR), cloud technologies
Bugungi kunda raqamli texnologiyalar shiddat bilan rivojlanib boryapti va har bir sohada zamon bilan hamqadam odimlashni taqozo etmoqda. Ta'lim tizimining hozirgi holati noan'anaviy ta'lim texnologiyalarining roli ortib borayotgani bilan tavsiflanadi. Ta'lim oluvchi tomonidan ularning yordami bilan bilimlarni o'zlashtirish an'anaviy texnologiyalarga qaraganda ancha tezdir. Ushbu texnologiyalar bilimlarni rivojlantirish, egallash va tarqatish xarakterini o'zgartiradi, o'rganilayotgan fanlarning mazmunini chuqurlashtirish va kengaytirish, uni tezda yangilash, samaraliroq o'qitish usullarini qo'llash, shuningdek, har bir kishi uchun ta'lim olish imkoniyatini sezilarli darajada kengaytirish imkonini beradi. Raqamli texnologiyani o'zi nima degan savolga quyidagicha javob beramiz: bu - xo'jalik yuritishning bir zamonaviy shakli bo'lib. unda ishlab chiqarish va boshqarishning asosiy faktori sifatida
October 20, 2023 Republican Scientific and Practical Conference
943
Volume 4 | CSPU Conference 1 | 2023 Ta'lim jarayonida raqamli texnologiyalarni
etish samaradorli
jort^
gL
raqamli ko'rinishdagi katta ma'lumotlar majmui va ulami qayta ishlash jarayoni xizmat qiladi. Olingan natijalarni amaliyotda ishlatish esa an'anaviy ho'jalik yuri tish shakllariga nisbatan ancha katta samaradorlikka erishishga imkon beradi. Misol sifatida turli xildagi avtomatik ishlab chiqarish jarayonlarini, 3D-texnologiyasini, bulutli texnologiyalarni. masofaviy meditsina xizmatlari ko'rsatishni, aqlli texnologiyalar yordamida mahsulot yetishtirish va uni yetkazib berishni, turli xildagi tovarlarm saqlash va ularni sotish jarayonlarini keltirish mumkin.[1]
Raqamli texnologita texnologiyalarning barcha darajalari diapazonda bir xil signal holatini ifodalaydi. Raqamli texnologiya analogdan farqli o'laroq, uzluksiz emas, balki diskret signallar bilan ishlaydi. Bundan tashqari, signallar kichik qiymatlar to'plamiga ega, odatda ikkita. Haqiqiy hayotda tizimlar, ayniqsa, buxgalteriya hisobini saqlash tizimlari uchta ma'noga asoslanadi. Axborot texnologiyalari ma'lumotlarni boshqarish va qayta ishlash texnologiyalaridir. Odatda bu atama ostida kompyuter texnologiyalari tushuniladi. Axborot texnologiyalari sohasida turli axborotni EHM va kompyuter tarmoqlari orqali yig'ish, saqlash, himoyalash, qayta ishlash, uzatish kabi amallar ustida ishlar olib boriladi. Raqamli texnologiyalar shiddat bilan rivojlanib boryapti va har bir sohada zamon bilan hamqadam odimlashni taqozo etadi. Masalan, sun'iy intellekt texnologiyacini joriy etish soliq to'lashdan bo'yin tovlash holatlarini aniqlash, firibgarliklarni oldini olish, ma'lumotlarni tahlil qilish va takporlanuvchi jarayonlarni avtomatlashtirish hamda shaffoflikni oshirishda qo'l kelsa, katta hajmli ma'lumotlar — Big data esa soliq organlariga kelib tushadigan katta hajmdagi ma'lumotlarni saqlash, qayta ishlash, tushumlarni yanada yaxshiroq bashorat qilish hamda to'lovchilar va soliq organlari o'rtasidagi hujjat almashinuvini yaxshilash imkoniyatini beradi
Raqamli Texnologiya (ingliz. Digital texnologiya) - signallarni uzluksiz spektr shaklida emas, balki analog darajadagi diskret diapazonlarda ko'rsatishga asoslangan texnologiyalar. Hozirgi kunda dunyoning eng rivojlangan mamlakatlari kompaniyaning rivojlanish bosqichining final bosqichida. Ular "Axborot" deb nomlangan keyingi bosqichga o'tishni amalga oshiradilar. Ichida bu jamiyat Belgilangan rol axborotga tegishli. Jamiyatning infratuzilmasi ma'lumot to'plash, qayta ishlash, saqlash va tarqatish usullari shakllantiriladi. Ma'lumot strategik resursga aylanadi.
Shuning uchun, XX asrning ikkinchi yarmidan sivilizatsiya qilingan dunyoda "Bilimlar iqtisodiyoti" ga o'tish "Bilimlar iqtisodiyoti" ga o'tish jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishida asosiy, aniqroq omilga aylandi Ma'lumot uchun artificial intelligence, ya'ni, sun'iy
October 20, 2023 Republican Scientific and Practical Conference
944
Volume 4 | CSPU Conference 1 | 2023 Ta'lim jarayonida raqamli texnologiyalarni
etish samaradorli
jort^
aql- informatikaning alohida sohasi bo'lib, kompyuter yoki mashinaning inson ongidagi imkoniyatlarga taqlid qilishi, sodda qilib aytganda, sun'iy aql kompyuterlarni odam kabi o'ylash va yechim topishga yo'naltirilgan texnologiya hisoblanadi.
Big Data — salmoqli ma'lumot atamasi kuniga 100 gigabaytdan ko'p ma'lumot tushadigan oqimlarga nisbatan qo'llanib kelingan. Keyinchalik ma'lumotlarning keskin ko'payishi oqibatida bu tushuncha yanada keng qamrov kasb eta boshladi. Ushbu atama odatda terabayt, ekzabayt va petabaytlar darajasidagi katta hajmdagi ma'lumotlarga nisbatan qo'llaniladi. Gadjet (ingliz. gadget-qurilma, qurilmani ham chaqirish mumkin — qurilma) — hayotni osonlashtirish va yaxshilash uchun mo'ljallangan kichik qurilma Wi-Fi (Wireless Fidelity) IEEE 802.11 standartlariga asoslangan qurilmalarga ega simsiz mahalliy tarmoq texnologiyasidir. 3D printerlar -Uch o'lchamli chizmalar asosida narsa-buyumlar "chop etuvchi" printerlardir. Hozircha bu kabi ishlanmalar tor doirada amalga oshirilayotgan bo'lsa, yaqin kelajakda bemalol uy sharoitida 3D-printerdan masalan bir juft krossovka, kiyim yoki ro'zg'or buyumi chiqarib olishning imkoni bo'ladi.[2]
Ta'lim jarayoniga raqamli texnologiyalar va zamonaviy usullarni joriy etish bo'yicha quyidagi tadbirlar amalga oshiriladi: - Raqamli iqtisodiyot uchun yuqori malakali muhandis-texnik kadrlar tayyorlash tizimini tashkil etish;- Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va ta'lim texnologiyalarining mustahkam integratsiyasini ta'minlash, bu borada pedagog kadrlarning kasbiy mahoratini uzluksiz rivojlantirib borish uchun qo'shimcha sharoitlar yaratish;
- Ta'lim jarayonlarini raqamli texnologiyalar asosida individuallashtirish, masofaviy ta'lim xizmatlarini rivojlantirish, vebinar, onlayn, "blended learning", —flipped classroom" texnologiyalarini amaliyotga keng joriy etish; - Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari asosida masofaviy ta'lim dasturlarini tashkil etish; - Milliy elektron ta'lim resurslari yaratilishini jadallashtirish, xorijiy elektron ta'lim resurslarini tarjima qilish ishlarini tashkil etish, ta'lim jarayonida elektron resurslar salmog'ini bosqichma-bosqich oshirib borish, elektron o'quv adabiyotlar yaratish, ularni mobil qurilmalarga yuklab olish maqsadida kutubxonalarda QR-kod yordamida elektron resurslar haqidagi axborotlarni joylashtirish tizimini yaratish; - Oliy ta'lim muassasasining konferensiya materiallari, bitiruv-malakaviy ishlar, magistrlik va doktorlik dissertatsiyalaridan iborat ilmiy-texnik ma'lumotlar elektron bazasini yaratish, kelgusidagi ilmiy-texnik ma'lumotlar yangiligini ta'minlash maqsadida antiplagiat tizimidan foydalanishni keng joriy etish; - Ta'lim yo'nalishlari va
October 20, 2023 Republican Scientific and Practical Conference
945
Volume 4 | CSPU Conference 1 | 2023 Ta'lim jarayonida raqamli texnologiyalarni joriy etish samaradorligi
g
я
mutaxassisliklarining o'ziga xosligidan kelib chiqib, ta'lim jarayonida xalqaro miqyosda keng qo'llaniladigan zamonaviy dasturiy mahsulotlardan foydalanishni rivojlantirish; - Oliy ta'lim muassasalari pedagog xodimlari, bakalavriat, magistratura talabalari va doktorantlariga oid ma'lumotlarni o'zida aks ettiruvchi va muntazam yangilanib boruvchi elektron baza (Student Record System) yuritilishini yo'lga qo'yish asosida uning milliy tizimini yaratish. [3]
Xulosa o'rnida aytishimiz mumkinki: yurtimizda olib borilayotgan keng islohotlar ta'lim tizimini ham qamrab olgan holda, ta'limni rivojlantirish, unga yangi texnologiyalar, yangi o'quv metodlarni kiritish, pedagog-kadrlarning salohiyatini oshirish orqali o'quvchilarga sifatli ta'lim berish kabi maqsadli ishlar olib borilyapti.
REFERENCES
1. Scientific Journal Impact Factor SJIF 2022: 5.947 Advanced Sciences Index Factor, Mirzahmedova Nargiza Dilmurodovna "RAQAMLI TEXNOLOGIYALARINING TA'LIM SOHASIDA QO'LLANILISHI"
2. "Экономика и социум" №12(103)-1 2022, Mukhitdinov A.B. — TA'LIM JARAYONIGA RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VA ZAMONAVIY USULLARNI JORIY ETISH"
3.Scientific Journal Impact Factor SJIF 2022: 5.947 Advanced Sciences Index Factor, Mirzahmedova Nargiza Dilmurodovna —RAQAMLI TEXNOLOGIYALARINING TA'LIM SOHASIDA QO'LLANILISHI"
4. https://kompy.info/1-mavzu-sohada-raqamli-texnologiyalar-faniga-kirish.html5.
5. Ильмуродова Ф. The foundation of the era of awakening in Central Asia: alchemy, succession, and historicism //Современные тенденции инновационного развития науки и образования в глобальном мире. - 2022. - Т. 1. - №. 3. - С.
213-216.
https://cspi.uz/
Republican Scientific and Practical Conference
October 20, 2023
