82II. ШУБА. ЗАМОНАВИЙ ПЕДАГОГИКА ВА ПСИХОЛОГИЯНИНГ
ДОЛЗАРБ МАСАЛАЛАРИ
TA'LIM SOHASINI PSIXOLOGIK-PEDAGOGIK TA'MINLASH
TEXNOLOGIYASI
Sherzodjon Xusanboy o'g'li Azamov
Chirchiq davlat pedagogika universiteti mustaqil tadqiqotchisi
ANNOTATSIYA
Maktablarda qobiliyatli, iqtidorli bolalar ham, pedagogik e'tiborni kuchaytirishni talab qiladigan bolalar ham o'qiydi. Ba'zi bolalarda o'qish uchun yuqori motivatsiya, yuqori intensivlikdagi o'quv ishlari sharoitlariga moslashishni osonlashtiradi va o'quv-bilish motivatsiyasi juda past bo'lgan bolalar maktabga yomon moslashadi. Ko'pgina bolalarning jismoniy salomatligi dastlab zaif bo'ladi. Ushbu maqolada ta'lim sohasini psixologik-pedagogik ta'minlash texnologiyasi ishlab chiqilgan. O'quvchilarning bilim, ko'nikma va malakalarini shakllantirish, dunyoqarashlarini kengaytirish masalalari o'rganilgan.
Kalit so'zlar: Ta'lim sohasi, psixologik-pedagogik, texnologiya, salomatlik, kompleks diagnostika, aqliy faoliyat, motivatsiya, valeologik ta'lim, yetuklik.
АННОТАЦИЯ
B школах учатся способные, одаренные дети и дети, требующие повышенного педагогического внимания. У некоторых детей высокая мотивация к обучению облегчает адаптацию к условиям высокоинтенсивной учебной работы, а дети с очень низкой учебно-познавательной мотивацией плохо адаптируются к школе. Многие дети изначально имеют слабое физическое здоровье. В данной статье разработана технология психолого-педагогического обеспечения образовательной сферы. Изучаются вопросы формирования знаний, умений и навыков учащихся, расширения их кругозора.
Ключевые слова: Образовательная сфера, психолого-педагогическая, технология, здоровье, комплексная диагностика, умственная деятельность, мотивация, валеологическое воспитание, зрелость.
ABSTRACT
May 6, 2023
189
Talanted and gifted children, as well as children who require increased pedagogical attention study at schools. In some children, high motivation to study makes it easier to adapt to conditions of high-intensity academic work and children with very lou academic motivation do not adapt well to school. Many children are not physical health, at first. In this article, the technology of psychological-pedagogical provision of the field of education is developed. Issues of formation of student's knowledge, skills and abilities, broadening of worldviews has been studied.
Keywords: Field of education, psychological-pedagogical, technology, health, mental activity, motivation, complex diagnostics, valeological education, maturity.
Ta'lim tizimini isloh qilish natijasida ko'zlangan maqsad kelajak avlodni vatanga sadoqatli, mustaqil fikrlovchi, har qanday sharoitga tez moslashuvchi, to'g'ri qaror qabul qila oluvchi mutaxassislar tayyorlashdan iboratdir.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev 2017 yil 22 dekabr kuni Oliy Majlisga murojaatnomasida "Bugun biz davlat va jamiyat hayotining barcha sohalarini tubdan yangilashga qaratilgan innovatsion rivojlanish yo'lidan o'tmoqdamiz. Bu bejiz emas, albatta. Chunki zamon shiddat bilan rivojlanib borayotgan hozirgi davrda kim yutadi? Yangi fikr, yangi g'oya, innovatsiyaga tayangan davlat yutadi. Innovatsiya - bu kelajak degani. Biz buyuk kelajagimizni barpo etishni bugundan boshlaydigan bo'lsak, uni aynan innovatsion g'oyalar, innovatsion yondashuvlar asosida boshlashimiz kerak" ekanligini e'tirof etishgan edi [1].
Sog'lom turmush tarzi uchun motivatsiya yaratishga katta e'tibor qaratilmoqda. Zamonaviy maktablarda maktab o'quvchilarining individual imkoniyatlarini baholash va ma'lumotlarni ta'lim-tarbiya jarayoniga tatbiq etish imkonini beradigan ijtimoiy-pedagogik, psixologik, psixo-pedagogik metodlarning ilmiy asoslangan tizimi hali ham mavjud emas, o'qituvchi, psixolog, psixoterapevt, shifokorlarning birgalikdagi faoliyati kompleks texnologiyasi zarur.
Ta'limning asosiy loyiha vazifasi haqida gapirar ekan, V.I.Slobodchikov ta'lim sohasini birgalikdagi hayot faoliyati va barcha yoshdagi guruhlarning uchrashuvlari, birgalikdagi (ijtimoiy) hayot maqsadlarini aniqlash, unda ishtirok etish orqali inson ta'lim olish sohasi sifatida ko'rib chiqadi [0].
I.D.Frumin, B.D.Elkoninning fikriga ko'ra, turli yoshdagilar ta'lim sohasida maxsus ong va madaniyat sifatida ishlaydi; unda "madaniyatlar muloqoti" va "asrlar muloqoti"ni amalga oshiriladi. Bu kuchaytirish sohasi (A.V.Zaporojes), individual va yosh imkoniyatlarini to'liq
ifodalash sohasidir [3].
May 6, 2023
Yangi ta'lim sohasini loyihalash va yaratish o'quvchi shaxsini uning psixofizik xususiyatlari va funksional imkoniyatlari nuqtai nazaridan har tomonlama o'rganishni taqozo etadi.
"Salomatlik" dasturini qo'llab-quvvatlash xizmati sifatining o'sish dinamikasida uch bosqich mavjud:
1991-1995 - Tibbiy-psixologik uyushma,
1995-1998 - Valeologiya kafedrasi,
1997 yil - Shaxsiy rivojlanishga yordam berish xizmati.
Ushbu bosqichlar diagnostika metodikalarini bosqichma-bosqich to'plash, yagona ta'lim sohasida bolalar va kattalarning ruhiy, jismoniy va ma'naviy salomatligi to'g'risidagi ma'lumotlar bankini tizimlashtirishni aks ettiradi. Ammo "Maktabgacha va maktab ta'lim" tizimida bolaning shaxsini diagnostika qilish uchun o'zaro faoliyat dasturi kerak bo'ladi. Shu maqsadda maxsus xizmat yaratildi (Shaxsni rivojlantirish xizmati).
1. Xizmatning asosiy yo'nalishlari:
•bolalarning bilim olishga tibbiy-fiziologik tayyorgarligini baholash; •o'quvchilar rivojlanishining funksional holati va xususiyatlarini har tomonlama baholash;
•ta'lim sharoitlariga moslashish va psixofiziologik kasbiy diagnostikani o'rganish; maslahat berish, tuzatish;
•o'quvchilar va o'qituvchilar sog'lig'ini saqlash masalalari bo'yicha axborot-ma'rifiy tadbirlar tashkil etish;
•muammolar bo'yicha professor-o'qituvchilarning ilmiy-metodik faoliyatini tashkil etish va boshqarish;
• ta'lim sohasi ishtirokchilarning malakasini oshirish va kasbiy mahoratini oshirish.
2. Shaxsni rivojlantirish xizmati vazifalariga quyidagilar kiradi:
• bola organizmi tizimlarining funksional holatini baholash va prognozlash;
• bolaning individual psixofiziologik portretini yaratish, uning moyilligini, tarbiyaga ta'sir qilish strategiyasini tanlash qobiliyatini aniqlash (shaxsga yo'naltirilgan ta'lim muhitini tashkil etish);
• o'quvchilarning intellektual-ijodiy, ma'naviy faoliyatini faollashtirish, sport bilan shug'ullanishi uchun sharoit yaratish;
• boshqa shunga o'xshash xizmatlar va axborot- targ'ibot tadbirlari bilan axborot aloqasi.
May 6, 2023
191
Aynan mana shu jihatlar (bizning fikrimizcha) bola rivojlanishining ajralmas sharti hisoblanadi, chunki ular ijtimoiy qimmatli xulq-atvor odatlari, sog'lom turmush tarzi odatlari, mehnatsevarlik, chidamlilik, odamlar bilan til topisha olish, olijanoblik va qiziqish, zakovat va boshqalar kabi fazilatlarni shakllantirishning kalitidir.
Butun jamoaning ishi, shuningdek, har bir bolaning individual faolligi faoliyatli tamoyilni hisobga olgan holda tashkil etiladi, bola uchun har qanday faoliyat mazmunli, rag'batlantiruvchi bo'lishi kerak (klublar, studiyalar, ansambllar, sport seksiyalari, ilmiy jamiyatlar, modulli o'qitish va hokazo).
Bu yillar davomida maktabning asosiy tashvishi rivojlantiruvchi sog'liqni saqlash muhitini yaratish; o'quvchilar o'rtasida oqilona ehtiyojlar tizimini shakllantirish va birinchi navbatda, sog'lom turmush tarziga bo'lgan ehtiyoj; maktab bitiruvchisi shaxsini modellashtirish va modellashtirish vositasini takomillashtirish -ta'lim-tarbiya jarayonini valeologik ta'minlashdan iborat edi. Tajriba shuni ko'rsatadiki, intellektual va ijodiy tarkibiy qismlar va uning yashash joyining holati hayot tarzini shakllantirish va sog'liqni saqlashda muhim rol o'ynaydi. Innovatsion maktablarda pedagogiik tajriba-sinov ishlarini tashkil etishning boshida:
O'quvchilarning 45 foizi "Sog'lom turmush tarzi" tushunchasini yoritib bera olmadi;
55% - kun tartibi yo'q;
40% - sport bilan shug'ullanmaydi;
30% - gipodinamiyadan aziyat chekadi;
Bolalarni valeologik ta'limga bo'lgan ehtiyoji aniq paydo bo'ldi:
• valeologik madaniyatning dastlabki shakllarini tarbiyalash;
• o'z sog'lig'ini nazorat qilish va saqlashning dastlabki amaliy ko'nikmalarini shakllantirish;
• valeologik ong va umumiy valeologik madaniyatni rivojlantirish.
Maktabda valeologik ta'lim o'z faoliyatini boshladi: ta'limning yangi uzluksiz
va shaxsga yo'naltirilgan mazmunini ishlab chiqish; valeologiya va valeologik monitoringni yaratish masalalari bo'yicha axborot-ma'rifiy tadbirlar.
Ta'lim jarayoni sub'ektlarining sog'lig'ini saqlash va asrashning muhim sharti axborot-ma'rifiy faoliyat edi.
Mahoratli mutaxassislar: shifokorlar, fiziologlar, nevropatologlar, psixologlar, o'qituvchilar tanlangan va tizimli ma'lumotlarni tayyorlagan: "Siz haqingizda va siz uchun" maktab gazetasi; "Ruh ekologiyasi; "Tananing ekologiyasi" ekologik byulleteni; "Atlant" valeologik to'plami (maktab nashriyoti); "Diana" qizlar uchun gazeta-jurnal; "Inqiroz
EE^ May 6, 2023 https://nuu.uz/ Republican Scientific and Practical Conference
yoshi" o'smirlar jurnali; "16 yoshgacha va undan kattalar ..." teleklubidan iborat.
Valeologik ta'lim maktab tomonidan nafaqat o'quvchilar va ularning ota-onalari, balki maktab mikrorayoni aholisi o'rtasida ham olib borildi. Bir necha yillik ustuvorliklar quyidagi yo'nalishlardan iborat:
• muntazam jismoniy faoliyat;
• ratsional ovqatlanish;
• chekish, alkogolizm, giyohvandlikdan xoli muhit yaratish;
• stressni, depressiyani, tajovuzkor xatti-harakatlarni kamaytirish.
Ta'limga individual yondashish bolaning imkoniyatlarining, ya'ni maksimal darajadagi intellektual, asabiy taranglik, stress, charchoq, tana funksiyalarining pasayishi, kasalliklarning individual chegarasini aniqlashni talab qiladi.
Tadqiqotlar natijasida biz quyidagilarni ishlab chiqdik:
1. Kompleks diagnostika dasturi.
2.Tibbiy-psixologik-pedagogik diagnostikani ta'minlay digan metodikalar to'plami.
3. Shaxs kamolotining diagnostik-prognostik modeli.
Kompleks diagnostika asosida bolalar guruhlari (yoki individual) uchun quyidagi masalalar bo'yicha kompleks tavsiyalar ishlab chiqildi:
• mehnat va dam olish rejimini takomillashtirish; o'qitish, ovqatlanish shartlari;
• birinchi sinfga o'quvchilarni qabul qilish;
• uzaytirilgan sinflar to'plami;
• chuqurlashtirilgan o'rganish uchun fanlarni tanlash;
• modullarni tanlash;
• individual va guruhli psixologik korreksiyani amalga oshirish;
• jismoniy rivojlanish korreksiyasini amalga oshirish;
• o'quvchilar o'rtasida sog'liq muammolarining birlamchi profilaktikasi;
• o'quvchilarning o'z-o'zini bilish, o'quvchilarning kasbiy o'zini o'zi belgilashini shakllantirish vositalari va metodlarini tanlash;
• maktabdagi ta'lim jarayonining barcha sub'ektlari bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqish.
Bir necha yillar davomida operativ metodikalar banki tomonidan taqdim etilgan ishlab chiqilgan psixologik diagnostika dasturi sinovdan muvaffaqiyatli o'tdi. Maktab har bir o'quvchining individual xususiyatlarini yoritib berishga qaratilganligini anglagan holda, o'quvchining o'zini bilishi va yaratishiga, o'qituvchiga esa har bir o'quvchiga ta'lim usullari va sharoitlarini moslashtirgan holda, bolani o'rgatishda yordam
May 6, 2023
193
p
berish zarurligini ko'ramiz. Va bizning asosiy vazifamiz - ta'lim muhitini, fanni rivojlantiruvchi muhitini, psixologik-pedagogik yordamni yaratish yoki yaratilgan ta'lim muhiti har bir o'quvchi uchun moslashish va reabilitatsiya muhitini yaratishdir.
Kompleks diagnostika bolalarning yoshini hisobga olgan holda ta'lim muhitini shakllantirish imkonini beradi. Shunday qilib, maktab birinchi sinflari va umuman birinchi bosqich uchun o'quv rejasiga haftalik 4 soat jismoniy tarbiya kiritildi: 2 soat jismoniy tarbiya, 1 soat suzish, 1 soat xoreografiya. Yilning vaqtidan qat'iy nazar, jismoniy tarbiya mashg'ulotlari ochiq havoda o'tkaziladi, bu esa yorug'lik omilini kuchaytirish, yopiq, cheklangan makon omilini olib tashlash imkonini beradi.
Jismoniy mashqlar to'plamiga suyak buzilishlarning oldini olish (tuzatish) mashqlari va ko'zlar uchun gimnastika kiradi. Gipodinamiya bilan og'rigan bolalar uchun maxsus o'quv dasturi ishlab chiqilgan.
Boshlang'ich maktabda shaxsni rivojlantirish xizmati tavsiyalari asosida uy vazifalari hajmi keskin qisqartirildi, topshiriqlar individuallashtirildi, darsning ruhiy gigienasi bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqildi va amalga oshirildi. O'qituvchining ish usullari o'zgardi, eng yuqori kuchlanishli xotira, e'tibor, fikrlash talab qilindi, kalendar-mavzuli reja tuzilmasi o'zgartirildi, sport-sog'lomlashtirish markazi muammolariga e'tibor kuchaytirildi (fizioterapiya, fitoterapiya, massaj, suzish havzasi), mutaxassislarning individual maslahatlari, muloqot soatlari, treninglar, musiqa-o'yin terapiyasi joriy etildi. Bolaning psixofiziologik rivojlanishini monitoring qilishning individual xaritalari orqali biz o'quvchiga o'z rivojlanish yo'nalishini, bir maktab ichida "o'z" sinfini topishga imkon beradigan tabaqalanishni yaratish imkoniyatiga ega bo'lamiz, shuning uchun maktabda "lingvistik", "iqtisodiy", "fizika-matematika", "kadet", "tezlashtirilgan o'qitish sinflari", "ta'limga yuqori motivatsiya sinflari", modulli va yo'nalishsiz o'qitish guruhlari paydo bo'ldi.
Ta'lim jarayonini tashkil etishda biz sog'liq - insonning hayotiy asosi, uning tarkibiy qismlari: jismoniy salomatlik, ruhiy salomatlik, intellektual salomatlik, axloqiy salomatlik tamoyillaridan kelib chiqamiz.
Tana holatidagi buzilishlar aniqlanganda, shaxsni rivojlantirish xizmati mutaxassislari guruhi maktab ma'muriyati, o'qituvchilar, amaliy maktab psixologlari, ota-onalar va o'quvchilar uchun tavsiyalar ishlab chiqadi. Bunday tavsiyalar, masalan, tezlashtirilgan o'quv mashg'ulotlarini yaratishda yuqori darajadagi tashvish va moslashish mexanizmlari kuchlanishining kuchayishi aniqlanganda yaratilgan.
Sinfdagi o'quvchilarning shaxsiy kartalarini tahlil qilish psixologik-pedagogik yordamni farqlash uchun guruhlarni ajratib
ko'rsatishga imkon beradi:
May 6, 2023
p
• Zaxirasi yuqori yoki yetarli bo'lgan, hech qanday og'ishlari bo'lmagan o'quvchilar bilan ishlash ularning sog'lig'i holatini joriy monitoring qilishdan iborat.
• Funksional holati biroz yomonlashgan, charchoq bo'lgan, hayajoni yuqori o'quvchilar uchun o'qish va dam olishni optimallashtirish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqiladi, psixolog, shifokor maslahatlari o'tkaziladi. Guruh mashg'ulotlari, suv-musiqa-fitoterapiya, dinamik monitoring o'tkaziladi.
• Funksional holati sezilarli darajada yomonlashgan, hissiy stressli o'quvchilar. Ushbu o'quvchilar uchun individual tuzatish va reabilitatsiya kartalari ishlab chiqiladi, bolalar maktab shifokori, psixolog va psixoterapevt bilan doimiy aloqada bo'lishadi.
Sog'liqni saqlashning yomonlashuvini nazorat qilish va o'z vaqtida yetarli darajada tuzatish muammosi turli xil o'qitish tezligida ixtisoslashtirilgan sinflarda o'qitishni tashkil etish bilan bog'liq holda ayniqsa muhimdir.
Bir qator tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, ijobiy motivatsiya va ta'limning bolaning manfaatlariga mos kelishi bilan ham, o'quvchilar tomonidan katta hajmdagi ma'lumotlarni o'zlashtirish markaziy asab tizimiga sezilarli stress, charchoq, xavotirning kuchayishi bilan birga keladi va salomatlik holatida og'ishlar chastotasi ortib boradi.
Ixtisoslashgan sinflarida va tezlashtirilgan o'qitish sinflarida o'qishni boshlagan o'quvchilarning psixologik xususiyatlarini o'rganish uchun bolalarning motivatsion sohasi; hissiy-irodaviy soha; tengdoshlar guruhidagi o'quvchining pozitsiyasi; temperament xususiyatlari; tashvish; o'zgartirilgan jamoada o'quvchilarning moslashish darajasi; belgilarga urg'u; o'z faoliyati natijalaridan qoniqishni aniqlash imkonini beradigan metodikalardan foydalandik.
Tezlashtirilgan deganda biz individual-shaxsiy iqtidor darajasiga mos keladigan ta'limning sur'atini (vaqtinchalik va mazmunli) tushunamiz. Tezlashtirilgan ta'limni biz ijodiy rivojlanish va shaxsni shakllantirishga yordam beradigan samarali shartlardan biri deb bilamiz.
Ta'lim standartini qisqa vaqt ichida o'zlashtirishga qodir va xohlaydigan bolani cheklash kerak emas. Bu davlatga moddiy xarajatlarni sezilarli darajada tejash imkonini beradi va maktab iqtidorli bolalarning tabiatiga mos ravishda ta'lim olish tezligini ta'minlashga imkon beradi [4]. Shu maqsadda tezlashtirilgan o'qitish tajribasi qo'yildi, uning maqsadga muvofiqligi aniqlandi.
Tajriba vazifalariga quyidagilar kiradi:
1. Bolalarni tezlashtirilgan ta'lim uchun ijtimoiy-madaniy
muhitini loyihalash va tashkil etish.
May 6, 2023
p
2. Yagona salomatlikni shakllantiruvchi maktab muhiti sharoitida shakllantiruvchi tajribani bosqichma-bosqich o'tkazish dasturini ishlab chiqish.
3. Bolalarning ijtimoiy, jismoniy, somatik, ruhiy va axloqiy salomatligi, aqliy, ijodiy salohiyatini o'rganishning kompleks diagnostik ijtimoiy-tibbiy-psixologik-pedagogik metodikalarini ishlab chiqish va sinovdan o'tkazish.
4. Tezlashtirilgan o'quv mashg'ulotlarini tashkil etish uchun iqtidorli bolalarni aniqlash dasturlarini yaratish.
5. Tezlashtirilgan ta'lim sinflarida o'quvchilarning o'quv kurslarini o'zlashtirish, ularning ijodiy rivojlanishi va o'z-o'zini rivojlantirish imkoniyatlarini ochib berish.
6. O'quvchilarni tezlashtirilgan o'qitish va rivojlantirishning pedagogik texnologiyasini ishlab chiqish va sinovdan o'tkazish.
7. Bolalarning bilim olish dinamikasini, ularning intellektual, shaxsiy, ijtimoiy, axloqiy o'sishi va rivojlanishining xususiyatlarini o'rganish jarayonida aniqlash.
Tezlashtirilgan o'qitish kurslarni osonlashtirish orqali emas, balki materialni taqdim etishning blok-modulli shakli, o'quv kurslarining integratsiyasi va o'qituvchilarning malakasi ortishiga erishiladi. Maktabning o'quv bo'limi va valeologiya bo'limi tizimli ravishda bolalarning psixofizik holati, ularning ish yuki, charchog'ini kuzatdi[6].
Pedagogika va psixologiya kafedrasi tajribaning har bir bosqichida bolalarning intellektual, ijodiy, axloqiy, shaxsiy rivojlanishi, ularning psixofizik salomatligini o'rganishni amalga oshirdi. Shu bilan birga, bolalarni o'rganish kompleks tarzda amalga oshirildi, ijtimoiy-madaniy muhitning (oila, sinf jamoasi) ta'siri hisobga olindi. Tezlashtirilgan ta'lim sharoitida iqtidorli bolalar bilan ishlaydigan o'qituvchi, pedagog-psixolog-koordinatorning professiogrammasi ishlab chiqildi. Olingan natijalar asosida o'quvchilarning individual psixologik xaritalari tuzildi va har bir bola shaxsining rivojlanish yo'nalishlari ishlab chiqildi.
Tadqiqot maqsadiga asoslanib, tajriba muvaffaqiyatini baholash uchun quyidagi mezonlar aniqlandi:
• bolaning intellektual rivojlanish darajasi;
• aqliy ish faoliyati;
• bolaning yetuklik ko'rsatkichi.
Birinchi ko'rsatkich (intellektual rivojlanish darajasi) tajribaning muvaffaqiyatini umumiy baholashga imkon beradi. Tajribadagi noqulay sharoitlar bolalarning aqliy rivojlanish ko'rsatkichining
pasayishiga olib keladi deb taxmin qilish mumkin. Ma'lumki,
May 6, 2023
p
aqliy rivojlanish ko'rsatkichi IQ - intellekt koeffitsienti, hayot davomida o'zgarmagan holda, inson hayotining muayyan davrlarida ortishi va pasayishi mumkin. IQ nafaqat tafakkurning rivojlanish darajasini balki barcha bilish jarayonlarning rivojlanish darajasi (diqqat, xotira, tasavvur, idrok va boshqalar)ni ko'rsatadi.
Ikkinchi mezon - aqliy ish faoliyati - tezlashtirish tajribasining borishini baholash uchun juda muhim ko'rsatkichdir. Agar tezlashuv sharoitida bola o'z imkoniyatlari chegarasida ishlasa, u holda markaziy asab tizimi qiynaladi va aqliy faoliyatning pasayishi kuzatiladi. Aqliy faoliyatning pasayishi bolaning ta'lim faoliyatining noqulay sharoitlari bilan bog'liq surunkali stressni boshdan kechirishiga olib keladi.
Aqliy faoliyat har qanday faoliyatning muvaffaqiyatini tashxislash uchun muhim ko'rsatkichdir.
Uchinchi mezon - yetuklik ko'rsatkichi (hukmron ego holat, shuningdek, Men konsepsiyasining rivojlanishi) o'rganishni tezlashtirish uchun tajriba o'tkazish sharoitida iqtidorli bolaning shaxsini shakllantirishni ko'rsatadi.
Professional ijodkorlik pedagogik loyiha yaratish uchun muhim. Chunki o'qituvchi o'quvchilarning individual xususiyatlarini, ularning ehtiyojlari va qiziqishlarini, xulq-atvor xususiyatlarini va boshqalarni hisobga olgan holda o'quv materialini to'g'ri tanlashi kerak. Texnologik ijodkorlik esa pedagogik loyihalarni yaratish uchun zarur bo'lgan pedagogik kasbiy mahoratning tarkibiy qismlarini to'ldiradi. Texnologik ijodkorlik pedagogik loyihalashning samaradorligiga, pedagogik texnologiyalarni o'zlashtirishning ancha yuqori sifatiga erishishga yordam beradi.
Yoshlarni tarbiyalash va ularga zamonaviy bilimlar berishning sifatini oshirish orqali jamiyatimiz uchun barkamol shaxsni shakllantirish ta'lim tizimining eng asosiy maqsadlaridan hisoblanadi. Uzluksiz ta'lim jarayonida olib borilayotgan barcha harakatlar shu maqsadni amalga oshirishda muhimdir. Hozirgi vaqtda barcha fanlarni innovatsion texnologiyalar asosida o'qitishning maqbul yo'llari tadqiq qilinmoqda.
REFERENCES:
Lwww.xabar.uz/siyosat/prezident-shavkat-mirziyoyevning-oliy-majlisga-murojaatnomasi.
2. Slobodchikov V.I. "Антропологическая перспектива отешественного образования". Yekaterinburg, 2009-264 b.
3. Zaporojes A. V. "Психология действия" M.: MPSI ; Voronej :
Izd-vo NPO «MODEK»,2000. S. 135.
May 6, 2023
p
4. Ibragimov R. "Boshlang'ich sinf o'quvchilari bilish faoliyatini shakllantirishning didaktik asoslari": Ped. fanl. dokt. ilmiy darajasini olish uchun yozilgan dissertatsiya. -Toshkent: Qori Niyoziy nomli O'zPFITI, 2002.
5. I.K. Abdirimova. "Loyihalash faoliyatining bosqichlari, loyihaga yondashuv mohiyati va maqsadlar uyg'unligi" Ilm fan va ta'lim jurnali 2020 18-26 b.
6. Qorayev S.B. Pedagogika. -T.: "Zebo-Print". 2023 y.
May 6, 2023
