CC BY
8INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337
SAYYOHLIK JARAYONLARINI TASHKIL ETISHDA TIZIM ARXITEKTIRASINI YARATISH AXBOROT VA DASTURIY TA'MINOTI Xoliqova Manzura Qoyirovna
TIQXMMI MTU Buxoro tabiiy resurslarni boshqarish institute "Muxandislik grafikasi va
raqamli texnologiyalar" kafedrasi assistenti https://doi.org/10.5281/zenodo.7311298
Annotatsiya. Ushbu maqolada sayyohlik jarayonlarini tashkil etishda tizim arxitekturasi yaratish haqida bir qancha yangiliklar keltirib o'tilgan. Shu bilan bir qatorda tizim arxitekturasi uchun axborot va dasturiy ta 'minoti haqida alohida to 'xtalib o'tilgan. Sayyohlik jarayonlarini tashkil etish va takomillashtirish axborot tizimini yaratishda sayyohliklar uchun zarur bo'lgan ma'lumotlar berilgan.
Kalit so'zlar: axborot, ma'lumot, tizim, parametr ,turizm, konseptual, tarmoq, jarayon, dizayn, dasturiy ta'minot, server, arxitektura.
СОЗДАНИЕ СИСТЕМНОЙ АРХИТЕКТУРЫ ИНФОРМАЦИОННО-
ПРОГРАММНОГО ОБЕСПЕЧЕНИЯ В ОРГАНИЗАЦИИ ТУРИСТСКИХ
ПРОЦЕССОВ
Аннотация. В данной статье представлен ряд новинок по созданию системной архитектуры в организации туристских процессов. Кроме того, информация и программное обеспечение для системной архитектуры обсуждались отдельно. Необходимая информация для туристов предоставляется при создании информационной системы для организации и совершенствования туристских процессов.
Ключевые слова: информация, информация, система, параметр, туризм, концептуальное, сеть, процесс, проектирование, программное обеспечение, сервер, архитектура.
CREATING A SYSTEM ARCHITECTURE OF INFORMATION AND SOFTWARE IN THE ORGANIZATION OF TOURIST PROCESSES
Abstract. This article presents a number of novelties on the creation of a system architecture in the organization of tourism processes. In addition, system architecture information and software were discussed separately. The necessary information for tourists is provided when creating an information system for organizing and improving tourism processes.
Keywords: information, information, system, parameter, tourism, conceptual, network, process, design, software, server, architecture.
KIRISH
Intеrnеtda sayyohlik firmalar faoliyatini vеb-sahifa yaratish va tarmoqqa joylashtirishdan boshlanadi. Bundan kelib chiqadiki, sayyohlik jarayonlarini tashkil etish uchun zamonaviy axborot tizimi, konseptual model va algoritmlarini ishlab chiqish amalga oshirish bajariladi.
Sayyohlik jarayonlarini takomillashtirish va tashkil etishda qulay intеrfеys va mijozlar diqqatini iloji boricha o'ziga jalb qilish omillariga katta e'tibor qaratildi. Intеrfеys dizaynini yaratishda muayyan stildan foydalanish uchun aynan bir xil elеmеntlarni sahifa kodida takrorlanmasligi uchun CSS - Cascading Style Sheets texnologiyasi qo'llanildi.
TADQIQOT MATERIALLARI VA METODOLOGIYASI
ASP texnologiyasi imkoniyatlaridan foydalanib, veb-saytni mukammalroq va turli tajovuzkor kimsalar tomonidan bo'ladigan o'zgartirishlarga yo'l qo'ymaslik uchun ma'lum
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337
choralar qo'llanildi. Ya'ni ASP tilining Session ob'ekti aynan shu maqsadlarni amalga oshirishda yordam beradi.
TADQIQOT NATIJALARI
Demak, sayyohlik jarayonlarini tashkil etish va takomillashtirish axborot tizimini yaratishda sayyohliklar uchun zarur bo'lgan quyidagicha ma'lumotlarni taqdim etish maqsadga muvofiqdir:
- sayyohlik turlar haqida;
- avialiniyalar va avia aloqalar haqida;
- viza hujjatlarini rasmiylashtirish haqida;
- mexmonxonalar haqida;
- mamlakatdagi tarixiy shaharlar va obidalar haqida;
- fotogalereya;
- sayt yoki firma yangiliklari va boshqalar.
Sayyohlik jarayonlarini tashkil etish va takomillashtirish dasturiy ta'minotini yaratishda qo'llaniladigan ASP tilining quyidagi afzalliklarini keltirish mumkin:
- HTML fayllari bilan integratsiya qilish mumkin.
- Alohida kompilyatsiyaga va maxsus dasturiy ta'minot o'rnatishga muhtoj emasligi va ilovalarni oson yaratish mumkin.
- Ob'ektga mo'ljallangan va ActiveX server komponentalaridan foydalanish mumkin. Bu imkoniyatlar interaktiv biznes ilovalarini yaratish uchun qo'l keladi. MUHOKAMA
ASP - bu dasturlashtirish tili emas, balki dasturlarni web-saxifalarga ulash imkonini beruvchi ichki texnologiyadir. ASP muvaffaqiyati asosi - bu oddiy skript tili (ViusalBasicScirpt va JavaScirpt) va tashqi COM - komponentlarini qo'llash imkoniyatidir. ASP orqali dinamik web-saxifalarni yaratish mumkin va o'zining ob'ektlari bilan ko'p imkoniyatlarga egadir. Qo'shimcha imkoniyatlarga ega bo'lish uchun qo'shimcha komponentalar o'rnatilishi mumkin. ASP ActiveX komponentlaridan foydalanishni xam qo'llab-quvvatlaydi. Buning natijasida ma'lumotlar bazasi va fayl tizimlariga murojaat qilish mumkin bo'ladi. Veb-saytning ma'lumotlar bazasi MySQL yordamida tashkil etiladi. XULOSA
ASP dan foydalanib dastur tuzishda, yuqorida aytilganidek, VBScript skript tili sintiksisidan foydalaniladi. Bu skript tilda funksiya yaratish, shartli o'tish operatorlari, sikl operatorlari, turli tipdagi o'zgaruvchilarni qo'llash, oldindan yaratilgan turli tashqi ob'ektlarni ekzemplyarini yaratish va qo'llash imkoniyatlari mavjud. Ma'lumotlar bazasiga ulanish va u bilan ishlashda esa ASP texnologiyasi sintaksisidan foydalaniladi. Bunda dastur kodining istalgan joyida <% ... %> belgisi orasiga kerakli ASP kodini kiritish mumkin va istalgan paytda yana VBScript kodi davom ettiriladi.
REFERENCES
1. «Elektron tijorat to'g'risida» O'zbekiston Respublikasining qonuni, 29.04.2004 y.
2. «Elektron to'lovlar to'g'risida» O'zbekiston Respublikasi Qonuni, 16.12.2005 y.
3. «Elektron hujjat aylanishi to'g'risida» O'zbekiston Respublikasining qonuni, 29.04.2004 y.
4. Xramsov P.B., Brik S.A., Rusak A.M., Surin A.I. Osnovw web-texnologiy. 512 str. 2003 g.
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337
5. Xolmogorov V.L. Web - masterstva. M.:Piter 2001 g.
6. Konnekut D. Ispolzovanie Internet, 2-ye izdanie. — Kiev: Dialektika, 1997 g.
7. Prinsip elektronnogo biznesa / Perevod: Rubsov V., Gracheva M.V. - Izd-vo: Otkrbitbie sistembi, 2001g.
8. Norchayev A..N. Xalqaro sayyohlik rivojlanishning iqtisodiy o'sishga ta'siri. //Turkiston gazetasi. 14 - sentabr. 2009
9. Norchayev A.N., Eshnazarov M.A. Taraqqiyotning muhim bo'gini. //Turkiston gazetasi. 29 - noyabr. 2006 y
10. Butunjahon Turizm Tashkilotining 2010 - yil turizm sohasi rivojlanishi va uning kelajakdagi prognozi bo'yicha hisoboti. // www.unwto.org, 2010
11. ,,O'zbekturizm" MKning 2005 - 2012 - yillarda xizmat ko'rsatish va servis sohasini jadal rivojlantirish dasturi
12. Дурович А.Р. Организация туризма - СП.: «ПИТЕР» 2009.
13. Турковский M. Мартетинг гостиничных услуг. Y4e6Hoe пособте - М.: «ФиС» 2008.
14. Бутко И.И. и другте. Туpистичeский 6изнeс: Основы организации - М.: «ФиС» 2008.
15. Биржаков М.В. Ввeдeниe в туpизмe. - СП.: «ПИТЕР» 2008.
16. Уолтер Дж.Р. Ввeдeниe гостeпpиимство. Зapу6eжнк;й учe6ник. - M.: «ЮНИТИ -ДАНА» 2008.
17. Бepлоу Дж., Стюарт П. Сepвис оpиeнтиpовaнный на бpeнд - новоe нокуpeнтноe пpeимущeство. -М.: «Олимп-6изнeс» 2006.
18. Aliyeva M.T. , Xo'jayev O'.X. Turizm rivojlanishini prognozlash. O'quv qo'llanma. - T.: «TDIU» 2005
19. http://www.gov.uz - O'zbekiston hukumatining rasmiy sayti
20. http://www.stat.uz - O'zbekiston Respublikasi Davlat Statistika Qo'mitasi rasmiy sayti
21. http://www.uzbektourism.uz - ,,O'zbekturizm" MK rasmiy sayti
22. http://www.unwto.uz - BMTning Butunjahon turizm tashkiloti rasmiy sayti
23. http://www.worldtravel.com
24. http://www.visittoczech.com
