Научная статья на тему 'НОМИНАЛ АЛОМАТЛАРНИНГ ВАЗН ВА ИНТЕРВАЛЛАРГА АЖРАТИШНИНГ ДЕТЕРМИНИСТИК УСУЛЛАРИ'

НОМИНАЛ АЛОМАТЛАРНИНГ ВАЗН ВА ИНТЕРВАЛЛАРГА АЖРАТИШНИНГ ДЕТЕРМИНИСТИК УСУЛЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Компьютерные и информационные науки»

CC BY
52
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ВАЗН / УСУЛЛАР / ВА ИНТЕРВАЛ / АЛОМАТЛАР ВА БОШқАЛАР

Аннотация научной статьи по компьютерным и информационным наукам, автор научной работы — Тиллаева Г.Р.

Маколада Детерминистик мезонлар асосида сонли аломатларнинг (берилган, латент) ўзаро кесишмайдиган интервалларга ажратилиши хакида сўз боради.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

DETINISTIC METHODS OF DIVIDING NOMINAL SYMPTOMS INTO WEIGHT AND INTERVALS

In the article, the article is about dividing in the interlocking intervals of numbers (given, latent) on the basis of detention criteria.

Текст научной работы на тему «НОМИНАЛ АЛОМАТЛАРНИНГ ВАЗН ВА ИНТЕРВАЛЛАРГА АЖРАТИШНИНГ ДЕТЕРМИНИСТИК УСУЛЛАРИ»

Тиллаева Г.Р.

Му^аммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети Урганч филиали талабаси

НОМИНАЛ АЛОМАТЛАРНИНГ ВАЗН ВА ИНТЕРВАЛЛАРГА АЖРАТИШНИНГ ДЕТЕРМИНИСТИК УСУЛЛАРИ

Аннотация: Маколада Детерминистик мезонлар асосида сонли аломатларнинг (берилган, латент) узаро кесишмайдиган интервалларга ажратилиши хакида суз боради.

Калит сузлар: вазн, усуллар, ва интервал, аломатлар ва бошцалар.

Tillaeva G.R.

Student of the Urgench branch of the Tashkent University of Information

Technologies named after Muhammad al-Khwarizmi

DETINISTIC METHODS OF DIVIDING NOMINAL SYMPTOMS INTO

WEIGHT AND INTERVALS

Annotation: In the article, the article is about dividing in the interlocking intervals of numbers (given, latent) on the basis of detention criteria.

Keywords: weight, methods, and intervals, symptoms, etc.

Детерминистик мезонлар асосида сонли аломатларнинг (берилган, латент) узаро кесишмайдиган интервалларга ажратишнинг икки усули маълум. Мазкур усуллар алгоритмлари улчов масштабларига инвариант ва куйидагилар доллар учун ишлатилади:

- интуитив ечимлар кабул килиш жараёнини моделлаштиришда берилганлар базасидан латент (ошкор, бевосита улчаш мумкин булмаган) аломатларни кидиришда;

- сонли аломатлардан номинал аломатларни шакллантиришда йукотиладиган ахборотнинг минимал булишини таъминлашда;

- турли тоифадаги аломатлардан информатив тупламлар танлашда.

Мезонлар талкини. Икки узаро кесишмайдиган^?, ^синфларга

ажратилган объектларнинг мумкин булган туплами^^^,...,^}, берилган булсин. Хар бир объект nта турли типдаги аломатлар X(n)=(x?,... ^^сосида ифодаланади, д(д >0) си интервал шкалада, колган, n - ¿таси номинал шкалаларда улчанадиХ^) дан олинган аломатлар Y(^)=(yi,.,yß) сонли аломатларга акслантирувчи оператор мавжуд булсин. Y(^) нинг элементлари ичида Х^)дан олинган ¿сонли, латент аломатлар бор

булсин.Латент (сонли) аломатларга мисол тарикасида х(х/ , х(х/

комбинациялар хамда сонли ва номинал аломатлардан олинган умумлашган курсатгичларни курсатиб утиш мумкин.

Ео тупламда Г(^) дан олинган аломатлар кийматларини кесишмайдиган интервалларга ажратишнинг икки мезонси аникланган булсин. Биринчи мезон синфлар сонига тенг интерваллар сонига амал килишга асосланган. Биз караётган холда бу сон иккига тенг.

Хар бир у/ е7(^)мезонга мос оптимал ажратиш куйидагича амалга оширилади. Аломатнинг тартибланган кийматлар туплами икки [с0,О1],

(с1 с2] интервалга ажратилади, бу ерда со= ^Р^'ПЕоУу] ва с2=

с_/нинг кийматларини хисоблаш куйидаги гипотеза, яъни хар бир интервал объектлар аломатлари кийматларининг К ёки К3-Г,?=1,2дан

олинганига асосланади.

Фараз килайлик ы\, и I {и\, и 2 ) лар У} вТ(^)аломатнинг К](К2)

синфларта[с0,с1] ва (с;,с2] интервалларга тегишли кийматлари сони булсин.А=(ао,01,02),ао=1, а2=т, а1 - Еотупламдан олинган у-еДц) аломат кийматларининг усиб

бориш тартибида тартибланган ва интервал чегарасини С = Г т

=|КГПЕ0|, ¿=1,2аникловчи кетма-кетлиги. Куйидаги

{ 2 Л/ 2 2

X ир {т - т - ир2)+ ир {т{ - ир)

р=1

2щт2

22

V УЧ У

IXири -1)

и {и

р =1 =1

т {т -1)+т {т -1)

^тах ПЛ

{а} (1)

мезонниинтервалнинг с1чегарасининг оптимал кийматини хисоблаш ва унинг (мезоннинг) кийматиданЕотуплам объектларини классификациялашда сонли аломатнинг компактлик курсатгичи сифатида фойдаланиш мумкин. Агар иккита объектнинг хар бирининг чегараларида факатК ёкиКз-г олинган объектлар аъломатлари кийматлариУ/^Д^) жойлашган булса, у холда (1) мезон киймати бирга тенг булади.

Агар= Г2 Г}т Х = булса, мезон киймати 0 га тенг булади.

Бошка барча холларда (1) мезон кийматлари (0,1) интервалга тегишли кийматларни кабул килади, (1) мезон синфлар сони/>2булган холларда хам ишлатилиши мумкин.

Х,исоблашни соддалаштириш учун берилганларни дастлабки кайта ишлаш тавсия килинади.

Берилганларни тартибланганту?

,rjm

кетма-кетлик асосида матрицани шакллантириш тушунилади:

дастлабки ишлов бериш деганда

куйидаги бутун сонли

D =

V di о dii

d

,(2)

im J

Бу ердаф, p=1,...,/, i=1,.. ,,тустун элементи аломат киймати j булган ^е^ообъектга тегишли.

(2)матрица элементлари куйидагича х,исобланади:

d =

pi

0, i = 0

d' + g(p, i), i > 0,бу ерда g(p'1 } =

1, Se Kp, 0, S € K„

Kp, p=1,...,/, ¿=1,...,/синфнинг [ci,c2] интервалдаги, унг ва чап чегаралари куйидаги индексларга мос келувчи n=at-i, v=at,C2t-i=j c2t=rjv,t=1

ва

t> 1 fla(c2t_i,c2t] вакиллари сони utp куйидагича топилади:

up = d — d (3)

Сонли аломат кийматларини (1) мезон асосида узаро кесишмайдиган интервалларга ажратиш алгоритмини куриш мумкин.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. Игнатьев Н.А. "Интеллектуальный анализ данных на базе непара -метрических методов классификации и разделения выборок объектов поверхностями".

2. Монография.- Ташкент: Национальный университет Узбекистана им. Мирзо Улугбека, 2010.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.