CC BY
11Жамият ва инновациялар -Общество и инновации -Society and innovations
Journal home page: https://inscience.uz/index.php/socinov/index
The presentation of german holidays and traditions in textbooks
Dilnoza YUSUPOVA1
Kokand State Pedagogical Institute
ARTICLE INFO
ABSTRACT
Article history:
Received March 2021 Received in revised form 20 March 2021 Accepted 15 April 2021 Available online 20 May 2021
Keywords:
holiday, tradition, german, vocations, economic miracle, hello September, religious holidays.
This article is devoted to the presentation of German holidays and traditions in textbooks and how they affect the worldview of students, in wich the topics of German language lessons are studied. The celebration and significance of such celebrations and traditions increases the interest of students in the study of the traditions of other nations. The article describes the various holidays and traditions of the German people.
2181-1415/© 2021 in Science LLC.
This is an open access article under the Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) license (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru)
Nemis bayram va an'analarining darsliklarda berilishi
ANNOTATSIYA
Kalit so'zlar:
bayram, an'ana, nemis, ta'tillar,
iqtisodiy mo'jiza, salom sentabr, diniy ta'tillar.
Mazkur maqola darsliklarda nemis bayram va an'analarini berilishi va ularni o'quvchilar dunyoqarashiga qanday ta'sir ko'rsatishiga bag'ishlangan bo'lib, unda nemis tili darslarida o'tiladigan mavzulari xaqida o'rganiladi. Bu kabi bayram va an'analarning berilishi va uning ahamiyati o'quvchilarining ongida o'zga millatlarning an'analarini o'rganishga qiziqishini oshiradi. Maqolada nemis xalqlarining turli bayram va an'analarini ta'riflari bayon etilgan.
1 Lecturer of the foreign languages department of Kokand State Pedagogical Institute, Kokand, Uzbekistan.
Изложение немецких праздников и традиций в учебниках
АННОТАЦИЯ_
Эта статья посвящена изложению немецких праздников и традиций в учебниках и их влиянию на мировоззрение студентов, в которых изучаются темы уроков немецкого языка. Представление таких праздников и традиций и их важность увеличивает интерес студентов к изучению традиций других народов в их сознании. В статье описаны различные праздники и традиции немецких народов.
Ushbu maqola nemis bayram va an'analarining darsliklarda berilishi haqida fikrlar berilgan. Bu maqolada nemislarning qadimgi qo'shiqlaridan birida, odamlar o'z vatanlari, tarixlari bilan bog'liqligi to'g'risida shunday yozilgan: "Bundan go'zal mamlakat yo'q!" Darhaqiqat, Germaniyaning diqqatga sazovor joylari, urf-odatlari, urf-odatlari, bayramlari, o'ziga xos taomlari bilan hayratlanarli mamlakatdir. Germaniyadagi ta'tillar jamoat va diniy ta'tillarga bo'linadi. Diniy bayramlarning vaqti cherkov taqvimiga muvofiq yildan-yilga o'zgarib turadi. Bundan tashqari, turli mamlakatlarda diniy bayramlar ishsiz qolishi yoki bo'lmasligi mumkin. An'anaviy diniy bayramlar - Yaxshi Juma, Fisih, Masihning ko'tarilishi (Pasxadan 40 kun), Uchbirlik (Pasxadan 50 kun keyin), Masih tanasining bayrami (Uchbirlikdan keyin 12 kun) va eng muhim bayram - ayniqsa bolalar uchun -Rojdestvo xisoblanadi.
Nemislarning bayramlarni qanday nishonlashlari, bayram dasturxoniga nimalarni qo'yishlari, nemis oshxonasining odatiy taomlari nimada ekanligi haqida darsliklarda berilgan. Bu esa talabalarning ongida o'z milliy urf-odatlariga xurmat va e'tiborni yaqqol namoyon etadi. Germaniyada shunday an'ana borki, oxirgi nemis Kaiser Vilgelm II har kim tinchgina ovqatlansin, ovqat haqida gapirish esa kasallik haqida bo'lgani kabi odobsiz edi deb fikr yuritgan va qoldirgan.
Prussiya Puritanini hisoblash, sharob ustiga ovqat pishirish yoki salatga qo'shimcha tomchi o'simlik yog'ini quyish katta gunoh deb hisoblagandi. Shunday qilib, stolda prussiyaliklar jim bo'lib, ehtiyotkorlik bilan bo'r, un sosidek oq bilan sepilgan qaynatilgan kartoshkani chaynashardi. Bu "ziravor" shilimshiq sabzavot va go'sht yoki yonma-ovqatlar bilan "xushbo'y" edi. Yaxshi yashiringan hasad bilan ular qo'shnilariga: Reyn mintaqalarida yoki Janubiy Germaniya qirolliklarida o'zlarining lazzatlari uchun yashaydigan, aholisi demokratik o'ziga ishongan holda, na o'zlarining dialektlaridan, na yaxshi, mazali taomlarga qaramlikdan uyalishgan. Faqatgina zerikarli Prussiya aholisi kulgili daniyaliklar yoki ichkilikbozlar bilan uchrashgan polshaliklar va ruslar yangi Prussiya foniga qarshi turishdi. Birinchi jahon urushi tugaganidan keyin va Kayzer bekor qilinganidan so'ng, umumiy qashshoqlik va ochlik aholining ko'payishiga imkon bermadi. Va o'nlab yillar davomida ularni tarbiyalashdi. 1948-yildan keyin "iqtisodiy mo'jiza", televizordagi birinchi gastronomik dasturlar va peshtaxta oldiga yuguradigan oshpazlar natijasida hamma narsa keskin o'zgara boshladi. (Abduazizov A. Nemis tili fonologiyasi va morfologiyasi 1997).
Bundan tashqari, aholi mamlakatda joylashgan ittifoqchi kuchlarning turmush tarzi va turistik sayohatlar bilan, aslida, butun dunyo bilan taqqoslash imkoniyatiga ega bo'ldilar. Germaniyaning janubiy va g'arbiy qismlari an'anaviy taomlarini qadrlashdi,
Ключевые слова:
праздник, традиции, немецкий, каникулы,
экономическое чудо, здравствуй сентябрь, религиозные праздники.
гаягеи
masalan, to'ldirilgan bug'doy ko'ftasi, qaymoqli mol go'shti yoki go'shtli to'lg'azilgan ko'ftada, Shimoliy Germaniyada ular o'zlarining monoton "tuzlari" bilan xursand bo'lishdi va o'zgarishdi.
Darsliklarda yana muxim bayram xaqida berilgan. Rojdestvo bu Masihning tug'ilgan kunini nishonlashdir. Ular bir oy ichida tayyorgarlik ko'rishadi, bolalar bilan Rojdestvo bozorlariga diqqatga sazovor joylarga va jez lenta bilan borishadi, Rojdestvo ramzlari bilan kvartiralarni jihozlashadi: Bayram yulduzi va chiroqlar bilan bezatilgan kamon, tasodifan Sharqiy Germaniyada yaqinda paydo bo'lgan va butun mamlakat bo'ylab tarqalib ketgan, ammo uning ma'nosi ma'lum edi. Ushbu belgi Erzgebirge - foydali qazilmalar ko'p bo'lgan ruda tog'laridan kelgan. Konchilar shaxta yuzasiga ko'tarilganda, birinchi narsa - kirish tepasida yoy shaklidagi chiroqlar asta-sekin bu kamon orqali uyga qaytib, oilaviy o'choqqa qaytishning ramziga aylangandi.
Nemis tilida so'zlashadigan mamlakatlarda Rojdestvo 24-dekabr kuni kechqurun nishonlana boshlaydi. Muqaddas oqshomda yoki Rojdestvo arafasida ular hovli va uyni tozalashadi, Rojdestvo daraxtini bezatishadi, sham yoqishadi, turli xil xamir ovqatlar, piroglar pishiradilar va idish-tovoq tayyorlaydilar. Rojdestvo stolida o'tirishdan oldin, saunaga borishadi. Shundagina oila Rojdestvo (jambon) ta'mini tatib ko'rishi mumkin bo'ladi. Katta joylarda bayramona taom faqat Rojdestvo massasidan keyin, kechqurun o'tkaziladi. Stolda to'qqizta majburiy Rojdestvo taomlari bo'lishi kerak: qovurilgan karam, qovurilgan g'oz yoki sazan, cho'chqa go'shti yoki quyon, o'rdak yoki kurka, salat yoki yashil karam, olma pirogi, pechene yoki rulo qaymoqli murabbo va albatta non va tuz. Bolalar uchun Rojdestvo bu, eng avvalo sovg'alar tufayli yilning eng muhim bayramidir. Germaniyaning shimolida, Rossiyada bo'lgani kabi, ularni Santa Klaus oq soqolli va qizil palto kiygan, orqasida sumkasi bilan olib kelgan. Ba'zi oilalarda, ayniqsa Germaniyaning janubida, Rojdestvo bobosi o'rniga chaqaloq keladi. Bolalarga aytilganidek, u osmondan yerga tushadi. Ammo shu bilan birga, u ko'rinmas bo'lib qoladi - faqat daraxt ostida ular sovg'alarni topardilar. Bunday bayramlarni darsliklarda berilishi, turli xil xalqlarning o'ziga xos odatlari bilan talabalarni tanishtirishdir. Xristianlar va xristian bo'lmaganlar bugungi kunda Rojdestvoni aksariyat qismi oilaviy bayram sifatida sovg'alar bilan nishonlaydilar. Ushbu odat 16-asrdan beri mavjud. Katolik oilalarida Aziz Nikolay kuni bolalarga sovg'alar berildi. Buyuk Papa Gregor (590-604) Adventning to'rtinchi yakshanbasigacha vaqtni belgilab qo'ydi. Ushbu odat xristianlikda XI asrgacha kuzatilgan. Isoning tug'ilgan sanasi Yangi Ahdda chaqirilmagan va aslida noma'lum edi. Miloddan avvalgi 4-7 asrlar orasida bo'lishi mumkin. Bundan tashqari, xristian cherkovi Iso Masihning tug'ilgan kunini nishonlashdan manfaatdor emas edi. Muqaddas oqshom Rojdestvo arafasida bo'lib o'tardi. Eski an'anaga ko'ra, bayram soat 16 dan (24-dekabr) boshlanadi.
Yana bir bayramlaridan biri xaqida xam berilgan. Barcha xalqlarning eng qadimgi bayramlari o'rim-yig'im bilan bog'liq. Ularning paydo bo'lishi butparast davrlarga to'g'ri keladi, odamlar o'zlarining mehnatlari mevalarini yig'ib, unumdorlik xudolariga shukronalar aytishni zarur deb bilishgan. Xristianlik davrida cherkov yig'im-terim bayramlarini o'z nazorati ostida va homiyligida o'tkazardi, natijada butparast va xristian urf-odatlari sintez qilinardi. Yig'im-terim bayramlari Evropa xalqlari tomonidan avgust-oktyabr oylarida nishonlangan va ko'pincha Germaniyaning turli mintaqalarida Ktimes, Kribi, Kerwe, Kerw va boshqalar deb nomlangan mahalliy cherkov - Kirchvayffestga to'g'ri kelgan edi. Shunday qilib, yig'im-terim bayrami uchun ham, cherkovning muqaddaslash bayrami uchun ham umumiy qabul qilingan sana yo'q edi. Faqat 19-asrda cherkovning
muqaddaslash marosimi katolik mamlakatlarida oktyabrning uchinchi yakshanbasida o'tkazilardi. Protestant mamlakatlarida u oktyabrning birinchi yakshanbasida nishon-lanadigan Raxmat kuni (Erntedankfest) bilan almashtirildi. Biroq, Germaniyaning ko'p joylarida va Rossiyaning nemis koloniyalarida ikkala bayram keyinchalik boshqa kunlarda nishonlanishi mumkin edi. Hosil bayrami oktyabr oyida Sankt-Peterburg nemislari tomonidan nishonlanardi. Bu kun karamni maydalash bilan bog'liq edi, bu esa kulgi, qo'shiqlar, kulgili suhbat bilan birga o'tardi - umuman olganda, haqiqiy bayramga aylandi. Oddiy kunlarda oshxona ostonasidan o'tmagan badavlat ayollar, ko'pincha tajribali xizmatkorlarning rahbarligi ostida qarindoshlari va do'stlari bilan birgalikda karamni fidoyilik bilan maydalashgan. Peterburgdagi nemislarning barcha uylaridan uzoqroqda bu odatga amal qilishgan. Kirchweixfestga nafaqat sabzavot yig'ish, balki cho'chqalarni so'yish bilan cheklangan.
Qo'shni qishloqda bo'lib o'tadigan bayramda ishtirok etishni istagan ruhoniylar erta tongda Muqaddas massaga xizmat qilishardi va keyin o'z jamoalari bilan bayramni o'tkazish uchun qo'shnilarnikiga tashrif buyurishardi. Yurish uzoq bo'lganida, qishloqda qo'ng'iroq ovozlari yangrardi. Yurish marosimi cherkovga kirgandan ko'p o'tmay, xizmat tugardi. Mehmonlar va mehmonlar bir-birlarini izlab, bayramona taomni kutayotganlar uylariga ketishardi.Bu vaqtda an'anaviy oziq-ovqat bu kolbasa bulyoni va miyalardan iborat sho'rva. Birinchisi uchun mol go'shti noodle sho'rva, ikkinchisi uchun - guruch pyuresi bilan qo'zichoq, shirin uchun esa - tarvuz yoki sovuq lavlagi pyuresi. Tushlikdan keyin erkaklar yig'im-terim va jamoat ishlari haqida, ayollar esa bog'da va qarindoshlar haqida suhbatlashishardi. Keyin mehmonlar xayrlashib, mezbonlarni keyingi yakshanba kuni o'z qishloqlariga taklif qilishardi. Qaytib ketayotganda, bolalar o'zlarining aravalarini poyga yoki ot minishda musobaqalash uchun haydashardi.
Peshindan keyin bolalar ota-onalaridan xayr-ehson uchun pul olardilar, yoshlar va kattalar o'ynash, raqsga tushish va ichish uchun yig'ilishardi.
Nemislarning bir millat sifatida ajralib turadigan xususiyati bu ularning hayotdagi barcha jabhalarda aniq xarakat qilishidir. Nemislar uchun o'z his-tuyg'ularini qizg'in ifoda etish va shaxsiy makon chegaralarini buzish odatiy emas edi.
Ko'rinishidan g'alati bo'lsa ham, nemislar samimiylik va ishqiy munosabatlar bilan ajralib turardi, ammo buni ko'zga ko'rinmas narsalardan yashirish mumkin.
An'anaga ko'ra, nemislar, italiyaliklar, polyaklar va misrliklar kabi, dam olish kunlarini oila davrasida o'tkazardilar, shuning uchun qo'ng'iroqlar yoki kutilmagan tashrif bilan bir-birlarini bezovta qilish odatiy hol emas edi.
Nemislar juda ehtiyotkorlik bilan, ular hech qachon uchrashuvlarga kechikmaydilar, shuning uchun ular kutilmagan holatlardagina kech qolishlari mumkin. Nemislar adolatli qonunlarga bo'ysunadigan xalq bo'lib, ular o'rnatilgan qonunlarga qat'iy rioya qiladi va kamdan-kam hollarda ularni buzadi. Ehtimol, bunday qonunga bo'ysunmaydigan xatti-harakatlar, hatto mayda huquqbuzarlik uchun ham beriladigan qattiq jazo va yuqori jarimalardan qo'rqish oqibatidir.
Kuz kelishi bilan Germaniya bizning "birinchi sentyabr" ga o'xshash bayramni nishonlaydi, ya'ni bolalarning birinchi sinfga sayohati. Shunday qilib, ushbu kunda Germaniyada siz kichik shogirdlarning ko'chalarida shirinliklar solingan sumkalarni uchratishingiz mumkin. An'anaga ko'ra, ota-onalar sumkalarni to'ldirishadi, shu bilan "bolasini" bayram bilan tabriklashadi, lekin bitta shart bilan - siz maktabdan uyga qaytganingizdan so'ng sumkani ochib, shirinliklar iste'mol qilishingiz mumkin.
Yana bir muxim bayramlaridan biri nemis bolalarining sevimli bayramlaridan biri bu 6-dekabr kuni nishonlanadigan Sankt-Nikolay kuni. Afsonaga ko'ra, Avliyo Nikolay
iMlSf 1РПГР
Uli lv"'" Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - Society and innovations
Special Issue - 4 (2021) / ISSN 2181-1415
o'lgan uchta maktab o'quvchisini tiriltirdi, shuning uchun u maktab o'quvchilarining homiysi deb hisoblandi. Shunday qilib, ushbu kunda ota-onalar bolaga eshik oldida bir kun botinka, turli xil shirinliklar va kichik sovg'alar berkitib qo'yishardi. Bayram munosabati bilan qandolat do'konlarida ramziy shirin xamir shakllari sotilardi.
Nemis mentaliteti xalq an'analariga rioya qilish va ularga qat'iy rioya qilishda namoyon bo'ladi. Asrdan asrga o'tadigan bunday normalar juda ko'p. To'g'ri, ular asosan milliy xususiyatga ega emas, ammo ma'lum bir hududda tarqaldi. Shunday qilib, urbanizatsiyalashgan Germaniya hatto yirik shaharlarning qishloq tuzilishida ham iz qoldirgan. Qishloq markazida cherkov, jamoat binolari va maktab joylashgan bozor maydoni joylashgan. Turar-joy kvadrati radiusli maydondan tarqalardi.
Bunday bayramlarning nemis tili darsliklarida berilishi talabalar ruxida, qalbida urf-odatlar va an'analarga xurmat va e'tibor qaratish kerakligini va ushbu bayramlarni uzbek milliy bayramlariga qiyoshlab taxlil qilishi kerakligi nazarda tutilgan.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO'YXATI:
1. Nemis tili 11-sinf Imiyaminova Toshkent Davr nashriyoti 2018
2. Abduraumov G., Mamajonov S. Nemis tili. - Toshkent: "O'zbekiston", 1995. - B. 38.
3. Abduazizov A. Nemis tili fonologiyasi va morfologiyasi. - T.: O'qituvchi, 1997.
4. Asqarova M. Respublika maktablarida nemis tili o'qitish va nutq madaniyati // "Nutq madaniyatiga oid masalalar" to'plami. - Toshkent: Fan, 1973.
5. Zaripova R.A. Chet tillari o'qitish metoidikasidan qo'llanma 1986.
6. Setlen V.S. o'rta maktabda chet tili o'qitish kursi. Toshkent. 1978.
7. O'rta maktabda chet tillari o'qitish umumiy metodikasi. Toshkent. 1974.
8. Zaripova R.A. O'zbek o'rta maktablarda chet tilini o'qitish metodikasining asosiy yo'nalishlari. Toshkent. 1979.
9. Jo'rayev L. va boshqalar nemis tili 5-sinf darsligi. Toshkent. 2004.
10. Friesh Ch. teaching and learning English as a Foriegen language. 1947.
