Научная статья на тему 'РАЗРАБОТКА КОМПЬЮТЕРНОЙ ПРОГРАММЫ ОБЪЕКТИВНОГО КОНТРОЛЯ ЗНАНИЙ УЧАЩИХСЯ ПО ИНФОРМАТИКЕ ПО ТЕМЕ "ОБЫКНОВЕННЫЕ ОПЕРАЦИИ В ЭЛЕКТРОННЫХ ТАБЛИЦАХ"'

РАЗРАБОТКА КОМПЬЮТЕРНОЙ ПРОГРАММЫ ОБЪЕКТИВНОГО КОНТРОЛЯ ЗНАНИЙ УЧАЩИХСЯ ПО ИНФОРМАТИКЕ ПО ТЕМЕ "ОБЫКНОВЕННЫЕ ОПЕРАЦИИ В ЭЛЕКТРОННЫХ ТАБЛИЦАХ" Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
73
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ИНФОРМАТИКА / ЭЛЕКТРОННЫЕ ТАБЛИЦЫ / АРИФМЕТИЧЕСКИЕ ОПЕРАЦИИ / КОПИРОВАНИЕ ЯЧЕЙКИ / ВСТАВКА ЯЧЕЙКИ / ОБЪЕКТИВНОСТЬ / КОНТРОЛЬНАЯ РАБОТА / ПРОВЕРКА ЗНАНИЙ / ПРОГРАММИРОВАНИЕ / ЭЛЕМЕНТЫ УПРАВЛЕНИЯ / ДИАЛОГОВАЯ ФОРМА

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Назаров Ахтам Пулатович

В настоящей статье изучается одна из методикпроведения контрольных работ по информатике на тему “Обыкновенные операции в электронных таблицах”, EXCEL и метод разработки проекта компьютерной программы в визуальном режиме на языке программирования высокого уровня PascalABC.Net. Настоящая компьютерная программа посвящеа предмету информатики для применения арифметических операций, копирования и вставки ячейки, технологии автозаполнения ячеек и т.д. На основе этой технологии проводится компютерный вариант контрольной работы. Проверка знаний учащихся по этой теме ведётся объективно, каждому ученику предлагается индивидуальный вариант. Методика использования разработана для учащихся 7-х и 8-х классов. Разработанная технология даёт возможность облегчить труд учителя информатики при проведении контрольной работы, так как учащиеся не имеют возможности переписать решения и ответы на задачу друг у друга. Проверка введённых ответов происходит автоматически программно.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

DEVELOPMENT OF A COMPUTER PROGRAM OF OBJECTIVE CONTROL OF STUDENTS' KNOWLEDGE ON INFORMATICS ON THE TOPIC " ORDINARY OPERATIONS IN ELECTRONIC TABLES"

This article studies one methodology for conducting computer science tests on the topic of ordinary operations in the EXCEL spreadsheet and the method of developing a computer program project in visual mode in the high-level programming language PascalABC.Net. This computer program is dedicated to the subject of computer science for applying arithmetic operations, copying and pasting cells, cell autofill technology and others. Based on this technology, a computer version of the test is carried out. Testing of students' knowledge on this topic is carried out objectively, each student is offered an individual option. The methodology of use was developed for students in the 7th and 8th grades. The developed technology makes it possible to facilitate the work of an informatics teacher during the test, as students do not have the opportunity to rewrite solutions and answers to problems from each other. Validation of the entered answers occurs automatically programmatically.

Текст научной работы на тему «РАЗРАБОТКА КОМПЬЮТЕРНОЙ ПРОГРАММЫ ОБЪЕКТИВНОГО КОНТРОЛЯ ЗНАНИЙ УЧАЩИХСЯ ПО ИНФОРМАТИКЕ ПО ТЕМЕ "ОБЫКНОВЕННЫЕ ОПЕРАЦИИ В ЭЛЕКТРОННЫХ ТАБЛИЦАХ"»

профилактическая оздоровительная работа: соблюдение режима, рациональное питание, закаливание, гимнастика, медицинский и педагогический контроль за развитием и здоровьем.

Ключевые слова: физическое развитие, физическое упражнение, здоровье детей дошкольного возраста, семья, профилактика различных заболеваний в детском возрасте, вакцинация, повышение медико-психологических и медико-профилактических знание родителей.

HEALTH AND PHYSICAL DEVELOPMENT OF PRE-SCHOOL AGE CHILDREN

The author of this article, considering and studying the process of physical development of children, analyzing the condition of their health, drawing attention to the influence of various factors on this process. For the protection and strengthening of children's health, preventive health-improving work is of particular importance: compliance with the regime, rational nutrition, hardening, gymnastics, medical and pedagogical control over development and health.

Keywords: physical development, physical exercise, health of preschool age children, family, prevention of various diseases in childhood, vaccination, increase of medical-psychological and medical-prophylactic knowledge of parents.

Сведения об авторе:

Асозода Б.ДЖ. - кандидат педагогических наук, старший преподаватель кафедры дошкольного воспитания Таджикского государственного педагогического университета им С. Айни Телефон: (+992) 935021823.

About the autor:

Asozoda B.J. - Candidate of Pedagogical Sciences, Senior Lecturer of the Chair of Preschool Education, Tajik State Pedagogical University named after S. Ayni Phone: (+992) 935021823.

УДК 372.851, 378.147

СОХТАНИ БАРНОМАИ КОМПЮТЕРИИ САН^ИШИ ОБЪЕКТИВИИ ДОНИШИ ХОНАНДАГОН АЗ ФАННИ ИНФОРМАТИКА ДОИР БА АМАЛ^ОИ ОДДЙ ДАР Ч,АДВАЛХ,ОИ ЭЛЕКТРОНЙ

Назаров А.П.

Донишгоуи давлатии омузгории Тоцикистон ба номи С. Айни

Асри XXI асри информатика, асри технологияи компютерй, асри забонхои барномасозй ва асри иттилоотонии чомеа мебошад. Илми информатика хамчун илми чавон дар муддати начандон зиёди таърихй аз як фанни одии мактабй ба илми бунёдй дар бораи иттилоот ва равандхои иттилоотии на танхо системахои техникй, балки табиат ва чомеа табдил ёфтааст. Дар солхои аввали чорикунии таълими фанни информатика дар муассисахои тахсилоти миёнаи умумй он асосан ба алгоритмсозй ва барномасозй дар забони Бейсик равона гардида буд. Айни замон мавзуъ ва мундаричаи таълими фанни информатика дар муассисахои тахсилоти миёнаи умумй куллан тагйир ёфта, васеъ гардидааст. Яке аз мавзуъхои таълимии фанни мазкур ба омузиш ва дар амал васеъ истифодабарии чадвалхои электронй бахисоб меравад. Номгуйи чадвалхои электронй низ зиёданд [3, с.8] ва дар замони муосир дар таркиби бастахои оффисй истифода бурда мешаванд. Масалан, бастахои оффисии Gnome office, Calligra Suite, Open Office, Libre Office, Microsoft office, IBM Lotus Symphony ва гайрахо, ки харяки онхо дар таркиби худ барномаи чадвали электрониро дорад. Сохтори хамаи ин барномахои чадвали электронй ба якдинар монанд буда, шояд каме бо мухити кориашон фарк кунанд. Дар маколаи мазкур бошад, барномаи чадвалхои электронии Excel-и бастаи оффисии Microsoft office мавриди истифодабарй карор дода мешавад, ки дар хама муассисахои тахсилоти миёнаи умумй истифода карда мешаванд. Он яке аз барномахои пахнгаштаи чадвалхои электронй буда, дар замони муосир инчунин дар аксар корхонаю ташкилотхо барои худкоркунии хисоботхо, тавозун, хисоби андозхо, музди маош, тайёр намудани диаграммами ранга барои чоп ва намоишхо ва амсоли инхо истифода бурда мешавад.

Х,исоббарорих,о дар катакхои форматашон ададии чадвали электронй бо ёрии формулах^ гузаронида мешаванд, ки бо аломати баробар "=" огоз мегарданд. Х,ангоми омузиши барномахои чадвали электронй дар муассисахои тахсилоти миёнаи умумй дар ибтидо ба хонандагон навиштани формулахоро бо истифода аз амалхои арифметикии

чамъ ва тарх, зарб ва таксим ва амали бадарачабардорй меомузонанд. Инчунин истифо-дабарии амали фоиз ва аломати "%" -ро меомузонанд. Методикаи истифодабарии амалхои нусхабардорй ва гузоштани катак(хо), амали худпуркунй, пайвандхои нисбй ва мутлакро меомузонанд. Бояд кайд кард, ки амали нусхабардории катак ва нусхабардории маълумоти дарунмояи катак (содержания ячейки) аз хамдигар фарк доранд. Ин ва инчунин фарк байни пайвандхои нисбй ва мутлакро омузгори фаннй ба хонандагон бояд ба таври зарурй омузонад. Х,ангоми интихоби супоришхо барои кори контролй омузгори фаннй бояд ин амалхоро баинобат гирад. Оид ба санчиши объективии дониши хонандагон бо истифода аз барномахои компютерй ва афзалиятхои он мо дар корхои пештараи худ [4-7] кайд карда будем. Маколаи мазкур давоми мантикии он корхо бахисоб меравад.

Масъалаи зеринро барои кори контролй оид ба амалхои одии Excel мавриди тахкик карор медихем: "Бо истифода аз цисми цадвали овардашудаи Excel (Расми 1), цимати катаки С2 муайян карда шавад.".

Хал: Х,ангоми ба хонандагон пешниход намудани кисми чадвали Расми 1, дар катакхои А1, В1 ва С1 бояд хатман ададхо инъикос гарданд. Дар катаки С2 бошад, пас

аз аломати "*" бояд хатман адад истад. Яъне бар ивази аломати "....." ададхо меистанд

ва масъала пурра тартиб дода хисобида мешавад. Ин ададхо метавонанд ададхои натуралй ва хакикй бошанд. Бо максади таъмини объективияти санчиши дониши хонандагон, ин ададхо бояд ба харяк хонанда гуногун пешниход карда шаванд. Бо ин максад, масалан дар забони барномасозии PascаlABC.Net, лоихаи барномаи компютериро дар речаи визуалй месозем. Барои дар шакли муколамагии лоихаи барнома инъикос намудани катакхои чадвалй аз чузъи идоракунии додахои чадвалии DataGridView истифода мебарем. Дар навбати аввал як тагйирёбандаи типаш рузу вакт бударо муайян карда (масалан бо номи trv), ба матни барнома илова мекунем:

var try := DateTime.Now;

ai jj "9- |j Главн Вставить f Буфер обмена г^ ая | Вставка Разметка страницы Формулы Данные

Calibri -11 "А" а' ж ж Ч - ш - <3* - ¿V - Шрифт п. Выравнивание ri |

A7 *

A в С D

1

2 = В1* 2-С1 =А1*3-А2 = В2*....

3

Расми 1.

Бо истифода аз функсияхои коркарди вакт ва дигар операторхои ин забон, кимати катаки А1 -ро бо ёрии барнома интавр маълум мекунем:

var p: double := 151 * (sm(trv.Mmute+trv.Hour) + cos(trv.Second+trv.DayOfYear) -sin(Milliseconds) - cos(trv.Millisecond) + cos(trv.Day));

while abs(p)>368 do p:=p/2.13; p:=Round(p,2); Методикаи мазкурро мо дар корхои пештараамон истифода кардаем. Барои дар худи катак инъикос намудани кимати маълум гардида, яъне кимати p, ба матни барнома сатри зеринро илова мекунем: DataGridView1[1,0].Value :=p;

Айнан хаминтавр кимати катакхои В1 ва С1 -ро бо истифода аз матни барномаи зерин маълум мекунем ва дар катакхои мувофик инъикос мекунем:

p := 307 * (cos(trv.Minute+trv.Month) - sin(trv.Second+trv.Ticks) + cos(Milliseconds) + sin(trv.Millisecond) - cos(trv.Day)) ;

while abs(p)>401 do p:=p/2.31; p:=Round(p,2); DataGridView1[2,0].Value :=p; p := 293 * (cos(trv.Minute-trv.Month) - cos(trv.Second-trv.Ticks) + cos(Milliseconds) + cos(trv.Millisecond) - sin(trv.Day)) ;

while abs(p)>309 do p:=p/2.13; p:=Round(p,2); DataGridView1[3,0].Value :=p;

Барои муайян намудани кимати зарбшавандаи катаки С2 аз кимати охирони тагйирёбандаи p истифода бурда, ба матни барнома сатрхои зеринро дохил мекунем: p:=abs(p); while p>9 do p:=p/1.78; p:=int(p); DataGridView1[3,1].Value :='=B2*' + FloatToStr(p); Формулахоро дар катакхои А2 ва В2 интавр инъикос мекунем: DataGridView 1[1 Л1 .Value := '=В1*2-С1'; DataGridViewl[2.ll.Value :='=А1*3-А2';

Кори «октролй si фамии технодоиядои иттилоотй дойр (л амлли«

1 Бо истифода аз кисми чадвали овардашудаи EXCEL, кимати катаки С2 муайян карда шавад

A В с

243 57 43 96 -24/ 29

2 =B1*2C1 =AP3-A2 =B2*7

Расми 2.

Намуди шакли муколамагии ин кисми барнома, пас аз ичро шуданаш, дар Расми 2 оварда шудааст. Чузъи идоракунии майдони матнй, ки дар рости калимаи "Ч,авоб:" истодааст, барои дохил намудани чавоби халли масъала аз тарафи хонанда мебошад.

Масъалаи зеринро хамчун супориши дуюми кори контролй кабул намуда, мавриди тахкик карор медихем: "Цисме аз цадвали Excel оварда шудааст (Расми 3). Агар катаки Н3 нусхабардорй карда шуда, дар катаки G4 гузошта шавад, цимати катаки Н4 ба чанд баробар мешавадТ'.

Глини 5: • л> j Puu(t>a

Л Внрситк 4л Копнооыть *

J Форм«1 ПО Об|»)>«

Форирлм Даниыг Р«ц»мзироимие ' А" А° * — = 3"Перено

л ■ д • № ш = •;« Доем«,

D7 f.

D | E f G H 1

2

3 =.....*$F$3A3-G3

4 =G3/F3 =(G4-H3)*.....%

5

Расми 3.

Хал: Тавре аз шарти масъала ва кисми чадвали овардашуда дида мешавад, он назар ба масъалаи якум каме душвортар аст. Зеро дар он пайвандхои нисбию мутлак ва амалхои нусхабардорию гузоштани катаки чадвал истифода карда шудааст. Дар ин

чадвал дар катакхои F3 ва G3 бар ивази аломати "..... " ададхо инъикос мегарданд ва мо

барои каме сабукй овардан ба хонандагон он ададхоро ададхои бутун интихоб кардаем.

Дар катакхои Н3 ва Н4 бошад, бар ивази аломатхои "....." адади натуралй инъикос

мегарданд. Инчо низ бояд барнома ба харяк хонанда дар шакли фардй ададхоро инъикос кунад, то объективияти санчиши дониши хонандагон таъмин карда шавад. Аз методикаи болозикр истифода карда, барои муайян намудани кимати катакхои F3 ва G3 ва барои дар шакли муколамагии лоихаи барнома инъикос намудани онхо аз чузъи идоракунии додахои чадвалии DataGridView ва матни барномаи зерин истифода мебарем:

p := 13 * (sin(trv.Minute-trv.Hour) - cos(trv.Second-trv.Ticks) + cos(Milliseconds) -sin(trv.Millisecond) - cos(trv.Day)) ;

while abs(p)>9 do p:=p/1.3; p:=int(p); if p=0 then p:=2; DataGridView2[1,0].Value

:=p;

DataGridView2[2,0].Value :=int(11*(sin(Milliseconds)+cos(trv.Millisecond)+p))*p;

Барои муайян намудани кимати зарбшавандахои катакхои Н3 ва Н4 ва инъикос намудани онхо дар шакли муколамагй, аз кимати охирони тагйирёбандаи p (кимати катаки G3) истифода бурда, ба матни барнома сатрхои зеринро дохил мекунем: p:=abs(p); while p>6 do p:=p/2; p:=int(p); if (p=0) or (p=1) then p+=2; DataGridView2[3,0].Value :='='+ FloatToStr(p)+'*$F$3A3-G3';

p := 143 *abs( (sin(trv.Second)-cos(Milliseconds)))+11; while p>73 do p:=p/2.78;

p:=int(p); DataGridView2[1,1].Value:='=G3/F3'; DataGridView2[2,1].Value:='........';

DataGridView2[3,1].Value :='=(G4-H3)*'+ FloatToStr(p)+'%';

2 К,исме аз чадвали EXCEL оварда шудааст Агар катаки нэ тусхабардори карда шуда: дар катаки G4 гуэошта шавад: цимати катаки Н4 ба чанд баробар мешавад?

F G H

-8 760 -4*$F$3~3-G3

4 -G3/F3 -(С4-НЗГ21%

^воб:

Расми 4.

Ин кисми барномаро компилятсия намуда, ба ичро мерасонем, ки намунааш дар Расми 4 оварда шудааст.

Ба супориши кори контролй боз ду масъалаи дигарро илова мекунем, ки шарт-хояшон зеринанд:

Дар вараци цадвали Excel цимати катаки ....N ба.....ва цимати катаки .... (N+1) ба

..... баробар аст. Ин катащоро цудо карда, катащо аз ....(N+2) то ....(N+....) -ро бо

усули худпуркунй пур кардаанд. Цимати катаки .... (N+....) -ро маълум кунед.

Цимати катаки А1-и цадвали Excel..... аст. Дар катаки А3 формулаи =А2/А1 ва

дар катаки А4 формулаи =(A1+A2+A3)*...% дохил карда шудааст. Цимати катаки А2 чанд аст, агар цимати катаки А4.... бошад?

Матни барнома барои муайян намудани параметрхои ин масъалахо ва инъкос намудани онхо дар шакли муколамагии лоихаи барнома ин аст:

p := 103*abs(cos(trv.Second+trv.Ticks)-sin(Milliseconds)+cos(trv.Millisecond))+1.6; while p>20 do p:=p/2.3; var rq : byte :=p.Round;

var pp :double := 103*(cos(trv.Millisecond+trv.Ticks)-cos(Milliseconds)+ sin(trv.Millisecond)); while abs(pp)>97 do pp:=pp/3.2; pp := Round(pp,2);

RichTextBox1.Text:='3. Дар вараки чадвали Excel кимати катаки '+ChrAnsi(rq+65)+rq.ToString +' ба '+pp.ToString+' ва кимати катаки '; Label9.Text := rq.ToString; Label10.Text := pp.ToString; pp := abs(pp); while pp>2.5 do pp:=pp/1.7; pp := Round(pp,2); Label11.Text := pp.ToString;

RichTextBox1.Text+=ChrAnsi(rq+65)+(rq+1).ToString +' ба '+(Label10.Text.ToReal+ pp).ToString+' баробар аст. Ин катакхоро чудо карда, катакхо аз ';

RichTextBox1.Text+=ChrAnsi(rq+65)+(rq+2).ToString+' то '+ChrAnsi(rq+65)+ (rq+15).ToString;

RichTextBoxLText+^-ро бо усули худпуркунй пур кардаанд. Цимати катаки '+ChrAnsi(rq+65)+(rq+12).ToString+' -ро маълум кунед.'; Label15.Text :=(rq+12).ToString;

p := 97*abs(sin(trv.Millisecond+trv.Ticks)-cos(Milliseconds)+cos(trv.Second+ MillisecondsDelta))+23;

while p>50 do p:=p/2.11; p:=int(p); Label19.Text :=p.ToString; pp:=p; RichTextBox2.Text :='4. Цимати катаки А1-и чадвали Excel '+p.ToString+' аст. Дар катаки A3 формулаи =A2/A1 ва дар катаки A4 формулаи ';

p+=Milliseconds+5; while p>75 do p:=p/1.83; var ppp:=int(p); Label24.Text := ppp.ToString;

RichTextBox2.Text += '=(A1+A2+A3)*'+ppp.ToString+'% дохил карда шудааст. Цимати катаки A2 чанд аст, агар ';

while p>14 do p:=p/1.72; p:=int(p); pp+= Label19.Text.ToInteger*p+p; pp := pp/100*ppp;

Label25.Text := pp.ToString; RichTextBox2.Text += 'кимати катаки A4 '+pp.ToString+' бошад?';

Тавре аз матни сатрхои ин барнома дида мешавад, барои инъикос намудани шартхои масъалахои сеюм ва чорум дар шакли муколамагии лоихаи барнома аз чузъи идоракунии матнии бисёрсатраи RichTextBox истифода карда шудааст.

Ба шакли муколамагии лоихаи барномаамон як тугмаи амриро илова карда, номи матниашро "Супориш" гузошта, ин кисми лоихаи барномаро компилятсия мекунем. Пас аз ба кор омода намудани ин кисми барнома дар экран тирезаи кории он кушода мешавад (Расми 5). Бо пахши тугмаи амрии "Супориш" дар тирезаи он матни супоришхо ва чузхои идоракунии майдонхои матнй барои дохил намудани чавоби масъалахо аз тарафи хонанда инъикос мегарданд (Расми 6).

Дар Расми 5 ё Расми 6 хар хонанда худ мустакилона тугмаи амрии "Супориш"-ро пахш мекунад. Варианти кори контролй ба хдр хонанда ба таври фардй тавассути ин барнома пешниход карда мешавад. Хонанда шарти масъала(хо)ро ба дафтараш навишта, он(хо)ро хал карда, чавобашро ба чузъи идоракунии майдони матнии мувофи; дохил мекунад. Акнун хонанда худ бояд хамоно боварй хосил кунад, ки оё масъаларо дуруст хал кардааст ё не, чавобашро дуруст дохил кардааст ё не. Бо ин макс ад барномаеро месозем. ки чавоби дохилкардаи хонандаро тарной худкор санчад.

Расми 5.

? Кори контролй аз фанни гехнологияхои

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

дойр ба амэлиётчои одии EXCEL

И ММ'

1. Бо истифода аз кисми чадвали овардашудаи EXCEL, кимати катаки С2 муайян карда шавад.

A Б с

-125.24 285.22 225.85

2 -B1*2-C1 -Al*3-A2 -B2*7

Чавоб:

•-^авоб:

2. Кисме аз чадвали EXCEL оварда шудааст. Агар катаки НЗ нусхабардорй карда шуда, дар катаки G4 гузошта шавад, кимати катаки Н4 ба чанд баробар мешавад?

F G N

8 712 =4*$F$3"3-G3

4 =G3/F3 =fG4-H3>*28%

3. Дар варак.и чадвали Excel кимати катаки N13 ба -47.46 ва кимати катаки N14 ба -45.49 баробар аст. Ин катакхоро чудо карда, катакхо аз N15 то N28-po бо усули худпуркунй пур кардаанд. Кимати катаки N25 -ро маълум кунед.

Чавоб: | |

4. Кимати катаки А1 -и чадвали Excel 41 аст. Дар катаки A3 формулаи =А2/А1 ва дар катаки А4 формулаи =(А1+А2+А3}* 52% дохил карда шудааст. Кимати катаки А2 чанд аст, агар к.имати катаки А4 239.72 бошад?

Чавоб: [

9/16/2019 3:01:29 РМ

Супориш

Санчиш

Муаллиф: номзади илмцои педагоги, дотсент Назаров А^там Пулотович. Email: atam_£

Расми 6.

Ба шакли муколамагии лоихаи барнома як тугмаи нави амриро илова карда, номи матниашро "Санчиш" мегузорем. Ин тугмаи амрй дар Расми 6 намоён аст ва пас аз пахши тугмаи амрии "Супориш" пайдо мешавад. Ба протседураи ин тугмаи амрй матни барномаи санчиши чавобхои дохилкардаи хонандаро дохил мекунем. Инчунин бо истифода аз ин тугмаи амрй бахои хонанда эълон карда мешавад. Масалан, матни барномаи санчиши чавоби масъалаи сеюм ин аст: // Ч,авоби супориши сеюм jav := LabellO.Text.ToReal;

for var k:=Label9.Text.ToInteger+1 to Label15.Text.ToInteger do jav+=Label11.Text.ToReal;

if (LenGth(Trim(TextBox3.Text))>0) and (textBox3.Text.ToReal = Round(jav,2)) then хол+=4;

Аз ин кисми матни барнома маълум мегардад, ки хангоми дуруст будани чавоби дохилкардашуда кимати тагйирёбандаи хол зиёд мегардад. Бахои хонанда бошад ба таври зерин маълум ва эълон карда мешавад: // Бахогузорй бо усули анъанавй Case хол of

3..7 : Label3.Text := 'Бахоятон 3 (миёна)'; 8..17 : Label3.Text := 'Бахоятон 4 (Хуб)'; 18 : Label3.Text := 'Бахоятон 5 (Аъло)' else Label3.Text := 'Бахоятон 2 (бад)' end;

Баъди пахши тугмаи амрии "Санчиш", тугмаи амрии "Супориш" пинхон мегардад ва тугмаи дигари амрии "Давомдихй" пайдо мегардад. Бахои хонанда эълон гардида, чузъхои идоракунии майдони матнй, ки барои дохилкунии чавобхо истифода бурда мешаванд, ба речаи танхо дидан ва хондан мегузаранд. Барои давом додани кор бо варианти чории кори контролй хонанда тугмаи амрии "Давомдихй"-ро пахш мекунад. Дар натича тугмаи амрии "Давомдихй" пинхон шуда, тугмаи амрии "Санчиш" пайдо мегардад ва хама чузъхои идоракунии майдони матнй барои дохилкунии чавобхо ба речаи тахриркунй мегузаранд.

Яке аз масъадаи мухим дар чараёни сохтани барномаи компютерии мазкур он аст, ки хангоми дохилкунии чавобхо ба чузъхои идоракунии майдони матнй, чавобхо бояд танхо ададй бошанд. Бо ин максад ва барои душворй наовардан ба хонандагон хангоми дохилкуни чавобхо, ба протседураи чузъхои идоракунии майдони матнй барномахои зарурй дохил мекунем. Масалан, барои масъалаи 4-ум, матни барнома ин аст: procedure Form1.textBox4_TextChanged(sender: Object; e: EventArgs); begin

textBox4.KeyPress += (о,адад)->

begin

адад.Handled := not (адад.KeyChar.IsDigit or ((адад.KeyChar = '.') and not textBox4.Text.Contains('.'))

or (адад.KeyChar = #8) or ((адад.KeyChar = '-') and not textBox4.Text.Contains('-')));

end;

Акнун дар чараёни кори барнома хонанда ба ин майдон танхо ракамхо, аломати "-" ва аломати "." -ро тавассути клавиатура харфчинй карда метавонад. Дигар рамзу харфхоро дохил карда наметавонад. Ин ба хонандагон хело сабукихоро меорад.

Кори контролии овардашуда ва барномаи компютерии сохташударо барои дилхох чадвалхои электронй истифода кардан мумкин аст.

АДАБИЁТ

1. Нугмонов М. Теоретико-методологические основы методики обучения математике как науки. -Душанбе, 2016. - 290 с.

2. Шарифов Дж. Дидактические основы формирования навыков самостоятельной работы студентов в процессе обучения. Дис. Докт.пед. наук. Душанбе - 1997.

3. Назаров А.П. Методикаи таълими информатика / А.П. Назаров // - Душанбе, 2019. - 462 с.

4. Назаров А.П. Технологияи компютерии гузаронидани кори хаттй оид ба халли системаи муодилахои хаттии дуномаълума / А.П. Назаров // Паёми Донишгохи давлатии Бохтар ба номи Носири Хусрав (мачаллаи илмй). Силсилаи илмхои гуманитарй ва иктисодй. № 1/4 (57) - 2018. Сах. 133 - 138.

5. Назаров А.П. Технологияи таъмини объективияти санчиши дониши хонандагон оиди хосила бо истифода аз технологияи компютерии хозиразамон. Паёми Донишгохи миллии Точикистон, бахши илмхои табий -2017. №1/5. Сах. 103-108.

6. Назаров А.П. Технология объективного контроля знаний учащихся по математике при проведении письменных контрольных работ / А.П. Назаров // Материалы X Юбилейной Международной научно-практической интернет-конференции, Мозырь, 27-30 марта 2018 г. «Мозырский государственный педагогический университет имени И. П. Шамякина», Республики Беларусь - с. 132 - 134.

7. Назаров А.П., Мохруи Абдулахад. Технологияи санчиши объективии дониши хонандагон аз фанни физика бо истифода аз компютер. Паёми филиали Донишгохи давлатии Москва ба номи М.В. Ломоносов дар шахри Душанбе, №2 (1), соли 2017, бахши илмхои гуманитарй ва иктисодй. С. 117-124.

8. Комилов Ф.С. ва дигарон. Технологияи иттилоотй. Китоби дарсй барои синфи 7. Душанбе - 2014.

9. Юртанова Е.М Виды и средства контроля знаний, умений и навыков обучаемых, применяемые на элективных курсах по информатике / А А Зубрилин, Е М Юртанова // Информатика и образование - 2006. №6 - С. 79-83.

10. Шарифов Ч,., Пирназаров А. Рочеъ ба корхои мустакилонаи донишчуён дар низоми кредитии тахсилот. Маводи конфронси илмй-амалии чумхуриявй дар мавзуи "Тарбия ва тайёр намудани муаллимони математика дар мактабхои олии омузгории Точикистон дар шароити имруза" бахшида ба 80-солагии доктори илмхои педагогй, профессор Ислом Fуломов. Донишгохи давлатии Кулоб ба номи А. Рудакй. Кулоб-2019. С. 144-146.

РАЗРАБОТКА КОМПЬЮТЕРНОЙ ПРОГРАММЫ ОБЪЕКТИВНОГО

КОНТРОЛЯ ЗНАНИЙ УЧАЩИХСЯ ПО ИНФОРМАТИКЕ ПО ТЕМЕ

«ОБЫКНОВЕННЫЕ ОПЕРАЦИИ В ЭЛЕКТРОННЫХ ТАБЛИЦАХ»

В настоящей статье изучается одна из методик проведения контрольных работ по информатике на тему "Обыкновенные операции в электронных таблицах", EXCEL и метод разработки проекта компьютерной программы в визуальном режиме на языке программирования высокого уровня PascalABC.Net. Настоящая компьютерная программа посвящеа предмету информатики для применения арифметических операций, копирования и вставки ячейки, технологии автозаполнения ячеек и т.д. На основе этой технологии проводится компютерный вариант контрольной работы. Проверка знаний учащихся по этой теме ведётся объективно, каждому ученику предлагается индивидуальный вариант. Методика использования разработана для учащихся 7-х и 8-х классов. Разработанная технология даёт возможность облегчить труд учителя информатики при проведении контрольной работы, так как учащиеся не имеют возможности переписать решения и ответы на задачу друг у друга. Проверка введённых ответов происходит автоматически программно.

Ключевые слова: информатика, электронные таблицы, арифметические операции, копирование ячейки, вставка ячейки, объективность, контрольная работа, проверка знаний, программирование, элементы управления, диалоговая форма.

DEVELOPMENT OF A COMPUTER PROGRAM OF OBJECTIVE CONTROL OF STUDENTS' KNOWLEDGE ON INFORMATICS ON THE TOPIC " ORDINARY OPERATIONS IN ELECTRONIC TABLES"

This article studies one methodology for conducting computer science tests on the topic of ordinary operations in the EXCEL spreadsheet and the method of developing a computer program project in visual mode in the high-level programming language PascalABC.Net. This computer program is dedicated to the subject of computer science for applying arithmetic operations, copying and pasting cells, cell autofill technology and others. Based on this technology, a computer version of the test is carried out. Testing of students' knowledge on this topic is carried out objectively, each student is offered an individual option. The methodology of use was developed for students in the 7th and 8th grades. The developed technology makes it possible to facilitate the work of an informatics teacher during the test, as students do not have the opportunity to rewrite solutions and answers to problems from each other. Validation of the entered answers occurs automatically programmatically.

Keywords: informatics, spreadsheets, arithmetic operations, copying a cell, inserting a cell, objectivity, test work, checking knowledge, programming, controls, dialog form.

Сведения об авторе:

Назаров Ахтам Пулатович, кандидат педагогических наук, доцент кафедры информационных и коммуникационных технологий Таджикского государственного педагогического университета имени С. Айни. Тел.: (+992) 919624444;E-mail: ahtam 69@mail.ru

About the author:

Nazarov Ahtam Pulotovich, Candidate of Pedagogical Sciences, Dotcent of the Chair of information and communication technologies, Tajik State Pedagogical University named after S.Ayni. Tel.: (+992) 919624444 E-mail: ahtam 69@mail.ru

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.