Methods of calculating needed fire flow Текст научной статьи по специальности «Строительство и архитектура»

ml. bryg. mgr inz. Przemyslaw WYSOCZYNSKI ml. bryg. mgr inz. Aleksander ADAMSKI

Szkola Glowna Sluzby Pozarniczej

METODY WYZNACZANIA WYDATKU GASNICZEGO Methods of calculating needed fire flow

Streszczenie

W swoich dzialaniach strazak-ratownik dysponuje zbiorem aktywnych i pasywnych srodkow zmierzaj^cych do likwidacji pozaru. Do srodkow pasywnych zaliczyc mozna: techniczne srodki ochrony indywidualnej, sprz?t asekuracyjny czy srodki l^cznosci. Te elementy spelniaj^ wiele waznych funkcji, niemniej nie sluz^ do bezposredniej likwidacji zdarzenia - maj^ charakter bierny. Aktywnymi elementami s^ srodki gasnicze oraz urz^dzenia do ich podawania, dzi?ki ktorym strazak podejmuje bezposrednie dzialania gasnicze. Duzym problemem podczas akcji gasniczych, szczegolnie podczas pozarow srednich, duzych i bardzo duzych, jest okreslenie sumarycznego zapotrzebowania na wod?. Woda podczas pozaru moze byc podawana w celu przeprowadzenia natarcia, opozniania jego rozwoju, obrony s^siednich obiektow lub obszarow czy tez do oslony rot ratowniczych i ewakuacyjnych. Nie powinno si? rowniez lekcewazyc obszarow ryzyka i niepewnosci, towarzysz^cych kazdemu zdarzeniu. Cz?stym zjawiskiem jest wyst?powanie, co najmniej dwoch form podawania srodka gasniczego jednoczesnie. Odpowiedni margines w postaci zapasu (rezerwy wydatku) jest swiadectwem profesjonalizmu i nalezytego przygotowania do realizacji zadan ratowniczo-gasniczych. Przy skomplikowanej akcji gasniczej wplyw na sumaryczny wydatek wody ma wiele czynnikow. Autorzy zadali sobie pytanie. Czy istniej^ metody, ktore daj^ szans? KDR i pozwalaj^ na wyznaczenie sumarycznego zapotrzebowania na wod? dla akcji gasniczej? W artykule przedstawiono klasyfikacje metod, ktor^ uszeregowano wedlug koncepcji „od nauki do praktyki". Zadna z nich nie jest jednak na tyle wiarygodna, zeby zdejmowala z kieruj^cego akj ci?zar podejmowania decyzji i odpowiedzialnosci. Przedstawione metody wyznaczania zapotrzebowania na wod? do celow gasniczych nie aspiruj^ do miana doskonalych. Wyznaczenie optymalnej wartosci wydatku gasniczego zawsze b?dzie powaznym zadaniem dla kieruj^cego akj. Istniej^ce metody i rozwi^zania s^ tylko narz?dziem daj^cym wskazowki. Pod kazd^ metody powinien znajdowac si? napis ostrzegawczy „Metoda nie daje zadnych gwarancji, nie zwalnia kierjcego z trzezwego myslenia, nadal jest on

wyl^cznie odpowiedzialny za wlasne decyzje". Poznawanie metod praktycznych i teoretycznych jest natomiast jak najbardziej wlasciw^ drog^ do poszerzania wiedzy i wyobrazni w tym temacie.

Summary

In rescue operation firefighter have the class of active and passive agents aiming to the liquidation of the fire. The passive agents include personal protective and insurance equipment and communication equipment. These elements perform many important function, but do not provide to direct liquidation of the events - they have passive character. The active elements are extinguishing agents and equipment which give it to the fire, so a firefighter take a direct extinguishing operation. The large problem during extinguishing action, particularly during average, large and very large fire, is to define a water demand. Water during fire can be used to carry out the attack, delay its development, the defense neighborhood objects or area or also to protection of rescue and evacuation units. A common phenomenon is the occurrence of at least two forms of giving the extinguishing agents simultaneously. Adequate margin of water flow (water reserve) is the certificate of professionalism and appropriate preparedness for the rescue and firefighting tasks. During complicated firefighting action a lot of factors has influence on water flow. The authors asked themselves: Are there exist any methods that allow calculate a total water flow for extinguishing action? The article presents the classification of methods, which are ranked according to the concept "from science to practice". None of them is so credible to takes off from commander the weight of decision-making and responsibility. The presented methods for calculating water supply for extinguishing purposes do not aspire to the name of perfect. Appointment of the optimum value of the water flow for extinguishing purposes will always be serious task for commander. Existing methods and solutions are only a tool that gives guidance. Under each method should be a warning inscription "method makes no warranty, does not relieve the commander from a sound mind, he still is exclusively responsible for own decisions." Exploring the practical and theoretical methods is the most appropriate way to increase knowledge and imagination in this topic.

Slowa kluczowe: wydatek gasniczy, zaopatrzenie wodne, dowodzenie; Keywords: fire flow, fire command, water supply;

1. Wprowadzenie

W swoich dzialaniach strazak-ratownik dysponuje zbiorem aktywnych i pasywnych srodkow do realizacji jednego z glownych celow - likwidacji pozaru. Wsrod srodkow pasywnych mozna wymienic: techniczne srodki ochrony gornych drog oddechowych oraz twarzy, ubranie ochronne, przyrz^dy pomiarowe i wykrywcze, sprz^t asekuracyjny, srodki l^cznosci. Te elementy spelniaj^ wiele waznych funkcji, niemniej nie sluz^ do bezposredniej likwidacji zdarzenia - maj^ charakter bierny. Aktywnymi elementami s^ srodki gasnicze oraz

urz^dzenia do ich podawania, dzi?ki którym strazak podejmuje bezposrednie dzialania ratowni czo-gasni cze.

Duzym problemem jest okreslenie sumarycznego zapotrzebowania na wod?, dominuj^cym srodkiem gasniczym. Przy skomplikowanej akcji gasniczej wplyw na sumaryczny wydatek wody ma wiele czynników które przedstawiono na rysunku nr 1. Poza czynnosciami gasniczymi, moze zaistniec realna potrzeba zastosowania pr^dów wodnych do zapewnienia szeroko poj?tego bezpieczenstwa i ratownictwa. Nie powinno si? równiez lekcewazyc obszarów ryzyka i niepewnosci, towarzysz^cych kazdemu zdarzeniu. Odpowiedni margines w postaci zapasu (rezerwy wydatku) jest swiadectwem profesjonalizmu i odpowiedniego przygotowania do realizacji zadan ratowniczo-gasniczych.

Ryc.1. Glowne skladniki sumarycznego zapotrzebowania na wod? podczas akcji ratowniczo -

gasniczej;

Fig. 1. The main components of a summary of water demand during fire fighting actions

Zrodlo: Opracowanie wlasne

Kazdy z powyzszych pól schematu mozna rozbudowac i bez wi^kszych problemów ujawnic elementy maj^ce wplyw na wydatek gasniczy takie jak:

• topien opanowania technik podawania,

• dobór i stan urz^dzen do podawania,

• doswiadczenie zawodowe ratowników,

• pogoda, pora dnia, pora roku,

• dostçp do ogniska pozaru,

• gçstosc obci^zenia ogniowego,

• wilgotnosc, stan skupienia, sklad materialu palnego,

• skutecznosc dowodzenia,

Praktycznie lista ta jest nieograniczona. W szczególnych okolicznosciach, znaczenie pojedynczego elementu mozna zawazyc w postçpach calej akcji. Czy w takim razie istniej^ metody, które daj^ szansç wybrniçcia z tego zlozonego problemu i pozwalaj^ na wyznaczenie sumarycznego zapotrzebowania na wodç dla akcji gasniczej?

Odpowiedz na tak postawione pytanie jest nastçpuj^ca - istniej^ce metody wyznaczania zapotrzebowania na wodç nie aspirj do miana doskonalych. Mozna je pogrupowac do nastçpuj^cych kategorii:

a. naukowe - opieraj^ce siç na fizykochemicznych modelach rozwoju pozaru, skupione na analizie bilansu masy, ciepla, wymiany gazowej;

b. kalkulacyjne - metody rachunkowe, zawieraj^ce znaczne uproszczenia, opieraj^ce siç najczçsciej na podstawowych wlasciwosciach fizycznych;

c. operacyjne - skrajnie uproszczona kalkulacja, oparta na subiektywnej ocenie;

d. wartosci - najczçsciej w formie stabelaryzowanej gotowe wielkosci;

e. prawne - regulacje obowi^zuj^ce w panstwie, na podstawie których ustalana jest wielkosc zaopatrzenia w wodç do celów przeciwpozarowych;

f. specjalistyczne - metody o róznym stopniu zlozonosci, maj^ce zastosowanie w w^skim zakresie, np. pozary gazów, cieczy, lasów, skladowisk.

Zadna z nich nie jest jednak na tyle wiarygodna, zeby zdejmowala z kieruj^cego akj ciçzar podejmowania decyzji i odpowiedzialnosci. Powyzsza klasyfikacja metod jest uszeregowana wedlug koncepcji „od nauki do praktyki", z wyl^czeniem podpunktów - e oraz f, które s^

lokaln^ klasyfikaj i jako takie nie s^ tematem niniejszego artykulu. W tabeli nr 1 przedstawiono zestawienie cech poszczegolnych grup.

Tabela 1

Glowne cechy metod wyznaczania zapotrzebowania na wod£ do celow gasniczych

Tabel 1.

The main features of methods for determining the demand for water for fire fighting;

Zrodlo: Opracowanie wlasne.

Grupa Metoda Szybkosc Dokladnosc Wykorzystanie

a) Naukowe Czasochlonna, wymaga przygotowania, danych, Bardzo dokladna w obszarze obj?tym metody, nie bywaj^ kompleksowe Rozwój nauki i wiedzy, dochodzenia, symulacje

b) Kalkulacyjne Kilkanascie minut, wymaga kilku danych Przyblizone wyniki pozwalaj^ na wystarczaj ^ce okreslenie przedzialu wartosci, nie kompleksowe Ograniczone operacyjnie do duzych zdarzen, plany, analizy, wybrane kraje -prewencja

c) Operacyjne Bardzo szybka Wartosci orientacyjne, oparte na praktyce, w duzym zakresie kompleksowe Proste narz?dzie dla kieruj^cego poziomu interwencyjnego

d) Wartosci Blyskawiczna bardziej wskazówka niz wartosc operacyjna „sci^ga" skierowana glównie dla jednostek ochotniczych

2. Metody naukowe

Metody naukowe rozwijane s^ w postaci teoretycznych modeli, glównie na potrzeby oceny skutecznosci stalych instalacji wykrywczych, wentylacyjnych i gasniczych. Od pewnego czasu burzliwie rozwijane s^ symulacyjne narz?dzia komputerowe. D^zy si? do uwzgl?dnienia coraz wi?kszej liczby zmiennych, do opisu zjawisk fizycznych, oraz badania coraz bardziej zlozonych struktur, w których przebiega symulacja. Metody obejmuj^ stosunkowo proste modele dwustrefowe, az po analiz? cz^stek elementarnych, w której analizowan^ przestrzen wypelnia si? milionami komputerowych obiektów symuluj^cych cz^steczki gazów, par, cial stalych, kazda ze zdefiniowanymi wlasciwosciami, które wzajemnie swobodnie oddzialuj^ na siebie. Dzi?ki temu mozna przedstawiac skomplikowane

procesy i zjawiska, niemozliwe do uzyskania metodami tradycyjnych rownan. Metody naukowe s^ silnie deterministyczne, dlatego najczçsciej wykorzystuje siç je do dowodzenia hipotez w znanym srodowisku. Wykorzystanie wprost metod naukowych w dzialaniach interwencyjnych jest praktycznie niemozliwe, natomiast trzeba miec swiadomosc, ze postçp wielu obszarow techniki w zakresie srodkow gasniczych, urz^dzen do podawania, ochron osobistych ma podstawç w postaci dowodow naukowych.

3. Metody kalkulacyjne

Jest to najbardziej rozbudowana grupa metod. Uproszczenie sposobu prowadzenia obliczen sprzyja ich upowszechnianiu i doskonaleniu. Kalkulacje podlegaj^ specjalizacji. S^ metody przeznaczone do sporz^dzania planow i wykorzystywane w prewencji. Do najbardziej popularnej nalezy NFPA 1231 „Standard on Water Supplies for Suburban and Rural Fire Fighting" (Norma przeciwpozarowego zaopatrzenia wodnego dla obszarow podmiejskich i wiejskich), wydana przez NFPA (The National Fire Protection Association). Popularna metoda, na ktorej wzoruje siç wiele krajow w swoich lokalnych regulacjach. Do 1999 roku wzor stosowany w tej normie byl nastçpuj^cy:

———xCCN xEF = TWS

OHC

gdzie:

TWS - sumaryczne zaopatrzenie wodne V - objçtosc obiektu

OHC - wspolczynnik obci^zenia ogniowego zwi^zany z funkcj^ obiektu CCN - wspolczynnik konstrukcji EF - wspolczynnik zwartosci zabudowy

Wiçkszosc wspolczynnikow zostala dla ulatwienia stabelaryzowana i opisana. Jak widac na wielkosc zaopatrzenia wodnego - a z tego wynika takze wydatku gasniczego - wplyw maj^ czynniki funkcjonalne, konstrukcyjne i gabaryty obiektu. Ponadto dostrzega siç problem zagrozenia pozarem dla s^siaduj^cych budynkow. W Normie NFPA 1142 zastçpuj^cej NFPA 1231 sposob wyznaczania zaopatrzenia ulegl zmianie, zrezygnowano z kompleksowego wzoru, choc skladniki kalkulacji pozostaly. Dodatkowo w zal^czniku do normy zostala przedstawiona alternatywna metoda, pochodz^ca z opracowania innej organizacji - ISO (Insurance Services Office), ktorej podstawowy wzor wygl^da nastçpuj^co:

NFF = (Ci) (Oi) [(1.0+(X+P)i]

gdzie:

NFF - wymagany wydatek wody Ci - wspolczynnik konstrukcji

Oi - wspolczynnik obci^zenia ogniowego zwi^zany z funkj obiektu X - wspolczynnik zwartosci zabudowy P - wspolczynnik ukladu stref przeciwpozarowych

Jak widac, zbior parametrow jest zblizony do wczesniejszej wersji normy NFPA. Nalezy podkreslic zgodç pomiçdzy administraj ktora przyjmuje na zasadzie dobrowolnosci calosc albo czçsc norm stowarzyszenia i nadaje im charakter krajowy, a jednostkami ochrony przeciwpozarowej, ktore swoje plany operacyjne rowniez opieraj^ na powyzszych metodach. Dzieje siç tak, poniewaz wyniki uzyskiwane w kalkulacji daj^ wiarygodne (operacyjnie) wielkosci. Nie dochodzi do zachwiania rownowagi pomiçdzy sprzecznymi interesami ekonomicznymi (koszty budowy i utrzymania infrastruktury o odpowiednich parametrach) a wymaganiami realnych sytuacji pozarowych.

W Polsce takze stosowana jest metoda kalkulacyjna, opracowana jeszcze w latach szescdziesi^tych w Zwi^zku Radzieckim, opieraj^ca siç na wyznaczaniu geometrycznego ksztaltu powierzchni pozaru w rzucie poziomym z uwzglçdnieniem liniowej prçdkosci rozwoju pozaru, charakterystyczna dla wybranych grup materialow palnych lub obiektow. Jest to metoda posiadaj^ca wiele uproszczen, przede wszystkim zaklada prçdkosc przesuwania siç frontu pozaru jako liniow^, rozrozniaj^c jedynie pocz^tkow^ fazç pierwszych dziesiçciu minut, jako polowç docelowej prçdkosci. Takie podejscie ma na celu oddanie dynamiki rozwoju pozaru w zarodku i w fazie rozgorzenia.

Uproszczenie

Ryc. 1. Pr?dkosci frontu pozaru i uproszczenie metody kalkulacyjnej Fig. 2. fire front speed and simplify the calculating method

Zrodlo: Opracowanie wlasne

Ponadto zaklada si?, ze ksztalt powierzchni pozaru mozna sprowadzic do prostych figur geometrycznych. Powyzsze uproszczenia nie s^ dla metody kalkulacyjnej bl?dem. Uzyskiwane wyniki wydatkow gasniczych mieszcz^ si? w przedzialach wartosci uzyskiwanych w innych metodach. Wazniejsze jest to, ze nie ma wystarczaj ^co bogatego katalogu materialow palnych scharakteryzowanych dla tej metody. Jest to istotna slabosc tego rozwi^zania. W mysl metody, kazdy material palny posiada takze intensywnosc gasnicz^ (liniow^ i powierzchniow^), przy ktorej nast?puje efekt lokalizacji pozaru. W tabeli 2 przedstawiono wyniki metody geometrycznej dla pozaru przestrzeni biurowych i mieszkalnych, obliczone dla wartosci pr?dkosci liniowej Vl=1,2 m/min, intensywnosci powierzchniowej Ip=4,8 l/(min*m ), liniowej Il=9,8 l/(min*m), dla przykladowych czasow trwania pozaru w przedziale 15-25 minut.

Tabela 2.

Przykladowe wyniki wydatku dla pozaru mieszkania

Tabel 2.

Sample results of the fire flow for apartment fire

Zrodlo: opracowanie wlasne.

Czas Powierzchnia Dlugosc linii frontu Q powierzchniowe Q front

[min] [m2] [m] [l/min] [l/min]

15 226,19 37,70 1085,73 904,78

16 273,70 41,47 1313,74 995,26

17 325,72 45,24 1563,46 1085,73

18 382,27 49,01 1834,89 1176,21

19 443,34 52,78 2128,04 1266,69

20 508,94 56,55 2442,90 1357,17

21 579,06 60,32 2779,48 1447,65

22 653,70 64,09 3137,77 1538,12

23 732,87 67,86 3517,78 1628,60

24 816,56 71,63 3919,50 1719,08

25 904,78 75,40 4342,94 1809,56

Jako sposob rozprzestrzeniania si? pozaru w powyzszym scenariuszu przyj?to polkole. Wielkosc powierzchni i obwodu pozaru przyrastaj^ w czasie zgodnie z regulami geometrii. W odniesieniu do konkretnego przypadku nalezy uwzgl?dnic wplyw przegrod budowlanych w postaci scian z ich wartosci^ odpornosci ogniowej. 4. Metody operacyjne

Metody operacyjne s^ specyficzn^ kategori^. Nie maj^ wymiaru naukowego, natomiast s^ narz?dziem praktycznego, interwencyjnego zastosowania. Wsrod niewielkiej liczby prob okreslania takich metod, na pierwsze miejsce wysun?la si? jedna, ktorej obecnie mozna przyznac mi?dzynarodowy zasi?g. Autorem koncepcji jest niekwestionowany w srodowisku pozarnikow praktyk angielski Paul Grimwood. Metoda polega na okresleniu wydatku gasniczego wzorem:

Qw = 4 * Pp

gdzie:

Qw - wydatek gasniczy [l/min] Pp - pole powierzchni pozaru [m ]

Grimwood o swojej metodzie pisze wyczerpuj^co w licznych artykulach [9]. Przedstawia genezç jej powstania, ograniczenia i modyfikacje. Przede wszystkim powoluje siç na wykonane w swojej czterdziestoletniej karierze zawodowej studium przypadkow kilkuset duzych pozarow podczas pracy w roznych krajach. Wskazuje na okreslone przez doswiadczenie minimum wydatku, wynosz^ce 2 l/min, jako krytyczn^ doln^ granicç. Ponizej tej wartosci wiçcej niz polowa analizowanych pozarow nie zakonczyla siç lokalizaj pozaru w trakcie interwencji strazy pozarnej. Metody operacyjne nie mog^ zawierac innych parametrow niz te uzyskane w wyniku oceny sytuacji, dostçpne dla kierjcego dzialaniami ratowniczo-gasniczymi. Grimwood wskazuje na sens modyfikacji wzoru do postaci:

Qw = 6 * Pp

w przypadku pozarow „trudnych". Pod tym pojçciem rozumie pozary kondygnacji budynkow z pomieszczeniami o duzych, otwartych powierzchniach, w ktorych pozar rozwija siç szczegolnie dynamicznie, z uwagi na brak barier budowlanych. Najczçsciej s^ to hale produkcyjne, magazynowe, widownie teatralne, wystawy. Dodatkowo wazny w jego ocenie jest dostçp powietrza do pozaru. Znaczne przeszklenie powierzchni scian jest w tu wskazowk^ zastosowania wiçkszego mnoznika. Zastosowana ocena pod postaci^ sformulowan „trudny", „duza", „znaczne" dla metod operacyjnych jest jak najbardziej do przyjçcia, wiçkszej precyzji nie mozna siç domagac od osoby dokonuj^cej oceny wzrokowo.

Wielkosci wydatkow wynikaj^ce ze wzorow operacyjnych Grimwooda zostaly porownane przez Cliffa Barnetta, fizyka z Nowej Zelandii, specjalizuj ^cego siç w zagadnieniach bilansu cieplnego, autora metod naukowych z zakresu pozarnictwa. Zestawienie wynikow porownawczych w postaci wykresow przestawia rysunek 3 i 4.

Ryc. 2. Porownanie w ukladzie wydatek-powierzchnia pozaru wynikow metody Grimwooda (TFR4 i TFR6) z krzywymi modelu teoretycznego Barnetta dla wartosci obci^zenia ogniowego 400, 800, 1200 MJ/m2, dla pozarow do 1000m2;

Fig. 3. the flow rate curves for SFPE (NZ) TP 2004/1 compared with the TFR fire ground „rule of thumb" formulae by Grimwood for fires ranging between 100-1000m2; Biuletyn techniczny, Firesafetyengineer.com, FSE/1/200.

2500

0 -I-1-1-1-1-1-1-1-1-1-

25 50 75 100 125 150 175 200 225 250 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 ml m2

Ryc. 3. Porownanie w ukladzie wydatek-powierzchnia pozaru wynikow metody Grimwooda (TFR4 i TFR6) z krzywymi modelu teoretycznego Barnetta dla wartosci obci^zenia ogniowego 400, 800, 1200 MJ/m2, dla pozarow do 250m2; Fig. 4. The flow rate curves for SFPE (NZ) TP 2004/1 compared with the TFR fireground „rule of thumb" formulae by Grimwood. The theory curves of TP 2004/1 conform closely with the empirical curves of TFR 1989/1. The vertical axis displays LPM requirements for control and suppression of building and enclosure fires, prior to reaching the decay stages of the fire development curve; Biuletyn techniczny, Firesafetyengineer.com, FSE/1/2009

Z uwagi na empiryczny charakter badan, zakres wynikow rekomendowanych do stosowania wzorow Griwooda okreslono dla pozarow do 600 m powierzchni pozaru. Mimo wszystko jest to obecnie jedyna, prosta, maj^ca umocowanie w praktyce i w duzym zakresie potwierdzalna teoretycznie metoda operacyjna do wyznaczania wydatku gasniczego. 5. Wartosci

Przygotowane wartosci s^ najprostsz^ z form dostarczenia kierjcemu dzialaniami ratowniczo-gasniczymi informacji o przewidywanym wydatku gasniczym. Jest to sposob praktykowany we wielu krajach. Funkcjonuje na zasadzie niewielkiej tabeli z zestawieniem najbardziej popularnych obiektow, z przypisan^ im wielkosci^ wydatku gasniczego. Nie jest to w rzeczywistosci metoda, a wartosc praktyczna tego rozwi^zania jest dyskusyjna. Jednak tam, gdzie siç stosuje to rozwi^zanie, jest doceniane z innego powodu. Chodzi przede wszystkim o unikanie grubych blçdow, przez strazakow w glownej mierze ochotnikow, ktorzy w wielu przypadkach s^ pierwsi na miejscu zdarzenia, podejmuj^ istotne decyzje i wielokrotnie bior^ na siebie odpowiedzialnosc za skutecznosc i efektywnosc prowadzonych dzialan. Dla tych osob, maj^c na uwadze rozny poziom wiedzy i doswiadczenia, tworzy siç proste wytyczne, funkcjonuj^ce na zasadzie „sci^gi" przechowywanej w kieszeni ubrania, aby dysponowali orientacyjn^ wartosci^.

Tabela 1.

Przyklady metody "wartosci"

Tabel 2.

Examples of methods of "values";

Zrodlo: Opracowanie wlasne

Obiekt Wskazowka

Domy mieszkalne 1-2 kondygnacji - 500 l/min Wiçcej - do 2100 l/min

Warsztaty, garaze, parkingi, stacje obslugi 1500 l/min

Zaklady przemyslowe Do 1 ha - 1200 l/min Od 1 do 2 ha - 2100 l/min Od 2 do 3 ha - 3000 l/min Powyzej 3 ha - 4500l/min Pozostale wysokiego ryzyka - indywidualnie

Sklepy, biura, wypoczynek, rekreacja Od 1200 do 4500 l/min (w zaleznosci od obiektu)

Szkola, przychodnia, szpital, kino, teatr, sale widowiskowe Parterowe - 900 l/min

Szkoly podstawowe, parterowe przychodnie 1200 l/min

Uczelnie, pozostale szkoly, szpitale itd. 2100 l/min

б. Zakonczenie

Wyznaczenie optymalnej wartosci wydatku gasniczego zawsze bçdzie powaznym zadaniem kierjcego akj. Istniej^ce metody i rozwi^zania s^ tylko narzçdziem daj^cym wskazówki. Pod kazd^ metody powinien znajdowac siç napis ostrzegawczy „Metoda nie daje zadnych gwarancji, nie zwalnia kieruj^cego z trzezwego myslenia, nadal jest on wyl^cznie odpowiedzialny za wlasne decyzje". Poznawanie metod praktycznych i teoretycznych jest natomiast j ak najbardziej wlasciw^ drog^ do poszerzania wiedzy i wyobrazni w tym temacie.

Literatura

1. Fangrat J., Rozwój pozaru w pomieszczeniach. Rozprzestrzenianie ptomienia przez oktadziny scienne i sufitowe, Politechnika Krakowska, Kraków 2001;

2. Adamski A., Naliczanie sit i srodków - warianty taktyczne, Skuteczne ratownictwo, praca zbiorowa, Wyd. Verlag Dashöfer Sp. z o.o., Warszawa 2007;

3. Brunacini A., Fire Command, NFPA, 2002;

4. Carter H., Murnane L. : Fire fighting strategy and tactics. Oklahoma, 1998;

5. Essential of firefighting, 4th Ed., IFSTA1998.

6. Eckman W. F., The fire department water supply handbook, Fire Engineering Books&Video, NJ 1994;

7. Konecki M., Kilka uwag na temat dynamiki & modelowania pozarów, WIBP, Szkola Glówna Sluzby Pozarniczej, ww.sgsp.edu.pl/uczelnia/wyklady/wyklad_prof_konecki.pdf

8. Guide for determination of needed fire flow; www.isomitigation.com/downloads/ppc3001.pdf, edition 05-2008

9. www.euro-firefighter. com/topics.htm

bryg. mgr inz. Aleksander ADAMSKI starszy wykladowca w Zakladzie Dzialan Gasniczych; Katedry Dzialan Ratowniczych w SGSP. Absolwent SGSP z 1992r., specjalizacja taktyczno-dowódcza. Pracç zawodow^ rozpoczynal w JRG gdzie awansowal do stanowiska dowódcy zmiany. W roku 1997 przeszedl do pionu dydaktycznego gdzie pracuje do dnia dzisiejszego. Specjalizuje siç w zagadnieniach z zakresu dowodzenia i taktyki pododdzialów gasniczych.

ml. bryg. mgr inz. Przemyslaw WYSOCZYNSKI kierownik Pracowni Dzialan Gasniczych w Zakladzie Dzialan Gasniczych; Katedry Dzialan Ratowniczych w SGSP. Absolwent SGSP

z 1997r. Informatyk i specjalista programowania. Od roku 1005 zwi^zany z pionem dydaktycznym gdzie pracuje do dnia dzisiejszego. Specjalizuje siç w zagadnieniach z zakresu dowodzenia i taktyki pododdzialów gasniczych.

Recenzenci

st. bryg. mgr inz. Tadeusz Jopek bryg. mgr inz. Tomasz Krasowski