CC BY
0
G'ulomov U.B. Bobomuratov S. Yu.
o'qituvchi
Termiz muhandislik-texnologiya instituti
Termiz shahri
SHAHAR KO'CHALARINING CHORRAHA MINTAQALARIDA PIYODALARNING MAVJUD HARAKATLANISH HOLATLARI.
(TERMIZ SHAHRI MISOLIDA)
Annotasiya. Ushbu maqolada Termiz shahrida joylashgan At-Termiziy va Alisher Navoiy ko'chalaridagi tutashmadagi piyodalarning chorraha mintaqasida harakatlanish holatlari o 'rganilgan. Bundan tashqaripiyodalarning bir soatlik harakat miqdori va piyodalarning harakatlanish vaqtidagi qoidabuzarliklari aniqlanib tahlil qilingan.
Kalit so 'zlar: Shahar ko 'chayo'li, piyodalar harakat miqdori, chorraha va tutashmalar, piyodalar harakat yo 'lagi, piyodalar qoidabuzarliklari.
Ghulamov U.B. Bobomuratov S. Yu.
teacher
Termiz Institute of Engineering and Technology
Uzbekistan, Termez
CURRENT PEDESTRIAN TRAFFIC CONDITIONS AT INTERSECTION AREAS OF CITY STREETS. (IN THE EXAMPLE OF
THE CITY OF TERMIZ)
Abstract. In this article, the situation of pedestrian movement in the intersection region of At-Tirmizi and Alisher Navoi streets located in the city of Termiz is studied. In addition, the amount of pedestrian movement per hour and violations during pedestrian movement were determined and analyzed.
Key words: Urban street road, pedestrian traffic volume, intersections and junctions, pedestrian traffic lane, pedestrian violations.
Kirish. Vazirlar Mahkamasining 2015 yil 24 dekabrdagi 370-son qarori[1] bilan tasdiqlaangan "Yo'l harakati qoidalari"ga ko'ra Piyoda - transport vositasidan tashqarida bo'lgan va yo'lda biror-bir yumush bilan band bo'lmagan shaxs deb e'tirof etilgan. Piyodalarning chorrahalarda harakatlanish tartibi.
Yo'l harakati qoidalari"ga ko'ra piyodalar yo'lning qatnov qismini piyodalar o'tish joylaridan, shuningdek yer osti va yer usti o'tish joylaridan, ular bo'lmaganda esa chorrahalarda trotuar chiziqlari yoki yo'l yoqasi bo'ylab kesib o'tishlari kerak. Piyodalarga ko'rinadigan oraliqda o'tish joyi yoki chorraha
bo'lmasa, ajratuvchi bo'laksiz va to'siqsiz yo'llaráan yo'lning ikki tomoni yaxshi ko'rinadigan joyidan, qatnov qismining chetiga nisbatan to'g'гi buгchak ostida kesib o'tishlariga ruxsat etiladi. Shuningdek, ular yo'lning qatnov qismini piyoda^ o'tish joylaridan tashqaгida kesib o'tishda tгanspoгt vositalarining harakatlanishiga xalaqit bermasliklari, yaqinlashib kelayotgan transport vositalarining yo'qligiga ishonch hosil qilmasdan tuгib, ko'гinishni cheklovchi, to'xtab togan tгanspoгt vositasi yoki boshqa Ыгог to'siq panasidan chiqmasliklaгi kerak[3].
Piyodalarning chorrahalarda harakatlanish xususiyatlari va ularga ta'sir etuvchi omillar.
Piyodalarning yo'l harakati xavfsizligini ta'minlanganlik holati:
- o'zlarining, shuningdek, tгanspoгt vositalari haydovchilaгining yo'l harakati qoidalariga amal qilishlariga;
- piyodalaг o'tish joylarining mavjudligi, belgilangan talablar asosida jihozlanganligi va saqlanishiga bog'liqdiг.
Piyodalarning chorraxalardagi tezligi. Piyodalarning harakatlanish hususiyatlarini aniqlashda piyodalarning tezligi muhim ahamiyat kasb etib, u quyidagi masalalami hal etishda asosiy omil bo'lib xizmat qiladi: piyodalaT yo'lagining geometrik parametriarini aniqlashda; o'tkazish qobiliyatini hisoblashda; harakatni tashkil etish sxemalarini tuzishda. Piyodalarning harakat tezligiga piyoda yo'lagining geometrik parametrlari, piyodalarining tarkibi, harakat miqdori va asosan zichligiga katta ta'siï ko'гsatadi[4].
Tahlil va natijalar. Tadqiqot ishida Termiz shahridagi At-Termiziy, Alisher Navoiy ko'chalaгi choггahasidagi qoplama ustida joylashgan tartibga solinmagan va tartibga solingan piyodalaг o'tish joyidan o'tuvchi piyodalarning harakatlanish holatlari o'гganildi. Tanlab olingan ob'ektning taгtibga solingan va tartibga solinmagan chon-axa^ mintaqasida o'tkazilagan tadqiqot^ natijasi bo'yicha xulosa qilib shuni aytish mumkinki, piyodalarning tartibga solinmagan chon-aha^ mintaqasidagi piyodalaг o'tish joyidagi harakatlanish holatlari, ularning tartibga solingan chorrahalar mintaqasidagi harakatlanish holatlaridan yuqori qiymatni tashkil qildi.
1- rasm. Piyoda va velosipedchilarining chorraxalarda xarakatlanish holatlari.
At-Termiziy va Alisher Navoiy, ko'chalari kesishmasida piyodalar harakat
jadalligini o'rganish.
Chorrahadagi piyodalarning harakat jadalligini ertalabki soat 8:00 dan 9:00 gacha bo'lgan vaqt oralig'ida o'lchaymiz. Шг biг piyodalaг o'tish joyini belgilab olamiz (2-rasm).
2-rasm. At-Termiziy va A.Navoiyko 'chalari kesishmasiningyandeks xaritadagi
ko 'rinishi.
Quyidagi jadvallarda piyodalar harakat jadalligi va qoidabuzarliklar keltirilgan.
1.1-jadval
A-piyodalar yo'lagi
Vaqt Piyodalar harakati Qoidabuzarlik
—> —— jami —> —— Jami
800_805 24 11 41 2 1 3
805_810 14 11 25 1 2 3
810_815 9 12 21 1 3 4
815_820 б 20 2б 2 1 3
820_825 13 10 23 3 2 5
825_830 1l 12 29 0 1 1
830_835 19 21 40 2 3 5
835_840 1l 13 30 3 4 1
840_845 В 12 20 3 2 5
845_850 19 9 2В 1 2 3
850_855 21 18 4В 1 0 1
855_^00 13 11 40 0 2 2
jami: 1В0 112 352 19 23 42
B- piyodalar yo'lagi 1.2-jadval
Vaqt Piyodalar harakati Qoidabuzarlik
Î 1 jami Î 1 Jami
800_805 21 12 39 2 2
805_810 1б В 24 3 3
810_815 14 11 31 1 1
815_820 11 13 30 4 4
820_825 19 12 31 1 1 2
825_830 13 19 32 1 1
830_835 15 12 21 2 2
835_840 2В 1 35 4 2 б
840_845 1б 4 20 2 1 3
845_850 21 s 2б 2 3 5
850_855 15 1 1б 1 1
855_^00 11 б 11 2 2
jami: 212 11б 32В 1В 14 32
Xulosa. Piyodalaming yo'l harakat qoidalarida belgilangan qoidalarga amal qilmasliklari hamda ularning harakatlanish xususiyatlaridagi salbiy ta'sirlar natijasida piyodalar ishtirokida yo'l-transport hodisasi sodir etilishi xavfi vujudga keladi. Termiz shaharlari magistral ko'chalarining chorraha va tutashmalar mintaqalarida piyodalarning mavjud harakatlanish holatlarini o'rganib chiqdik. Bundan tashqari piyodalarning qoidabuzarliklarini aniqladik. Piyodalarning chorraha mintaqasida ko'p qoidabuzarliklar shaharda joylashgan bozor atroflari, universitet atrofida, park, shifoxonalar yaqinida joylashgan chorrahalarda sodir etilishi aniqlandi. Bunga sabab harakat jadalligini yuqoriligi va svetafor siklining to'g'ri tanlanmaganligini keltirib o'tsak bo'ladi. Bundan tashqari piyodalarning harakat xavfsizligi qoidalariga rioya qilmasliklarini ham keltirib o'tsak bo'ladi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. O'zbekistan Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022 yil 12 apreldagi 172sonli «Yo'l harakati qoidalarini tasdiqlash to'g'risida»gi qarori.
2. Якимов А.Ю., Смирнов Е.А. Организация и безопасность дорожного движения в крупных городах. "Организация и безопасность дорожного движения в крупных городах»сборных докладов седьмой международной конференций; посвященной 70 летию Государственной инспекции безопасности дорожного движения МВД Россия, Санкт -Петербург, 21-22 сентября 2006 г. 514с. 24. Фишельсон М.С. "Городские пути сообшения".М.:Вышая школа, 1980 г -290 с.
3. O'zbekiston Respublikasi IIV YHXBB matbuot xizmati. http s : //yhxx. uz/uz/manage
4. Q.H.Azizov Harakat xavfsizligini tashkil etish asoslari. -T.: Fan va tehnologiyalar 2009-243-244 b.
