KOMIL INSON KONSEPTLARINING IJTIMOIY – PSIXOLOGIK JIHATLARI

M.Yu. Saparov

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

Original paper

1O'zbekiston davlat jahon tillari universiteti,Toshkent,O'zbekiston.

Annotatsiya

KIRISH: "komil inson" tushunchasi turli madaniyat va davrlarda hayrat va tafakkur mavzusi bo'lib kelgan. Ushbu tadqiqot mukammal inson kontseptsiyasining ijtimoiy-psixologik o'lchovlarini o'rganadi, uning evolyutsiyasi, madaniy tasvirlari va ushbu idealga intilishning psixologik oqibatlarini o'rganadi. Ushbu jihatlarni tushunish insonning ahvoli, jamiyatning umidlari va bu ideallarning shaxsiy farovonlikka ta'siri haqida tushuncha beradi.

MAQSAD: ushbu tadqiqotning asosiy maqsadi komil inson tushunchasining ijtimoiy-psixologik jihatlarini tahlil qilishdir. Bu madaniy va ijtimoiy me'yorlar ushbu idealni qanday shakllantirishini, mukammallikka intilishning psixologik ta'sirini va individual va jamoaviy ruhiy salomatlik uchun potentsial oqibatlarini tushunishni o'z ichiga oladi.

MATERIALLAR VA METODLAR: ushbu tadqiqot sifat va miqdoriy tadqiqot usullarini birlashtirgan aralash usullardan foydalanadi.

MUHOKAMA VA NATIJALAR: topilmalar shuni ko'rsatadiki, komil inson tushunchasi madaniy rivoyatlarda chuqur ildiz otgan va ko'pincha diniy, falsafiy va ommaviy axborot vositalariga asoslangan ideallar ta'sirida. Turli madaniyatlar ko'pincha tarixiy va ijtimoiy qadriyatlarni aks ettiruvchi mukammallikni tashkil etadigan o'ziga xos talqinlarga ega. Misol uchun, G'arb madaniyati tashqi ko'rinish va individual yutuqlarni ta'kidlashi mumkin, Sharq madaniyati esa axloqiy yaxlitlik va ijtimoiy uyg'unlikni birinchi o'ringa qo'yishi mumkin.

XULOSA: komil inson tushunchasining ijtimoiy-psixologik jihatlari madaniy me'yorlar va individual psixologiya o'rtasidagi murakkab o'zaro bog'liqlikni ochib beradi. Shaxsiy mukammallikka intilish ijobiy natijalarga olib kelishi mumkin bo'lsa-da, mukammallikning haqiqiy bo'lmagan standartlari salbiy psixologik ta'sirlarga olib kelishi mumkin.

Kalit so'zlar: komil inson, komillik, e'tiqod, shaxs, ijtimoiy -psixologiya, ijtimoiy-psixologik xususiyatlar, xulq, tarbiya, insoniyat, din, diniy e'tiqod, diniy amallar, axloq-odob, sog'lom dunyoqarash.

Iqtibos uchun: Saparov M.Yu. Komil inson konseptlarining ijtimoiy - psixologik jihatlari // Inter education & global study. 2024. № 6. B.147-154.

ISSN 2992-9024 (online) 2024, №6

Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

СОЦИАЛЬНО-ПСИХОЛОГИЧЕСКАЯ КОНЦЕПЦИЯ СОВЕРШЕННОЙ ЛИЧНОСТИ

Ч1 III 1111 КА ИИИ^ИИ

1 Узбекский государственный университет мировых языков, Тошкент, Узбекистан

Аннотация

ВВЕДЕНИЕ: понятие «идеальный мужчина» было предметом восхищения и размышлений в разных культурах и эпохах. В этом исследовании исследуются социально-психологические аспекты концепции идеального человека, его эволюция, культурные представления и психологические последствия стремления к этому идеалу. Понимание этих аспектов дает представление о состоянии человека, ожиданиях общества и влиянии этих идеалов на личное благополучие.

ЦЕЛЬ: основной целью данного исследования является анализ социально-психологических аспектов понятия идеального человека. Это включает понимание того, как культурные и социальные нормы формируют этот идеал, психологические последствия перфекционизма и потенциальные последствия для индивидуального и коллективного психического здоровья.

МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: в исследовании использованы смешанные методы, сочетающие качественные и количественные методы исследования.

ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: Результаты показывают, что концепция идеального человека глубоко укоренена в культурных нарративах и часто находится под влиянием религиозных, философских идеалов и идеалов, основанных на средствах массовой информации. В разных культурах часто существуют свои собственные интерпретации того, что представляет собой совершенство, отражающие исторические и социальные ценности. Например, западная культура может делать упор на внешний вид и индивидуальные достижения, тогда как восточная культура может отдавать приоритет моральной целостности и социальной гармонии.

ЗАКЛЮЧЕНИЕ: социально-психологические аспекты концепции идеального человека раскрывают сложную взаимосвязь культурных норм и индивидуальной психологии. Хотя стремление к личному совершенству может привести к положительным результатам, нереалистичные стандарты совершенства могут иметь негативные психологические последствия.

Ключевые слова: совершенный человек, совершенство, вера, личность, социально-психология, социально-психологические характеристики, поведение, воспитание, человечность, религия, религиозная вера, религиозные практики, нравственность, здоровое мировоззрение.

Для цитирования: Сапаров М.Ю. Социально-психологическая концепция совершенной личности человека. // Inter education & global study. 2024. №4(2). С. 147-154.

ISSN 2992-9024 (online) 2024, №6

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

SOCIO- PSYCHOLOGICAL ASPECTS OF PERFECT HUMAN CONCEPTS_

1Uzbekistan State University of World Languages,Tashkent,Uzbekistan_

Annotation

INTRODUCTION: the concept of "perfect man" has been a subject of admiration and contemplation in different cultures and eras. This study explores the socio-psychological dimensions of the concept of the perfect human, its evolution, cultural representations, and the psychological consequences of striving for this ideal. Understanding these aspects provides insight into the human condition, societal expectations, and the impact of these ideals on personal well-being.

AIM: the main purpose of this study is to analyze the socio-psychological aspects of the concept of a perfect person. This includes understanding how cultural and social norms shape this ideal, the psychological effects of perfectionism, and the potential consequences for individual and collective mental health.

MATERIALS AND METHODS: this study uses mixed methods combining qualitative and quantitative research methods.

DISCUSSION AND RESULTS: findings suggest that the concept of the perfect human is deeply rooted in cultural narratives and often influenced by religious, philosophical, and media-based ideals. Different cultures often have their own interpretations of what constitutes perfection, reflecting historical and social values. For example, a Western culture may emphasize appearance and individual achievement, while an Eastern culture may prioritize moral integrity and social harmony.

CONCLUSION: socio-psychological aspects of the concept of a perfect person reveal a complex interrelationship between cultural norms and individual psychology. While the pursuit of personal perfection can lead to positive outcomes, unrealistic standards of perfection can have negative psychological effects.

Keywords: perfect person, perfection, faith, personality, social psychology, social psychological characteristics, behavior, education, humanity, religion, religious faith, religious practices, morals, healthy outlook.

For citation: Murod Yu. Saparov. (2024) 'Socio- psychological aspects of perfect human concepts', Inter education & global study, (6, pp. 147-154. (In Uzbek).

Mohiyatan, komil inson - bu, xulqi va ma'naviy dunyoqarashi, shu dunyoqarashining amalda isbotlay olgan, bu dunyo va malakut olami uchun har tomonlama takomillikning avj nuqtasiga yetishgan "inson" farzandiga aytiladi. Inson - bu yorug' olamdagi jamiki jonzotlar ichra eng mukarrami. Odamzod yaralganidan buyon unga axloq va ma'naviyat hamroh bo'lib kelyapti. Biz esa dunyodagi axloqni o'ta yuksak

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

darajalarga ko'targan xalqmiz. Chunki milliy qadriyatlarimizning mag'zi-mag'zida aynan axloqiy tarbiya yotadi.

Zero muhtaram prezidentimiz Sh.M.Mirziyoev aytganlaridaek, "Yoshlarimizning mustaqil fikrlaydigan, yuksak intellektual va ma'naviy salohiyatga ega bo'lib, dunyo miqiyosida o'z tengdoshlariga hech qaysi sohada bo'sh kelmaydigan insonlar bo'lib kamol topishi, baxtli bo'lishi uchun davlatimiz va jamiyatimizning bor kuch va imkoniyatlarini safarbar etamiz. Shu jihatdan, muhtaram prezidentimiz aytganlaridek, qadimdan bizning yurtimizdan buyuk siymolarning yetishib chiqqanligiga e'tibor berib qaraydigan bo'lsak, ota-bobolarimiz alohida zehnli, iste'dodli, qobiliyatli bolalarni umumbilim olayotgan bolalardan alohida ajratib olayotganligi diqqatga sazovor. Professor E.G'oziev "Har qaysi insonda hukm suruvchi "Men"likning "Men emas"likdan ajratishga intilish "o'zini namoyon qilish, o'z-o'zini ifodalash, kimligini kashf etish, o'zini-o'zi takomillashtirish, o'ziga-o'zi buyruq berish, o'ziga-o'zi ta'sir o'tkazish singari jarayonlarda" ontogenetik hayotning dastlabki taraqqiyot pallasidan, bolalikning ilk daqiqalaridan boshlab, to yetuklikning u yoki bu bosqichlarini egallash davrigacha davom etib, o'zini-o'zi anglashning yuzaga kelishi bilan yakunlanadi" deb ta'riflaydi.

Insonning shaxsliligi uning ijtimoiyligi bilan belgilanishini shaxsga berilgan ta'rifda aks etadi. Ayni ijtimoiylashuv jarayonida go'dak o'zini qurshab turgan olam bilan birgalikda xatakat qiladi. Bu xarakatlar ijtimoiy jamiyatdagi yozilgan va yozilmagan qonun-qoidalar asosida jamoa faoliyati jarayonida tarkib topadigan ob'ektiv munosabatlar tizimida yuz beradi. Ijtimoiy munosabatlar xar qanday gurux qonuniyatlari shaxslararo qadriyatlar tizimi doirasida shakllanib, bu qonuniyatlarga bo'ysunish, bog'langanlik, o'zaro xamkorlik va boshqa umumiy faoliyatlarda namoyon bo'ladi.

Shaxs faoliyat jarayonida uni qurshab turgan shaxslar bilan bilvosita va bavosita muloqotga kirishadi. Bu o'z navbatida uning ijtimoiy faoliyatga nisbatan extiyojlari samarasidir. Shaxs boshqa shaxs bilan muloqotni amalga oshirishida uning birinchi jihati - kommunikatsiya - muloqotni amalga oshiradi (verbal, noverbal). Mazkur daslabki muloqot shaxslararo axborotlar, bilimlar, g'oyalar, fikrlar almashinuvi jarayoni sifatidagi vazifalarni nazarda tutadi. Munosabatning ikkinchi jihati - munosabatga kirishuvchilarning o'zaro birgalikdagi xarakati - nutq jarayoni bo'lib, unda faqat so'zlar bilan emas, balki o'zaro qabul qilingan tushinarli imo-ishoralar, xatti - xarakatlar bilan ham ayirboshlashdan iborat. Shaxslararo munosabatning uchinchi jihati - bu munosabatga kirishuvchilarning o'zaro bir-birlarini yaxlit idrok eta olishidir.

Shunday qilib, munosabatlar jarayonining o'zida uch jihatdan - kommunikativ (axborot uzatish), interaktiv (o'zaro birgalikda xarakat qilish) va perseptiv (o'zaro bir-birini idrok etish) jihatlarini alohida ko'rsatish mumkin. Bu shaxsdagi munosabatlar soxasining umumiy qoidalari bo'lib, muomala jarayoning nimaga asoslanishi bu o'rinda ahamiyatsizdir. Jumladan, shaxsdagi ijtimoiy-psixologik munosabatlar diniy e'tiqod

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

asosida bu qoidalarni inkor etolmaydi. Shu o'rinda, munosabat hamda muloqotning aloqadorligi qanday degan savol tug'iladi. Muloqot aslida, psixologiyada munosabatlar tizimining amaliy ko'rinishi bo'lib, muloqotga kirishish munosabatlar tizimining amalga oshirilishi demakdir. Qisqacha qilib aytganda, tizim faoliyatining xarakatdagi ko'rinishidir.

Munosabatlar odamlar o'rtasida birgalikda faoliyat-extiyojlaridan kelib chiqib bog'lanishlar rivojlanishining ko'p qirrali jarayonidir. Muloqot jarayoni shaxslarning qiziqishlari, dunyoqarashlari, muomala layoqatlari xamda e'tiqodlari bilan bog'liq xolda kechadi. Mavzu muammosidan kelib chiqib, shaxslararo munosabatlarning shakllanishi e'tiqod asosida bo'lishini taxlil qilishga harakat qilamiz. Bu o'rinda ob'ekt sifatida dindor shaxs va shaxsdagi e'tiqod hamda uning shaxslararo munosabatlar tizimi mavzuning predmeti sifatida olinadi. Komil inson subsensor, subseptiv xususiyatlari bilan zamondoshlaridan yuksak darajada ustunlikka ega. Subsensorika imkoniyatlariga daxldorlik komillikning yuksak darajasini o'zida aks ettiradi. Ilmiy asoslarga suyanib buyuk bashoratlarni ro'yobga chiqarish uning yangi xususiyatlaridan biri bo'lib hisoblanadi.

"Islom ensiklopediya"sida, "Imon, iymon (arabcha - ishonch, e'tiqod) - islom dinida Allohga, uning farishtalari, kitoblari, payg'ambarlari, qiyomat kuni, taqdir va o'lgandan keyin tirilishga ishonish", deb izoxlanadi. Bu "imoni mufassal", ya'ni imonning mufassal ta'biri, deb ham ataladi. Imon moturidiylik ta'limotiga ko'ra, ikki narsaning butunligi - e'tiqod (dinga ichdan chuqur ishonish), iqror (so'zda buni tan olish) dan iborat, deb xisoblanadi. Din psixologiyasi fanida "diniy e'tiqod" mazmuniga Xudo, diniy ong, ruh va qalb, savob va gunoh, jannat va do'zah, qadar va oxirat kabi diniy kategoriyalarni, shuningdek, ibodat, tavba-tazarru vaqtida, turli diniy amallarni bajarish jarayonida dindor kechiradigan hissiy xolatlar kiritilgan. Bundan ko'rinib turibdiki, e'tiqod psixologik fenomen sifatida shaxsning ichki ruhiy xolatlarini ham, tashqi - ijtimoiy faolligini ham belgilab bera oladi. Ya'ni, dinda belgilab berilgan ilohiy normalarni qalban tasdiqlab, jamiyatda amalga oshiradi va bular dindorlar soni ko'p bo'lgan xududlarda ijtimoiy normalar sifatida qaraladi. Barcha iloxiy dinlardagi kabi, islom dini shaxsda ijobiy xarakter sifatlarini shakllantirib, jamiyat barqarorligi uchun xizmat qiluvchi so'ngi dindir. Islomda odamning ijobiy hulq-atvor kategoriyalarini shakllantirishda odob mavzusiga alohida ahamiyat qaratiladi. Islomiy odoblarning alohida xususiyati ilohiy manbaalarga asoslanganligidir. Islomiy odoblar xayotning barcha soxalarini qamrab olgandir. Shuningdek, odob masalasi iymon e'tiqodga bog'langan bo'lib, ibodat darajasiga ko'tarilgan. Odobni kim xarakter xususiyati sifatida o'zlashtirib, unga amal qilsa, savobga ega bo'ladi.

Islomiy odoblar kishilarni boshqalarga mehr-oqibatli bo'lishga va xushmuomalalikka chaqiradi: "... (odamlar) tuzilishlarining rangi, sur'at, tabiat va axloqda turlicha bo'lishi faqatgina nasablarning turlichaligida emas, balki tuproq, suv, xavo va erning (odam) yashaydigan joylarininng turlichaligidan hamdir"

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

Islom e'tiqodi bo'yicha kishilarning boshqalarga nisbatan yaqinlik darajasiga qarab bir-birlarida o'zaro majburiyatlari borki, bu yaqinlik darajalari bir nechtadir. Eng yuqori darjasi - bu Xudo uchun samimiy do'stlik bo'lib, quyida bu masalaning qisqacha bayonini tahlil qilish maqsadga muvoffiqdir.

Shuningdek, yoru-birodarlarning bir qancha majburiyatlari mavjud: Musulmon boshqa musulmonga qo'li va tili bilan zarar yetkazmaydi. Ya'ni to'g'ridan-to'g'ri boshqa kishiga jismoniy yoki ma'naviy jarohat yetkazmaslik burchini his qilib yashashi kerak.

Musulmon kishi o'ziga ravo ko'rmagan narsani boshqa kishiga ham ravo topmaydi. Bu haqida Muhammad s.a.v. : "Musulmonning hammasi bir tanaga o'xshashdur. Agar bir a'zosiga zarar yetsa, tananing barchasiga zarar yetar"-dedilar. "Hech kimga takabburona munosabatda bo'lmaydi. Alloh takabburlik qilganlarni o'ziga dushman sifatida qaraydi". Bu o'rinda kishining ijtimoiy kelib chiqishidan qat'iy nazar barchaga bir xil munosabatda bo'lishi nazarda tutilmoqda. "Birov haqida bildirilgan noto'g'ri salbiy ma'lumotlarni qabul qilmaydi. Bunday xabar tarqatganlarga ishonilmaydi. Sadoqatli deb bilingan kishilarning so'zlariga ishonch bildiriladi".

"Har doim fikri-zikri va amali musulmonlarga yaxshilik qilishdan iborat bo'lsin".

"Muloqot jarayonida musulmonlarning yaxshirog'i salomni hammadan oldin berganidir". Ma'lumki, salomlashish muloqotga kirishishdagi dastlabki to'siqlarni olib tashlashga xizmat qiladi.

"Yaxshi yoki yomon deb bilingan kishilarga birdek yaxshi munosabatda bo'lish. E'tiqodli shaxs qo'lidan kelganicha har bir kishiga, garchi bunga loyiq bo'lmasa ham yaxshilik qilishga xarakat qiladi". "Biron kishiga va'da bersa, hiyonat qilmaslik". Shaxslararo munosabatlardagi va'daga vafo qilmaslik munofiqlik alomati sifatida ko'rilib, aloqalarga putur yetkazadi.

"Ikki musulmon bir-birlari bilan xusumat qilib yurgan bo'lsalar, uchinchi kishi tezlik bilan har ikkala musulmonni oralaridagi munosabatni tiklashga yordam beradi" (yarashtiradi).

"Musulmonning barcha ayb va sirlarini ovoza qilmasdan yashirish". Bu xarakat aybi siri bor kishiga nisbatan o'zgalarning xurmat-extiromi saqlanib qolishiga xizmat qiladi.

"Qachonki, biror kishi musulmonga tajovuz qilsa, yoki boyligiga qasd qilsa, shunda insofli, diyonatli bir musulmon bu zulmlarni bartaraf etishda ko'maklashadi. Bu xaqda Muhammad s.a.v "Chin musulmonlar bir-birlariga yordam qo'lini cho'zmoqliklari shartdir" deganlar. Musulmon boshqalar ko'ngliga shodlik ulashishga va extiyojlarini qondirishga xarakat qilishi lozim. Biror musulmon kasal bo'lib qolsa, garchi u yaqin do'st yoki oshna bo'lmasa ham, holidan xabar olish lozim. Islom ta'limotida bu ish muhim xisoblanib, bu bemor sog'ayishi uchun, shaxsiy aloqalarni hamda jamiyatni mustaxkamlash uchun juda zarurdir. Agar bir mo'min kishi vafot etsa, dafn marosimida qatnashishi shart.

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

Alohida yo'naltirilgan mehr-oqibat o'zining yorqin namunasini do'stlik fenomenida aks ettirgandir. K. K. Platonov do'stlikka murakkab ruhiy-ma'naviy tuyg'u sifatida qarab, uning tarkibiga quyidagilarni kiritadi: do'stlikning ob'ekti bilan yaxshilangan adat, munosabatdan qoniqish emotsiyasini chaqirish orqali bo'ladigan munosabatdagi talablar; birgalikdagi faoliyatlari va ularning natijalar xaqidagi xotiralar; bo'lib o'tgan, xozirda mavjud bo'lgan, bo'lishi mumkin bo'lgan birgalikdagi o'zaro g'amxo'rlik; hissiy xotiralar; yo'qotishdan qo'rqish ; uni juda yuqori baholash (ideallashtirish). Qur'oni karimda "Albatta, mo'minlar birodardirlar"(Xujurot-10) oyati keladi. Unda musulmonchilik asosidagi umumbirodarlik xukmi mavjud. Umummusulmon yaqinlik munosabatlari ichida kishilarning o'zaro aloqalari kiradi, lekin ba'zilar aloxida mustaxkam do'stlik aloqalarini bog'lashlari, bir-birlari bilan juda yaqin munosabatda bo'lishadi. Dastlabki, yani oyatda sifati keltirilgan yaqinlik umumiy yaqinlik bo'lsa, keyingisi esa aloxida yo'nalgan yaqin munosabatdir. Bunday yaqin munosabatga Qur'oni karimdagi "Ey iymon keltirganlar, Allohga taqvo qiling va sodiqlar ila birga bo'linglar" (Tavba-119) oyati xamda Saxobiy Jobir r.a. ning: Rasulullox sallolloxu alayxi vasallam: "Mo'min ulfat bo'luvchi va ulfatga tanlanuvchidur. Ulfat bo'lmagan va ulfatga tanlanmaganda yaxshilik yo'q. Odamlarning yaxshisi odamlarga manfaatlirog'idir",degan rivoyatlari dalil bo'ladi.

Do'stlik tanishuv, xamkorlik yoki o'rtoqlik aloqalari bilan boshlanadi. Qachonki, munosabatlar yaqin, chuqur va yanada barqarorlashsa, ular do'stlikka aylanadi. Bundan tashqari, do'stlik oqilona va an'anaga ko'ra bir-biriga nisbatan muayyan ahloq qoidalari bilan belgilanadi. Muloqot mavzular shunday tanlanadiki, do'stlarning har biri uchun qiziqarli va dolzarb hisoblangan bo'ladi. Do'stlardagi shaxslararo munosabatlarda xushmuomalalilik muhim o'rin tutib, bir-birlarini xaqorat qilishmaydi. Do'stlashish uchun ma'naviy va intellektual yetuklik zarur. Buning uchun do'stlik erta o'smirlik davrida paydo bo'ladi va bu vaqtda yigitlarning shaxsiy xarakterida dastlabki muammo va savollar paydo bo'la boshlaydi va ularni mustaqil ravishda tartibga sola olmaydi. Kattalardagi do'stona munosabatlar xamkasblar bilan qiziqishlari va maqsadlaridan kelib chiqadigan professional ish faoliyatlari yuzasidan shakllanishi mumkin.

Do'st tanlashda musulmon e'tiqodida quyidagi kriteriyalarga amal qilish lozim hisoblanadi: yetuk aql; to'g'ri dindorlik; yaxshi hulq.

- Qisqacha qilib aytganda, tanlanadigan do'stning iymoni mustaxkam bo'lishi alohida ahamiyat kasb etadigan narsadir. Shunga qarab diniy manbaalardagi do'stona munosabatlarga oid ko'rsatmalarga amal qilish chegarasi belgilanadi. Do'stlikning sabablari: M. Agrayl do'stona munosabatlarni quyidagi sabablarga ko'ra o'rnatilishini ta'kidlaydi:

Moddiy ko'mak va axborot berishdagi ishonch, garchi do'stlar buni oila va xamkasblardan ko'ra oz miqdorda ta'minlasa xam. O'zaro ishonchli munosabatni his etgan xolda maslaxat ko'rinishidagi ijtimoiy qo'llab quvvatlashdagi ishonch. Xamkorlikdagi

INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY

mashg'ulotlar, umumiy o'yinlar, umumiy qiziqishlar.E'tiqodli shaxs yo'nalganligi diniy e'tiqodga bog'liq bo'lgani sababidan kelib chiqib uning do'st tanlashdagi kriteriyalari ham ijtimoiy - diniy normativlar shaklida namoyon bo'ladi. Dindor shaxs do'stlari bilan xamkorlikdagi mashg'ulotlari sirasiga birgalikda ibodatlarni ijro etish, dinda belgilangan ijobiy amallarni bajarishga nisbatan fikrlarning umumiyligi va hakozolar kiradi. Shuningdek, umumiy qiziqishlar ham xamkorlikdagi mashg'ulotlar davomida namoyon bo'ladi. Inson kamolotida jismoniy go'zallik muhim ahamiyat kasb etadi. Jismonan baquvvat, sog'lom bo'lish nafaqat shaxsiy, balki ijtimoiy qadriyatdir. Rasululloh (s.a.v.) "Allohdan afv (yana bir rivoyatda to'g'ri e'tiqod) va ofiyat so'ranglar, chunki hech birlaringiz imondan keyin ofiyatdek ne'matni topa olmaysizlar", deb aytgan hadislari ham osoyishtalik va sog'liq qanchalik ulug' ne'matligini ko'rsatadi.

Umuman olganda, islom e'tiqodi bo'yicha, qon-qarindoshlarning bir-birlarida ijtimoiy va ruhiy, moddiy va ma'naviy burchlari ham mavjud. Qarindoshlar orasida eng yaqini ota-ona va farzandlar bo'lgani uchun boshqa qon-qarindoshlarga nisbatan ularning haqlari va burchlariga oid fikrlar ko'proqdir. Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, shaxslararo munosabatning ahillik asosida qurilishi, insonlar o'rtasida muomalaning me'yorda bo'lishiga va kishilar o'rtasida faravon hayot kechishiga garovdir.

ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES

1. Мирзиёев Ш.М. Эркин ва фаровон демократик Узбекистан давлатини биргаликда барпо этамиз. "Узбекистон".Т. 2016.-Б.16.

2. Fозиев Э. Умумий психология. -Тошкент: 2010. -Б.156.

3. Fозиев Э. Онтогенез психология. -Тошкент: 2014. -Б.45.

4. Платонов К.К. Методологические проблемы современной медицинской психологии. - М., 2 изд. 2011. -С.45.

5. Аргайл М. Психология счастья. 2-е изд. СПб.: Питер, 2003. - С.96.

6. Маърифат-тинчлик асоси. Тузувчи Рах,имжонов Д; Масъул мух,аррир Исломов З.-Т.: Тошкент ислом университети нашриёт-матбаа бирлашмаси, 2009.-Б. 53

MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМАЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]

Saparov Murod Yuldashovich,PhD [Сапаров Мурод Юлдашович, PhD], [Saparov Y. Murod, PhD]; O'zbekiston, Shahar: Toshkent, Tuman: Uchtepa, Kichik Halqa Yo'li ko'chasi, 21А [адрес: Узбекистан, Город: Ташкент, Район: Учтепа, улица Кичик Халка Ёли, 21А ], [address: Uzbekistan, City: Tashkent, District: Uchtepa, Kichik Halka Yoli street, 21A] E mail: saparovmurod@gmail.com

KOMIL INSON KONSEPTLARINING IJTIMOIY – PSIXOLOGIK JIHATLARI Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — M.Yu. Saparov

Похожие темы научных работ по наукам об образовании , автор научной работы — M.Yu. Saparov

SOCIOPSYCHOLO GICAL ASPECTS OF PERFECT HUMAN CONCEPTS

Текст научной работы на тему «KOMIL INSON KONSEPTLARINING IJTIMOIY – PSIXOLOGIK JIHATLARI»