O'ZBEKISTONNING REGIONAL VA XALQARO TASHKILOTLARDAGI O'ZARO XAMKORLIGI FAOLLASHUVI Текст научной статьи по специальности «Гуманитарные науки»

JffiTALQINVA 1

\-/TADQIQOTLAR No2 2022

«Cl

ilmiy-uslubiy JumaH

Г V/1? Г k' I <чТП WI \Y : RFYTiniVAT VA YAT OARO ТА^ТТЪГТТ ПТТ ARTïAîTT

O'ZBEKISTONNING REGIONAL VA XALQARO TASHKILOTLARDAGI

#

>

O'ZARO XAMKORLIGI FAOLLASHUVI

§ 1>*

Qodiraliyeva Ijobat

Toshkent Davlat Yuridik unversiteti 1- bosqich magistratura talabasi https://doi.org/10.5281/zenodo.7238811

i V JJML ■ JM. su '

^ i ' ]>V

Annotatsiya: Mazkur maqolada O'zbekistonning xalqaro tashkilotlar bilan nufuzi va obrui kundan kunga ortib borayotganligi, hozirgi tezkor zamonamizda yoshlarning axborotlar, ayniqsa xalqaro xayot va xalqaro tashkilotlar faoliyati va ularda O'zbekistonning ishtiroki haqidagi ma'lumotlarga bo'lgan qiziqishlari ortib bormoqda. Mazkur ma'lumotlarga bo'lgan ehtiyojlarni qondirish maqsadida ushbu

moi

maqolada batafsil ma'lumotlar berilgan.

»

Kalit so'zlar: Globallashuv, xalqaro tashkilotlar, ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy, madaniy, meteorologiya, subyekt, qo' shma korxona, zamonaviy.

Annotation: In this article, Uzbekistan's prestige and prestige with international

organizations is growing, and in today's fast-paced world, young people are increasingly interested in information, especially about international life and the activities of international organizations and Uzbekistan's participation in them. This article provides detailed information to meet your information needs.

Keywords: Globalization, international organizations, socio-economic, political, cultural, meteorological, subject, joint venture, modern.

Аннотация: В данной статье растет престиж и авторитет Узбекистана в международных организациях, а в современном быстро меняющемся мире молодежь все больше интересует информация, особенно о международной

жизни и деятельности международных организаций и участии Узбекистана в

них. В этой статье содержится подробная информация для удовлетворения

ваших информационных потребностей.

Ключевые слова: Глобализация, международные организации, I 1Ш- > ]>

социально-экономические, политические, культурные, метеорологические,

субъект, СП, модерн.

m

Hozirgi kunlarda butun jahonda globallashuv jarayonlarining boshqa davrlarga qaraganda, kuchayib borishi bilan Yer yuzida tinchlik-barqarorlikni saqlash, aholi farovonligi, uning munosib turmush darajasi, ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotni ta'minlash, ta'lim, tibbiyot va atrof-muhitni muhofaza qilish kabi umumbashariy vazifalar tobora muhim ahamiyat kasb etib, ularni amalga oshirishda xalqaro tashkilotlarning roli kuchayib bormoqda.

H ]>:>

"-w-isr88- fg l

JffiTALQINVA 1

\-#TADOIOOTLAR No2 2022

№2 2022

ilmlyuslubly jurnali

Miiiif-iwuuif juiiian

Xalqaro tashkilotlar deb butun insoniyat uchun umumiy bo'lgan maqsadlarga

#

erishish yo'lida davlatlar, milliy jamiyat uyushmalarining ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy, madaniy va ilmiy-texnik asoslarda birlashuvidan tashkil topgan tashkilotlarga aytiladi. Xalqaro tashkilotlarning umumiy xususiyati shundan iboratki, ularning faoliyati aniq bir milliy davlat chegarasidan chetga chiqib, davlatlararo vazifalar va muammolarni hal etishga qaratilgan bo'ladi. Bunday tuzilmalar bugungi kunda davlatlar o'rtasidagi ko'p tomonlama munosabatlarning eng muhim va samarali

J»

! Ш-

shakllaridan biri bo'lib qolmoqda.

Xalqaro tashkilotlarni tashkil etish borasidagi harakatlar nisbatan qadimiy davrlardan ma'lum bo'lsa-da, zamonaviy tushunchamizdagi hozirgi xalqaro tashkilotlar asosan XIX asrning 2-yarmidan e'tiboran tashkil topa boshlagan.

Xalqaro tashkilotlar odatda davlatlararo va jamoat birlashmalariga bo'linadi. Davlatlararo birlashmalar bevosita xalqaro munosabat va faoliyat me'yorlarini yaratish funksiyasiga ega. Chunki ular davlatlar - xalqaro huquqning asosiy

mîKv rzilH"] оп lAmAmnnr» fnr nlAil 1 n л 1 i II оr a't л'-mi/in +nr1i fпр 1л\гл 1 r»f -его nого nrrrn

subyektlari tomonidan tashkil etiladi. Ular o'z o'rnida turli tashkilot va harakatlarga

bo'linishi mumkin (masalan, "Qo'shilmaslik" harakati yoki "77 lar" guruhi).

O'zbekistonning milliy manfaatlariga mos keladigan puxta tashqi siyosatida xalqaro tashkilotlarga qo'shilish, regional tashkilotlar bilan siyosiy, diplomatik,

»

iqtisodiy, ilmiy-texnikaviy, madaniy aloqalar o'rnatish masalalari dolzarb vazifalar qatoriga kiradi. Shu bois O'zbekiston jahon iqtisodiyotida integratsiyalashish yo'lidan borib, Jahon banki, Xalqaro Valyuta fondi, Xalqaro moliya korporatsiyasi, Iqtisodiy taraqqiyotga ko'maklashuv tashkiloti va boshqa moliyaviy iqtisodiy

tashkilotlarga a'zo bo'lib kirdi va ular bilan hamkorlikni yo'lga qo'yib oldi. Shu bilan

, , ......... , ,

birga O'zbekiston xalqaro tashkilot hisonlangan BMT doirasidagi ixtisoslashgan muassasalar-Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti, Xalqaro Mehnat tashkiloti, Jahon intellektual mulk tashkiloti, BMT ning bolalar fondi, Xalqaro pochta ittifoqi, Elektr aloqasi bo'yicha xalqaro ittifoq, Jahon meteorologiya tashkiloti, Xalqaro olimpiada qo'mitasi, Xalqaro avtomobilchilar ittifoqi va boshqa xalqaro tashkilotlar bilan o'zaro aloqalarni tiklab oldiva bugunga qarar ular bilan aloqalari faol davom etmoqda. Ularning vakolatxonalari Respublikamizda ochildi va faoliyat ko'rsatmoqda. BMT ning ta'lim, ilm-fan va madaniyat masalalariga ixtisoslashgan YUNESKO xalqaro J-jt

+r>n U It—I I 1л л I n n U n tv> I J /лп»м т Км I т* n m 1 n /л -rfn п 1 /~l n m n пл I г г» I 1 I г m ■ ил г» nnKn+l n V1 n lin I ri i n I n f/4 n

tashkiloti bilan ham Respublikamiz o'rtasidagi hamkorlik munosabatlari shu kunlarda

ш

muhim ahamiyat kasb etib, faollashib bormoqda. O'zbekiston 1993 yil YUNESKOga a'zo bo'lgan edi. (O'sha paytdayoq YUNESKO dasturiga buyuk munajjim Muhammad Tarag'ay Ulug'bek tavalludini dunyo miqyosida nishonlash masalasi O'zbekiston bilan ushbu tashkilot o'rtasidagi hamkorlikning yangi asosdagi rivojini boshlab berdi.) 1994-yilga kelib esa O'zbekiston Respublikasining YUNESKO ishlari bo'yicha Milliy komissiyasi tashkil etildi va bu ham o'zaro hamkorligimizning

________, • • 1--11 „ u- „j____ U-mj: mr^ ™ i , ,

samaradorligini oshirishda muhim qadam bo'ldi. 1996-yilga kelib Toshkentda * : j*

"-w-isr88- & j

JffiTALQINVA 1

\-/TADQIQOTLAR No2 2022

moi

llmly-uslubty jumaU

YUNESKOning vakolatxonasi ochildi. Shu o'tgan vaqtdan beri O'zbekiston va YUNESKO tashkiloti o'rtasidagi aloqalar yildan yilga kengayib bordi. Ayniqsa 1995-yil avgust oyida YUNESKO Bosh direktori F.Mayorning O'zbekistonga rasmiy tashrifi, uning O'zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti I.A.Karimov bilan muzokaralari muhim tarixiy voqea sifatida tarixga bitildi. Bizning mamlakaimizda xalqaro tashkilotlar bilan aloqamiz ancha faollashib bormoqda.

Ma'lumki, chet ellik investoria^ yoгdam ko'reatish maqsadida O'zbekistonda ixtisoslashtirilgan xalqaro tashkilotlar va muassasalar tarmog'i tashkil etildi. Bular qatorida "O'zbekinvest" Milliy eksport-import sug'urta kompaniyasi, chet el investitsiyalari bo'yicha agentlik, tovar ishlab chiqaruvchilar va tadbirkorlar palatasi katta ahamiyatga ega bo'ldi.

Xalqaro tashkilotlaг bilan aloqalarimiz faollashuvi natijasida, O'zbekiston hukumati jahondagi nufuzli davlatlar Germaniya, XXR, Turkiya, Yaponiya, Italiya, Buyuk Britaniya kabi mamlakatlar bilan o'zaro manfaatli aloqalar o'rnatdi.

I\ Л11 п+n /^i i 11 lrn 1 n rr nnnlln К1л1 1/-1 înln n non Krvpnl oK i I T KûIai n+rvn rrn 1 r m i I 11 о rrl A man

Mustaqilikning dastlabki kunlaridan boshlab O'zbekistonga 12 milliard Amerika

>

dollari miqdorida xorijiy investitsiyalar jalb qilindi. O'zbekistonga kiritilgan chet el kapitali yordamida respublika hududida qayd qilingan qo'shma korxonalarning soni esa shu kunlargacha 1S1G taga yetdi.

»

m?

O'zbekistonning xalqaro tashkilotlar bilan hamkorligi ortib borishi har birimizni xursand qiladi, albatta. Shuni ta'kidlash joizki, mustaqillikning dastlabki kunlaгidan boshlab AQSh bilan o'zaro xalqaro tashkilotlari bilan hamkorlik aloqalari bu ikki davlat o'rtasidagi iqtisodiy aloqalarni keng miqyosda olib borilishi xususida to'xtab o'tmoq lozim. O'zbekistonda mustaqillik dastlabki yillaridan AQShdagi xalqaro tashkilotlar bilan O'zbekiston o'rtasida imzolangan o'zaro manfaatli shartnomalar asosida O'zbekistonga AQShning sarmoyalari kirib keldi. Bu sarmoyalar ishtirokida respublikada xalqaro tashkilotlar bilan qo'shma korxonalar tashkil topib faoliyat ko'rsatib turibdi. O'zaro tuzilgan shartnomalarga ko'ra, AQSh O'zbekistondagi bepoyon yer osti va yer usti boyliklarini o'zlashtirish uchun katta sarmoya mablag'larni ajratishni o'z zimmasiga oldi, natijada respublikaga Amerikaning zamonaviy texnikasi kiгib keldi. O'zbekistonda Amerikaning "Nyumont-Mayning" kompaniyasi bilan hamkoгlikda oltin qazib oladigan "Zarafshon-Nyumont" qo'shma

m

A W

I 7-/-\ -m 7 Г» 11 ПП1 Mil |л 1 n |л /ГП 1 Г1 ll 1 14

korxonasi qurib ishga tushirildi.

Xalqaro tashkilotlaг davlatlaг o'гtasidagi munosabatlarda maqsad va manfaatlari,

ha^at yo'nalishlaгiga, jahon siyosatida tutgan o'mi va religa qarab tuгlicha

A "1 > ' ^^ I 1 >

ahamiyat kasb etadi. Цкг turii taгixiy shaгoitlaгda vujudga kelgan bo'lib, siyosiy

i J>:*-

faoliyat subyektlari sifatida bir-biridan farq qiladi va xalqaro siyosatda turlicha mavqeni egallaydi.

i»

■J H ■ Hb«

Foydalangan adabiyotlar: :• i -il i>¡#

: * ^

* i >

• J^W

Ш*

Ы > >>

Ьй

Ы )> 1

I J>^cri

ы>

I ]> J

TALQIN VA TADQIQOTLAR

№2 2022

щъ

! J>i>

ЩУ

< >S# ♦g*

Ы )> Ы*

Ы>

! >5>

JH >

ilmiy-uslubry Jurnall

1. Karimov.I.A O'zbekistonning o'z istiqlol va taraqqiyot yo'li. T.O'zbekiston.1992 y.

2. KarimovI. A O'zbekistonning iqtisodiy islohatlarni chuqurlashtirish yo'lida.T.O'zbekiston.1995 y.

3. Karimov I. A O'zbekiston buyuk kelajak sari. T. O'zbekiston.1997 y.

4. O'zbekistonning yangi tarixi. Uch jildlik. T. Sharq. 2000 y.

5. Saidov.A Xalqaro huquq. (o'quv qo'llanma) T. 2001 y.

6. G'ulomov. S, Ubaydullayev. R, Axmedov. E. Mustaqil O'zbekiston. Mehnat. 2001 y.

7. Tyurikov. V, Shog'ulomov. R. O'zbekiston Respublikasi 100 savolga 100 javob. T., Uqituvchi. 2001 y.

8. www.ziyonet.uz

9. https://hozir.org/ozbekistonning-xalqaro-tashkilotlar-va-xorijiy-mamlakatlar-bil-v2. html

q >3*

!>3*:

чн,)>

ж

\ >p ъц

ш

ш

Ы1

М

~ j J

!

ы>

i >j:>

>

л w> -

]>ji » : 1>

2Й»

-^fV-liT f---^SfV-^ï f.—

54

I j>

Щ j> ^H >

im

Ы:>

q >j#

Ы >

>

^H > Ы >

ЦМ >

q ж*

q >p

|:H> Ы >

q ж**

Ы >

q