Научная статья на тему 'НЕМИС ТИЛИНИ ЎҚИТИШДА ИНТЕРФАОЛ МЕТОДЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ'

НЕМИС ТИЛИНИ ЎҚИТИШДА ИНТЕРФАОЛ МЕТОДЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
61
26
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Scientific progress
Область наук
Ключевые слова
инновасион / технология / таълим технологиялари / интерактив / метод. / innovation / technology / educational technology / interactive / method.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Гулруҳ Муроджоновна Музаффарова

Мақолада немис тилини ўқитишда интерфаол методлардан фойдаланиш йўлларини ва имкониятлари тадқиқ этилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

USE OF INTERACTIVE METHODS IN TEACHING GERMAN

The article explores ways and possibilities of using interactive methods in teaching German.

Текст научной работы на тему «НЕМИС ТИЛИНИ ЎҚИТИШДА ИНТЕРФАОЛ МЕТОДЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ»

НЕМИС ТИЛИНИ УКИТИШДА ИНТЕРФАОЛ МЕТОДЛАРДАН

ФОЙДАЛАНИШ

Гулрух Муроджоновна Музаффарова

Вобкент тумани 16-умумий урта таълим мактаби немис тили фани укитувчиси

АННОТАЦИЯ

Маколада немис тилини укитишда интерфаол методлардан фойдаланиш йулларини ва имкониятлари тадкик этилган.

Калит сузлар: инновасион, технология, таълим технологиялари, интерактив, метод.

USE OF INTERACTIVE METHODS IN TEACHING GERMAN

Gulruh Murodjonovna Muzaffarova

Teacher of German language at the 16th comprehensive school of Vobkent district

ABSTRACT

The article explores ways and possibilities of using interactive methods in teaching German.

Keywords: innovation, technology, educational technology, interactive, method.

КИРИШ

Укувчилар фаоллигини ошириш муаммолари хозирги замон педагогика фани ва амалиётининг энг мухим муаммолари сирасига киради. Укитувчилар учун яратилган замонавий дарсликлар, укув кулланмалари укувчиларнинг фикрлаш, диккат ва бошка фаолият турларини шакллантириш учун дарс тайёрлашга имкон беради. Сермахсул дарс нафакат мутлак ва мустахкам билимларни, балки уни хар кандай вазиятларда ишлатиш, мустакил равишда билимларни эгаллаш ва масалаларни ечишда тажриба шакллантириш кобилиятларини ривожлантириши керак. Шу муносабат билан укувчиларнинг интеллектуал, жисмоний, хиссий-иродавий, билим кобилиятларини ривожлантириш буйича аник максадга каратилган ишларнинг долзарб масаласи мавжуд. Ушбу муаммони хал килишда энг яхши натижаларни факат укув жараёнида укувчиларнинг фаол позицияси мавжуд булганда олиш мумкин.

Укув фаолияти жараёнида укувчиларнинг ташаббускорлик принципи дидактикада асосий тамойиллардан бири булган ва булиб колмокда. Ташаббускорлик мухим мотивация даражаси, билим ва куникмаларни

узлаштиришга онгли эхтиёж, самарадорлик ва ижтимоий меъёрларга риоя килиш | ^ wwwscientificprogress"z Page 1493 |

билан тавсифланадиган фаолиятни англатади. Бу узи тез-тез пайдо булмайди, лекин максадга мувофик узаро таъсир ва педагогик мухитни ташкил этиш натижасида, яъни укитувчи иш тизимида педагогик технологияларни куллаш натижасида вужудга келади.

АДАБИЁТЛАР ТАХДИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Таълимнинг турли боскичларида интерактив методлар ва уларнинг таълим самарадорлигини оширишдаги роли хамда ахамияти З.Ахророва, С.Бобокулов, А.Жумаев, Э.Маматкулов, Ш.Олимов, Б.Ходжаев, М.Махмудов, Б.Мирзахмедов, Э.Сейтхалилов, Г.Эсонова, О.Хдйдарова таълимда интерфаол методлардан фойдаланишнинг амалий-технологик жихатлари В.Гузеев, Р.Исянов, М.Уразова бошкаларнинг тадкикотларида урганилган.

НАТИЖАЛАР

Таълим назарияси ва шахс билиш фаоллигини ривожлантириш билан боглик тадкикотлар тахлил этилганида, бугунги кунда педагогикада укитишнинг бир катор моделлари мавжудлигини куриш мумкин булади. Жумладан:

1. Пассив укитши модели - бу модел доирасида таълим олувчилар укув жараёни объекта сифатида намоён буладилар. Бунда укувчилар укув ахборотларини тинглайдилар ва курадилар.

2. Фаол укитиш модели - ушбу жараёнда укувчилар укитши жараёни объекти сифатида фаолият курсатадилар. Улар укув ахборотларини узлаштирпш жараёнида мустакил ишлаш, ижодий топширикларни бажариш ишлари билан кенг куламда шугулланадилар.

3. Интерфаол укитииш модели - мазкур укитиш жараёни таълим олувчиларнинг мунтазам, фаол муносабатлари ва биргаликдаги харакатлари асосида амалга ошади. Ушбу жараёнда укувчи ва профессор-укитувчи укув жараёнининг тент хукукли субъекти хисобланади.

Бизга маълумки, "интерфаол" сузи инглиз тилидан олинган булиб, "интерастиве" - интерфаол деган маънони англатади. Интерфаоллик муайян тартибда ким биландир узаро муносабатга киришиш, мулокот урнатишни ифодалайди. Шунинг учун хам интерфаол укитиш биринчи навбатда диалогга асосланган укув жараёнини англатади.

Интерфаол укитишда укитувчи укув фаолиятининг фаол ташкилотчиси булиб, укувчи бу фаолиятнинг субъекти сифатида намоён булади.

Укитиш методлари билан боглик методологии назариялар Дж.Дьюи ва бошкалар томонидан ривожлантирилган. Улар дидактикада илгор, яъни, хамкорлик гоясини илмий жихатдан асослаганлар. М.М.Рубинштейн ва бошкалар эса таълимнинг суст методларини инкор этиб, таълим жараёнида интерфаол

MeToggapHu Kynnamra gatBaT этгaнпap.

TatnuM ^apaeHuga uHTep^aon MeTognapHu Kynnam Foacu XHB acpga hhmhh ^ux^TgaH acocnaHraH Syncaga, yTraH XX acpHuHr 70-HHnnapngaH SomnaS TatnuM ^apaeHura KupuS Kengu Ba unFop yKuTyBnunap TOMOHHgaH KynnaHuna SomnaHgu.

TatnHM ^apaeHHHH eKH rypyxnu Tap3ga y^HTHm acocnga TamKun

этнm Foacu 12-acpga unrapu cypunraH SynuS, yTraH XX-acpHHHr oxupnapuga ymSy Foa Heru3uga Kyfiugaru: SunuM-Ta^puSa-TatnuM onyBHH MogenuHHHr maKnnaHumura acoc Syngu. By Mogen MoxuaTuHu epuTyBnu TatnuM napagurnacu rypyxnn yKuTum Tap3uga HoMnaHuS, y TatnuM onyBnunapHuHr yKyB ^aonuaTu goupacuga yз-yзннн aHraam, BaKTHuHr caMapanu yTumura эpнmнm, TecKapu ano^a cu^ara Ba MuKgopuHu opTTupum, gugaKTuK Marepuannap cu^araHu axmunam, yз-yзннн SomKapum тнзнмннн KeHrafiTupum, puBo^naHTupyBnu TatnuM napagumacuHu TarSuK этнm, aHru Kypcnap Ma3MyHuHu nofiuxanamTupum, yKyB pe^acuHu TaKoMunnamTupum, TatnuM ^apaeHu cySteKraapuHuHr yKyB uMKoHuaTnapuHu KeHrafiTupum, myHuHrgeK, ynap ^aonuaraHu Saxpnamga Ky^afi BocuTanapgaH ^ofiganaHumra xu3MaT Ku^agu.

HHTep^aon yKuTumHuHr xapaKTepnu ^uxaraapu HuMaga KypuHagu? geraH caBonra ®:aBoS ronafiguraH SyncaK, Sy Tu3uMga npo^eccop-yKKTyBnu SunaH yKyBHuHuHr MyHTa3aM Tap3ga aManra omupunaguraH SupranuKgaru ^aonuaTu MyxuM ypuH эгaппafigн. ^yHKu xap Sup yKyBnuHuHr y3ura xoc uMKoHuaTnapu Ba эxтнe^пapн MaB^yg. HHTep^aon yKuTum ^apaeHuga yKyBnunap ^ucmohuh, н^тнмoнн xaMga ypraHunaguraH TatnuM Ma3MyHu SunaH y3apo MyHocaSaTra Kupumagunap. YmSy xap ynana ^aonnuK KypuHumnapu paHr-SapaHr maKrnapga TatnuM ^apaeHuga umTupoK этagн. ^yMnagaH:

^ucmohuh - yKyBHunapHuHr um ypuHnapuHu y3rapTupagunap, SomKa ^ofira yrapagunap, MynoKoTra Kupumagunap, e3agunap, TuHraafigunap, nroagunap, u^ogufi ^aonnaT Kypcaragunap;

umuMoufi - caBonnap Sepagunap, ^aBoSnap KafiTapagunap, y3apo $uKp anMamagunap;

Sunum - npo^eccop-yKKTyBHunap SaeH этгaн ^uKpnapra y3rapTupumnap KupuTagunap, yHu Tyngupagunap, y3napu MycTaKun Tap3ga MyaMMonapra enuM Tonagunap, KacSufi Ta^puSa MaHSau cu^arnga HaMoeH Synagunap.

HHTep^aon yKuTum ^apaeHuHuHr TapKuSufi KucMnapu cu^aTuga KyfiugarunapHu KypcaTum MyMKuH:

- yKyB ^aHuHuHr Ma3MyHu;

- TatnuMufi TatcupHuHr maK^naHTupunumu;

- yKyBHunapHuHr yKyB ^aonuaTu;

- yKyBHunap yKyB ^aonuaTuHuHr Ha3opaTu:

- yKyBHunap yKyB ^aonuaTu HaTu^anapuHuHr Saxocu;

- TecKapu agoKa(pe^geKcua) Kaöugap.

Ma3Kyp TH3HMHHHr TapKHÖHH KucMgapu Sup-Supu öugaH HaMÖapHac öoFguK. Ygap Sup-SupugaH MycTaKug Tap3ga MaB^yg öyga ogMaögu. fflyHuHr yHyH x,aM uHTep^aog yKuTumHuHr öapHa TapKHÖHH KucMgapu y3apo agoKagopguKga Ta^gug этнgнmн KepaK.

MYXOKAMA

HHTep^aog y^HTHrn ^apaeHu y3uga x,ap KaHgaö ycyggap, öyggap, ygapHu umgaö HHKHm MeToggapu, yKyB ^apaeHHHH TamKug этнm Ba TaKOMuggamTupum MexaHH3MnapuHH My^accaMgamrapagu. fflyHuHr yHyH x,aM Ma3Kyp ®:apaeH KyHugaru gugaKTHK Tagaögapra ®;aBo6 öepumu KepaK:

a) uHTep^aog TatguM ^apaeHuHu TamKug этнm x,aMga yHuHr cu^araHu TeKmupum Ba Ha3opaT Kugumuga yKyBHugapHuHr TaBcu^HOMagapu, Tagaögapu, эxтнe^пapн, y3ura xoc xycycuaTgapuHu xucoöra ogum;

Ö) uHTep^aon yKyB ^apaeHuHuHr Öapna öocKuHgapuHu aMagra omupumga yKyBHugap Ba npo^eccop-yKKTyBHunapHuHr xaMKopguHuru TamKug этнm;

b) yKyBHunapHuHr y3gapu yHyH 3apyp öygraH KacöuH компeтeнцпagapнп эraggamgapнgarн ^aoggnKgapn, TamaööycKopguKgapu, u^ogKopguKgapu, aparyBHuguKgapuHu TatMuHgam;

r) uHTep^aon y^KTum ^apaeHuHu öyna^aK yKuTyBHugapHuHr KacöuH ^aoguarara umkoh Kagap a^Hgamrapum;

g) uHTep^aon yKyB ^apaeHu Harn^agapuHu aMagueTra TaröuK этнm opKagu yKyBHugapHuHr ucraKSoggaru KacöuH ^aoguaraHu puBO^gaffrapum; e) y^yBHunapHuHr KacSuH-negaroruK ^aoguaT cox,acura xoc öygraH компeтeнцнagapнн эraggam Ba yзgapннн MycTaKug puBO^naHTupumnapuHu TatMuHnam Kaöugap.

XY^OCA

HHTep^aon yKuTum ^apaeHu yKyBHugap ^aoguaraHu TatguMHuHr Typgu HyHagumgapu SyfiuHa TamKug этнm umkohuhu Öepagu. ^yMgagaH: MyHO3apagap, nmnaH yHuHgap, MaröyoT кон$epeнцнagapннн TamKug этнm Ba yTKa3um;

- ^aoguaTgu HyHagum: MyaMMogap ycTuga umgamHuHr uHguBugyag ycyggapuHH aHuKgam, yKyBHugap xapaKaraapuHuHr ^agBaguHu Ty3um, yKyBHugapHuHr MycTaKug ^aoguaTgapuHu Hygra KyHum;

- pe^geKcua, atHu TaxguguH HyHagum: xarogapHu Taxnug Kugum, pe^agap Ba xapaKaraapra Ty3arumgap KupuTum Kaöugap.

roKopuga öaeH KuguHraH ^uKpgapgaH Keguö hukk^h xpgga myHu aHTum MyMKuHKu, uHTep^aog yKuTum yKyBHugap öugum ^aoguaraHu TamKug этнm Ba puBO^gaHTupumHuHr Maxcyc maKgugup. Byga^aK negarorgapHuHr negaroruK

махрратини оширишда алохдда мавкеига эга. REFERENCES

1. Alisherovich M.N. HEALTH AND PHYSICAL EDUCATION IN EDUCATIONAL INSTITUTIONS TECHNOLOGY OF DEVELOPMENT MEASURES //Конференции. - 2020.

2. Азимова Н. Э. Роль профессионального педагога в подготовке гармонично развитой личности //Международный журнал гуманитарных и естественных наук.

- 2018. - №. 5-1.

3. Adizov B. R., Khamroev A. R. MODELING ACTIVITIES OF TEACHERS WHEN DESIGNING CREATIVE ACTIVITIES OF STUDENTS //ILMIY XABARNOMA. -С. 69.Ибрагимов А. К. ОСНОВА ФИЗКУЛЬТУРНОГО ОБРАЗОВАНИЯ ШКОЛЬНИКОВ-ЗНАНИЯ ПО ФИЗИЧЕСКОЙ КУЛЬТУРЕ //Рекомендовано к изданию Советом по качеству УралГУФК Протокол № 8 от 14 мая 2018 г. - 2018.

- С. 128.

4. Арипова М., Носирова Ш. Инглиз тилини укитишда замонавий педагогик технологиялардан фойдаланиш //Современное образование (Узбекистан). - 2014.

- №. 2.

5. Olimov S.S. THE INNOVATION PROCESS IS A PRIORITY IN THE DEVELOPMENT OF PEDAGOGICAL SCIENCES. - 2021.

6. ОЛИМОВ Ш.Ш., ХОДЖИЕВА М. Ш. Возможности применения педагогических технологий в образовательном процессе //Молодежь и XXI век-2020. - 2020. - С. 228-231.

7. Olimov S. THE DIFFERENTIATION OF EDUCATION IS AN IMPORTANT FACTOR OF PEDAGOGICAL TECHNOLOGY. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol. 8 No. 11, 2020 Part II ISSN 2056-5852

8. Kh K. R., Shukurov R. S., Samadov S. S. The Inquiry On The Changes Of Ralations Towards The Basics Of The Culture Of Healthy Life In The Students Of Elective Courses //International Journal of Progressive Sciences and Technologies. - 2021. - Т. 25. - №. 2. - С. 112-118.

9. Сафаров Д. З. У., Хамроев Б. Х. ОЛИЙ ТАЪЛИМДА ГИМНАСТИКА ДАРСЛАРИНИ ИННОВАЦИОН ТАЪЛИМ ТЕХНОЛОГИЯЛАР АСОСИДА У^ИТИШИ САМАРАДОРЛИГИ //Scientific progress. - 2021. - Т. 1. - №. 6.

10. Усмонов Ш. Х., Самадов С. С., Фармонов А. Ч. Физкультурно-спортивные интересы и мотивационные установки студентов //Вопросы науки и образования. - 2021. - №. 4 (129). - С. 27-30.

11. Муниров Н. А., Раджабов Э. Н. Учебные технологии, применяемые в обучении видам национальной борьбы кураш //Научный журнал. - 2019. - №. 6 (40).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.