Научная статья на тему 'Особенности военно-профессиональной адаптации курсантов авиационного вуза'

Особенности военно-профессиональной адаптации курсантов авиационного вуза Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
100
22
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
BODY FUNCTIONAL STATE / PREDICTION OF SUCCESS / STUDY / PROFESSIONAL SELECTION / STUDY IN HIGHER EDUCATION INSTITUTION / ФУНКЦИОНАЛЬНОЕ СОСТОЯНИЕ ОРГАНИЗМА / ПРОГНОЗИРОВАНИЕ УСПЕШНОСТИ / ОБУЧЕНИЕ / ПРОФЕССИОНАЛЬНЫЙ ОТБОР / ОБУЧЕНИЕ В ВЫСШЕМ УЧЕБНОМ ЗАВЕДЕНИИ

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Заирова С.Т., Джаркенов Т.А., Башбаева М.А.

Для оценки динамики военно-профессиональной адаптации курсантов в начальном периоде обучения, проводили анализ по показателям основных компонентов функционального состояния организма и сравнительный анализ психофизиологических характеристик курсантов, имеющих различные показатели экспертной оценки командиров. Статистически значимое (от р<0,05 до р<0,01) увеличение объема вербальной памяти, скорости работы по тесту «Вербальная память», смещение соотношения процессов возбуждения и торможения в ЦНС от преобладающего торможения к балансу, увеличение частоты касаний в теппинг-тесте, улучшение самооценки состояния у курсантов от третьего к девятому месяцу обучения указывает на снижение степени психоэмоционального напряжения и повышение уровня профессионально-важных качеств. К моменту окончания первого курса деятельность курсантов имеющих высокие показатели экспертной оценки командиров характеризуется повышенной физиологической стоимостью. На это указывает статистически значимо (р<0,05) больший уровень напряжения регуляторных механизмов по показателям состояния систем кровообращения (частоте сердечных сокращений в покое, минутному объему кровообращения, индексу Рида, индексу Робинсона) и внешнего дыхания (пробе Генча) по сравнению с группой курсантов, имеющих низкие показатели экспертной опенки командиров. Методы психофизиологической коррекции функционального состояния организма этой группы курсантов должны быть направлены на профилактику и, если это необходимо, на снижение высокого уровня мобилизации функциональных резервов.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE FEATURES OF MILITARY AND PROFESSIONAL ADAPTATION OF CADETS OF AVIATION ACADEMY

In the initial period of education for estimation of dynamics of professional military adaptation of the cadets was conducted analysis in indicators of main components of body functional state and comparative analysis of psycho-physiological characteristics of the cadets having different indicators of commander expert estimation. Statistically meaningful (from p<0,05 to p<0,01) increase in volume of verbal memory, speed of work in the test "Verbal memory", displacement ratio processes of stimulation and deceleration in CNS (central nervous system) from prevailing of deceleration to the balance, increasing the frequency of touches in tap test, improvement of self evaluation state in cadets from the third to the ninth month of study showed the reducing the degree of psycho-emotional tension and increase of the level of professionally important qualities. By the end of the first course the activity of the cadets having high indicators of expert estimation of commanders is characterized by increased physiological value. It is showed by statistically significant (p<0,05) high level tension of regulatory mechanisms by the indicators of state of blood circulation system (resting heart rate, minute volume of blood circulation, index of Reid, index of Robinson) and external respiration (Stange's test) in comparison with group of cadets, having low rates expert estimation of commanders. Methods of the psycho-physiological correction of body functional state of this group of the cadets must be directed to the prevention and if it is necessary to the reduction of high level of mobilization of functional reserves.

Текст научной работы на тему «Особенности военно-профессиональной адаптации курсантов авиационного вуза»

.46.2015 х.

ЖАЦА Б1Л1М БЕРУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ

Г.Д. ЖУМАГАЛИЕВА, С.К. ШАЛЕКЕНОВА

БАЛАЛАР ИНФЕКЦИЯСЫН О^ЫП Б1ЛУДЕГ1 ДЕНСАУЛЫК, СА^ТАУДЫ YЙРЕТУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ

Марат Оспанов атында^ Батыс К,азакстан мемлекетпк медицина университету Актебе, К,азакстан

Максаты: Балалар инфекциясы курсында денсаулык сактау технологияларын кке асыру. Окыту кезеншде эдiстемелiк куралдар колданылады.

Студенттердщ инфекциялык станционарда бЫм алу кезiнде койылатын шарттар мен талаптарfа талдау, тэжiрибелiк сабактар жYPгiзудiн, хронометражы, окытушынын окудан тыс жYктеме тапсырмаларынын Yлгiлерi жасалды. Денсаулык кундылыктары мен салауатты емiр салтын калыптастыру максатында уйымдастырылfан сабакта жэне сабактан тыс уакытта студенттермен б^рге аfартушылыкг тэрбие беру шаралары мазмундалды. Барлык инновациялык технологиялар денсаулык сактауда ешкандай керi эсерiн тигiзбейдi.

Нег'зг'! свздер: денсаулык, сактаудат окыту технологиялары, балалар инфекциялары, эпидемияга карсы шаралар.

SUMMARY

G.D.ZHUMAGALIYEVA, S.K.SHALEKENOVA

HEALTH-SAVING EDUCATIONAL TECHNOLOGIES IN STUDY OF CHILDHOOD INFECTIONS

West Kazakhstan Marat Ospanov State Medical University, Aktobe, Kazakhstan

The goal of the research was to analyze the implementation of HET in study the course of childhood infections. During educational process methodical instructions were used. The analysis of terms and requirements, presented during the study of students at Regional Clinical Hospital for Infectious Diseases, time-study of conduction practical studies were carried out. Health-saving infrastructure, the rational organization of educational process on childhood infections, educational and awareness-raising (infection-prevention) work allow to save student's health, will promote healthy lifestyle. All innovative technologies are carried out against the background of health-saving technologies without compromising the original state of health.

Key words: health-saving educational technologies, childhood infections, anti-epidemic measures.

УДК: 616-003.96:613.693

С.Т. ЗАИРОВА1, Т.А. ДЖАРКЕНОВ2, М.А. БАШБАЕВА2

АВИАЦИЯ ЖОГАРЫ О^У ОРНЫ КУРСАНТТАРЫНЬЩ ЭСКЕРИ КЭС1БИ ИКЕМДЕЛУ

ЕРЕКШЕЛ1КТЕР1

Кенес Ода^нын, eKi мэрте Батыры Т.Бегельдинов атында^ Эуе KppfaHbic ^штершщ Эскери институты1,

Актебе, Казакстан

Марат Оспанов атында^ Батыс Казахстан мемлекетпк медицина университет?, Актебе, Казахстан

Заирова С.Т. - M.f.K, Эуе кррганыс kyштерi Эскери институтынын Мацыздылыгы. Эскери-кэаби

психофизиологиялык зертханасынын бастыгы - ушу эд'стемел'т бел'т'ш'н икемделу факторларынын эсeрi адам окытушысы; e-mail: saule_zharken@ mail.ru

Аннотация. Окудын бастапкы кезеншдеп курсанттардын эскери кэабше икемделу eрeкшeлiктeрiн тексеру Yшiн командирлер эртYрлi баfалаfан организмнiн функционалды KYЙiнiн нeгiзгi компонeнттeрi керсeткiштeрiн алып саралау жYPгiздi.

Бiрiншi курс сонына таман командирлeрi болашак кэсiбiнe икемделу барысы сэттi етiп жатыр деп баfаланfан курсанттардын физиологиялык тезiмдiлiгi элдекайда жоfары болды. Муны кан айналу жYЙeлeрi KYЙiнiн керсeткiштeрi (тыныштык жаедайында жYрeктiн жиырылу жиiлiгi, кан айналымынын ми-нуттык келeмi, Рид индексу Робинсон индeксi) жэне сырткы тыныс алу (Генче сынамасы) бойынша реттеуш тeтiктeрi ауырсыну дeнгeйiнiн статистикалык маныздылы™ (р<0,05) турfысынан командир - сарапшылар темен баfалаfан курсанттар тобымен салысты^анда, жоfары болfандыfын керсeттi. Осы топ курсанттары аfзасынын психофизиологиялык кYЙiн коррекциялау эдктерЫ профилактика баfытында, немесе, кажет еткен жаfдайда, функциялык корын жумылдыру дeнгeйiн бэсендетуге арнаfан дурыс.

Нег'1зг'1 свздер: агзанын функционалды ахуалы, икемделу сэттiлiгiн болжау, кэаби '¡р'ктеу, жогары оку орнында окып Yйрену.

аfзасында эртYрлi багытта болатын физиологиялык жYЙe реакцияларымен косактаса жYрeдi [1,2,3]. Белпл1 кэсiби салмак шамасына дeйiн бул функционалды оптимум ^шмен немесе осыпан лайык эзiрлiкпeн сипатталады, бiрак жумыс барысында онын сапалы болуын калыпты устау аfзанын

функционалды корын (ФК) жумылдыру аркылы fана мYмкiн болады. Бул бeлгiлi eрiк-жiгeрдi талап етеду олай болса, Yнeмi шаршау симптомдарынын пайда болуына экeлeдi [4,5]. Аfзанын осы функционалды ахуалы физиологиялык жYЙeгe eдэуiр салмак тYсiрiп, бiркатар психофизиологиялык керсеткштерш нашарлатады [6,7]. Осы орайда курсанттар аfзасынын функционалды

НОВЫЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ

2.46.2015 х.

ахуалын тексеру, олардын, икемделуш болжау - ерекше ман,ызды. Окудын бастапкы кезен,шдеп курсанттардын эскери кэабше икемделу динамикасын тексеру Yшiн командирлер эртурл1 баfалаfан организмнщ функционалды кYЙiнiн непзп компоненттер керсеткштерЫ алып саралау жYPгiздiк.

Зерттеу материалдары жэне эдiстерi. Зерттеу объекта ретшде Казакстан Республикасы Кор«ныс министрлтнщ эуе кор«ныс кYштер Эскери институтынын б1р1нш1 курс курсанттары (п=67) тандалды. Зерттеу барысында курсанттардын антропометриялык керсеткштерш (бойы, салмаfы, екпенщ ^ршЫк сыйымдыль^ы (6ТС), он жэне сол кол б1лектер1 кYшiн), екпенщ тжсл ^ршЫк сыйымдылыfын (0ТТС) ^ркедт. Зерттеуге катысушылардын физикалык даму ден,гежн кол б1лектер1 ^шшщ керсеткштер^ 0ТС жэне 0ТТС бойынша баfаладык,. Осы керсеткштер косындысын баллfа айналдырып, физикалык дамуынын, интегралды керсеткшЫ есептеп шы^ардык.

Окудын, бастапкы кезен,Ыдеп курсанттардын регуляторлы

тетттершщ ^штену дэрежеан аныктау Yшiн жYректiн жиырылу жшлтн (ЖЖЖ), Руфье, Штанге жэне Генче сынамасы кемепмен тыныштык жэне

Кесте. Окудын, бастапкы кезен1нде ерекшелттер^ X ± т

функционалды салмак алfаннан кежн тесттерЫ колдандык.

систолалык (САК) жэне диастолалык артериялык кысымын (ДАК)

ТОУГОПп!!/ Зопттоиго 1/2Т1.1Г\Л111.1Л2ППк1и

Нэтижелер1

оларды

(ДАЮ талк,ылау. Окудын, бастапкы кезен1нде

тексердт. Зерттеуге катысушылардын, курсанттар аfзасынын кан айналымы

антропометриялык

керсетк1штер1н мен сырткы тыныс алу жYйелерlHlн . керсетк1штер1н1н

(бойы, салмаfы, екпенщ ^ршЫк физиологиялык

сыйымдылыfы (0ТС) ескерт, Робинсон динамикасы 2-ш1 семестр сон,ына

индекан (РИ), Старр индексш (СИ), Рид таман икемделу тетттерЫщ б1ршама

индекан, Кердо вегетативт индекан ауырсынуын жэне регуляторлы

/ивы* ил^ЛАмимиитш

(КВИ), тез1мд1л1к коэффициент^ (ТК), жYЙелер ^йшщ жалпы езгергендтн

езгер1стер индекан керсетп.

функциялык

(Ф0И), орташа динамикалык кысы- Мысалы, окудын, 9-шы

мын (ОДК), Руфье сынамасы бойынша айында функционалды жYЙелердiн

жYрек кызметшщ керсетшштерш ауырсыну ден,гейш сипаттайтын мына

(ЖКК), кан айналу жэне сырткы тыныс керсетшштер - жYректiн, кыскартылу

алу жYЙелерiнiн, функционалды KYЙ кабтетплт, кан айналу жYЙесi,

керсетшштерш (ФККкаж), пульспк кысы- организмнщ алмасу-энергитикалык

мын (ПК), минуттык кан келемш (МКК), процестершщ ден,геж, миокардты

тамырлар кедерпсшщ перифериялык оттепмен байыту, жYректiн, соfу келем^

керсеткЫн (ТКПК) есептеп шыfардык. непзп алмасудын, ауыткуы ен, жоfарfы

Психомоторика керсетшштерш те- керсетшштерше жетт, агеанын

плинг-тест, нейродинамикасын - «Нерв фк езЫщ ен, жоfары жумылдыру

процестершщ балансы» (НП) зерттеу ден,гежне сэйкес болды. Дегенмен,

эд|с1н колданып баfаладык. Психика- аfзанын, функционалды ахуалын

лык таным процестер1 ахуалын «Ауызша аныктайтын кан айналу мен сырткы

ес» тест бойынша баfаладык. Тулfанын, тыныс алу жYЙелерiнiн, мYмкiндiктер

жеке психикалык ерекшелттерш - коры, кан айналу жYЙесiнiн, YЙреншiктi

ситуациялык Yрейлену (СY) ден,гежн дэрежеа, жYректен сыfым KYшiмен

жэне жеке тулfалык Yрейлiлiктi (ТY) итерЫп шыfатын кан серпiнi

Ч. Спилбергер мен О.Л. Ханин зерттеу мен перифериялык карсыластык

эдiстерi бойынша тексердiк. Ал тYЛfа жарасымдылыfын реттеу, кан ай-

ахуалынын, езiндiк баfалауын Люшер налу жYЙесiнiн, нерв-гумораль-

жэне хал-ахуал - белсендЫк - кен,т-^й дык реттелуi, прекапиллярлы арнадаfы курсанттар аfзасынын, кан айналу жэне сырткы тыныс алу жYЙелер керсеткштершщ

8

жэне

Керсеткштер аты Керсеткiштер мэн-маfынасы

3 ай, п=151 6 ай, п=145 9 ай, п=137

Тыныштык жаfдайында ЖЖЖ соfу/мин. 75±2 73±12 72±2

Тыныштык жаfдайында САК, мм сынап баfанасы 120±2 122±2 123±2

Тыныштык жаfдайында ДАК, мм сынап баfанасы 71 ±1 68±2 65±1

ПК, мм сн.баг 50±2 54±2 58±2

ФККкаж, с 116±7 140±8 147±9

ОДК, мм сн.баг 87±1 86±1 84±1

МКК, мл/мин 5445±204 5547±172 5848±228

ТКПК, шартты бiрлiктер 1341±61 1278±44 1197±55

Робинсон индексi, шартты бiрлiктер 90,06±3,20 89,20±3,07 89,25±3,10

Старр индексi, шартты бiрлiктер 73,01±1,69 76,52±1,77 80,36±1,73

ТК, шартты бiрлiктер 15,88±0,88 14,38±0,76 13,11±0,73

Кердо индексi, шартты бiрлiктер 2,60±3,85 4,97±2,58 8,48±3,66

Генче сынамасы,с 34±2 44±3 44±3

Штанге сынамасы,с 71±4 82±5 88±5

Рид индексi, шартты бiрлiктер 11,74±12,05 12,56±1,91 14,74±2,09

ЖКК, шартты бiрлiктер 7,63±10,68 7,83±0,51 8,67±0,63

Ф0И, шартты бiрлiктер 2,06±44 2,07±0,50 2,06±0,04

2.46.2015 œ.

ЖАЦА Б1Л1М БЕРУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ

Кан afbiMbiHbiH, кYЙлерi бойынша айында, статистикалык маныздылы™ жиырылу жиiлiгi, канайналымынын

кeрсеткiштер e3repin жаксарfанын (р<0,05) жэне командирлер болашак минуттык галему Рид индексу Ро-

байкадык. кэсiбiне икемделуi киын деп баfалаfан бинсон индека) жэне сырткы тыныс

Зерттеу корытындылары окудын курсанттардын ПК, CY жэне TY бойынша алу (Генче сынамасы) бойынша ретте-

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

тоfызыншы айына таман функциялык кeрсеткiштерi жоfары болды, сонымен уiш тетiктерiнiн ауырсыну денгейiнiн

жYЙелердiн кYшею тенденциясы бiрге «НП балансы» эдiсi бойынша статистикалык маныздылыfы (р<0,05)

айтарлыктай болмаfанын кeрсеттi. кимыл-эрекеттер дэлдт, eзiндiк тyрfысынан командир-сарапшылар

Шамасы, сырткы ортанын eзгеру ахуалын баfалау шама-шаркы (р<0,05) тeмен баfалаfан курсанттар тобымен

жаfдайында аfзанын функциялык кYЙi олардан ^i икемделуi жоfары салыстырfанда, жоfары болfандыfын

неfyрлым адекватты болу максатында курсанттармен салыстырfанда, тeмен ан^артты. Осы топ курсанттары

кан айналу жэне сырткы тыныс алу болып шыкты. аfзасынын психофизиологиялык кYЙiн

жYЙелерi eзiнiн функционалды корын Курсанттардын психофизиоло- коррекциялау эдiстерi профилактика

кайта карастырып жалfастыратын гиялык айырмашылыктары олардын баfытында, немесе кажет еткен

тэрiздi. эскери кэабше икемделу сэттiлiгi жаfдайда, олардын функциялык корын

Статистикалык маныздыль^ы каншалыкты эртYрлi болатыны окудын жумылдыру денгейiн бэсендетуге

(р<0,05) тyрfысынан психикалык тоfызыншы айында, статистикалык арнаfан дурыс.

таным процестерш сипаттайтын маныздылыfы (р<0,05) жэне Эдебиеттер mi3iMi:

тест нэтижелерi (кыска мерзiмдi ес | командирлер болашак кэабше 1. Благинин, А.А. Надёжность

^лему «Ауызша ес» тестiн орындау икемделу барысы сэттi eтiп жатыр деп профессиональной деятельности опе-

шапшанцыfы) y^i^uM, алтыншы, баfалаfан курсанттардын кан айналу раторов сложных эргатических систем /

то^зыншы айларына барfан жэне сырткы тыныс алу жYЙелерiнiн А.А. Благинин. - СПб.: ЛГУ, 2006. - 144 с.

сайын жаксара тYстi. Бул окудын кeрсеткiштерi, мысалы, тыныштык | 2. Боченков, А.А.

алfашкы курсында курсанттардын жаfдайындаfы пульс жиЫгу канай- Эффективность профессионального

кэсiби сапалы касиеттерi, налымынын минуттык кeлемi, Рид психофизиологического отбора //

интеллектуалды кабтеттершщ денгейi индексi, Робинсон индексi элдекайда Психофизиология профессионального

жоfарылаfандыfын байкатады. жоfары болып, ал тыныс алу кезшде | здоровья человека: материалы Всерос.

Статистикалык маныздылы™ | демiн к^рту уакыт кeрсеткiшi (Генче науч. конф. // Вестник Российской

(р<0,05 тен р<0,01 дейiн) тyрfысынан сынамасы) эскери кэабше икемделуi Военно-медицинской академии.

психофизиологиялык сипаттарынын | киындау курсантармен салысты^анда Приложение. - 2007. - №3(19). - С.196-

(уакыт-кенiстiк экстраполяция, теппинг- тeмендеу болды. ^ 200.

тесттi орындауда жанасу жиiлiгi) ^орытынды. 3. Жаркен, С.Т. Динамика

^рсет^ нэтижелерi жаксарды. 1. Окудын Yшiншi айынан то^1- астеноневротических расстройств

Статистикалык маныздылыfы (р<0,01) зыншы айына таман статистикалык у юношей, обучающихся в высших

тур^сынан eзiн-eзi баfалау денгейiнiн маныздылыfы (р<0,05-тен р<0,01 учебных заведениях // Медицинское

жоfарылаfанын кeрсететiн осы дейiн) тур^сында «Ауызша ес» тестiн образование, наука и практика:

мэлiметтер окудын Yшiншi айынан орындау шапшанцыfы, тенгерiмдi традиции, инновации, приоритеты.

то^зыншы айына таман курсанттардын болуfа yмтылfандыктан, орталык Материалы республиканской

шаршау денгеж тeмендегенiн жYЙке жYЙесiнiн козу-тежелу Yдерiстерi научно-практической конференции,

ан^артады. ара-катынастарынын eзгеруi, посвященной 55-летию со дня

Бул окудын Yшiншi айынан теппинг-тестт орындау барысында основания Западно-Казахстанского

то^зыншы айына таман СY жэне жанасу жиiлiгi, ауызша ес кeлемi государственного медицинского

TY денгейлершщ жалпы тeмендеу мен курсанттардын eзiндiк ахуалын университета имени Марата Оспанова

тенденциясымен куатталып, баfалауы жоfарылаfандыfы олардын // Батыс Казакстан медицина журналы.

курсанттардын психоэмоционалды эмоционалды-психологиялык кYЙiнiн - 2012. - №3(35). - С.128-129.

^йшщ ауырсыну денгейi тeмендегенiн ауырсынуы тeмендегенiн жэне болашак 4. Покровский, Б.Л. К истории

^рсетт, олардын ЖОО жаfдайына кэсiбiне кажет сапалар денгежнщ государственного научно-исследова-

элеуметтiк психологиялык тyрfыда жаксарfанын кeрсетедi. тельского института военной медицины

элдекайда икемделгенш гарсе™. 2. Бiрiншi курс сонына таман МО РФ. Разработка профессионального

Курсанттардын психофизиология- командирлерi болашак кэабше психологического отбора в отечествен-

лык

айырмашылыктары олардын икемделу барысы сэтт e™ жатыр ных ВВС / Б.Л. Покровский // Вестник

эскери кэабше икемделу деп бafaлaнfaн курсанттардын Международной академии проблем

сэтплт каншалыкты эртYрлi физиологиялык тeзiмдiлiгi элдекайда человека в авиации и космонавтике. -

болатынын командир-сарапшылар жоfaры болды. Муны кан айналу 2004. - №4 (16). - С.27-40.

бafaлaуымен салыстырмалы тYPде жYЙелерi кYЙiнiн кeрсеткiштерi 5. Пономаренко, В.А.

карасты^анымызда окудын Yшiншi (тыныштык жаедайында жYректiн Деятельность лётных экипажей

НОВЫЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ

2.46.2015

и безопасность полётов / В.А. Пономаренко, В.В. Лапа, А.В. Чунтул. -М., 2003. - 202с.

6. Войтенко, А.М. Методические подходы к оценке операторских

профессионально важных качеств // Психофизиология профессиональной деятельности: сборник научных трудов Всероссийской научной конференции. -СПб.: ВМедА, 2004. - С.91-93.

7. Практикум по психологической подготовке летчиков: Методическое пособие / А.А. Ворона [и др.]; Под ред. А.Н. Харчевского, Д.В. Гандера. - М.: МО, 2002. - 219с.

РЕЗЮМЕ SUMMARY

С.Т. ЗАИРОВА1, Т.А. ДЖАРКЕНОВ2, М.А. БАШБАЕВА2 S.T. ZAIROVA1, T.A. JARKENOV2, M.A. BASHBAIYEVA2

ОСОБЕННОСТИ ВОЕННО-ПРОФЕССИОНАЛЬНОЙ АДАПТАЦИИ the FEATURES OF MILITARY AND PROFESSIONAL ADAPTATION

КУРСАНТОВ АВИАЦИОННОГО ВУЗА OF CADETS OF AVIATION ACADEMY

Военный институт Сил возДУшной °б°р°ны имени дважды Military Institute of Air Defense Forces named after double Hero

Героя Советского Союза Т.Я. Бегельдинова1, of the Soviet Union T.Ya. Begeldinov1, Aktobe, Kazakhstan.

Актобе, Казахстан West Kazakhstan Marat Ospanov State Medical University2,

Западно-Казахстанский государственный медицинский Aktobe Kazakhstan университет имени Марата Оспанова2, Актобе, Казахстан

In the initial period of education for estimation of dynamics

Для оценки динамики военно-профессиональной адап- of professional military adaptation of the cadets was conducted

тации курсантов в начальном периоде обучения, проводили analysis in indicators of main components of body functional state

анализ по показателям основных компонентов функциональ- and comparative analysis of psycho-physiological characteristics

ного состояния организма и сравнительный анализ психофи- of the cadets having different indicators of commander expert es-

зиологических характеристик курсантов, имеющих различные timation.

показатели экспертной оценки командиров. Statistically meaningful (from p<0,05 to p<0,01) increase

Статистически значимое (от р<0,05 до р<0,01) увеличе- in volume of verbal memory, speed of work in the test "Verbal

ние объема вербальной памяти, скорости работы по тесту memory", displacement ratio processes of stimulation and decel-

«Вербальная ^/мя^» смещение соотношения процессов eration in CNS (central nervous system) from prevailing of decel-

возбуждения и торможения в ЦНС от преобладающего eration to the balance, increasing the frequency of touches in tap

торможения к баланс^ увеличение частоты касаний в test, improvement of self evaluation state in cadets from the third

теппинг-тесте, улучшение самооценки состояния у курсантов to the ninth month of study showed the reducing the degree of

от -гретого к девятому месяцу обучения указывает на сниже- psycho-emotional tension and increase of the level of profession-

ние степени психоэмоционального напряжения и повышение ally important qualities.

уровня профессионально-важных качеств. By the end of the first course the activity of the cadets hav-

К моменту окончания первого курса деятельность ing high indicators of expert estimation of commanders is charac-

курсантов имеющих высокие показатели экспертной оценки terized by increased physiological value. It is showed by statistical-

командиров характеризуется повышенной физиологической ly significant (p<0,05) high level tension of regulatory mechanisms

стоимостью. На это указывает статистически значимо (р<0,05) by the indicators of state of blood circulation system (resting heart

больший уровень напряжения регуляторных механизмов rate, minute volume of blood circulation, index of Reid, index of

по показателям состояния систем кровообращения (частоте Robinson) and external respiration (Stange's test) in comparison

сердечных сокращений в покое, минутному объему крово- with group of cadets, having low rates expert estimation of com-

обращения, индексу Рида, индексу Робинсона) и внешнего manders. Methods of the psycho-physiological correction of body

дыхания (пробе Генча) по сравнению с группой курсант0в, functional state of this group of the cadets must be directed to the

имеющих низкие показатели экспертной опенки командиров. prevention and if it is necessary to the reduction of high level of

Методы психофизиологической коррекции функционального mobilization of functional reserves.

состояния организма этой группы курсантов должны быть Key wordS: body functional state, prediction of success,

направлены на профилактику и, если это необходимо, на study, professional selection, study in higher education institution.

снижение высокого уровня мобилизации функциональных

резервов.

Ключевые слова: функциональное состояние организма, прогнозирование успешности, обучение, профессиональный отбор, обучение в высшем учебном заведении.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.