CC BY
4
ПРЕДСТАВЛЕНИЕ НАУЧНОЙ РАБОТЫ
КЭП БЕЙ1НД1 АУРУХАНАДА ЕМДЕУДЩ ИННОВАЦИЯЛЫК ХИРУРГИЯЛЬЩ ЭД1СТЕР1Н ЕНГ1ЗУДЩ ТИ1МД1Л1Г1
ОРЧЕСТВА
Эбтпатта А. А., Эл-Фараби атындагы Казац улттыц ynueepcumemi, Алматы, Казацстан
E-mail: [email protected]
Аннотация. АталFан макалада хирургиялык бeлiмнщ кызметш талдау жэне диагностика мен емдеудщ инновациялык эдютерш eHri3y баFаланды. Сонымен катар, кеп бейiндi облыстык ауруханада инновациялык эдютерш енгiзу тиiмдiлiгi бойынша медициналык кызметкерлердщ кезкарасын аныкталды. Алы^ан нэтижелерге сай Кеп бейiндi облыстык ауруханада емдеудщ инновациялык хирургиялык эдiстердi жетiлдiру бойынша ^сыныстар эзiрлендi.
KLirri сездер: инновациялык хирургиялык эдостер, облыстык аурухана, медициналык кызметкерлер
Abstract. This article analyzed the operation of the surgical department and evaluated the introduction of innovative methods of diagnosis and treatment. In addition, the point of view of medical staff on the effectiveness of implementing innovative methods in a multidisciplinary regional hospital was determined. In accordance with the obtained results, proposals were developed for the improvement of innovative surgical methods of treatment in the multidisciplinary regional hospital.
Key words: innovative surgical methods, regional hospital, medical staff
взектишъ
XX гасырдыц соцы — XXI гасырдыц басындагы инновациялык технологиялардыц бздэын-соцды болмаган cepnmici дуниенщ келбетш тубегешп озгертп, барлык саланы камтыды эсер еткен адамдардыц ic-эрекет1, баскалармен катар, олардыц концептуалды жуйе, дуниетаным, создш жэне TinTi клиникалык риторикага алып келд1.
Б1здщ заманымызда мамандандырылган жэне жогары технологиялык комек керсететш медициналык мекеменщ тшмд1 жумысын оныц кызметшщ барлык багыттарына, оныц iinimje алдыцгы катарлы дамуга цифрлык жэне акпараттык технологияларды KipiicripMeii елестету мумкш емес.
Бугшп тацда жогары технологиялык медицина ец сершщц дамып келе жаткан сала болып табылады, ол белсецщ енпзумен камтамасыз етшедь
ВЕСТНИК НАУКИ И ТВОРЧЕСТВА
Соцгы гылыми-техникальщ эз1рлемелер непзшде жасалган инновацияльщ жабдьщтьщ клиникальщ тэж1рибес1. Автоматтандыру комбинациясы процестер, баскару жэне клиникальщ кызметтеп цифрльщ жэне акпараттьщ технологиялар — айырьщша ерекшелт, жетекнп медициналык ортальщтардьщ визит карточкасыныц 6ip Typi болып табылады. Телемедицина мен телекоммуникацияльщ технологияларды енпзу мумющцктерш зерттеу роботты хирургияльщ жэне оцалту кешендер1, навигацияльщ жуйелер сшщты жогары технологиялык; медициналык; жабдьщтарды пайдалану клиникальщ тэж1рибеде ете езекп жэне сураныска ие болып кершед1. Барган сайын жекелещцршген медицина эдютер1, жумысты автоматтандыру медицина мамандарына, т1ркеушшерге, зертханаларга, диагностикальщ кабинеттерге, дэр1ханаларга, бухгалтериялар мен басшыларга арналган орындар. Электронды кужат айналымы жэне пациенттщ электронды медициналык картасын журпзу белсещц турде енпзшуде. Максатында телемедицинаны пайдалану кдшьщтьщтан диагностикалау жэне емдеу, сауьщтыру жэне гылыми жэне бтм беру кызмет1.
Медицинаныц дамуында кептеген ауруларды, соныц шшде онкологияльщ ауруларды диагностикалау мен емдеудщ эртурл1 эдютершщ травматизмшщ темендеушщ мацызды ypflici байкалады.
Соцгы ею онжылдьщта клиникальщ тэж1рибе унемд1 немесе минималды инвазивт! хирургия (MIS) деп аталатын принципи жаца багытпен байытылды [1; 2; 3]. Ец ал дымен, оган клиниканыц эртурл1 салаларында кец тараган эндовидеохирургияльщ технологиялар (ВТ) -лапароскопияльщ, торакоскопиялык; жэне т.б. хирургия, кептеген операцияларда жетекнп орын алады. Олардыц артьщшыльщтары белгЬп жэне кептеген басылымдарда сипатталган [4; 5; 6].
Хирургиядагы бугшп куннщ талаптары жогары технологиялык; операцияларды орындау гана емес, сонымен катар осы араласудан кешн оцалтудыц жогары децгешне жету болып табылады. Наукастыц мумкшдтнше аздап азап шегуге деген умтылысы эндовидеохирургияны камтитын аз инвазивт1 эд1стердщ дамуына ыкпал eni. Лапароскопиялык эдюпен хирургияльщ араласуды журпзу дэстурл1 лапаротомиямен салыстырганда 6ipKarap мацызды артьщшыльщтарга кол жетюзуге мумкшдж бередь Ец мацыздыларыныц арасында атап ету керек: темен жаракат, анатомияльщ к¥рылымдардыц дэлдт, операцияныц барлык кезецдерш жогары сапалы визуалды бакылау, операциядан кешнп ауырсынуды жэне inieK парезш азайту. Сонымен катар, операциядан кешнп жараныц аскынуларыныц санын жэне перитонеальд1 адгезиялык аурудыц житгш азайту, ауруханада болу узактыгын азайту, сондай-ак жаксы косметикальщ нэтиже мацызды [7].
Жумыстьщ ма^саты. Облыстык кеп бейiндi ауруханада емдеудщ хирургиялык эдютерш eHri3y бойынша усыныстар кешенiн дайындау жэне оларды Fылыми негiздеу.
»
6
ВЕСТНИК НАУКИ И ТВОРЧЕСТВА
Материалдар мен эдктер
Зерттеу ж^мысы 4 кезенмен жYредi. Бiрiншi кезенде инновациялык хирургиялык эдютердщ диагностикалау мен емдеу эдютерш колданудын элемдш жэне Кдзакстандык тэжiрибесш менгерiлдi. Екiншi кезенде хирургиялык бeлiмнiн кызметш талдау жэне диагностика мен емдеудщ инновациялык эдiстерiн енгiзудi баFалау жYргiзiлдi. Yшiншi кезенде кеп бейiндi облыстык ауруханада инновациялык эдютерш енгiзу тиiмдiлiгi бойынша медициналык кызметкерлердщ кезкарасын аныктау сауалнама алу аркылы iске асырылды. Тeртiншi кезенде кеп бейiндi облыстык ауруханада емдеудiн инновациялык хирургиялык эдiстердi жетiлдiру бойынша ^сыныстар эзiрлендi. Зерттеу нысаны болып К,ызылорда облысы К^амдык денсаулык сактау департаментшщ «Кеп бейiндi облыстык ауруханасы» ШЖК, МККК хирургиялык кызметi болып табылады.
Нэтижелер. СонFы онжылдыкта хирургия саласында инновациялык емдеу жэне диагностикалау эдастершщ дамуында Yлкен жетiстiктер бар, б^л ез кезегшде ДДУ саясатынан да колдау тауып отыр. Осындай прогреске карамастан, бiз клиникалык нэтижелердi жаксартуFа жэне сыркаттанушылыкты азайтуFа экелетiн наукастарды жедел жэне дэл диагностикалауFа мYмкiндiк беретш аса кажеттi инновациялык хирургиялык эдiстердi элi толык енгiзе алмай отырмыз.
Кеп бейiндi облыстык ауруханада жыл сайын жоFары технологиялык медициналык кызметт камтамасыз ету максатымен диагностика мен емдеудщ жана эдiстерi енгiзiлуд. Минималды инвазивтi эндоскопиялык операциялар кенiнен колданыла бастады, омыртка жаракаттары, ми мен ж^лын iсiктерi Yшiн есте сактау кабшет бар металдарды колданатын операциялар нейрохирургияFа енгiзiлдi, туа бiткен жэне жYре пайда болFан жYрек акауларына операциялар, кардиохирургияда сэттi енгiзiлдi, жэне жамбас жэне тае буындарын протездеу эдiстерi травматологияда сэттi енгiзiлдi. Коронарлы артерияларды стенттеу эдiсi жалпы саны 1763 болды, 2021 жылы 847 кызмет кeрсетiлсе, 2022 жылы 916 коронарлы артерияларды стенттеу шаралары жYргiзiлдi. Онын iшiнде 2021 жылы Кардиология 1 бeлiмшесiнде 630 шара етюзшсе, 2022 жылы б^л кeрсеткiш 83-ке eсiп, 713-ке тен болды. КYндiзгi стационарда мYлде аталFан инновациялык хирургиялык эдютер колданылмады (Сурет 1).
Алыютан нэтижелерге сэйкес 2022 жылы жылдык тесек орын ж^мысы 348,2-ге тен болды, ал 2021жылы 336,8-ге тен болFан. Б^л кeрсеткiш Хирургия №1 бeлiмшесiнде 2,8-ге, Травматология бeлiмшесiнде 31,2-ге, Нейрохирургия бeлiмшесiнде 70,6-Fа eстi. Жоспарлы оталардын орташа кeрсеткiшi 2021 жылы 30,1 болса, 2022 жылы б^л керсетюш 27,8-ге тен болды. Жоспарлы оталардын шшде ен жоFарFы керсетюш 2021 жылы кардиохирургия бeлiмшесiнде тiркелдi (Сурет 2).
Келесi сараптауFа алыютан кeрсеткiш Хирургия бeлiмшелерiнде жасалFан жедел оталардын кeрсеткiштерi болды, олардын нэтижес бойынша барлыFы 2022 жылы 72,2-ге тен болса, 2021 жылы б^л кeрсеткiщ 69,9-Fа тен болды.
Зерттеуге aлынFaн жылдaры жедел отaлaрдын кeрсеткiштерi кaрдиохирургия бeлiмiнде 2021 жылмен сaлыстырFaндa 2022 жылы 15,6-Fa жоFaры болFaны aньщтaлды (Сурет 3).
Сурет 1. Kоронaрлы aртериялaрды стенттеудi eткiзу бeлiмшесi бойыншa кeрсеткiштер
90 80 70
II 46,515,3
40 30 20 10 0
П 34,53,7
» II II
48,2 48,2-48,*8,4
19,^7,5
II II И
& ^ ¿Г <f ^ ^
J Jp
о*
Ж
12021Ж ■ 2022ж
Сурет 2. Хирургия бeлiмшелерiнiн жоспaрлы отaлaр бойыншa кeрсеткiштер
»
8
ВЕСТНИК НАУКИ И ТВОРЧЕСТВА
Сурет 3. Хирургия бeлiмшелершщ жедел оталар бойынша кeрсеткiштер
ЖоFары технологиялык медициналык кемек керсету тэжiрибесi негiзiнен жYрек-кантамырлар хирургиясы бeлiмiнде ен кеп мелшерде жYргiзiледi. Осылайша, 2021 жылы 73 (76%), ал 2022 жылы 63 (70%) болды. Эндоваскулярлы хирургия саласында 23 тYрлi медициналык кызмет тYрлерi кeрсетiледi. Онын iшiнде коронарография бойынша мэлiметтерш сараптау нэтижесшде, 2021 жылы 2241, ал 2022 жылы 2488 болFаны аныкталды.
Медициналык кызметкерлер арасында жYргiзiлген сауалнама инновациялык хирургиялык эдiстердi екi хирургия бeлiмшелерi (53% жэне 24%) кенiнен колданатыны аныкталды.
Кесте 1
СауалнамаFа катыскан медициналык кызметкерлердiн инновациялык хирургиялык эдютердщ кажеттiлiгiне байланысты бeлiнуi
Сипаттама Дэр1герлер % Орта медициналык кызметкер % Барлыны %
89 53.6 77 46.4 166 100
Кардиохирургия 3 3.3 7 9,1 10 6.0
Травматология 9 10,1 8 10,4 1 10,2
Урология 1 1.1 0 0 1 0.6
Нейрохирургия 4 4.6 4 5.2 8 4.8
Хирургия 2 26 29.2 14 18.2 40 24,1
Гинекология 2 2.2 0 0 2 1.2
Хирургия 1 44 49.5 44 57.1 88 53,0
БАРЛЫГЫ 89 100 77 100 166 100
Респонденттердщ 32,5%-ы eз тэжiрибесiнде аталFан эдiстердi мYлдем колданбайтыны аныкталды (Кесте 2).
ВЕСТНИК НАУКИ И ТВОРЧЕСТВА
Кесте 2
Респонденттердщ инновацияльщ хирургиялык эдiстердi колдануы бойынша жауаптарынын к¥рылымы
С^рак Жауап нэтижелер
Дэр1герлер ом; Барлыны
п % п % п %
1 2 3 4 5 6 7 8
С1з инновациялык хирургиялык эдютерд1 колданасыз ба? Ия, колданамын 58 65.2 46 59.7 104 62.7
Жок, колданбаймын 25 28.1 29 37.7 54 32.5
Б1лмеймш/жок жауап 6 6.7 2 2.6 8 4.8
Барлыны 89 100 77 100 166 100
Респонденттердщ кепшшп инновациялык хирургиялык эдiстердi енпзу кажеттшгш сезiнедi. Косымша бiлiм алуFа деген ^мтылыс орта медициналык кызметкерлер арасында айтарлыктай жоFары 96,1% к^рады, дэр^ерлермен салыстырFанда, б^л керсеткiш 94,4% к¥рады. Жалпы респонденттердiн жауаптары 95,2%-ы инновациялык хирургиялык эдiстердi колдайтыны белгш болды. М^ны сауалнаманын келесi C¥раFы бойынша алынFан деректер керсетедi, толы^ырак акпарат 6-суретте керсетiлген (Сурет 4).
■ ия ■ жок ■ жауап жок
Сурет 4. Респонденттердiн инновациялык хирургиялык эдiстердi енгiзу кажеттiлiгi туралы таралуы
Медициналык кызметкерлер Yшiн инновациялык хирургиялык эдютер туралы акпарат манызды екенi аныкталды. Осылайша, кызмет тYрiне карамастан респонденттердiн 36,3%-дан астамы акпарат кезi ретiнде бiлiктiлiктi арттыру курстарын тандады, 34,3% дэлелдi макалалардан жэне 16,2% эрштестершен акпарат алуды калайтыны аныкталды.
Корытынды: Хирургиялык араласудын д¥рыс аймаFына верификация жасау (Тайм-аут) стандарты бойынша процедураларды
ВЕСТНИК НАУКИ И ТВОРЧЕСТВА
оцтайландыру. Хирургия бeлiмшесшде медицина кызметшщ сапасын баFалауынын iшкi индикаторларын орындауFа баFытталFан жумыстарды кYшейту. Хирургия саласында заманауи инновациялык эдютер туралы бiлiмдi арттыру жэне диагностикалык эдютермен медициналык кызметкерлердi акпараттандыру бойынша коммуникациялык наукандарды жYргiзу кажет. Денсаулыкты ныFайту жэне денсаулык сактаудыц баска баFдарламалары мен жобаларыныц табысты болуына кемектесу Yшiн ец сенiмдi акпарат кeздерiн жэне Yлкен камтуFа кол жеткiзуге болатын акпарат тарату арналарын карастыру керек. Зерттеу нэтижелерi мемлекеттiк жэне жеке медициналык уйымдардыц, денсаулык сактауды мемлекеттiк баскару органдарыныц басшыларына, денсаулык сактауды баскару жэне экономика саласындаFы Fылыми кызметкерлер мен сарапшыларFа пайдалы болуы мYмкiн.
Литература:
1. Давидович Д.Л. Сочетанные эндовидеохирургические операции у онко логических больных. Дис. ... канд. мед. наук. - М., 2010. - 13 с.
2. Дронов А.Ф., Поддубный И.В., Котлобовский В.И. Эндоскопическая хирургия у детей. - М., 2002. - С. 4-5.
3. Матвеев Н.Л., Феденко В.В., Фомичев О.М. Иллюстрированное руководство по эндоскопической хирургии. - С. 9-13.
4. Schindler R. (ed.): Bozzini P.H. Gastroscopy. University of Chicago Press. -Chicago, 1937.
5. Gordon A.G., Magos A.L. The development of laparoscopic surgery // Baillieres Clin Obstet Gynaecol. - 1989. - 3. - 429-49.
6. Ott D.O. Die Beleuchtung der Bauchhohle (Ventroskopie) als Methode bei vaginaler Coeliotomie // Abl Gynekol. - 1902. - 231. - 817.
7. Jacobeus H.C. Kurze Übersicht uber meine Erfahrungen mit der Laparothorakoscopie // Munch Med Wochenschr. - 1911. - 58. - 2017.
