CC BY
64
УДК 8Т2 Б.М.РАЧДБОВ
ББК 83,3 (2т)
АНДЕШАХОИ ЛОИЦ ШЕРАЛЙ РО^ЕЪ БА АДАБИЁТ ВА ТАНЦИДИ АДАБИ
Вожа^ои калиди: нацди адабй, нацди нависандагй, афкори адабй, адабиёт, матбуот, шеъри муосир
Дар эчодиёти шоири шахири точик Лоик Шералй таълифоти танкидию публитсистй мавкеи мухимеро ишгол мекунанд. Ин гуна асархо дар баробари таълифоти адибони мунаккид сатху дарачаи хоси накди нависандагии точикро нишон медихад. Аз тачрибаи наккодии даврони шуравй маълум аст, ки осори накди нависандагй дар баробари асархои танкиди адабии тахассусй барои дар сатхи дуруст ва ба талаботи замон мувофик муаррифй ва муайян кардани осори адабй хидмат менамоянд. Дар байни инхо осори Лоик Шералй хамчун намунахои пурарзиши накди нависандагй аз арзиши хоси адабй бархурдоранд ва макоми шоистаи ин шахсиятро ба сифати шоири мунаккид намоён мекунанд. Дар адабиётшиносй ба омузиши ин чанбаи масъала танхо дар баъзе асархои илмии олимону мунаккидон ва мухаккикон ишора шудааст (1; 3; 5; 6). Аммо тахлили муфассали мавзуъ чолиб ва доманадор буда, барои дарки васеи афкори назарй ва интикодии шоири суханвар мусоидат мекунад.
Асархои интикодии Лоик Шералй бо завки хоси нокидй таълиф шуда, дар перомуни он бисёре аз масоил ва нукоти адабиёт, шеър, кори эчодй ва чехрахои адабй мавриди гуфтугу карор гирифтаанд. Ин асархо барои шакли наву тоза ёфтани накди нависандагии точик дар мархалаи хосаи таърихи точикон ва муаррифии силсилаи афкори адабию эстетикй рочеъ ба шеъру шоирй ва суханварй хидмат кардаанд.
Лоик Шералй дар ин замина анъанахои хуби устодони барчастаи адабиёти навини точикии асри ХХ С. Айнй, А. Лохутй, М. Турсунзода, С. Улугзода, М. Миршакар, Ч,. Икромй, Ф. Ниёзй, Ф. Мухаммадиев ва даххо адиби дигарро идома дода, силсилаи хубу хонданиеро дар ин замина ба вучуд овардааст. Аз таърихи адабиёти нави точик маълум аст, ки ин адибон дар баробари офаридани осори бадей ба танкиди адабй майлу таваччух зохир карда, тавассути навиштахои танкидиашон дар рангину ганй намудани тафаккури замон хидмати арзандаеро ба чо овардаанд.
Лоик Шералй ба масъалахои адабиёт, шеър ва чойгохи шоир назари интикодй духтааст. Таълифоти мавсуф чунин масъалахои мубрами адабиётро дар бар мегиранд:
1.Масъалахои шеър, наср ва танкиди адабии точик: макола ва мусохибахои "Имтизочи эхсосу афкор", "Дарё равон аст",«Четыре стихии стиха», "Олими пургайрат", "Озодии инсон ва софии ахлоки он", "Дар каламрави шеър", "Шеъре, ки аз дил ба дил мегузарад", "Бигуям шеър дар таклиди дарё...", "Хдмосаи шеър", "Сухбати орзухо", "Шамъ агар оташ набинад", "Боз як соли гаму шодй гузашт...", "Ало, шеъри Ачам, фардо маро ту зинда хохй дошт", "Замони шеъргуй нест...", "Мову ту дар шоирй чон медихем...", "Дарси санъати олй".
2. Масъалахои накди шеъри навкаламон ба сурати хулосаи ашъор: "Хушахои умед" , "Завки шеър", "Сарманзили шеър" ва г.
3. Шинохти чехрахои адабиёт ва хунари муосири точик:"Фарзанди чигарбанди халк", "Хотираи устод Бокй Рахимзода", "Ёде аз Мухиддини Олимпур", "Тушаи шоир барои фардо".
4. Масоили тарчума ва пайвандхои адабии Гарбу Шарк: "Илхом аз Шарк", "Китоби аввалини ман", "Аз мутарчим" (дар бораи тарчумаи достони "Хусрав ва Ширин"-и Низомй ба забони русй), "Ширу шакар", "Чун садои дили худ.".
5. Масъалахои ташаккули таърихи матбуоти точик дар мисоли "Садои Шарк": "Оинаи хаёт", "Чехраи журнали адабй", «Садои Шарк»-ро чахон мешунавад", "Садои Шарк" дар об гарк", "Х,амеша дар хидмати мардум", "Шамъ агар оташ набинад".
Дар як силсила пешгуфторхо ба китобу мачмуахои ашъори адибони гузашта ва муосири точик, аз чумла Соиби Табрезй "Равшангари дилхо", М. Турсунзода "Гулчини ашъор", М. Гоиб "Шеърхо", Ш. Бунёд «Бомдод», К. Насрулло "Чустучуи рох", Л. Шералй "Резаборон" (139), Ч,. ^увноков "Дар сохили руди зиндагй", Фарзона "Гулхои Навруз", Салими Зарафшонфар "Хунбахо", "Ашъори шоирони точик" (ба хати форсй) низ як катор масъалаи мубрами кори эчодй ва махсусияти хунари эчодии адибони точик ба таври фишурда матрах шудаанд.
Яке аз маколахои пурмуаммои Лоик Шералй "Имтизочи эхсосу афкор" маъруза дар съезди VIII Иттифоки нависандагони Точикистон (8, 35-43) буда, дар даврае таълиф шудааст, ки дар хаёти чомеаи шуравй "панчсолаи сифату самара бо хама парвозхои осмонй ва икдомхои заминй, бо хама вусъати ичтимой ва дастовардхои иктисодй, илмй, техникй, адабй ва саноатй" (8, 35) чараён дошт.
Муаллиф ба макоми осори манзуми адабиёти точик бо хама мартабаю манзалати умумибашариаш ба сифати рукни устувори олами маънавй ва рухонии халк бахо медихад.Нигохи хоса ба таърихи пурифтихори халку миллат масъалаи худшиносиро дар шеър устувор карда, дар айни замон, боиси пайдоишу равнаки истилохи "худшиносии танкид" гардид. Назару нигохи амики адибону нокидон дар он солхо ба таърихи кадим ва гузаштаи пурифтихори миллат намоёнгари вусъати беандозаи афкору андешаи онхо дар рохи такмили сиришти маънавиятпарварии ахли замон мебошад. Бо вучуди ин, ахли адаб, нокидон нокифоягии тасвири таърихро дар адабиёти бадей ба маънои том дарк кардаанд. Бино ба таъкиди Л. Шералй "...таърихи гузаштаи мо комилан дар адабиёти бадей сабт нашудааст, агар сабт хам шуда бошад, кам аст ва ба такозои зарурати таърихй шахсиятхои таърихй, мисли Муканнаъ, Рудакй, Темурмалик, Зебуннисо, Ахмади Дониш, Восеъ ва гайра умри дубора ёфтанд, аммо хануз таърихи пурифтихори мо кабат-кабат наомухта ва барои наслхои имрузу фардо тачассум наёфтааст" (8, 35).
Ба офариниши образхои ду мутафаккири номвари точик - Абуалй ибни Сино дар достони "Гахвораи Сино"-и Муъмин ^аноат ва Носири Хусрави К^убодиёнй дар достони «Исёни хирад»-и Мирсаид Миршакар таваччух кардани нокид талаботи маънавии замон аст. Мунаккид ба хулоса мерасад, ки ин осор "макоми илму хирадро... дар даврони тантанаи донишу фарханги инсонй ба пояи баланд мебардоранд" (8, 36).
Дар ин гуна акида, аз як су, тафовути даврахои мухталифи таърихи башарй, тагйири чахони пурмочарои гузашта, галабаи хакикат дар чахони имруз, аз тарафи дигар, пайванди байни имрузу дирузи миллат, каробати камназири адибони гузашта бо замони нав, чойгохи хос ёфтани арбобони илму адаби гузашта аз нуктаи назари гоявй равшан ифода шудааст.
Андешахои ин адиби мунаккид дар бораи достони "Гахвораи Сино" зимни мухокимаи он дар идораи мачаллаи "Садои Шарк" чолиби таваччуханд. Ба андешаи мунаккид достон аз ду чихат - "назари таърихшиносй ва имрузписандй", яъне хам аз чихати таърихй ва хам замонй мухим аст. Диди мунаккид ба "мухраи асосии достон" аз чихати талаботи ичтимой ва эстетикии замон арзиши баланд дорад. У дар мехвари гоявии достон кудрати эчодй ва тахайюли рангини муаллифро дар бозтоби "гуманизми олии Ибни Сино, хидматхои таърихй, эъчозхои илмиву амалй ва шахсияти собиткадами у" равшан ба мушохида гирифта, ба натичаи мухим мерасад.
Лоик Шералй дар баробари таъйини арзиши таърихй ва адабии достони «Гахвораи Сино» чанбаи публитсистикаи замонавй доштани онро ба таври махсус таъкид кардааст. Мунаккид ба душманони гоявии халки точик дар солхои 70-80-уми асри ХХ, ки бо рохи бухтон мероси гании таърихии точиконро мавриди инкор карор дода, онро ба имрузиён дурафтодаву дастнорас ба шумор овардаанд, чавоби котеъ ва дандоншикан медихад. Ба таъкиди дурусти у мо "меросдорони сазовори ганчинаи тамаддуне хастем, ки мояи ифтихори тамоми башар низ хаст!" (8, 36).
Л. Шералй ин гуна "таваччухи гарму дог, эхтиёчи маънавй ва эстетикй ба арзишхои таърихй"-ро дар ашъори шоирони дигар низ ба мушохида гирифтааст. Ба акидаи вай "хар халк агар ба макоме, ба мартабаи камолоте бирасад, дар заминаи гузаштахои арчманд ва имрузи пурумеди худ мерасад" (28, 37).
Мутолиаи силсилаи ашъори Бозор Собир, хусусан шеърхои «Бухоро», «Забони Ватан», «Шахри осй», «Мучассамаи устод Айнй», «Шоиру шеъре агар хаст», «Теги Сино», шеъри ^утбй Каиром «Катибае дар санги кухи Муг», шеърхои Гулрухсор «Бурчи Сино», Хдкназар Гоиб
«Точикистон» ва гайра мунаккидро ба ин хулоса овардааст (8, 37).
Албатта, ин нукта табиист, ки дар накди нависандагй афкори нокид бештар рухи шоирона мегирад, аммо афкори олим бештар ба санаду мулохдзахои сирф илмй такя мекунад. Дар афкори шоири мунаккид шуру шарари шоирона бештар мавкеи мухим дошта, ин равиш ба хонанда таъсир ва эхсоси хос мебахшад. Олими мунаккид бо далелхои аклй сару кор дорад, аммо адиби мунаккид зери таъсири зехрй карор мегирад.
Мубохисаи интикодомез бо Кугбй Киром, ки дар танкиди адабии точик маъруф аст, аз хамин навишта огоз меёбад. Лоик Шералй дар мавриди як достони шоир мувофикати худро ба андешаи мунаккид Аскар Х,акимов баён мекунад, ки «аз тамоми достон факат як боб ба мавзуи асосй - яъне, як шаб дар поси макбара истодани кахрамони достон Даврон ва таассуроти у бахшида шудааст. Бобхои дигар, ба ростй, он кадар муассир нестанд» (8, 38). Аз ин ру, шоири мунаккид дар хайрат аст, ки «достон дар Шурои назми Иттифоки нависандагон мухокима шуда буд. Рафикони хамкалами шоир бо нихояти дилсузй изхори акида карда буданд, достонро ба хамин холе, ки чоп шудааст, сазовори чоп надониста буданд, аммо шоир хамаи ин маслихати дустонро бар гарази махз гирифта, достонро бе ризояти Иттифоки нависандагон чоп кард. Шоир Кугбй Киром, ки дар баъзе мавридхо ба дигарон забону хусни мантик меомузад, метавонист достони худро боз хам кавитар созад ва ба ин кудрату имконият хам дорад» (8, 38).
Ин гуна андешахо баъдхо боиси ба миён омадани бахси доманадор байни Л. Шералй ва К|. Киром, хусусан эътирози сахти онхо ба хамдигар гардида буд, ки дар маколахои К|. Киром «Мавкеъ ва масъулияти суханвар» (2) ва Л. Шералй «Дарё равон аст» (7) сурат гирифтааст. Ин маколахо сатхи дониши адабии назарй, эхсоси ворисият, таърихнигарй, замоншиносй ва назокатпарастии ин ду адибро равшан бозгу мекунанд.
Дар "Сухбати орзухо" сухан дар бораи шеърхои «Теги Сино» ва «Забони Ватан»-и Бозор Собир рафтааст. Ба фикри Лоик Шералй, "агар Бозор Собир то охири умр дигар мисрае хам нагуяд, бо ин ду шеър (ва, албатта, аз назари шоирии ман бо бисёр шеърхои дигараш!) дар сахифаи хотири мардуми точик ва таърихи адаб бокй хохад монд. Худи чуръати чунин шеърхо гуфтан барои бисёр шоирон бояд омузанда бошад. Ин шеърхои вокеан барчастаро нодида гирифтан мисли кушиши дарёро пас гардондан аст!" (8).
Муаллиф бархак коил шудааст, ки «барои фарох шудани доираи назар ва чахоннигарии шоирони мо тарчума ва нашри осори пурбахои шоирони рус Владимир Маяковский, Сергей Есенин, Евгений Евтушенко, Роберт Рождественский ва дигар шоирони советй Эдуардес Межелайтис, Расул Гамзатов, Кдйсин Кулиев, Набй Хазрй, Борис Олейник ва дигарон низ асароте дорад» (8, 38).
У дар ин маврид аз шоироне чонибдорй мекунад, ки «аз дафтархонаи худ каме фаротар рафта ва дар чахони пурмубориза ва пуртагйири имруз бо калам, бо сухан шарики сарбозихо ва чонфишонихои халкхои Чили, Ветнам, Эрон ва Афгонистон гардиданд» (8, 38).
Лоик Шералй эчодкорони ба истилох «назми оилавй»-ро мавриди танкид карор дода, бархе аз шоирони точикро барои он интикод мекунад, ки дар мазвуъхои бузург хеле кам шеър гуфтаанд. Вай хатто ба ашъори худ низ аз диди танкидй назар карда, «факти ачиб»-еро оид ба шеърхои бахшномавии ба истилох «назми оилавй» меоварад. У он ашъори бахшномаро писанд медонад, ки кахрамонашон хизмате ба чомеа, кори шоистае карда бошанд. Дар ин маврид мохияти умумиинсонй ва ичтимоии достони М. Турсунзода «Ч,они ширин», шеърхои М. ^аноат «Мавчи бародарй», К|. Киром «Бачагонам чангбозй мекунанд» чун намунаи шоистаи ашъори бахшнома муаррифй шудаанд.
Ч,анбаи интикодй дар ин макола хеле амик ва неруманд аст. Аз чумла, шунидани ин байти К|. Киром - «Асри бистум, таркиши ядрову атом, Хавфи марги мудхиш аз сархо бадар кард» ба назари мунаккид он кадар хуш нест. «Х,ар касе, ки авзои чахони имрузаро медонад, зуд дармеёбад, ки ин акидаи шоир нодуруст аст. Баръакс, таркиши ядроиву атомй хавфи марги мудхишро зиёдтар карда, хар лахза ба сари фарзанди одам дахшатхо меборад» (28, 40).
Х,амчунин чанд рубоии Мастон Шералй бахшида ба Инкилоби Саври Афгонистон бемуносибат ва орй аз чизи тоза ба шумор омадааст:
Шаркй дигар аз бахт надорад гилае, Махкам шуда хар халк ба як силсилае. Яксони замин шавад дигар кухи ситам, Чун кулбаи гилфусурда аз зилзилае.
Ба назари мунаккид «чунин хулосахо ё хукмхои бебунёд аз амик дарк накардани ходисоти ичтимой ва таърихй ё аз сахлангории шоир сар мезанад. Ба хаёли мо, шаркй хануз хам аз бахт гила дорад, хануз хама халкхои Шарк дар як силсила махкам нашудаанд, авзои имрузаи Шарк гувох аст, ки хануз дар ин китъаи ходисахези чахон мубориза давом мекунад, зеро шаркй аз таърих гилахои зиёд дорад» (8, 40-41).
Шоира Гулрухсор барои он интикод шудааст, ки «баъзан пушту руи суханро насанчида шеър мегуяд». Дар ин маврид байте аз шеъри «Пари андеша» хамчун намунаи чунин сахлангорй оварда шудааст:
Худ ба худ механдаму мегиряму ово кунам, Дар таги ин осмон ман аз хато афтодаам. Аз диди мунаккид «дар мисраи аввал тарзи ифода хатост». Аз шоира суол мешавад, ки «агар дар таги ин осмон аз хато афтода бошад, пас дар таги кадом осмон агар меафтод, хато намебуд? Кушишхои шеъри фалсафй гуфтан кобили таваччух аст, аммо, вакте ки фалсафаи зиндагй ё мантики ходисотро андарёб накарда шеър мегуем, он кадар хушоянд нест» (8, 41). Ин байти Гулрухсор низ хукми бебунёд ба шумор омадааст: Байни замину осмон садде намондааст, Харчанд байни неку бад девор махкам аст. «Он кадар садде миёни замину осмон хаст, ки мо хануз намедонем. Илм собит кардааст, ки маълумоти мо дар бораи осмон нисбат ба замин зиёдтар аст, аммо чунин хукм кардан хатост, ки байни замину осмон садде намонда бошад. Ин парвозхои кайхонй садде аз хазорон садди байни замину осмонро шикастанд, аммо хануз монеахо зиёданд. Байни неку бад хам девори махкам нест, онхо пахлуи хамдигар хастанд, балки андаруни якдигаранд, нек девори бадро мешиканад, бад девори некро...» (8, 41).
Аз диди завки шеършиносй ва интикодии Лоик Шералй «ин чо як тазоди ногуворе хаст. Гуё ягон неруе шоирро ба сипардани роххои пурхатар монеъ шуда бошад, гуё дар шахр ба рохи хамвор гаштанро мачбур карда бошад. Хол он ки дар шеъри Камол Насрулло рох ба маънии аслй меояд, агар дар рохи хамвори шахр кадам задан матлуб набошад, дар роххои пурпечутоби кухистон пай сипарданро касе манъ накардааст. Ва умуман паймудани хама роххо - хох рохи дашту кух, хох рохи шахру дех хамеша душвор аст, агар боре ба души кас бошад...» (8, 41).
Хамин тавр, Лоик Шералй кушиш мекунад, ки бурду барор ва бохти хар кадом шеъри шоирро, гарчанде накши мухдм дар шеъри муосири точик доштанд, бо диди муйшикоф арзёбй мекунад. Аз нукси дигари шеър ба унвони норасоии тахкики мавзуъ ё предмети тасвир сухан ронда, кушиш кардааст, ки танкидан ба ашъори шоирон бахо дихад (8, 41-42).
Албатта, андешахои доманадори адабию танкидии Лоик Шералй ба таври умум дар партави мукаррароти расмии анчумани XXVI Х,изби коммунисти шуравй ва анчумани XIX Хизби коммунисти Точикистон шакл гирифтааст. Чун ин давра дар танкиди адабй равияи «худшиносии накд» накши мухдм ва муассир дошт, афкори танкидии адиби мунаккид низ дар пояи ин чараён баён шудааст. Аз ин ру, дар баёни матлаби нокидии Л. Шералй сиёсатзадагиву сиёсатомезии аз хад беши мафкуравй дар шинохти масъалахои чудогонаи адабй ва баходихй ба шеъру шоирй, ки амалан ба танкиди адабии нависандагии солхои 30-50-уми асри ХХ хос буд, хамзамон унсурхои сатхиандешй, сатхднигарй, урёнии фикру табъи суханшиносй, хушкбаёнй ва гайра ба мушохида намерасад. Бо вучуди ин, дар тамоми равиши накди адабии Лоик Шералй истикдоли назари мунаккид бо такя ба суннатхои накди гузашта макоми назаррас дорад.
ПАЙНАВИШТ:
1. Акбарзода, Ю. Нубуги шоир ва булуги шеър / Ю. Акбарзода. - Хучанд: Нашриёти давлатии ба номи Рахим Чалил, 2013.-219 с.
2. Киром Мавкеъ ва масъулияти суханвар / Киром // Адабиёт ва санъат.-1986.-6 март.-№10 (230).-С. 8-9.
3. Нарзикул, М. Фуруги хастй (зиндагинома, баррасй ва накди ашъори Лоик) / М. Нарзикул.- Душанбе: Адиб, 2002.-120 с.
4. Сатторзода, А. Аз Рудакй то Лоик / А.Сатторзода. - Душанбе: Адиб, 2013.-176 с.
5. Рачабов, Б. Мусохибаи адабй ва арзиши он дар шинохти афкори суханварон (дар мисоли мунаккид Аскар Хаким бо шоир Лоик Шералй) / Б. Рачабов // Номаи донишгох. Силсилаи илмхои гуманитарй.-2014.-3(40).- С.68-77.
6. Х,идоятзода, И. Суханвари мухаккик / И. Х,идоятзода // Адабиёт ва санъат.-2004.-18 июн.-№ 25 (1215).-С. 7.
7. Шералй, Л. Дарё равон аст... Ч,авоб ба маколаи ^утбй Киром "Мавкеъ ва масъулияти суханвар" / Л. Шералй // Адабиёт ва санъат.-1986.-23 апрел.-№ 17 (237).-С. 10-11.
8. Шералй, Л. Имтизочи эхсосу афкор: Маъруза дар съезди VIII Иттифоки нависандагони Точикистон / Л. Шералй // Садои Шарк.-1981.-№ 6.-С. 35-43.
9. Шералй, Л. Куллиёт (иборат аз 2 чилд). Ч,илди I (Китобхои 1 ва 2) / Л. Шералй // Мураттибон Б. Ализода, Р. Шералй.-Хучанд: Нашриёти давлатии ба номи Р. Ч,алил, 2001.-Китоби 1.-724 с.; Китоби 2.-712 с.
10.Шералй, Л. Сухбати орзухо /Л. Шералй // Адабиёт ва санъат.-1987.-22 январ.-№4(276).-С. 4-5; хамч.: Садои Шарк.-2011.-№5.-С. 50-55.
REFERENCES:
1. Akbarzoda, U.The genius of the poet and poetry maturity /U.Akbarzoda.-Khujand: State Publishing House named Rahim Jalil, 2013.-219 c.
2. Kirom, Q. Position and responsibility of the poet/Q.Kirom//Adabiyot va san'at.-1986.- March.-№10 (230).-P. 8-9.
3. Narziqul, M.The Shining of life(Biography, review, and critique poetry Loix)/M.Narziqul.-Dushanbe:Adib,2002.-120 p.
4. Sattorzoda A. From Rudaki to Lok/A.Sattorzoda.-Dushanbe:Adib,2013.-176p.
5. Rajabov B. Interview and its Significance in Researching of Men-of-Letters' Outlook(on the example of Literary critic Askar Hakim's interview with poet Loik Sherali)/B.Rajabov//Scientific Notes.Series of Humanities Sciences.-2014.-№ 3(40).- С.68-77.
6. Hidoyаtzoda, I.The poet-researcher/I.Hidoytzoda// Adabiyot va san'at.- 2004.- 18 June.-№25(1215).-С. 7.
7. Sherali, L. The river flows ... Response to the article Kirom, Q. Position and responsibility of the poet/L.Sherali// Adabiyot va san'at.- 1986.-23 April.-№17 (237).-С. 10-11.
8. Sherali, L. Blending the feelings and thoughts. Report on the VIII Congress of the Writers' Union of Tajikistan/L.Sherali//Sadoi Sharq.-1981.- № 6.-P.35-43.
9. Sherali Loik. Collection of Compositions(in 2 volumes). V.1(part 1-2)/L.Sherali. - Khujand: State Publishing House named Rahim Jalil, 2001.- 724 p.;712 p.
10.Sherali, L. The desires conversation/L.Sherali//Adabiyot va san'at.-1987.- .-22 Janiary.-№4(276).-P. 4-5; Ibid.Sadoi Sharq.- 2011.- .-№5.-P. 50-55.
Лоик Шерали о литературе и литературной критике
Ключевые слова: литературная критика, писательская критика, литературные взгляды, литература, печать, современная поэзия
Статья посвящена исследованию критических взглядов Лоика Шерали о литературе и литературной критике на основе анализа его публицистических материалов.
Автор статьи предпринял попытку изучить его литературно-критические мысли о прошлой и современной таджиксой литературе, о литературных течениях времени, а также прокомментировать высказывания Лоика о состоянии современной таджикской литературы и литературной критики. Наряду с этим, на основе анализа собранных материалов, автор статьи, систематизируя литературные взгляды Лоика, выявляет, что этот талантливый литератор, наравне с тем, что являлся именитым поэтом, в своих статьях и беседах смог высказать свои заметки о поэзии и прозе, о литературной критике и состоянии развития литературы, о литературном переводе, а также о предназначении поэта и его роли в обществе. Формируется вывод о том, что взгляды и мысли Лоика представляют теоретическую и научную значимость в определении важнейших критериев осмысления и изучения современной литературы.
Loiq Sherali about literature and literary critique.
Keywords: literary critique, writing criticism, literary views, literature, print, modern poetry.
The article deals with the study of critical view of Loiq Sherali about literature and literary critique based on the analysis of his journalistic material.
On the basis of the analysis of the scientific and journalistic articles of the poet, the author attempted to study his literary criticism about old and modern literature. The author also commented upon the point of view of Loiq about the status of Tajik literature and literary critique .In addition to that the author of the article systemizing literary view of Loiq reveals that this talented literary man is a distinguished poet. In his articles and interviews he expressed his remarks about poetry and prose, literary critique and the status of the development of the literature, literary translation, and also the mission and the role of the poet in the society. Loiq s viewpoints have theoretical and scientific importance in the criteria of comprehension and analysis of modern literature.
Маълумот дар бораи муаллиф:
Рацабов Бо^ир Мукаммилович, унвонцуи кафедраи журналистика ва назарияи тарцумаи Донишгоуи давлатии Хуцанд ба номи академик Бобоцон Гафуров (Чумуурии Тоцикистон, шаури Хуцанд) E-mail: [email protected]
Сведения об авторе:
Раджабов Бохир Мукаммилович, соискатель кафедры журналистики и теории перевода Худжандского государственного университета имени академика
Б.Г.Гафурова(Республика Таджикистан, г.Худжанд), E-mail: [email protected]
Information about the author:
Rajabov Bohir Mukammilovich, Researcher of the Department of Journalism and Translation theoru under Khujand State University named after academician B.G.Gafurov (Republic of Tajikistan, Khujand), E-mail: [email protected]
