Научная статья на тему 'НАСОС СТАНЦИЯЛАР ИШОНЧЛИЛИГИ'

НАСОС СТАНЦИЯЛАР ИШОНЧЛИЛИГИ Текст научной статьи по специальности «Строительство и архитектура»

CC BY
71
9
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ИШОНЧЛИЛИК / ИШОНЧЛИЛИКНИНГ ТАВСИФИ / МИқДОРИЙ ТАВСИФ / ДЕФОРМАЦИЯ / ЁЙИЛИШИ / ЭСКИРИШ / ШИКAСТЛАНИШ / БУЗИЛИШ / ИНТЕНСИВЛИГИ / ПРОФИЛАКТИКА

Аннотация научной статьи по строительству и архитектуре, автор научной работы — Нормуродов У.А.

Насос станциясининг ишлаш ишончлилигини деталлар ва қисмлар ишончлилигини, кавитация ва эрозияга чидамлилигини, сифатини назорат қилишни яхшилаш; энг мақбул иш тартиботини танлаш; конструктив ечимлар тадқиқотлар асосида конструктив ишончлиликни кўтариш; юқори эксплуатация ишончлилигига эга иш шароитига мос материалларни қўллаш; насос станцияларини йиғишда таъмирлаш ишларини қулайлигини ҳисобга олиш; дастлабки синовларни, ростлаш ишларини ўтказиш ва ш.к.билан ошириши мумкин.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

RELIABILITY OF PUMPING STATIONS

Improve the operational reliability of the pumping station, reliability of details and parts, resistance to cavitation and erosion, quality control; choosing the most optimal work procedure; constructive solutions to increase constructive reliability based on research; use of materials suitable for working conditions with high operational reliability; taking into account the ease of repair work when assembling pumping stations; can increase with preliminary tests, adjustments, etc.

Текст научной работы на тему «НАСОС СТАНЦИЯЛАР ИШОНЧЛИЛИГИ»

УДК 626.823.2:631.6

Нормуродов У.А.

"Гидротехник иншоотлар ва насос станциялари" кафедраси

ассистенты

"ТИЦХММИ" Миллий тадцикрт университети Бухоро табиий

ресурсларини бошцариш институти

Узбекистан, Бухоро

НАСОС СТАНЦИЯЛАР ИШОНЧЛИЛИГИ

Аннотация. Насос станциясининг ишлаш ишончлилигини деталлар ва цисмлар ишончлилигини, кавитация ва эрозияга чидамлилигини, сифатини назорат цилишни яхшилаш; энг мацбул иш тартиботини танлаш; конструктив ечимлар тадцицотлар асосида конструктив ишончлиликни кутариш; юцори эксплуатация ишончлилигига эга иш шароитига мос материалларни цуллаш; насос станцияларини йизишда таъмирлаш ишларини цулайлигини уисобга олиш; дастлабки синовларни, ростлаш ишлариниутказиш ва ш.к.билан ошириши мумкин.

Калит сузлар. Ишончлилик, ишончлиликнинг тавсифи, мицдорий тавсиф, деформация, ёйилиши, эскириш, шикастланиш, бузилиш, интенсивлиги, профилактика.

Normurodov U. assistant

department "Hydraulic facilities and pumping stations" National Research University "TIQXMMI" Bukhara Institute of Natural

Resources Management Uzbekistan, Bukhara

RELIABILITY OF PUMPING STATIONS

Abstract. Improve the operational reliability of the pumping station, reliability of details and parts, resistance to cavitation and erosion, quality control; choosing the most optimal work procedure; constructive solutions to increase constructive reliability based on research; use of materials suitable for working conditions with high operational reliability; taking into account the ease of repair work when assembling pumping stations; can increase with preliminary tests, adjustments, etc.

Keywords. Reliability, description of reliability, quantitative description, deformation, spread, wear, fracture, deterioration, intensity, prevention.

Хрзирги пайтда мамлакатимизда куплаб катта кувватга эга кудратли насос станциялари мавжуд булиб, уларни аварияли тухтаб колиши халк хужалигига жуда зарар келтириши мумкин. Шу боисдан истеъмолчини сув билан мукаммал таъминлайдиган урнатилиши керак булган насослар сонини танлаб олиш биринчи уринда туради. Шунга карамай, айни пайтда урнатиладиган насослар сонини хдсоблаш услуби зарур даражада ишончлилик назарияси мезонлари ва тавсияларини хдсобга олмайди. Масалан, айрим муаллифлар сугориш насос станцияларини лойих,алаш амалиётида насос станцияларида урнатиладиган агрегатлар сонини танлашнинг икки усули мавжудлигини айтиб утишган:

1) ишчи агрегатлар сони насос станциясининг максимал истеъмол сув сарфини коплаш шартидан танланади. Жадал сув сарфини бериш ва насослардан бири ишдан чиккан (авария) х,олатда алмаштириш учун яна битта агрегат урнатилади. Шундай килиб,урнатилган агрегатлар умумий сони ишлаётганлар ва резерв агрегатдан иборат булади;

2) урнатиладиган агрегатлар сони насос станциясининг жадал сув сарфини коплай олиш шартидан танланади.

Насосларнинг зарур сонини аниклаш учун насослар сони хдр хил булган бир нечта вариантни куриб чикиш, бунда максимал сув сарфини етказиб бериш буйича кабул килинган шартдан келиб чикиб, жадал сув сарфини таъминлаш учун резерв агрегатни урнатиш билан ва насосларни турлича иш унумдорлигини кузда тутиб, вариантларни техник - иктисодий таккослашдан сунг энг кулай насослар сонини танлаб олиш тавсия этилади.

Кучли ейилган насосларни таъмирлаш катта кийинчиликлар тугдиради ва уларни тула тиклаш деярли мумкин эмас. Кичик шикастланишларни бартараф этиш эса унчалик кийин эмас. Демак, жадал кавитацияли абразив ейилишга олиб келадиган шароитда ишлайдиган насослар эксплуатациясида таъмирлашлар орасидаги энг макбул вакт давомийлигини аниклаш сезиларли даражада насос станциялари ишончлилик даражасини ошириши мумкин. Чунки, бошка тизим ва механизмлар сингари насослар ишончлилигини бахрлаш уларни эксплуатация килиш пайтидаги кузатиш натижалари мавжуд булишини такозо этади ва бундан куриниб турибдики, тадкикотларнинг биринчи боскичида ишдан чикишлар, техник ресурслар ва ш.к.лар буйича адабиётларда чоп этилган маълумотлар билан чекланишга тугри келади.

Кейинрок, насослар ва насос станциялари ишлаши ва ишдан чикиши, бузилишлари хдкида статистик материаллар тупланишига караб хисобларга аниклик киритилади. Йигилган маълумотлар насос станцияларини эксплуатациясини ишончли башорат килиш билан бир каторда насосларни лойи^алаш ва тайёрлашда камчиликларни инобатга олиш хдмда ишлаб чикарилаётган насослар сифатини яхшилаш имконини беради. Натижада бошка насос станцияларини эксплуатациясини ва

уларнинг холатини яхшилаш буйича чора-тадбирлар ишлаб чикиш мумкин. Шунга кура, бир хил насослар турли хил шароитда турлича ишлайди. Шунинг учун хам сув хавзаси узани таркиби ва иклими хар хил булган шароитда ишлаётган насослар эксплуатацияси материалларига статистик ишлов бериш натижасида олинган 1-жадвал насос станцияларни лойихалашда мутахассисларни кизиктириши табиий.

1-жадвал

Насосларни ишдан чикиш жадаллиги_

№ • ^урилма номи • 1000 соат ишлашда бузилишлар жадаллиги

• максимал • уртача • Минимал

1 • Винтли • • •

насослар (босимли ёг курилмалари), босим буйича: • • • 0,20 • • • 0,05 • • • 0,03

• а) 20 кг/см2 • 0,25 • 0,08 • 0,06

• б) 40 кг/см2

2 • Марказдан кочма насослар • 0,15 • 0,05 • 0,03

3 • Кудук насослар • 0,2 • 0,07 • 0,05

Фойдаланилган адабиётлар:

1. A Krutov, B Norkulov, P Nurmatov, M Mirzaev, "Applicability of zero-dimensional equations to forecast nonconservative components concentration in water bodies" IOP Conference Series: Materials Science and Engineering 2020, volume 883 https://iopscience.iop.org/issue/1757-899X/883/1

2. B Uralov, K Isabaev, F Jamolov, M Akhmadi, M Mirzaev. "The influence of the shape the living section of the pressureless machine channel and the roughness of its wetted surface on the hydraulic resistance" International Scientific Conference Construction Mechanics, Hydraulics and Water Resources Engineering (CONMECHYDRO - 2020) 23-25 April 2020, Tashkent Institute of Irrigation and Agricultural Mechanization Engineers, Tashkent, Uzbekistan https://iopscience.iop.org/issue/1757-899X/883/1

3. IA Ibragimov, UA Juraev, DI Inomov. Hydromorphological dependences of the meandring riverbed forms in the lower course of the Amudarya river. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. (2022-01-18, Volume: 949, 1-8 p.) https: //iopscience. iop. org/article/10.1088/1755-1315/949/1/012090

4. H Ismagilov, I Ibragimov. Hydraulic parameters on the curvilinear section of the river channel in conditions of regulated water flow. Conferinta "Cadastru si Drept" Lucrari §tiin|ifice, Chisinau, Moldova. (2013. Volume: 33, 69-72 б.) https://ibn.idsi.md/sites/default/files/imag_file/69-72_5.pdf

5. Х.А Исмагилов, И.А. Ибрагимов. Рекомендации по гидравлическому расчету и креплению берегов русла реки Амударья, в условиях зарегулированного стока воды. Журнал: Проблемы механики. (2014/3. №1. 66-69 c.)

https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=ru&user=B0D ZEakAAAAJ&citation_for_view=B0DZEakAAAAJ:xtRiw3GOFMkC

6. ХА Исмагилов, ИА Ибрагимов. Движение паводковых вод в руслах в условиях зарегулированного стока воды. Журнал: Проблемы механики. (2014. №1. 69-71 c.) https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=ru&user=B0D ZEakAAAAJ&citation_for_view=B0DZEakAAAAJ:tS2w5q8j5-wC

7. ИА Ибрагимов. Морфологические параметры на криволинейном участке реки в условиях зарегулированного стока воды. Журнал: Проблемы механики. (2014. №1. 65-68 c.) https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=ru&user=B0D ZEakAAAAJ&citation_for_view=B0DZEakAAAAJ:maZDTaKrznsC

8. ХА Исмагилов, ИА Ибрагимов. К вопросу о коэффициенте шероховатости русел рек в условиях зарегулированного стока воды. Журнал: ГИДРОТЕХНИКА. (2013. №4. 40-45 c.) https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=ru&user=B0D ZEakAAAAJ&citation_for_view=B0DZEakAAAAJ: 1 sJd4Hv_s6UC

9. HA ISMAGILOV, IA IBRAGIMOV. Hydromorphological relations of channels under regulated runoff conditions. Journal Problem's of Mechanics, Tashkent. (2011. №1. 35-37 p.) https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=ru&user=B0D ZEakAAAAJ&citation_for_view=B0DZEakAAAAJ:pqnbT2bcN3wC

10. ХА Исмагилов, ИА Ибрагимов. Гидроморфологические зависимости русел рек в условиях зарегулированного стока воды. Проблемы механики. (2011. №1. 35-37 c.) https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=ru&user=B0D ZEakAAAAJ&citation_for_view=B0DZEakAAAAJ:TQgYirikUcIC

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.