ԿՈԼԻԶԻՈՆ ԵՆԹԱԿԱՅՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԸՆԴԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆՈՐՄԵՐԸ ՀՀ ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ԴԱՏԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՍԴՐՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ. ԴՐԱՆՑ ՏԵՍԱՊՐԱԿՏԻԿ ԼՈՒԾՄԱՆ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐՆԵՐԸ Текст научной статьи по специальности «Право»

DOI 10.24412/cl-37233-2024-2-115-127

чщьаьпъ ЬЪ^ичиЗПЬ^ЗиЪ ЪЧ CtmUSnhflStfU

ъпгиьгс il ^ипдаизьичиъ тжичигп^Зиъ огъъи^гпьэЗиь иъа. araus sъuu^гuчs^ч шьоииъ

U.Z. Пгшг^шЬ

Zш]-nпtuшlшh (Ulшlпhшlшh) hшlJшLuшpшh ]r^pшlшqJllnпLpJшh fchuinjiinmin (]])

adavtyan@yahoo.com

ииФПФПЬи

Ч-^mшlшh hn^^^n^ nLunLÜhшu^plnLÜ th ZZ ßшqшpшg^шlшh qшшшlшpnLp]шh opthu^pnip^h thpшlш]nLp]шh U ph^^m^^^h in^q^nh hnpltpp, qpшhg шtuшlhtpp, opthuqpшlшh qpuUnpntühtp^ ^pшlшlшh phntjpp U qpшhg ltpшptpnq l^áшhшpnL]g шtuшцpшlш^l h^úhш^hq^phtpp:

¿^йш^^Ь^ pшqшpшg^шlшh qшmшlшpnLpjшh opthuqpntpjnth, in^q^nh ^рш^^рр^, in^q^nh ph^^mn^n^:

ЪhpшЬnLp]nLÜ

ZZ ёш^шр^^^^ qumulupnLpJuh op^u^p^^ q^q^n^J-htpp U Huh^^m^^^ qumupuhhtp^ urntqhnLÜp, üuuhulnpuцtu ^h^n^^h U ZululnnnLцg^nh qumupuhhtp^ Л.UшlnpnLÜp, qquL^ фnфn^nLp]nLhhtp unu2ugptg^h ph^h^ntp ^pшluunLpJшh ^шшш-p^htp^ U Huh^^m^^^ qшmшpшhhtp^ J^U рш^шр^^^^ qnphtp^ ^р^цт-р]^ U ph^^mn^^ шupptpulüuh mnilnl:

Uji фпфп^пLpJПLÜühpp йцшишЬд^й гшшш^шй hüpшlшJПLpJшü U ^йцшт^^шй ^üurn^rnnLrnühp^ ш^г^ фпц^И lhpш/tfшиmшlпptfшüp, иш^ш]й шпш^ phphpg^ü ^U гштш^^ш^шй pш^пLtfühp, lnj/q^ühp шпш^шдйп^ ünplhp:

Uüh^dh2rnnLpjnLÜ Itp^L^t^ о^Ыиг^ш^шй фпфп^^-

pjnLüühp/ шpгJПLÜpпLÜ шпш^шдшй рш^шршд^ш^шй qnpbhpnl рйцш-mnLp^ü U hüpшlшJПLpJшü ln[/q/nü ünplhp/ ^ш^^шЬ pünLjpp, г^шйд шЬиш^йЬ^^ U ihp^^üütp^u htm l/áшhшpпLjд U ^йг^Ьш^п^д

тЬиш^ш^т/^ Нш^дЬ^^, npnüg ^и^Иши^^^^Ь^ lhpшphpпq гш-mшlшpшq/mшlшü qшqшфшpühpp ühplшJшдlпLÜ hü usnpU:

¿nq^mb/ pnlmü^lni.pjni.üp

l^jmü/ t, np рш^шршд^ЬЬ^^ гшшш^шй цш2шцшüпLpJшü ^ш-InLüpp ^pnq t ^ш^шйшд^^ гшшш^шй ^pqnl U tf^jü ШJÜ гшшш-pшüпLÜ, np/ü ЬЬ^ш^ш U püüгшшJШ t hшüшцшшши^шü рш^шршд/ш-^шй qnpbp:

ийг^шгшпйшйр гшшш^шй hüpшlшJПLpпLÜ U рЬцшт^эд^й кши-lшдпLpJПLÜühp/ гшшшlшpшlшü ^шитЬк^й, npnüp Ьш^ш^ ипщишд-1шЬ U 2фпLpпLpJшü шпш^^ш hü гшпЬ^И:

npn2hL рш^шршд/ш^ши qnpb/ ГШШШ^ШЬ hüpшlшJПLpJПLÜp U pü^ ^mnLpjnLüp 1Ь2шЬш1/ цшpqhL ШJÜ рш^шршд/ш^ши qnpbhp/ Ъш^р U ШJÜ гшшшpшüp, npü ^ш1ши^ t püüh[nL рш^шршд/ш^ш^-1ШЬ hшpшphpпLpJПLÜühp/д pfanq ^шй l/^pHnq /pшlпLÜp-

ühp/ шп^^^ш^ рш^шршд/ш^ши qnpbhpp:

ШцшршдШкшЬ qnpbhpnlгшшш^шЬ Ыllpшl¡ШJnLpJШlIp npn2lnLiít phIhшlmLp fipшlшиnLpJшll U lшиhшqJllnшдlшà IШюшpшhhЫpJl юшppЫp гшшш^шЬ hшlJшl¡шpqЫpJl l/pli (lJJl2hшlJшl}шpqшJJlü)рш^шд/ш^шЬ qnp-bhppüühinL lnhljphin Iшlnшpшlll^ /pшlшиnLpJnLhp, /uí¡ pÜIIШlnnLpJnLhp ршцшршд/ш^шЬ IШlnшlшpnLpJnLlmLlJ ишЫшЪ^^ t hnLjli гшшш^шЬ hшlfшlJшpqnLlf (hЫphшlfшlJшpqшJ/lh) phIhшlmLp l^pшlшиnLpJшll гшюш-pшllllЫpnLlIршцшршд/ш^шЬ qnpbppüühinL /pшlnLhpp:

ZZpur¡upug¡luluh цuшulupuq¡шnLpJnLhß шupptpпLlI t ^Ь^^ш-

юш^шЬ htmU-H lntuulhtpß unupluJuluh, юupuàpuJ¡h, ^¡р^-quJ¡h, qпpЬunпLpu]¡ill [1]:

^p^g шnh¿nLpJшüp lni¡q¡nh hnpJtp¡ tnLpjnLhp U phnLjpp huuluhuLnL U ItpinL^tinL hulшp huU ph^^

m^p^h mtu^htp^:

^ш^р^^^Ь qnphtp¡ шп^^^^Ь phццumnLpJnLhp u^-ШпЫ t Шш^ь uш]uh¡ цumupuhhtp¡ inhlpts т^ш^ рш^рш-g^^h qnp&tp phhtinL ¡pulnLhpp: ^ш^р^^^Ь цumulupnLpJuh ^pqnl рш^р^^^Ь qnphtpp phhnLl th ZZ шпш^Ь uш]uh¡ ^шшш-puhhtpp, pшgшnnLpJшüp ZZ Uuhlшhuцpuluh qшшшpшh¡, ч^^ш^ь qшшupuh¡, иь^^ър^шь qшшшpшü¡ U ZululnnnLщg¡nh qшшupшl¡ ¡puluunLp]uhp рш^р^^^Ь qnphtp¡:

^Ш^Р^^^Ь qnphtpnl phццumnLp|uh U quшшlшh Ырш1ш-j^p^h ninprnnLÜ ¡p^^^l^ ltpp¡h puptфn^nLJhtpp itp^tpt-g¡h huU qumш^uq¡ рш^р^^^Ь цumulupnLpJuh ^pqnl htp-lu]ugluh hugtp¡h, npnhp Ьш^^ЬпЫ uJpn¡2uщtu phццumJu t¡h ш-m2¡h uш]uh¡ цumupuhhtp¡ phhnLp|uhp, u^uI op^u^^^ фп-фn^nLp|nl.hhtp¡ ^щп^ртИ, РШ^Р^^^Ь цumulupnLp|uh ^p-qnl ЩЬШПЪЭДШЬ qnLjp^¡h U n^ qnLjp^¡h 2uhtp¡ ^^m^^^p^h hu-gtpnl U «U^op¡h¡ h^rnl nLhtgn¡ qnLjp¡ pnhuquhЛ.üuh Hu¡h» ZZ üpthp¡ h¡Hh qm.jp¡ pnhuquhÁ.lшh hugtpnl h^mg^^ pшqш-p^^^h qnphtpp phццumJu ц^^шЬ ZZ ZululnnnLцg¡nh qшшupu-h¡h (ZZ ^шшш1шЬ opthuq¡pp, hnql 24) [2, 3]:

«U^op¡h¡ h^rnl rn.htgn¡ qm.jp¡ pnhuquhÁ.lшh Hu¡h» ZZ üpthp¡ qpnLjphtpnl u^lHl^ qm.jp¡ pnhuquhÁ.lшh hugtpnl hupnLgluh qnp-htpp In^lnLÜ th hululnnnLцg¡nh рш^р^^^Ь qnphtp U phhlnLj th ZululnnnLцg¡nh quшupшh¡ ln¡J¡g (ZZ ßш¡. ^шш. op., hnql IS (UhgnLj. qpnLjph., hn^l. б) [4], (ZZ ^uшшlшh opthuq¡pp, hnq. 24, l. 3, ZZ üpthpp Лumu^uqnLp|uh Hu^», hnq. 29, l. 1) [5]:

рш^р^^^Ь qnphtp phhn¡ ^m^^p ^^qtintg, цш-шulupnLp]uh üuuhul¡ghtpp ^tmp t phspth huU цЬ mupuhp¡ цш-шupuhp, nph ¡puluunL ll¡h¡ phhtinL рш^р^^^Ь qnphp: Ujq

Ьцшшш^/Ь hü hшnшJПLÜ mшpшhpшJ/ü püггшmпLpJшü ^ünüühpp ^шй Гшшшlшpшlшü ünplhpp:

SшpшàpшJ]^ü pÜIIШlnnLp]шü ^ünüühpp ишМшЬ^И hü ZZ ШJÜ шш-pшhp/ гшшшpшüp, np/ püünLp^üp ЫЬ^ш^ш t рш^шршд/ш^шЬ qnpbp:

ZZ рш^шршд/ш^шЬ гшmшlшpпLpJшü ophüигpпLpJПLÜp шшpphpпLÜ t

шшpшhpшJ/ü püггшшпLpJшü hhmUJШL hüpшmhишlühpp püгhшüпLp шшpшhpшJ/ü püггшшпLpJПLÜ, шшpшhpшJ/ü püггшшпLpJПLÜ hшJдlпp/ pÜmpnLp^tfp, ЦШJÜШÜШqpШJ/Ü pÜГГШШПLpJПLÜ, pшдшn/l pÜГГШШПL-

pjnLÜ (ZZ гшш. op., Ьпг. 21-24):

CÜIhшünLp lnшpшàpшJJlü püггшшпLpJшü Ь/Иш^шЬ ^ünüp ишЬ-l^ünLtf t, np hшJдp ühplшJшдlпLÜ t цшшши^шЬп^/ Ьш21шп1шЬ (qmllh^nL) ^jp/, /и^ рш^шршд^ ЬШ21ШП1ШЬ l^p ^пLÜhüшLПL гЫц-

pnLÜ4 pÜшlпLpJШÜ ihp^/ü hшJШÜ/ l^p/ ШПШ^/Ü ШШJШÜ/ гшшшpшü (ZZ

ёш^. гшш. op., Ьпг. 21): CüгhшüпLp шшpшhpшJ/ü püггшшпLpJшü Ь21шЬ ^n^pp lhpшphpпLÜ t ШJÜ ^^php/l, hpp цшшши^шüпqp рш^шршд/ t: ёш^шршд^ püшlпLpJШü l^p t ^l^plnLÜ ШJÜ l^pp, nprnhq рш^шрш-д/ü ш^^И t й2щшцЫи ^шй шпш^^шщЫи: Sшиü^пpи шшphlшü ^гшp-шü^шфшhшиühp/ ^шй ^üшtfшlшLПLpJшü шш^ qrnülnq рш^шршд/-ühp/ püшlпLpJшü l^p t ^l^plnLÜ üpшüд op/Ьш^шЬ ühplшJшдпLд/^-ühp/ hünqühp/, np^qpn^lbp/ ^шй ^üшtfшlшLÜhp/ püшlпLpJшü l^pp (ZZ op., Ьпг. 23):

^pшlшpшüшlшü шЬЛ./ гЫй hшJдp, npp p^nLÜ t üpш ühplшJшдпLд-^nLpjшЬ ^шй ИшиЬш^^ц/ qnpbnLÜhnLpjnLÜ/д, ^pnq t ühplшJшдlhL Ьш-йшцшшши^шЬ ühplшJшдпLд^пLpJшü ^шй ИшиЬш^^ц/ qmllh^nL l^p/ шпш^/ü ШШJШÜ/ гшшшpшü: ^pшlшpшüшlшü шЬЛ./ qmllh^nL l^pp üpш 12шш1шЬ qnp&nq l^ptfü/ qmllh^nL l^pü t (ZZ op., Ьпг. 59):

UJLpülnpшüpшJJlü pÜIIШlnnLpJnLÜp шшpшhpшJ/ü püггшшпLpJшü hш2пpг шшpшшhишlü t, npp hüшpшlпpпLpJПLÜ t шш|/и hшJдlпp/ü, /p pümpnLp^tfp, pшд/ цшшши^шЬп^/ püшllhLПL ^шй qml^hLnL l^p/ гш-шшpшü/д, hшJдпl г/ühLnL üшU /p püшlпLpJшü l^p/ гшиш^шЬ: Ophü-pnl ишЫшЬ^шЬ ^^php^l, hшJдlпpp ^pnq t püsphL /Ь^цЫи цшшши-

^шЬп^/, цшшшu^шüпqühp/g üh^/, npn2 ^^php^l tL цшшши^шЬп-q/ qnLjp/ qsülhLnL l^p/ гшшшpшüp ^шИ üpш lhp^/ü ^Ьш^^^шЬ) hшJшü/ l^p/ гшшшpшüp (ZZ гшш. op., Ьпг. 22):

4hpp 2шpшгplшh ШJLpüшpшüpшJ/ü püггшшпLpJшü ophüuгpшlшü ГpпLJpühpp l^jnLtf hü ШJÜ Иши/ü, np müop/ü^^ünLp^ü ^шИ г/ицп-q/mnLp^ü ulqpnLÜp/ ЬШИШЛШ^ hшJдlпpü ^ш^^Ьр nLÜ/ püsphLnL ШJÜ Гшшшpшüp, npp цЫшр t püü/ рш^шршд/ш^шЬ qnpbp, ШJu/üpü npn2hL рш^шршд/ш^шЬ qnpb/ mшpшhpшJ/ü püггшшпLpJПLÜp:

ипшЬ^/Ь ^^php^l, шJLpüшpшüpшJ/ü U püгhшüпLp mшpшhpшJ/ü püггш-шпLpJПLÜp ^pnq t фп^^ üшU ^nqtfhp/ qpшlпp ЬшИшЛш^^-

p^tfp tf/ü^U шпш^/Ь ШШJШÜ/ гшшшpшü hшJдшг/üпLÜ ühplшJшдühLp (ZZ ёш^. гшш. op., Ьпг. 23): 4nqtfhp/ püггшшпLpJшü lhpшphpJШL ЦШJÜШÜШ-lnp^hnLpjnLÜp ШJÜ фп^^^ Иши/ü г/шшpllпLÜ t np^hu шшpшhpшJ/ü püггшшпLpJшü шпшЬ^/ü шшpшшhuшl щшJlJшüшqpшJJlü 1ш1 lшl^шllnp pÜIIШlnnLpJnLÜ: ^ШJÜШÜШqpШJ/Ü ^шИ ^U^lnp pÜГГШШПLpJПLÜp pü^ hшÜПLp ШШpшhpШJ/Ü ШJLpÜшpШÜpШJ/Ü pÜГГШШПLpJШÜ фпфп^^ИЬ t lnqlhp/

ипшЬ^/ü рш^шршд/ш^шЬ qnpbhpnl, püü^mnLp^ü ^ünüühpp пpп2шl/ uшhüшüшфшlпLÜühp hü ЫЬ^ш^^И, hpp ophüuqppnl ишЬИшЬ-шпшЬЛ./Ь рш^шршд/ш^шЬ qnpbhp püггшшJШ hü tf^jü пpп2шl/ l^p/ гшшшpшü/ü U шл ^^php^l püггшшпLpJПLÜp ^pnq фп^^^ lnqlhp/ ил ^^php/ hшüшp ophüuг/pp uшhlIшüЫl

tpшдшnl^l¡ pÜIIШlnnLpJnLÜ (ZZ гшш. op., Ьпг. 24):

Zn^l^uhp/, 2hüphp/, 2/ünLpjnLÜühp/ ü^ml^tfp иЫфш^шЬ^-эдшЬ /pшlпLÜpp ^шЬш^^, hn^l^uhpp, 2hüphpp, 2/ünLpjnLÜühpü nL-p/2/ шцop/ü/ т^ш^т^И/д hhs щшЬшЬ^^^, uhфшlшüшш/pп2 шл op/Ьш^шЬ ш/pшцhшпq/ч ш^ш^кт^^/д qp^hLnL hhs ^шщ-1шь /pшlпLÜpühp/ ^ш^шпLÜühpp lhpшдühLПL lhpшphpJШL hшJдp ühp-lшJшдlпLÜ t Ьп^шИши/, 2hüf/, 2/ünLp^ü qml^hLnL l^p/ шпш^/ü ШШJШÜ/ гшшшpшü:

UÜ2шpd qnLjpü шpqhLШüp/д ЬшЬ^^ lhpшphpJШL hшJдp ühplшJшд-lnLl t шÜ2шpd qnLjp/ qml^hLnL l^p/ шпш^/ü ШШJШÜ/ гшшшpшü:

tfmnmüqmmni^ ^mpmmm^pn^ hmjgp ühp¡mjmglniü t dmnmüq^ ¡mü ¡mm¡m¡mmmp^ hm2lmnümü (qmülhini) ¡mü püm¡nipjmü, ü2lmh mü&müg pmgm¡mjnipjmü qh^pniü dmnmüqnipjmü pmgümü imjp^ mnm^ü mmjmü^ qmmmpmü:

O-üniüühp^ hhs ¡m^lmh ih^hpnl qnphhpp püülniü hü bpUmü pm-qmp^ mnm^ü mmjmü^ püqhmünip ^pmlmunipjmü pmqmpmg^m¡mü qm-smpmüniü:

^mpUnp t Ü2hL, np, ü^mdmümüm¡, pmgmn^¡ U mjj rnmpmhpmj^ü püq-qmmnipjniü niühgnq ^mhmü^ühpnl hmjgp ühp¡mjmglniü t pmgmn^¡ püqqmmnipjmü ¡münüühpnl umhümülmh mnm^ü mmjmü^ qmsmpmü: Pmgmn^¡ püqqmmnLpjniüp ^ ¡mpnq ^n^lhj ümU ¡nqühp^ hmümá.mjüni-Pjmüp:

UJi^mqqmjJiü püqqminnipjmilp npn2lnLü t qmmmpmüühp^ osmphp¡-pjm mü&müg ümuüm¡gnipjmüp pmqmpmg^m¡mü qnphhp püühini ^pm^m-unipjniüp:

Qnp&mnnipmjfríi püqqminnipjnihp np^niü t qmsm¡mü hmüm¡mp-q^ püqhmünip ^pmlmunipjmü qmmmpmüühp^ smpphp üm¡mpqm¡ühp^ qmsm¡mü mmjmüühp^ L^mqnpnipjniüühpp pmqmpmg^m¡mü qnphhpnl qmmmpüünipjmü mnü^nipjmüp:

Ujdü müqpmqmnümüp ü2lmh ^üum^mnimühp^ü ihpmphpnq qhnUu ^niuniüümu^plmh, pmjg hhmmppppm¡mü U l^mhmpnijg hmpghp^g qm-sm¡mü hüpm¡mjnipjmü U püqqmmnipjmü ¡nj^q^nü ünpühp^ü, npnüp mn-¡m hü ZZ pmqmpmg^m¡mü qmmmlmpnipjmü üh^:

^nj^q^nü pmqmpmg^m¡mü qmsmlmpm¡mü ünpühp^ mn¡mjnipjmü U üümümm^ qpuUnpniüühp^ hhs ¡mphj^ t hmüq^hj ümU mjj h¡pühp^ pmqmpmg^m¡mü qmmmlmpmq^mnipjmü U ophüuqpnipjmü üh^ [6,7]:

ZZ £mqmpmg^m¡mü qmmm^mpnipjmü ophüuqpnipjniüp umhüm-üniü t ¡nj^q^nü püqqmmnipjmüp U qmsm¡mü hüpm¡mjnipjmü ünpühp, n-pnüf müpmqplmh hü ZZ £mq. qms. op-^ 20, 25 U 26-pq hnqlmhühpniü:

^nipqjinh píiiqiqminnipmíi U qmmml¡mh híipm¡mjnLpjmti hnplIhpp, n-pnhp mn¡m hü qnpbnq pmqmpmgjim¡mü rqminmilmpnipjmü ophílurpnL-pjmíi IpnLJphhpnLlI¡mphiJi tpmdmhhi hphp mhum¡hhpji pmqmpmg¡im¡mh

qnphp/ hшüÁünLlIp Iшшшpшü]д шл Iшшшpшü]ü, d]l^JШüдЬЫш фпЛшщшЦд^шЬршршршд/ш^шЬ qnphp/ Ыüpшl¡ШJnLpJnLÜp, ршршрш-д/ш^шЬ qnphp/ pÜIIШшnLpJшü U Ыüpш¡ШJnLpJшü Ши/Ь lháhpp: П-uпLÜüшu/phüp шл ünplhpp:

^шшшlшpпLpJшü püггшшпLpJшü Иши/ü ¡nl/q/nü ünpl/ гшиш-¡шЬ ^ünüp ишЬИшЬ^И t, np гшшшpшüp, püггшшпLpJшü ^ünüühp/ ^шЬ^шИ^и^ /p ^pnijpü püгnLÜшh qnpbp цЫшр t füü/ puш tnLp^ü, ph¡nLqU ШJÜ hhшшqшJnLÜ ^páhl t püггшшJШ шл гшшшpшü/ (ZZ Гшш. op., Ьпг. 25, ¡. 1): UШ¡ШJÜ, ophüpnl ишЬИшЬ^шй шпшЬЛ./Ь гЫцрЫ-pnLl, гшшшpшüp qnpbp ЬшЬ^ЬпЫ t шл гшшшpшü/ püünip^üp, ¡ШJшg-ühLnl шл Иши/ü ЬшИшщшшши^шЬ гшшшlшpш¡шü np^ntl: ^шшш-¡шЬ qnpbp ^pnq t ЬшЬЛ-Ь^^ /Ь^цЫи püгhшünLp, шJÜцhu tL üшuüшq/-шшд^шЬ гшшшpшüühp/ püünLp^üp: U/ гЫщрпЫ Jhüp qnpb niühüp ¡n-l/q/nü püггшшnLpJшü, ljnLu гЫщрпЫ ¡nl/q/nü hüpш¡ШJПLpJшü ЬЫш:

Чп/q/nü pÜIIшmnLpJшü ünpilp llЫpшpЫpnLlI t ШJÜ IЫщpЫp]ü, hpp Iшmшpшüp qnpbp hшüÀünLlI t pÜIhшünLp ]pшllшunLpJшü шпш/ü ШШJШÜ] шл Iшmшpшü] püünLpJшüp, hph qnpbp püüh/u щшpqllЫl t, np ШJÜ lшpnLJp tpÜInLÜllЫlpшдшn]¡ ¡ш1 шл шшpшàpшJ]ü pÜIIШшnLpJшü ¡шüünüЫp] ^ш^шШ^ (ZZ гшш. op., Ьпг. 25, ¡. 2): Uju ¡nl/q/nü ünplp ^phl/ t шЬ1шЬЫ1 üЫphшlIш¡шpqшJ]ü Iшшш¡шü]pшllшunLpJшü ¡n/q/nü ünptf, ршЬ/ np lhp^/ü/u цшpшqшJПLÜ rnhq/ t nLÜhlnLl гшшш-¡шЬ qnpb/ фп^шЬдпЫл ünLjü гшшш1шЬ hшüш¡шpqпLÜ lh¡ шшpшbp/ Гшшшpшü/д lh¡ nLp/2 гшшшpшü:

Ршдшп/l püггшшпLpJшü ^ünüühp/ ^ш^шИшЬ цшpшqшJПLÜ, ¡n-l/q/nü ünpJü nLÜ/ /üцhpшш/l ln^hn^J, шJu/üpü, рш^шршд/ш1шЬ qnpbp, pnlnp ^^php^l, ЬшЬЛ.Ь^пЫ t шл ZZ ёш^шршд/ш1шЬ гшшшlшpпL-

эдшЬ ophüuqpp/ 24-pг Ьпг^шйпЫ pшдшn/¡ püггшшпLpJшü Иши/ü ünp-Urnll ь21шь, püгhшüпLp ^ш^ши^^шЬ ¡пЬ^Ыш шшpшhp/ гтюш^ш-ü/ü: Ршд/ гpшü/д, /Ь^цЫи шpгhü Ь24Ыд, ü/шdшüшüш¡, pшдшn/¡ U шл шшpшhpшJ/ü püггшшпLpJПLÜ пъЬЫдп^ цшhшÜ2Ühpпl hшJдp ühp¡ШJшд-1пЫ t pшдшn/¡ püггшшпLpJшü ^ünüühpnl ишЬИшЬ^шй шпш^/Ь ШШJШÜ/ гшшшpшü:

ChгhuhnLp U шJLphшpшhpшJ¡h шupuhpuJ¡h phггuшnLpJuh lni¡-q¡nh luhnhhtpp IpnLÍ th ^u^nq^^ phnLjp, puh¡ np шupuhpuJ¡h phггuшnLp]uh luhnhhtp¡ ^u^шíuíp lupnLjp ph^^ll qnp&p huhá-hlnLÍ t ítl ujl ph^il^p ¡puluunLpjuh гuшupuh¡ phhnLpjuhp, tpt цuшuu^uhnгp í¡h^U u^ugnLgíuh щupшuluhnLpJnl.hp p^fatinL íu-u¡h npn2nLÍ lujughtih unuplnLí t qnphp шфщ шupuhp¡ гuшupu-hnLÍ phhtinL ltpuptpjui (ZZ £u¡. гшш. op., hnг. 25, l. 4):

ЧnLpq¡ní гитиЩЬ Ыри^ш^иЬ Huufil hnpltpp itp^tpiul th ují гulnulupuluí ¡pul¡áulíЬp¡í luíí гЬщpЬp¡í, tpp unupjih umjuhji qurnupulp purupugjiuluh qnpèp ЬиЬАЬш11 uji íuuhuq¡-rnugluè ^mipu^, íuuhulnpu^tu, UhuhlnLpjuh гuшupuh¡ phhnLpjuhp, tpt qnphp phhti¡u ^upqlti t, np ujh thpulu t phhnLpjuh uj! гuшupuhnLÍ, ZululnnnL^g¡nh гuшupuh¡ phhnLpjuhp, tpt qnphp phhti¡u ^upqlti t, np ujh thpulu t phhnLpjuh и]г гuшupuhnLÍ, ujl íuuhuq^ugluh гuшupuh¡ phhnLpjuhp puш uuhíuhll phггuшnL-pjuh lupq¡: Uju lni¡q¡nh hnpítpp lupti¡ t uhluhti ifcphululup-quj¡h гишиЩЬ JipuluunLpjuh in^iq^l hnpltp, npnhg ^upuqujntí pu¡upug¡uluh qnphp ítl huíulupq¡ гиш^иЬ^ фn^uhglnLÍ t ítl uji гuшuluh huíulupq¡ гиш^иЬ^: ^puhg plrní t huU h^U-jui гuшulupuluh lni¡q¡nh hnpíp, tpp í¡íjuhg htш фп^ищи^^й J¡ puh¡ ^uhuhphtpnl qnphtp¡ ^upuqujnLÍ, tpt и]г ^uhuhphtp¡g ítlp thpulu t unup¡h uшJuh¡ гиш^иЬ^, ¡ul JjnLup lup^uluh Гиш^иЬ^, opthuq¡ppp huшultghnLÍ t, np qnp&p phhnLÍ t ujh гшши-puhp, np¡h thpulu t h¡íhuluh ^uhuhpp (ZZ £u¡. гшш. op., hnг. 20):

^umuluh thpulujnLpjuh U phггuшnLpJuh lni¡q¡nh гиши^-puluh hnpítp¡ шtuulhtp¡, hpuhg ¡pululuh phnLjp¡ íuu¡h uípn¡-puluh ltpinLhnLpjuh huíup, uhгpuгunhuhp гpuhg íuu¡h hhupulnp ltátp¡ ¡pululupqulnpíuh hupgtp¡h, tpp pu¡upug¡uluh qnp&p í¡ Гиш^иЬ^ huh^hlnLÍ t ítl uji гuшupuh¡h:

СЬггишпър^иЬ U thpulujnLpjuh íuu¡h lt^tp¡ íuu¡h гиши^-puluh hnpíp huiuplnLi t hu2npг puгupug¡uгuшulupuluh lni¡-q¡nh hnpí¡ шtuulp:

ZZ гшш. op., Ьпг^. 26-/ u¡qpüш¡шü Л.Uш¡hpцüшü lh^, npp lhp-üшqplшh t püггшшпLpJшü U hüpш¡ШJПLpJшü Иши/ü lh^hpp, гшшшpшüp рш^шршд/ш1шЬ qnphü puш шшpшhpшJ/ü püггшшпLpJшü ¡шИ purn hü-pш¡ШJПLpJшü ишшЬш1пъд ЬЫшп JпpüopJШ dшü¡hшnLÜ ^ш^шит. t npn-2пЫ ¡шJшдühL ШJÜ ^pni.jp pl^Ll^ni. ¡шИ qnpbp Ч^nшph¡ гшшшpшü/ üшJшqшh/ü nL^p¡hinL Иши/ü, hph нш^^^^ ^t qnph/ шшpшhpшJ/ü püггшшпLpJшüp ¡Ш1 hüpш¡ШJПLpJшüp: Ч^nшph¡ гшшшpшü/ üшJшqш-hp hüqopJШ d^tf¡hrnnLtf цЫшр t npn2/ рш^шршд/ш1шЬ qnph/ püггшшпL-pjniüp ¡ш1 hüpш¡ШJПLpJПLÜp, np/ npn2шb гшшшpшüp hшüшplпLÜ t /-pшlшuпL гшшшpшü:

Zшp¡ t Ü2hi, np рш^шршд/ш1шЬ гшшшlшpnLpJшü ophüuqppnl ишЬИшЬ^шй ШJU ^pqp ¡^шл^пЫ tp üшU Чшp^ш¡шü, Zш¡ш¡пnпLцд/-nü ¡ш1 ^шь^ъ^шь гшшшpшü/ ¡nql/д hшüшцшшшuJшüшpшp lh-pшhшuдhшqplшh hшJдшг/üпLÜ/ ¡шИ ьшь^ь^шь qnpb/ ¡шИ qnpbhp/ ü¡шшüшüp:

гшшшlшpш¡шü ünplrntf ¡шшшplшb hhшшqш фпфп^пъ-ЭДшЬ ШpIJПLÜpПLÜ, pÜГГШШПLpJШÜ U hÜpШ¡ШJПLpJШÜ Иши/Ü ^h^hp/ inLh-1шь hшüшp ^ш^шит. üшuüш¡/дühp ^pá^ü, pшд/ ZZ Ч^nшph¡ гшшш-pшü/ üшJшqшh/д üшU Ч^nшph¡ гшшшpшü/ ЬшИшцшшши^шЬ цш-Lшшühp/ üшJшqшhühpp, püг npnLl lhp2üш¡шü npn2l^ü hшüшp, ophüu-Г/pp Ьш^шшЫиЫд ЬшИшцшшши^шЬ ü/иш/ шüд¡шдпLÜp Ч^nшph¡ гш-шшpшüпLÜ, npp, UШ¡ШJÜ Uu ^цЫшр t hшüшphL ophlu^/ ¡nql/д ¡ni/q/nü ünpl/ ^/2ш inLhnLl:

^г^шп^^шЬ U hüpш¡ШJПLpJшü Иши/ü lháhp/ ophüuгpш¡шü ГpпLJpühpp гhnUu lhpp ь21шь рш^шршд/ш1шЬ гшшшlшpnLpJшü o-phüuqpp/ 26^г Ьпг^шЬ/ ¡ni/q/nü ünpl/ u¡qpüш¡шü Á.Uш¡hpцüшü цш-pшqшJПLÜ, шpdшüшдшü гшшшlшpшq/шnLpJшü шкип^шЬ lh^ U гшшш-¡шЬ цpш¡ш/¡ШJПLÜ рЫш^шп^шЬ hhшUJШL ^ш^ш^Ь h/üüшlnp-l^tfp U цшш^шnшpшüпLpJшüp, np Ч^nшph¡ гшшшpшü/ üшJшqшh/ гш-шшlпp/, /Ь^цЫи üшU üpш шл гшшшpшünLÜ ühp¡ШJшдnLд^ш¡шü U ^q-Jш¡hpц¿ш¡шü L^qnpnLpjnLÜühp/ /pш¡шüшдnLÜp шühшüшшhqhl] t

püгhшünLp ^ш^ши^^шЬ U üшuüшq/шшglшh гшшшpшüühp/ гшшш-lnpühp/ ü/^U püггшшnLpJшü U hüpш¡ШJnLpJшü lhpшphpJШL lh^hp/ inLb-1шЬ i^qnpnLp^ü ЬЫш U ШJÜ pJnLl Ч^nшph¡ гшшшpшü/ üшJшqшh/ ^ш^ш^Ь ¡шpqшl]áш¡/д [8]:

Ъ^шЬ l/^шhшpnLJд ophüuгpш¡шü ¡шpqшlnpüшü lhpшphpJШL, ЬШ21/ шпЬ^п^ ophüpnLl шüpшqplшb U lhpp 2шpшгplшb ^ш^ш^Ь lhpinLhnLp^ü hüpшp¡lшh ophüuгpш¡шü ¡ni]q/nü ünplhpp, шЫишЬЫ] t hhшUJШL ^ш^ш^Ь inLhnLlp:

Ъhphшüш¡шpqшJ/ü, püггшшnLpJшü ¡ni]q/nü ünplhpp ишЬИшЬ^^ hü, np рш^шршд/ш1шЬ qnphp шпш^/ü ШШJШÜ/ гшшшpшü/д lh¡ шл pü^ hшünLp ^ш^шип^шЬ гшшшpшü ЬшЬ^Ь^т. гЫцрпЫ, pшдшn/¡ шш-pшhpшJ/ü püггшшnLpJШü цшpшqшJnLÜ qnpbnLll hü /üцhpшш/l ¡nj]q/-nü ünplhpp U рш^шршд/ш1шЬ qnphp ^pnq t ЬшЬЛ-Ь^^ ü^jü pшдшn/¡ püггшшnLpJшü шшpшhp/ гшшшpшü/ püünLp^üp, /u¡ püгhшünLp ¡шИ ШJLpüшpшüpшJ/ü шшpшhpшJ/ü püггшшnLpJшü цшpшqшJnLÜ qnphnLl hü ¡ni]q/nü ^u^q^^ ünplhpp, npnüp Ь2шЬш1пЫ hü, np hph гшшш^ш-pnip^ü ¡nlhpp ¿hü шnшp¡nLÜ рш^шршд/ш1шЬ qnphp шл гшшшpшünLÜ füühinL lhpшphpJШL U гpш hшüшp шп1ш hü qnphp шл гшшшpшü/ü ЬшЬЛ-ühinL lhpшphpJШL шühpшdh2Ш ophüuгpш¡шü h/lfhpp, шцш ш^)Ш1 рш-^шршд/ш1шЬ qnphp цЫшр t püггшшJШ гшпЬш ШJÜ гшшшpшü/ü, npp ишшдЫ1 t ¡пЬ^Ыш рш^шршд/ш1шЬ qnphp: Zш¡шnш¡ гЫцрпЫ, рш^ш-ршд/ш1шЬ qnphü шл гшшшpшü/ü ЬшЬ^Ь^т. гшшшlшpш¡шü npn2nLUlp, /Ь^цЫи дшЬ1шдшЬ гшшшlшpш¡шü np^ntH, ^pnq t pnqnpшp¡lhL ишЬ-ИшЬ^шй ^pqnl;

U/2hшüш¡шpqшJ/ü гшшш1шЬ hüpш¡ШJnLpJшü ¡ni]q/nü ünplhpp lhpшphpnLÜ hü püгhшünLp ^ш^ши^^шЬ гшшшpшü/д рш^шршд/ш-¡шЬ qnphhpp üшuüшq/шшдlшh гшшшpшüühp/ü lhpшhшüÁ.ühLnl. гЫц-php/ü, /u¡ шл гшшшpшüühp/ü ЫЬ^ш^ гшшш1шЬ qnphhp/ 2P2Шüш¡p Ьишш1 шüpшqplшh t ¡nü¡phrn ophüpühpnl, /Ь^цЫи üшU ü/ÜJШüд ЬЫш фпЛшцш1д^шЬ ü/ ршЬ/ цшhшÜ2Ühpnl qnphhp/ hüpш¡ШJnLpJшü Иш-u/ü ZZ гшш. op-/ 20-pг Ьпг^шЬ/ ünptfnl;

Uhl¡áti¡ t, np Iшшшlnphtp¡ U Iшшшpшhhtp¡ uhlu^nLpjuh u-^uhnlíuh quгuфup¡g tihtinl, npUt гuшupuh¡ hu^uquh, ил plntí U 4^nuptl гuшupuh¡ hu^uquh, ¡h^tu huU 4^nuptl гuшupuh¡ цuLuшhtp¡ hu^uquhhtpp odшluh ¿th phггuшnLpJuh U thpulujnL-pjuh íuu¡h lt^tp¡ lupqulnpíuh i^uqnpnLpjnLhhtpnl, pug¡ ил qnp-hn¡ Iшшшlшpшlшh hnpítpp hhupulnpnLpjnLh th шшL¡u inLÜti ил ги-шulupuluh ¡pul¡^ulhtpp, unuhg ltp£¡hhtp¡u íuuhulgnLpjuh: Zulunul гЬщрпЫ, ш^шЬЬ^ t гилЬпЫ ph^il^p гuшulupuluh U hшшnLl гuшulupuluh hnpítp¡ pu^rníp, npnhg¡g ítlp ph^il^p Гuшulupuluh hnpíp, ltpuptpnLí t гuшulnphtp¡ uhlu^nLpjuhp U hpuhg thpuplltip opthp¡h, ¡ul tplpnpг, hшшnLl гuшulupuluh hnpíp thpulujnLpjuh U phггuшnLp]uh íuu¡h pu¡upug¡uluh qnpü¡ lnhlp^ ^ш^^пЫ phhnLpjuh íuu¡h гuшulnphtp¡ ltátp¡ inLÜíu-hp 4^nuptl гuшupuh¡ hu^uquh¡, 4^nuptl гuшupuh¡ щщшЬЬ-p¡ hu^uquhhtp¡ ln¡í¡g:

Ulti¡h, puh¡ np éu¡. гиш. op-¡ 2б-pг hnг. Ьи^иш^^й hnpíp upгupuгuшnLp]uh ¡puluhugíuh uuhíuhuгpuluh piIií^I^-pjuhp huluun¡ phnLjp rn.h¡, ищи ltpp¡h¡u lupqulnpnLíp цЬшр t huhl¡ ZZ £u¡. гиш op.-¡g:

Z^Uipup, ZZ éu¡upug¡uluh гuшulupnLpJuh opthuqpp¡ ги-шuluh thpulujnLpjuh U phггuшnLpJuh íuu¡h lni¡q¡nh hnpítpp, 4^nuptl гuшupuh¡ hu^uquh¡ U 4^nuptl гuшupuh¡ цuLuшhtp¡ hu^uquhhtp¡ i¡uqnpnLpjnLhhtp¡ ¡puluhugíuh íuunl иЬрпици-шptl¡ th:

ltl гuшupuh¡g гuшulupuluh np^íuíp ítl ujl гuшupuh¡h nLruplluh pu¡upug¡uluh qnpüp, цЬшр t fhh¡ ujh гuшupuhp, nph ujh uшugtL t: Тш гuшulupuluh щ^шиг^ luhnh t, npp uuhíuhnLí tp 199Sp. ZZ tplpnpI pu¡upug¡uluh opthuq¡pp¡ Sб-pг hn^u^ 4-pг íuup: Ulhhu]ш t, np h2luü hnpí¡ pugpnrnLíh t, np TupÁ-ti t h2luü ln-i¡q¡nh hnpítp¡ l¡puníuh ^pnpitíp U 2б uhpnL]Luшptl¡ hn^u^ o-pthгpnLp]uh ítp unupugíuh щиш^шп^:

bqpm^mgnLpjnLÜ

HLunLÜümu^pnLpjmü ptümj^ ltpi_ni.6ni.pjni.üp pn4L t rnmj^u tqpm-hmüqtjnL, np tpt, tüpm^mjntpjmü U püqqmmnLpjmü it^tp^ ümu^ü 26-pq ünpüp 2шрпъйш^пъй t üüm[_ U ünLjü pnlmüqm^ntpjmüp, U ^рш^ш^шй шш-pmümpmüntpjmüp optüuqppntü, шцш qpm цшш^шпр шп^ш

optüuqpm^mü pmgü t, npp цЬшр t [pmg^:

Ujq optüuqpm^mü ршдр 2S^t[ni. hmümp, optüuqp^ mühm^nq фnp-Ä.tpp mmpptp mmjmüütp^ qmmmlnpütp^ü, ipmgni.gk [^mqnpnLpjnLÜütp mlt|mgüt[ni. й^пдпф npnüf qmmmlmpm^mü optüuqpnLpjmüp йш^ш-mtulmh ¿tü U hm^mumhümümqpm^mü tü, ¿tü ^mpnq ^tp^üm^mü jnL&nLÜ qmnüm^ qmmmlmpm^mü ^n^q^mütp^ U optüuqpm^mü mü^mmmpnL-pjmü ^tpmgümü hmümp:

4tpp ü2lmh 26 hnqlmh^ ^mpqmlnpnLÜp ^tmp t hmüt[_ ZZ ßmq.

qmm. op-^g, pmü^ np qmmmpmüütp^ ü^U it^tpü müpnLqmmptL^ tü U umhümüt[_ qmmmlmpm^mü mjü ünpüp, np üt^ qmmmpmü^g üt^ mq_ qm-mmpmü nLqmp^lmh qnp&p ^trnp t püü^ mjü ummgmh qmmmpmüp:

чгичиъпь^-зпьъ

1. IrmiJpjmü U.Z. £mqmpmg^m^mü qmmmlmpnLpjntü, fcp., 2012, Чрг.^ 9, ßmqm-gmg^m^mü qnp&tp^ püqqmmnLpjntüp, t2. 81-89:

2. ZZ Optüpp «U^op^ü^ bmqntü ntühgnq qntjg^ pnümqmü^ümü ümu^ü»: Cüqntül 16.04.2020p.: üt2 t 23.05.2020p.:

3. ZZ ^mmm^mü optüuq^pp, ZZ Umhümümqpm^mü optüp: Cüqntül 07.02.2018p.:

üt2 t 09.04.2018p.:

4. ZZ Optüpp «ZZ £mqmpmg^m^mü qmmmlmpntpjmü ophüuqppntü фпфп^пъ-pjntüühp U ipmgnLÜütp ^mmmphini. ümu^ü»: Cüqntül 14.04.2021p.:

5. ZZ Optüpp «^mmm^mqntpjmü ümu^ü»: Cüqntül 17.11.2017: Htd^ üt2 t 09.04.2018p.:

6. Плотников Д.А. Коллизии между общими и специальными гражданскими процессуальными нормами как предпосылка совершенствования системы гражданского процессуального права. Электронное приложение к российскому юридическому журналу, № 2, 2022.

7. Гражданский процесс. Под ред. Яркова В.В., М, 2023. Гл. 7. Подсудность и подведомственность гражданских дел. СС. 156-177.

8. Jdxuqhnujmii L, Hiupqiuhjiuii U ZZ Ч^пшрЬ^ цштшршЬ^ Um^mqmh^ ¡nqtf^g qnp&hp^ Ьирш^ш]пър]ши U рЬвдштпър]ши ^ЬршрЬр]ш^ ^h^hp^ щ-Ь^шЬ L^qn-рпър]шЬ ^рш^шЬшд^шЬ h^tf^^Uq^pUhpp, Лштш^шЬ ^^шЬпъррШ» q^mш-Лрпцш^шЬ шtfuшq^p 9-10 (267-268), 3-19, Ър., 2021:

КОЛЛИЗИОННЫЕ НОРМЫ ПОДСУДНОСТИ И ПОДВЕДОМСТВЕННОСТИ В ГРАЖДАНСКОМ ПРОЦЕССУАЛЬНОМ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВЕ РА: ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ И ПРАКТИЧЕСКИЕ ПРОБЛЕМЫ ИХ РЕШЕНИЯ

А. Г. Давтян

Российско-Армянский (Славянский) университет Институт Права (ИП)

АННОТАЦИЯ

В научной статье исследуются коллизионные нормы подведомственности и подсудности в гражданском процессе РА, их виды, правовая природа законодательного закрепления гражданских процессуальных коллизионных норм, проблемы теоретического и практического значения.

Ключевые слова: гражданское процессуальное законодательство, коллизионная подведомственность, коллизионная подсудность.

COLLISION NORMS OF JURISDICTION AND JUDICIAL COMPETENCE IN CIVIL PROCEDURE LEGISLATION OF ARMENIA: THEORETICAL AND PRACTICAL ISSUES OF THEIR RESOLUTION

A.Davtyan

Russian-Armenian (Slavonic) University Institute of Law (IL)

ABSTRACT

This scientific article explores the collision norms of jurisdiction and judicial competence in the civil procedure of Armenia, the legal nature of legislative provisions for collision norms and types, including the debated questions surrounding their theoretical and practical manifestations.

Keywords: civil procedural legislation, collision jurisdiction, judicial competence.