Научная статья на тему 'ՀՀ անշարժ գույքի շուկայի խնդիրների գնահատումը PESTEL վերլուծական մոդելի միջոցով'

ՀՀ անշարժ գույքի շուկայի խնդիրների գնահատումը PESTEL վերլուծական մոդելի միջոցով Текст научной статьи по специальности «Строительство и архитектура»

CC BY
6
2
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
անշարժ գույքի շուկա / անշարժ գույքի օբյեկտ / PESTEL վերլուծություն / սպառնալիքներ / հնարավորություններ / ազդեցության և կարևորության գործոններ / real estate market / real estate object / PESTEL analysis / threats / opportunities / impact and importance factors

Аннотация научной статьи по строительству и архитектуре, автор научной работы — Zara Manvelyan, Lilit Sarkisyan

Հոդվածում ամփոփված են ՀՀ բնակելի անշարժ գույքի շուկայի վիճակի վերլուծության հիմնական մոտեցումները և վերջին տարիների չափավոր աճի միտումները: Կիրառված է PESTEL վերլուծական մեթոդը, որը հիմնված է ոլորտի մասնագետների շրջանում իրականացված հար­ցումների և վերլուծական գործակիցների դիտարկման վրա, ինչպես նաև անշարժ գույքի շու­կայի օրինակով բացահայտվել են գործոնների ազդեցության և կարևորության դրսևորման հավանա­կա­նությունը: Առաջարկվում է անշարժ գույքի շուկայի իրավիճակի գնահատման շրջանակն ընդ­լայնելու համար օգտագործել PESTEL-ի որակական վերլուծությունը՝ որպես առաջարկվող գործո­ղությունների ծրագիր հետագա զարգացման ռազմավարություն ձևավորելու համար:

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Assessment of RA Real Estate Market Issues Through the PESTEL Analytical Model

The article summarizes the main approaches to the analysis of the state of the RA residential real estate market and the moderate growth trends of recent years. The PESTEL analytical method was applied, which is based on surveys conducted among industry professionals and observation of analytical factors, as well as the probability of the influence and importance of the factors was identified using the example of the real estate market. It is recommended to use the qualitative PESTEL analysis as a proposed action plan to form a future development strategy to expand the scope of the real estate market situation assessment.

Текст научной работы на тему «ՀՀ անշարժ գույքի շուկայի խնդիրների գնահատումը PESTEL վերլուծական մոդելի միջոցով»

DOI: https://doi.org/10.54338/18294200-2023.3-06 SbSbUUQPSfrßßnfrh

ZZ ИЪСИГ^ C№4U3b ^ЪТтЬГьЬГЬ q^UZUSnhUC PESTEL

ЧЬГШЬШЧИЪ UnibLb иьапзпч

Sшpш ^шnLp] иши^ЬишЬ*, L]i]p tp]l] Uшpl]u]шU

&шpmшpшщbmnLpJшh h2]hшpшpnLpJшh Zinjinurnml] mqqmjjil hшlíшluшpшh, p. bphuil, ZZ

zaramanvelian@gmail. com

ZniilmbniW luüiftniftiuib bl ZZ plmllbip шh2шpd qnLjp] 2п1щ] lJiámlJi llbpLnLbnLpJшh hpllmlml ünulbдnLÚ'hbpp h ibpp] mmpjilbp]±uilftlllinp шК] ü]ulnLÚ'hbpp■: 4]pmmi¡mbtPESTEL ilbpimbiulwl ibpniip, npp hpillilmb t npipuip lfшuhшqblпhbpfi 2P2lUhnLlf ppmlmlmglmb hmp-gnLWlbp] h lbplnLbшl¡шh qiipbiulJiglbp] iJimiupllml фии, ]1^щЬы lmh ml2iupdqnLjp] 2nil[iiij_] opplmlnilpmgmhmjinilbi bl qiipbiillbp] mqiibgnipjiul h l¡шphnpnLpJшh ipuhnpifwl Ьш[ш1ш-l¡шhnLpJnLhp: Umm£mpl¡ilnLiIt ml2iupdqnLjp]2т1щj]]piuilpáml¡p q^ubiumilml2P2шhшl¡hplq-liujlbini hmümp oqrnmqnpbbi PESTEL-] npwliulwl [bplnLbnl.pJnLhp mmmpmplinij qnpbni¡ni.-pnllbp] bpmqpp hbinmqm qшpqшglJшh mшqlJш[шpnLpJnLh ÀbiuiJnpbinL hmifiup:

РшЬшф pmnbp. ml2iupd qnLjp] 2П1-11ш, iul2iupd qnLjp] opjbl[Ui, PESTEL l[bpLnLbnLpJnLh, uщшmhшL]phbp, hhшpш[npnLpJnLhhbp, mqqbgmpjml h Implmpmpjiul qnpbnllbp

■LhpшЬm.p]m.U

М^щЬи hmjrnl] t, 2п^1ш]ш1ш1 mlsbu^^^l h^ülmlml rnmppl ml2mpd qnLjpl t, npp hmli^umlntü t mprnmipntpjml h^ülmlml ü]gng h ^mnüml mnmplm Цшй opjblm: щш]-üшhш[np[шbnLpJnLhhbp] hmümlmpq t, np] ü^gngni qlnpilbpl ni. lmKmnnilbpp ü^minpinLÜ bl npn2b^nt npn2ml] q]l, npni Impnq t sb¡] ntlblm^ npn2ml] шщpшhp] Фп^ш1ш1п11, щ]и]1 t ml2mpd qnLjpp [1]: Ul2mpd qnLjp] 2nLlmj] [bpLnLbnLpjnLhh ]pbl]g hbplшJшghnLÜ t 2ntlmj] ЬШШ[ШЬ] pl^hmlntp h ШПШ1Л]1 ü^rnntülbp] 1ЩШШШ1Ш]]1 nLuntJlmu^pnt-

pjntl h qmpqmgüml Iml^mmbuntü pl^hmlntp, ш]1щЬи tl_ rnmppbp hmrnlmblbpntl:

opu ml2mpd qnLjp] Imnmimpüml h^ülm^lip] ibpmpbpjm^ ü^mulmlml q]mmlml ünmb-gntü dUminpib]; 3ntpmpmljnLp bpl]p тфш^ pшpl qnpbplpmglbpnLÜ dUminpntH t иЬФШ1Ш1 2mhbpp, npnlg plnpn2 bl hшJшщшшшu^шh qmpqmgüml шnшhàhшhшшlnLp]nLhhbp h ipmlg ]pmlmlmgüml ÀUbpp:

ZZ ml2mpd qnLjp] 2nLlml lbpg^l mmp]lbp]l ^шфш[np шК] ü]rnnLÜlbp]g hbsn 2022 p. ipuhnpb^ t mlrn]lmgnLÜ, h^ülmlmlntü pmgmrnplntü t щnшbhg]шL qlnpqlbp]

ipmlml pmqmpmlml h rnlrnbumlml uщшunLÜhbpn[: Ujlntmlblmjl^l, pmlmlmlml h qlmj]l mKp n^nprn] üшuhшqbшhbp] ln¡ü]g npmlmlnplmb t npщbu ImpKmdmülbrn mqibgntpjml mpuntlp h hbrnmqm rnlrnbumlml nL lbpipniümj^l ^nppmj]l pшpbфn^nLÜhbp] pmgmlmjnt-

p^ü щшpшqшJnLtf Цшpnц t ^^hu ^ü^qhi, ^иЦ щшhшÜ2шpЦ^ ш^ щшJtfшüühpnLtf mhuш-üh^ шщшqшJnLtf шnш2шpЦp Uu ЦtfhЬшüш, U ^jntü ш^ tf^mnLÜühpp ЦnLÜhüшü ^ü^hu pшüш-ЦшЦш^ шJÜщhu tl npшЦшЦшü qüшJ^ü pünLpшqphp:

¿шJphüшЦшü hш]шü^ q^müшЦшüühp^ Z. ЯшцqшuшpJшü^, t. Uhupn^^ü^, U. UшpЦnuJшü^, U. UшüqnJшü^ ш2^шшnLp]nLÜühpp ü^p^b hü шÜ2шpd qnLjp^ Цшnш^шptfшü qшpqшgtfшü ^üqp^ü [2-4]: ¿ПЦ^ШЬ^ üщшmшЦü шÜ2шpd qnLjp^ Цшnш^шptfшü ninpmnLÜ q^mшЦшü q^mh^p-ühp^ шnшügpшJ^ü h^üphp^ np^nLÜü t, ^ü^hu üшU q^mh^pühp^ qшpqшgtfшü üш^шqpJШLÜhpü nL hhnшüЦшpühpp pшgшhш]шhLÜ nL h^tfüш^nphLp:

Ljntpbp U ühpnqühp

'LhpЦшJnLtfu шpq^шЦшü hшpghp^g üh^ü шÜ2шpd qnLjp^ шЦт^ À.UшЦnpnLtfü nL

qшpqшgnLtfü t, npp pnLji t rnm)^u ühb p^n^ pшцшpшg^ühp^ü U ЦшqtfшЦhpщnLpjnLÜühp^ü йши-üшЦghL шÜ2шpd qnLjp^ qnpbnqnLpjnLÜühp^ü, tfшuüш^npшщhu щhmшЦшü U pшцшpшJ^ü qnLjp^ uhфшЦшüш2Ünphtfшü, шшpphp шÜ2шpd qnLjp^ ^шpÀ.шЦшltfшü, qüü^ü U ^ш^шпр^ qnpbpü-pшgühp^ü:

bü^hu gnLjg t rnmi^u фnpЛ.p, шÜ2шpd qnLjp^ 2nLЦшü шüpüqhшm фnфn^nLtf t, üшU hqшЦ^ t jnLpшpшÜ£JnLp hp^p^, шшpшЬш2P2шü^ U ршцшр^ hшtfшp Цш^шЬ ^pш^шЦшü ^ш2ш^д, ф^üшüuшЦnptfшü щшJtfшüühp^g, uhфшЦшünLpjшü ÀUhp^g: ZшpЦ t Ü2hi, np qшpqшgnц hpЦpüh-pnLÜ püшЦшpшü^ ühb Цшp^p nLÜhü дш^ U tf^g^ü hЦшtfnLmühp nLÜhgnq pümшü^pühpp, npnüg hüшpш^np ¿t q^шшpЦhl np^hu шÜ2шpd qnLjp^ 2nLЦшJ^ hüшpшЦnp qünpqühp [5]: ^ünpqühp^ h^tfüшЦшü ^nLÜpp, npp Л.UшЦnpnLtf t püшЦшpшüühp^ щшhшÜ2шpЦp, ЦшqtfnLtf t püшЦ^nLpjшü 4...6%-p, np^ ühg tfmünLÜ hü pшpÀ.p hЦшtfnLmühp nLÜhgnq pümшü^pühpp:

4hpg^ü mшp^ühp^ü шÜ2шpd qnLjp^ 2nL^jnLÜ qpшüg^nLtf t qü^ npp щшJtfшüшЦnp^шЬ t ü^ 2шpp pшцшpшЦшü U mümhuшЦшü hшüqшtfшüpühpnф ^ü^hu üшU щшhшÜ2шpЦ^ ш^ш-gnLÜn^ U шnш2шpЦ^ uшhüшüшфшЦüшüp: 4hpinLbnLpjnLÜühpp ^ЦшJnLÜ hü, np щшhшÜ2шpЦü ш^шд^ t ^npq^^hu ü^pnLp шÜ2шpd qnLjp^ üЦшшüшüp: PüшщшhщшüшЦшü ^üq^pühp^ ^hpшphpJШl ^pшqhЦ^шЬnLpJшü ш^п^ ш^ф nL ш^ф 2шш ü^pq^ фüшpnLÜ hü uhфшЦшünL-pjnLÜ, npp Цшп^д^! t ^ninq^^hu ü^pnLp üjnLphp^ U mh^üninq^ühp^ oqшшqnpЬüшüp: np шÜ2шpd qnLjp^ qühpp pшp<lpшünLtf hü ршцшр^ ^ümpnünLÜ, 2шш qünpqühp üш^püш-pnLÜ шp^шp<lшüühpnLtf qrnü^nq uhфшЦшünLpJnLÜühpp, nprnhq püшЦшpшüühp^ qühpp ^pnq hü l^ühi йшт^ф, ^uЦ Ц^шüpp hшüq^uш U t^inq^^hu hшpüшpш^hш:

Sh^ünlnq^шühp^ qшpqшgüшü hhs ühЦшhq 2шш hü hhшшpppp^nLÜ «^hLш-

g^» rnühpn^, npnüp шцшhn^nLÜ hü LnLuш^npnLpJшü, 2hnnLgüшü, шü^шшüqnLpJшü hшüшЦшp-qhp^ U шл uшpphp^ ш^шnüшшшgnLÜ U Цшnш^шpnLÜ p22ШJ^ü Цшй àшJÜшJ^ü Цшпш-

^шpüшü ü^gngn^: Hpn2 qünpqühp 2шhшqpqn^шЬ hü шÜ2шpd qnLjp^ ühg ühpqpnLÜühp Цшшш-phin^ np^hu ^шpàшЦшLnLpJnLÜ^g hЦшünLш uшшüшLnL Цшй dшüшüшЦ^ püpшgpnLÜ qnLjp^

шpdhpp pшpÀ.pшgühlnL tffrgng: иш ^pnq t hшшЦшцhu 2шhш^hm ifrühi qnLjpfr Uhb щшhшÜ2шpl U uшhtfшüшфшl шnш2шpЦ ntühgnq pшцшpühpnLtf:

Sшpfrühp 2шpnLÜшЦ шÜ2шpd qnLjpfr 2nL^jnttf qühpfr npn2шlfr t йЦшш-

^niU: 2021-2022 pp. qpntp^tfp ZZ шÜ2шpd qnLjpfr 2п^Цшй pünLpшqp^nLtf tp npn2шlfr ^üqfrpüh-pn^, opfrüшl hfrфnphpшJfrü ^p^hpfr pшpÀ.p шnЦnuшqpnL]pühpp, püшlшpшüühpfr qüшhшmtfшü qnpЬpüpшgühpp, U^m^hifr püшlшpшüühpfr pшgшЦш]nLp]nLÜp hшшЦшцhu tfшJpшpшцшp bpUш-ünttf U шдй: Ршд^ ш]^, qpnuш2p2^цühp^ hhmшppppnLpjnLÜp qh^fr ^ш]шишшй tfh^ünttf t, früp

^pnq t hшüqhgühL nhlphшgfrnü ^jphpnttf qnLjpfr ^pám^pip^ü щшhшÜ2шplfr ш^^ CüqhшünLp шпи^ш^, Zш]шuшшünLÜ шÜ2шpd qnLjpfr 2nL^ü ntüfr frp шnшüÀ.üшhшmlnLpjnLÜühpü nL tfшpmшhpш^hpühpp, pш]g üшU npn2шlfr hüшpш^npnLpjnLÜühp t шnш2шpЦnLÜ ühpqpnqühpfr U ЦшnnLgшцшшnqühpfr hшtfшp:

ПLunLtfüшufrpnLpjnLÜühpp gnLjg hü rnmi^u, np 2021 p.-frü hшüpшщhmnLpjnLÜnLtf qpшüg^шЬ qnp^ppühpfr pшüшЦp 2020 p.-fr hшtfhtfшm ш^^ t 27,0 % -n^, frul bpUшü ршцшрпШ 24,2 % -n^: 2022 p.-frü hшüpшцhшnLp]nLÜnLÜ qühpfr U^^p^lp 2021 p.-fr hшtfhtfшm ш^^ t 16,1 % -n^, bpUшü ршцшрт.^ 12,0 %-n^: Uq.1-ntü ühp^^g^b t 2022 p.-fr hшüpшцhшnLp]nLÜnLÜ frpшЦш-üшg^шЬ püqhшünLp qnp^ppühpfr pшüшЦшЦшü hшtfhtfшmnLpjnLÜp 2021 p.-fr ü^mU^Up;

UiUniuml¡ 1

CJihmpmpmLpjnLÙb pum p. bphmbp U ZZ Wmpqhpp

ímqmp, ümpq n p Ь ш p p ü h i

2022 p. hnLifru фnфn^m.tf> % 2022p. oqnurnnu фnфn^m.tf) % 2021p. oqnurnnu

bpUmü 5261 -5,4 5560 -4,6 5829

Upmqmbnmü 1466 20,9 1212 10,8 1094

Upmpmm 1350 -12,3 1539 -14,8 1807

Upúm^frp 1467 -12,4 1674 13,4 1476

4-himppnLüfrp 800 -13,5 925 2,2 905

Lnnfr 1219 -9,64 1349 27,0 1062

4nrnmjp 3051 -12,7 3494 13,6 3077

Cfrpml 901 -0,8 908 6,6 852

UjnLüfrp 607 -28,4 848 2,5 827

4mjng ànp 295 -26,1 399 21,6 328

Sm^nL2 771 -4,7 809 24,5 650

Cüqmúhüp 17188 -8,2 18717 4,5 17907

4hpinL&nLpjntüühpp ^^jnttf hü, np 2022 p.-fr oqnusnufrü hшüpшцhшnLp]nLÜnLÜ qpшüg^шЬ qnp^ppühpfr pшüшlp 2021 p.-fr oqnusnufr hшühüшш t 4,5 % -n^, bpUшü ршцшрт.^ ü^qhi t 4,6 %-n^, frul 2022-fr hnqfru U oqnusnu шüfruühpfr ]1шиъишт hшüpшцhшnLp]nLÜnLÜ qpшüg^шЬ qnp^ppühpfr pшüшlp ü^qhi t 8,2 %-n^, frul bpUшü ршцшрпШ, 5,4 %-n^ [6]:

UÜ2шpd qnLjpfr 2nt^ü ¿шфшqшüg qqшJnLÜ t, ^ш ^ш шqqnLÜ hü pшqüшpfr^ qnpbnüühp шüшhuшlшü ш^ mhtf^hpp, шцpшmnLpjшü U^^p^lp, ш2fcшmш^шpÀ.hpfr ш^ U ш^Ь: 'L2hüp,

np £иш ml2mpd qni.jp] lшlшuшp] ^Ьшш1ш1 цп^шь] lbp^l ш[jШlübp], mju mmplm ümj]u]l ZшJшuшшhnLÜ plmlmpmllbp] ü]g]l 2П11ш]ш1ш1 q]ll t шшpblшh 11 %-п[ Imqübjnl 1279 UUb qniiup 1 ü2-] i]ümg: bphmlniü plmlmpmllbp] qlbpp 2023-] ümj]u]l mKb^ bl шшpb-7,7 %-п[: Cl^hmlntp mnümüp, 2023 p.-] ümj]u]l ZшJшuшшhnLÜ ^pmlmlmglb^ t ml2mpd qrn.jp] 18 176 qnpbmpp, ]lp 2 %-п[ ш[ь] t, pml übl mmp] mnmg: Cl^hmlntp mnümüp mnpnt-lmKmnp] qnpbmpplbp] шbuшlшpшp l2]np Imqüntü t 24,3 %, lmü 4408-p ^mpblml mllntüp4 13,1 %), ]иЦ lmp^mlmLnLpjml qnpbmpplbp^lp4 5,5 %, lmü 1013-p ^mpblml 11,8 %шКп[) [7]:

Zmpl t l2b^, np ZшJшuшшh] ml2mpd qni.jp] 2nt^jntü hlшш[nLÜ t ümjpmpmqmp]g qntpu plmlmpmllbp] щшhшh2шpl] шК: Umjpmpmqmp] plml]^lbp]g 2шшbpp hш^phшpnLÜ bl шЬ-¡шФп^[Ь^ иш1ш[ üшplш2шш pmqmplbp h mlmllbp, ]lp lnp plmlbj] hmümj^plbp] Imnntg-üml шhhpшdb2шnLp]nLh t ишЬ^ЬпЫ h übbmglntü hnlшшшpшbphbp] щшhшh2шplp:

Umhümlbjnl h plntprnqp^ni ZZ ml2mpd qni.jp] 2nLlmj] qшpqшgüшh шnшhÀhшhшшlnL-pj^llbpl nL lbplm l]Kmlp шhhpшdb2ш t huшшl np^b^ ml2mpd qni.jp] Imnmlmpüml qmp-qmgüml hmpgbpniü ]pml]Kml] Imphnpntpjml nL hpшшшщnLpJшh шhhpшdb2шnLpJnl.hp: Clq-hmlntp mnümüp Zmjmumml] h lpm шшppbp шшpшbш2p2шhhbp] шpшhuфnpüшg]nh ш1шЬипъ-pjml щш]üшhhbpnLÜ ml2mpd qni.jp] Imnmlmpüml q^mlml h]üpbp] qmpqmgntüp üblbg-üblp] tlnijnLg]mj] шpшüшpшhшlшh qnpbplpmg t ]p pnjnp nщlnLpJnLhhbpn[ [8]: HbpjntbnL-pjntllbpp gnLjg bl шшфи, np ml2mpd qni.jp] Immmlmpniül шщшhn[nLÜ t lbhuшqnpbnLhbnL-pjml npmlmlml щшpшübшpbpp h nLqim^npbl hщшuшnLÜ ш1шЬиш1ш1, pmqmpmlml h ung]mLmlml ImjnLlnLpjmlp:

■jniptp h übpnqUbp

М^щЬи hш]шh] t, 2п^Цш]] ]pml]Kml] lbpLnLbnLpjml шübhшшplJnLhш[bш übpnilbp]g üblp PESTEL ^pin^^p^H t, npp hш^шшbu[шb t qnpbnllbp] lшh^шшbuüшh, pшgшhшJш-üml h qhшhшшüшh hmümp [9]: Ul2mpd qni.jp] 2ntlmj] lpm mqibgntpjntl ntlbgnq qnpbnllbpl nLunLÜlmu]pbLnL hmümp l]pmnlbL t PESTEL ün^bj] [bplnLbnLpJnLh:

PESTEL [bpLnLbnLp]nLh (pm^mprnlml, ш1шьиш1ш1, ung]mimlml, шь^1п!^]ш1ш1, plm-щшhщшhшlшh h ]pmlmlml qnpbnllbp]) lшшшpb^]u Impnq bl oqшшqnpb[bL шшppbp qlm-hшшüшh qnpbml]glbp jntpmpml^jntp qnpbnl] Imphnpntpjntlp qhшhшшblnL hmümp [10]: Clq-hmlntp mnümüp, PESTEL ^pin^^p^l übg qhшhшшüшh qnpbml]glbp] phшpnLp]nLhp Цш^-[шь t lbpLnLbnLpjml npn2ml] mnm2mipmlp]g h hщшшшlhbp]g, ]1^щЬи lmh шпЦш nbuntpu-lbp]g h ш[]ШLhbp]g: U] pml] übpnqlbp] hmümipnLpjntlp (op]lml PESTEL h SWOT) Impnq t шщшhn[bL jntpmpml^jntp qnpbnl] Imphnpntpjml m[b|] К2qp]ш qhшhшшnLÜ h pmpb^m[b^ [bp-LntbnLpjml mpuntlplbp] h]üml [pm plintllmb npn2ntülbp] npmlp [11]:

ßrnl] np mnmgmpllmb ühpnlшpшhnLp]nLhp lhpmnnLÜ t npn2 qnpbnllhp] mqihgnipjml qlm-hmmniü ml2mpd qnLjp] 2пъ1ш]], ш]1щЬи t^ lшqüшlhpщnLp]nLhhhp] [pm, np^hu

pmilrngnigfr^ IqfrrnmpUhü mjü qnpbnüühpp, npnüf фп^Цш^ш^^шЬ hü ühppfrü ^n^mqqhgnipjmüp: Lümü qnpbnüühpfr qümhmmniüp pniji t rnmifru п^ üfrrnjü qümhmrnhi mü2mpd qnijpfr 2nLlmjfr qrnpqrng-ümü üfrrnniüühpp, mji ümU üürnü ünmhgniüp ^mpünp t Imnm^mp^m^mü np^niüühp püqnLÜhinL qh^pniü [12]:

Ч^шПИ^

PESTEL IhpinLbnLpjntüü oqшшqnpЬlnLÜ t шÜ2шpd qnLjpfr 2nt^jfr untpjhlrnühpfr ü^m^Up шpшшpfrü üfr^l^pfr «lшppшqfrЬp» lшü^шшhuhLnL hшUшp UfrшJÜ шJÜ qh^pntü, hph pninp 6 qnpbnüühpfr шqqhgnLpJnLÜühpp hшüшpdhp U opjh^rnfrl qüшhшmlшЬ hü: ПшnLUüшufrpnLpJnLÜühpfr hfr^ü PESTEL-fr lhpLnLЬnLpJшü qnp^lfrgühpfrg ^qU^h t ^hpint^^ü шипшшЦ, nprnhq hш2npqшpшp шpшшgnLlnLÜ hü qnpbnüühpfr ^Uphpp, hüшpшlnpnLpJnl.üühpp/uщшпüшlfrpühpp, frü^hu üшU qpшüg шqqhgnLpJшü шumfráшüü шÜ2шpd qntjpfr 2nt^]fr [13]: ^üшhшшnLÜü frpшlшüшglhL t шqqhgnLpJшü U lшpUnpnLpJшü qnpbnüühpfr pшqUшщшmlUшUp: Uhpnqfr ^hpint-ЬnLpJшü шlшpшfrü frpшlшüglhL t uшшglшЬ Ufrшlnpühpfr püqhшünLp hш2lшpl (Total):

Zшpl t Ü2hi, np npшlшlшü шpqJnLÜpfr hшuühlnl. hшUшp hшpgnLÜ t frpшlшüшglhL шngшüg hшppшlühpnLÜ, frü^hu üшU hhпш^nuшlшщfr Ufrgngnl ühpqpшlhlnl шühpшdh2ш pfrpш^ШJfrü ^Uphpfrü: ZшpgUшü 2P2шüшlühpnLÜ hш2lfr hü шпülhL PESTEL-fr lhplnLЬnLpJшü qnp^lfrgühpfrg JnLpшpшü^]nLpfr qhpp, шqqhgnLpJшü 2P2Шüшlühpp, uцшnüшlfrpühpp U hüшpшlnpnLpJnLÜühpp, ш]ц p^ntU üшU lшpUnpnLpJшü шuшfr^шüp тфш! lшqüшlhpцnLpJшü qnpЬnLÜhnLpJшü 2P^-üшlühpnLÜ: Чhp2üшlшü шpqJnLÜpfrü hшuühlnL hшUшp hш2lfr hü ш^^^ шÜ2шpd qntjpfr ^ш^шп-pfr 27 qnp^^iühpfr 2P2шüшlühpnLÜ umшglшЬ шpqJnLÜpühpp, npnüp тфш! nLunLÜüшufrpnL-pJшü Uhg püqnLÜlhi hü np^hu 100 % U qpшüg hfr^ü ^ш, JnLpшpшü¿]nLp цшpшühшpfr hшUшp urnhqblhi hü шпш2ÜшJfrü Ufr2früшglшЬ ml^iühp:

ИЩПШШ! 2

PESTEL lhplnLЬьnLp■Jшh qnpЬшllpghhpp dégarni шh2шpd qnL]pp 2тЦш]р qhшhшlnnLlI

^npbnh ^npbnüfr шqqhgnLp]шü шuшfrÄшüp, (Pi)1 ^npbnhfr lшphnpmp]шh qüшhшшшlшh2 Чшphnpnlp]шü qnpbnhühp3 и^шпвш^р (-) /hüшpшlnpnLp-]nLÜ (+) ^шЦшЬ Ü2ШüшlnLp]шü

1 2 3 4 5 6

■РшцшршЦшЬ (P - political)

^hшшlшü Ш2шlgпLpJПLÜ 2früшpшpшlшü lшqUшlhpщпLpJПLÜühpfrü 2 3,87 0,3 + 0,03

ZшlшqüшáшJ frü pШIШpшlшÜПLpJ nLÜ 1 2,74 0,2 + 0,01

Püшl¿ПLpJШüü Ш2шlghLПL щhшшlшü püшlшpшüшJfrü Ьpшqphp 3 5,00 0,1 + 0,02

U'pgшlgпLpJШü щhшшlшü lшpqшlпpпLU 2 3,95 0,2 - /+ -0,02/+0,02

1 2 3 4 5 6

'ïïшmhpшqüшlшh ^шЦшКшЦ hш[шhшlшhnLp]nLh 3 4,98 0,2 + 0,04

Total P 11 20,54 1 -1/+5 -0,08/+ 0,12

ЗйшЬиш^шй (E - economic)

'Ъhplpnl.üш]]h p]qlbu Ü]2ш[ш]pnLÜ 2 3,78 0,2 + 0,02

Phшl¿nLp]шhh ш2ш1дЬр!1-ЩЬШШ1Ш1 phшlшpшhш]]h bpшqphp]h 1 2,45 0,2 + 0,01

C]hшpшpnLp]шh n^npm] шnшhàhшhшшlnLp]nLhhhpp 2 3,95 0,2 + 0,02

РШ1ЦШ]]1 hшüшlшpq] qшpqшg[шbnLp]шh шuш]áшhp 3 4,86 0,2 + 0,04

Shшhuшlшh ^шЦКшЦ (¿■U) 3 4,93 0,2 - /+ -0,04/+0,04

Total E 11 19,97 1 -1/+5 -0,05/+0,13

^д^ш^т^шЬ (S - social)

Phшl¿nLp]шh ш^ 3 5 0,3 + 0,07

Uщшnnlhhp] hш^шu]pnLp] nLllbpp 2 3,69 0,1 + 0,01

bhpшlшnnLg[шbphhp] qшpqшgüшh h pшphLш[üшh шhhpшdh2шnLp]nLhp 3 5,00 0,3 + 0,07

^n[шql h hшuшpшlш]hnLp]шh htm lшщhp 1 2,74 0,2 - /+ -0,01/+0,01

Unn¡2 шщphlшlhpщ 1 2,87 0,1 -/+ -0,01/+0,01

Total S 10 19,30 1,0 -2/+5 -0,13/+0,17

Sb^bnmq^^U (T-Technology)

■np mh]]hщnq]шhhp] qшpqшдnl.ü 3 4,87 0,2 + +0,07

C]hшpшpшlшh uшppш[npnl.ühhp] üшlшplшl 3 4,79 0,1 -/+ -0,02/+0,02

Uщшnnlhhp] hш]шu]pnLp] nLllbpp hnpшpшpшlшh 2]hшpшpnLp]шh [hpшphpJШL 1 2,05 0,1 - /+ -0,01/+0,01

Dpшqpш]]h ünibLlbp] Ц^ШППЫ 2 3,99 0,5 + +0,07

Uhhшmшlшh áшpmшpшщhmшlшh hш]шqbhp 2 3,94 0,1 + -0,01/+0,01

Total T 11 19,64 1,0 -2/+5 -0,04/+0,18

tlnlпq]lшlшh (E -ecology)

Oqmшqnpb[nl ljnLpbp] pШlШlpnLpJ nil 3 5,00 0,2 + 0,05

1 2 3 4 5 6

Uqüni.^] qnpbnU 3 4,95 0,1 + 0,02

Ut]umU]^m^mU qnpbnU ut^m^mUntpjmU mmpmbp] (hnqmümu]) mqpp 3 4,05 0,2 + 0,04

■ß]ü]m^mU qnpbnU. üpUnpipm], hnq] U 2p] hmm^nLpjntUUtp] ^n^n^nLpjntUUtp 2 3,24 0,1 - /+ -0,01/ +0,01

pUm^mU U ümp^mb]U ü^m^mjp] ^mpmütmptp] ^n^njuntpj ni.U 1 2,13 0,2 - /+ -0,01/ +0,01

t^npiq]m^hu ümpntp pUm^mU U ümp^mb]U ü^m^mjp 2 3,99 0,2 + 0,03

Total E 14 23,36 1,0 -2/+6 -0,12/+0,16

Optüuqpnip]ni.U (L- law)

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Znqmj]U optUu^pnLpjniU 2 3,47 0,2 - /+ -0,02/+0,02

^mpqm^npnq ümpü]UUtp U ummU^mpmUhp 2 3,85 0,2 - /+ -0,02/+0,02

Ung]mjm^mU qnpbnUUtp] ^pm mq^nq ophUuqpm^mU ^n^n^nLpjntUUtp 3 4,98 0,3 - /+ -0,07/+0,07

ßmqmpm2]Um^mU optUu^pntpj ni.U 3 5,00 0,3 - /+ - 0,07/ +0,07

Total L 10 17,30 1,0 -4/+4 -0,18/+0,18

ÜmUnpnLpjntUUtp.

1. 9-npbnU] mqqtgntpjmU mum]£mUp qUmhmm^tL t htq]Um^Utp] ^nqü]g 1-]g ü]UjU 3 pmjmj]U hmüm^mpqn^

2. 9-npbnU] ^mpünpntpjmU mum]£mUp qUmhmm^tL t 27 ^m^mnp] qnpbm^mjUtp] ^nqü]g ü]2]U p^mpmUm^mU hm24mP^n4

3. ^mpünpntpjmU qnpbnUUtpp qUmhmm^tL tU htq]Um^Utp] ^nqü]g ^tpjnLbnLpjmU tf]£ngn^

UpqjntUpUhp U phUmp^niü

S^jmjütp] ^tpjnLbnLpjnLUp gnLjg t rnrni^u, np optUuqpm^mU pmqmqp]^p Utp^mjntüu qmU^ntü t U^mqmqnLjU 2mht^mU q]ppntü hmütümmmb Total P-], Total T-] U Total S-] htm: Im ^mjntü t pUqhmUntp ^n^mb ^mpmütmpp Total L-p, np] pmgmum^mU U qpm^mU mpdtpUtpU hm^mump tU 0,18-], qtpmqmUgtjn^ qpm^mU mqqtgntpjntUp: bpt ^tpjnLb^tU 2pgm^m ü]gm-^mjp] qnpbnUUtp] fcüp] (E) ummg^mb m^jmjütpp, mqm ^mptj] t ^mpqtj, np mU2mpd qni.jp] 2nt^mj] ^pm mqqtgntpjmU qUmhmmümU hmümp 2pgm^m ü]gm^mjp] ^mpmütmptp] ^n^mb mqqtgntpjntUp ^mpnq t ntUtUm^ ]U^tu pmgmum^mU, mjU^tu tL qpm^mU mpdtpUtp (-0,12/+ 0,16): Uü^n^tjn^ mU2mpd qni.jp] 2nt^mj] ^pm mqqnq qnpbnUUtp] pnjnp gntgmU]2Utpp ^mptj] t ^mumtL, np qpmUg mqqtgntpjntUp pm^m^mU]U ütb t: UjUntmütUmjU]^, p]qUtup (mU2mpd qni.jp] 2nt^mU q]mmp^tL np^tu p]qUtu, ^mnntg^mbp) ^m^tUntü t mU^mU^mmtutj]nLpjnLU]g U

шипрп2пър]пъи^д [14]: ¿ЬтЬшршр, ш^щ^и^ дпрЬпк^ шqqЬдпLрjпl.Up, ^и^ц^и^и Р1-и Ь, цш шЛишЦшрЬпр ищшпишфриЬр^д Ь итшд^шЬ шр^пъирр рпщ Ь тшфи ЬиршцрЬ^, пр ш^шрд 2^Цшф ^рш шЬшЬишЦши дпрЬпЬиЬр^ шqqЬдпLрjпLUU ЬшЦши Ь

ЧЬр^пъЬпърлпъииЬр^ шр^п^рпЫ! итшд^Ь Ьи Ь ршдшишЦши, Ь цршЦши шрдЬриЬр, hЬmЬшршр, ^шфшqшUд ЦшрЬпр Ь ш^шрд qпl.Jp^ 2п^Цш;]пШ hЬmшqш qшрqшдUШU пшqUШ^ш-

рпг.р]пг.и ^шЦЬрг. hшUШр иЦqрUшщЬи qUшhшmЬL ^Ьрр и2^шЬ qпрЬпUUЬр^ ц^иш^фЦши: ЧЬр^пъ-Ьпър^ир рпщ Ь тшфи ишЬ ршрЬ^ш^Ь^ ш^шрд qпL]p^ 2п^Цш;]пШ щЬтшЦши ^ЬршhиЦпцпLрjшb 1&шЦиЬр^ шqqЬдпLрjшU шрц]пг.иш^Ьтп1р|п1ир:

ЬдршЦшдпг.р]т.Ь

И^шрд qпL]p^ 2п^шф ^Ьр^пъЬпърръи ^шишЦпШ Ь црш ри^шипър Ь шпши&^и

ифтпЫЬЬр^ ищштшЦшфи hЬmшqпmпLр]пLU, ш]^ р^пШ ЬшЬ qшрqшдUШU Цши^штЬипШ ^и^-цЬи ри^шипър, ш^щЬи тшррЬр hшm^шЬUЬрпLtf тЬцЬЦшт^пърръи шрш^ш^рЬ^пъ

hшUШр:

¿ш]шишшип1^ ш^шрд qпl.Jp^ 2^Цши пък^ ^р шпшUЛ.UшhшmЦпLрjпLUUЬрU т. UШрmшhрш-^ЬрЬЬрр, ишЦш^ hЬпшUЦшрUЬрp Цш^шЬ Ьи ршqUШрЭД qпрЬпUUЬр^д, ш]^ р^пШ ЬрЦр^ Ь шшршЬш2р2шЬ^ шЬшЬишЦши ^рш^^шЦ^д, ршцшршЦши фпфп^пърлпгииЬр^д Ь ищшппциЬр^ иш^ши^рпър]пъииЬр^ фпфп^пЫфд:

¿пц^шЬпШ иЬрЦш]шд^шЬ РЕБТЕЬ-^ пршЦшЦши ^Ьр^пъЬпърръир щЬтр Ь ц^тшрЦЬ^ прцЬи шпш^шрЦ^пц qпрЬпцпLрjпLUUЬр^ Ьршq^р Цш^ шпш^шрЦпър^ииЬр^ иф 2шрр, прр Ц^ршпшЦшЬ Цфи^ ш^шрд qпL]p^ 2п^Цш]пъ^ qпрЬпц ЦшqUШЦЬрщпLрjпLUUЬр^ hшUШр: Ипш^шрЦ^шЬ Лрп-цп^ ргЬ^пШ Ьи hhшЬ]ШL ^и^^рЬЬрр. РЕБТЕЬ qпрЬшЦ^дUЬр^ h^UШU ^рш иЬрЦш ^рш^^шЦ^ ^ЬрръЬпърлпъи Ь qUшhшшпLJ, qшрqшдUШU ц^иш^фЦшф пшпЫЬши^рпъррги, ^ЬрръЬшЦши дпъ-дши^2иЬр^ ц^иш^фЦшф hшUШmЬц пшпЫЬши^рпърлпъи, ^ЬрръЬшЦши qпрЬшЦ^дUЬр^ фпфп-^пър]ши ^рш шqqпq qпрЬпUUЬр^ пшпЫЬши^рпърлпъи Ь Цши^штЬипШ: РЕБТЕЬ ^ЬрръЬпърлшЬ шидЦшдпЫЬ шUhршdЬ2ш Ь, рши^ пр ш]и hшUШр^пLtf Ь ш^шрд qпL]p^ 2п^Цш]пъ^ qпрЬпц ^Ьп-ишрЦпър]пъииЬр^ цЬЦш^шрпър]ши Цпц^^д шрЛ.шqшUpUШU ^^^пдшппъ^иЬр^ ^2шЦ^ши hш]Ьдш-Цшрqш]^U h^JUш^Uq^рUЬр^ ^п^Ь^ши ршиш|^и:

^ршЦшипър]шЬ дшЬЦ

[1] Е.И. Тарасевич, Анализ инвестиций в недвижимость, МКС, Санкт-Петербург, 2000, 160 с.

[2] ЪиЬирпщ]ши, ¿.Ршццшишр|ши, Л^Ь^рпр^ UШиUшq^mпLр]пLUp ¿ш]шишшип1^, ^ршЦши hш]рЬU^p, ЬрЬши, 2006, 188 Ь^:

[3] ижишрЦпщши, ^ЬшшЦши qпL]p^ ^шииш^прЬд^ши шр^^ ]^ииш^иц^риЬрр, РширЬр Ь^ЭЬ 1 (2004) 30-44:

[4] и. иишпц, и. иЬирпщшЬ, и. ишЬ^п]ши, Ии2шрд qnL]p^ ЬЦпип^фЦш, ЬрЬши -иши^шр,

2010, 352 tg:

[5] Б.М. Бедин, Возможные направления государственного регулирования рынка жилой недвижимости, Байкальский государственный университет (2018) 508-516.

[6] www.armstat.am

[7] https://www.gov.am/am/bodies-under-government/

[8] U.C. итЬфшЬлши, Ч.Ф. ¿п^шЬи^щшЬ, U.L. ^p^qnp^U, UÜ2mpd qntjp^ t^nünU^m U Цшпш^шрпШ, b&CUZ, bpümü, 2007, tg 58-66:

[9] Н.А. Казакова, Современный стратегический анализ: учебник и практикум- ЮРАЙТ, Москва, 2016, 55-59 с.

[10] А.Ю. Меерсон, Е.И. Смирнова, Методы приятия управленческих решений: практикум, ФГБОУ ВПО «РЭУ им. Г.В. Плеханова», Москва, 2016, 27 с.

[11] Н.А. Казакова, Современный стратегический анализ: учебник и практикум, ЮРАЙТ, Москва, 2016, 55-59 с.

[12] А.Ю. Меерсон, Е.И. Смирнова, Методы приятия управленческих решений: практикум, ФГБОУ ВПО «РЭУ им. Г.В.Плеханова», Москва, 2016, 27 с.

[13] Э.В. Плучевская, А.А. Кондратьева, Применение PESTEL-анализа для оптимизации систем управления на предприятиях на примере рынка недвижимости, Томский политехнический университет (2017) 85-92.

[14] Ю.В. Богатин, Управленческий учет. Информационное обеспечение рациональных плановых решений фирмы, Финансы и статистика, Москва, 2017, 512 с.

ОЦЕНКА ПРОБЛЕМ РЫНКА НЕДВИЖИМОСТИ РА С ПОМОЩЬЮ АНАЛИТИЧЕСКОЙ МОДЕЛИ РЕ8ТЕЬ

Зара Зауровна Манвелян*, Лилит Эриковна Саркисян

Национальный университет архитектуры и строительства Армении, г. Ереван, РА

*'zaramanvelian@gmail.com

В статье обобщены основные подходы к анализу состояния рынка жилой недвижимости РА и умеренных тенденций роста последних лет. Был применен аналитический метод PESTEL, который основан на опросах, проведенных среди специалистов отрасли и на анализе аналитических коэффициентов, а также выявлена вероятность проявления влияния и значимости факторов на примере рынка недвижимости. Качественный анализ PESTEL рекомендуется использовать в качестве предлагаемого плана действий по формированию стратегии дальнейшего развития с целью расширения сферы оценки ситуации на рынке недвижимости.

Ключевые слова: рынок недвижимости, объект недвижимости, PESTEL-анализ, угрозы, возможности, факторы воздействия и значимости

ASSESSMENT OF RA REAL ESTATE MARKET ISSUES THROUGH THE PESTEL

ANALYTICAL MODEL

Zara Manvelyan*, Lilit Sarkisyan

National University of Architecture and Construction of Armenia, Yerevan, RA *zaramanvelian@gmail.com

The article summarizes the main approaches to the analysis of the state of the RA residential real estate market and the moderate growth trends of recent years. The PESTEL analytical method was applied, which is based on surveys conducted among industry professionals and observation of analytical factors, as well as the probability of the influence and importance of the factors was identified using the example of the real estate market. It is recommended to use the qualitative PESTEL analysis as a proposed action plan to form a future development strategy to expand the scope of the real estate market situation assessment.

Keywords: real estate market, real estate object, PESTEL analysis, threats, opportunities, impact and importance factors

Wmbilhtfiuli Зшрш Зштрр, m.q.p. ijngbbm (ZZ, f. bphiuh) - &CZU.Z, «t:l}nhniSJil}mjJi, ].lpiurfnthpli h Ijmmuilxupilxuh» wdpjinh, (+374)93368026, zaramanvelian@gmail.com, ишр1фи]шЬ Lplpp- tppjillp (ZZ, f. bphuih) - &CZU.Z, «<t:l}nhmSJil}mj], ].piulnthf]i h limnxulxupilxuh»> rniipjinh, ршЬциртр, (+374)94797059, sarkisyanlilit02@gmail com

Манвелян Зара Зауровна, к.т.н., доцент (РА, г. Ереван) - НУАСА, кафедра Экономики, права и управления, (+374)93368026, zaramanvelian@gmail.com, Саркисян Лилит Эриковна (РА, г. Ереван)-НУАСА, кафедра Экономики, права и управления", бакалавр, (+374)94797059, sarkisyanlilit02@gmail.com Manvelyan Zara, Doctor of philosophy (Ph.D) in engineering, Associate Professor (RA, Yerevan) - NUACA, Department of Economics, Law and Management, (+374)93368026, zaramanvelian@gmail.com, Lilit Sarkisyan (RA, Yerevan) - NUACA, Department of Economics, Law and Management, bachelor student (+374)94797059, sarkisyanlilit02@gmail.com

bbpfamglh t ' 11.09.2023p. Орш^и^ t' 04.10.2023p. ChijmhlbL t тщшсртр]шЬ 20.12.2023p.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.