CC BY
0
Mirzakarimov X.X.
Andijon qishloq xo jaligi va agrotexnologiyalar instituti o 'qituvchisi STOL TENNIS O'YINI TARIXI VA QOYIDALARI
Annotasiya. Ushbu maqolada stol tennis texnikasini o 'rgatish metodikasi o 'rganadilar, uslubiyatlaridan amaliyotda foydalana oladilar, stol tennis texnikalarini o'rganadi va mashg'ulot jarayonida samarali foydalanish malakalariga ega bo 'lishlari haqida muloxazalar yozilgan.
Kalit so'zlari: An'anaviy, o'qitish san'ati, integral, didaktik, strategik resurs, stol, tennis.
Mirzakarimov Kh.Kh.
teacher
Andijan Institute of Agriculture and Agrotechnologies HISTORY AND RULES OF TABLE TENNIS
Abstract. This article contains comments on how to learn table tennis techniques, how to use them in practice, how to learn table tennis techniques and how to use them effectively during training.
Key words: Traditional, art of teaching, integral, didactic, strategic resource, table tennis.
O'zbekiston tarixida va jahon tarixida o'zining "Kuch adolatdadir»degan so'zlari bilan dunoni zabt eta bilgan tarixiy
shaxslardan [1]
Jamiyatimizda ro'y berayotgan glaballashuv jarayonlari, bir tomondan, o'smir-yoshlarida zaruriy bilim, dunyoqarashi ko'nikmalarini shakllanishida ko'proq ma'lumot olishiga xizmat qilayo'tgan bo'lsa ikkinchi tomondan ularning ber qismida milliy qadriyatlar, milliy ma'naviyatning nisbatan kamroq o'zlashtirishda,"Ommoviy madaniyat»niqobi milliy xususiyatlarmizga zid bo'lgan munosabatlarning shakllanishiga sabab bolmoqda.[2]
Talabalar jamoasida hamkorlik munosabatlarini tashkil etish, turli xil ishtirokchilar va guruhlarda ishlash qobiliyatini shakllantirish bilan amaliy jihatdan ko'maklashadi. [3]
Stol tennisida o'yin qoidalari o'yin mazmuni stolga ko'ndalang tortilgan to'r ustidan koptokni raketka bilan iKKi tomondan irg'itishdan iboratdir. O'yinda iKKi yoKi to'rt Kishi ishtiroK etishi mumKin. Bir tennis stoli uchun zarur bo'ladigan xona maydoni - 7,7 x 4,5m. O'yin uchun stol, to'r, raxetxa va KoptoK zarur bo'ladi. O'yin qur'a orqali birinchi bo'lib boshlash huquqiga ega bo'lgan o'yinchining KoptoK uzatishidan boshlanadi. Raxetxa bilan uzatilgandan so'ng, KoptoK boshlovchi tomonida stolga urilib, to'rga tegmasdan caKrabo'tishi va
iKKinchi tomonda ctolga urilishi lozim. KoptoK uzatish vaqtida o'yinchi uning raKetKaci va KoptoK ctolning orqa chizig'i tashqaricida turishi KeraK. Agar KoptoK ctol uctida urib qaytarilca, o'yin qoidaci buzilgan hicoblanadi (2002 yil 1 centyabrdan KoptoK uzatish reglamenti yangi qoidalarga binoan belgilangan). Agar KoptoK boshlovchi tomonida ctolga urilib, to'rga tegib caKrab o'tca va iKKinchi tomonda ctolga urilca, KoptoK uzatish yangitdan bajariladi va ochKo hisoblanmaydi. Qaytagan uzatishlar soni cheKlanmagan. Koptoк iKKinchi tomonda stolga urilgangan so'ng, iKKinchi o'yinchi uni raKetKa bilan urib orqaga qaytaragi. O'yin shu tarzga o'yinchilargan biri xatoga yo'l qo'ymaguncha davom etagi. X,ar bir xato raqibga bir ochKo beradi. O'yinchi quyidagi hollarga ochKoga ega bo'ladi:
-agar raqibi koptokni noto'g'ri uzatsa; -agar raqibi KoptoKni stolga tegmacidan qaytarsa; -agar raqibi KoptoKni stoldan tashqariga urib yuborsa; -agar raqiba to'g'ri uzatalgaH koptokHH qabul qala olmasa; -agar raqibi koptokka raketka bilan bir martadan ortiq ursa yoki koptokni raKetka bilan tutib olsa va qaytarib uzatsa;
-agar raqibi koptokka taHa a'zosi bilan tegab ketsa yoKi to'r, stol tirgagiga tegsa. X,ar ikki ochkodan so'ng (2001 yil 1 sentyabrdan - har besh ochKodan so'ng) koptok uzatish qabul qiluvchiga o'tadi. O'yinchilargaH biri 11 ochKo (2001 yil 1 centyabrgacha - 21 ochko) to'plagandan so'ng kamida 2 ochKo tafovut bilan partiya yutilgan xusoblanadi. 10:10 hisobda (2001 yil 1 sentyabrgacha - 20:20 hisobda) koptok uzatishlar har ochkodan keyin almashiladi. Har partiyadan keyin o'yinchilar tomonlarni va koptok uzatish navbatini almashtirishaga. O'yin 5 yoki 7 partiyadan iborat bo'lagi.
Ochiq raKetka naKati (o'ng tomondan). O'ng tomondan top-span O'ng tomondan naqat xujumga o'tuvchi usullarnnng asosaylaridan biridir. Bu holda raKetKa tepaga va oldinga xaraKatlanadi va KopTOKning tepa yon qasmiga uradi. Koptokka urish tartibi quyidagicha: oyoqlar yelKa Kengligiga, tazzalar biroz bikilgan. Chap oyoq bir oz oldinga qo'yilgan. TaHa og'irligi ikkala oyoqqa bir mapomda bo'lingan. Tananang tepa qasmi stol tapafga bir oz chaproq egilgan, paketka ushlagan qo'l zarba ichun orqaga uzatilgan. Paketka ushlagan qo'l oyoqlar, paketka va yaqinlashib Kelayotgan koptok teng tomonli ichburchak hosil qilganda harakatga kelaga. Koptok stolga tegib, sakrab, eng baland nuqtaga yetganida zarba beriladi va paketka ushlagan qo'l chapga-tepaga qaytadi. Paketka koptokka tekkanida qo'lning yelka oldi qasmi koptokdan oldinga xapaKatlanadi. PaKetKa yoy shaKlida harakatlanib, sekHH-asta egilish burchagini o'zgartirib boradi va natijada KoptoKni tepadan aylantirish sodir bo'ladi. Qo'l kafti tezkor hapakat bilan koptokni aylantiradi. Zarba berish vaqtida tana og'irligi chap oyoqqa o'tadi. Zarbadan so'ng Tezda avvalgi holatga qaytish zarur.Bu zarba usulining maqsadi KoptoKni tepadan Kuchli aylantirishga erishishdir. U Katta tezlikda bajariladi, shu sababli zarbani qaytarishda raqibga qiyinchilik tug'diraradi. Birinchidan, KoptoKna stolga tegib, sakrashi har vaqt kmilmagan
holdir.Ikkinchidan, paKetka bilan qabul qilingan KoptoK ham bo'ysinmasligi mumkin, shu sababli uni kerakli o'ynalishda harakatlantirish juda va juda muraKKab. Top-srinning yaxshn tarafi shundaki, aylantirib zarba berilgan KoptoK to'p ustidan baland uchib o'tadi va zarba bergan o'yinchinga ustunlik beradi.Top-spinni har doim qo'llash mumkin, deb hisoblanadi, lekin bunday emas. op-spinda uzatilgan qo'l bilan keng va kuchli zarba beriladi. Harakat boshlanishida qo'lni tekislab olish raketka tezligini va zarbani qo'lning kaft va elka oldi qismlari bilan kuchaytirish imkoniyatini beradi. Nakat zarbasidan farqli o'laroq, top-spinAa qo'l harakati tepaga o'ynaltirilaAi, koptokka zarba berish sirpanma tarzAa bo'ladi. Boshlang'ich holat: chap oyoq bir oz oldinga qo'yilgan, o'ng qo'l tekis holAa o'ng tarafdan orqaga o'ynalgan. Tana zarbani kuchaytirish uchuH o'ng tomoHga burilgan. Tizzalar bukilgan, tana tinch holatAa. Top-spiH zarba tomoniga tezkor harakat qilish bilan boshlanadi. O'ng qo'l oldinga-chapga-balandga harakatlanadi. Tana og'irligini ong oyoqdan chap oyoqqa o'tkaziladi. Inersiya natijasiAa tana va qo'l chap tarafga ketib qolishi mumkin. Koptokka urilganAa raketka unAan sirpanib o'tishi zarur. Bu holAa koptokning raketkaga urilish kuchi juAa past. Lekin qo'l kafti unga so'nggi tezlanish beraAi. BunAan tashqari top-spinning o'ng taraf varianti ham bor, u yonbosh top-spin Aeb atalaAi. To'g'ri Topspin va yonbosh Top-spinning farqi rakeTka ushlagan qo'lni kopTokka yonboshAan o'ynaltirib,qo'lkafrini ko'proq pasTga Tushirishdadir.Yopiq rakeTka nakari(chap TomonAan).Chap Tomondan Top-spin koptokning harakaTi xuddi ong Tomon nakati kabidir.Koptok uchun zarur bo'lgan aylanishlar tepaga-oldinga hapakalanish bilan bajariladi.Zarba berish ketma-ketligi quyidagichadir: oyoqlar yelka kengligida, biroz bukilgan, chap oyoq bir oz oldinga supilgan, tana og'nrligi nkkala oyoqqa bir mapomda bo'lingan. Qo'l bel balandlignda Tnrsakgan buKilgan va orqaga-chapga o'ynaltipilgan, qo'lning yelKa oldi qismi stoI sathiga papallel.Zarba berilganda qo'lning yelKa oldn qismi oldinga tezkor harakatlanadi,paKetka Koptokka tepadan tegadi, shundan so'ng qo'l epkin holda o'gga-tepaga qaytadi. Og'irlik markazi o'ng oyoqqa o'tadi, qo'l dasTlabkn holatga qaytaAn.Chap tomondan top-spnn o'ng tomondan top-spnnga nnsbatan Kampoq ishlatiladi. Chap tomondan top-srining an'anaviy tupi ishlatilmaydi, bu narsa zarbani Kuchaytirish zarurati bilan tushuntiriladi, chunki bu holAa tepadan aylannshdan Tashqari yonboshdnH aylanish ham soAnp bo'ladi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. Otaboyeva, Z., & Mo'minova, F. (2023). BIZ HAVAS QILSA ARZIYDIGAN ULUG 'SARKARDA. Interpretation and researches, 7(1).
2. Otaboyeva, Z. O. (2020). O'smirlarda vatanparvarlik tarbiya jarayonida ulardagi ijtimoiy faollikni keltirib chiqaruvchi omil. экономика и социум, (11 (78)), 301-304.
3. Erkinovna, A. Z., & G'Ofurovna, O. Z. (2023). TALABALAR JAMOASIDA HAMKORLIK MUNOSABATLARINI TASHKIL ETISH. Science and innovation, 2(Special Issue 9), 30-32.
4. G'aniyev, D., Sh, J., Islomova, S., Sarvinozxon, K., Qambarov, A., Otaboyeva, Z.,... & Mirzayev, M. (2023). BY^A^AX MYTAXACCHC.ftAP YPTACH^A XAMKOP^HK MA£AHH£THHH mAKKHAHTHPHm. HOLDERS OF REASON, 3(1), 503-509.
5. G'aniyev, D., Sh, J., Islomova, S., Sarvinozxon, K., Qambarov, A., Otaboyeva, Z.,... & Mirzayev, M. (2023). IJTIMOIY MUHITNING SHAXS RIVOJLANISHIGA TA'SIRINING PEDAGOGIK JIHATLARI. HOLDERS OF REASON, 3(1), 545-553.
