Научная статья на тему 'Gingival recession'

Gingival recession Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
93
11
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ТАРАЛУЫ / қЫЗЫЛ ИЕК РЕЦЕССИЯСЫ / ПАРОДОНТ АУРУЛАРЫ / ТіСТЕР / PREVALENCE / GUM RECESSION / PERIODONTAL DISEASE / TEETH / РАСПРОСТАНЕННОСТЬ / РЕЦЕССИЯ ДЕСНЫ / ЗАБОЛЕВАНИЯ ПАРОДОНТА / ЗУБЫ

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Алмуратова А.С.

В представленном литературном обзоре рассматриваются вопросы о распространенности рецессии десны. Анализ данных литературы о проблеме высокой распространенности рецессии десны, а также малоизученность распространенности и особенности проявления рецессии десны у пациентов с зубочелюстными аномалиями и дистопией зубов свидетельствует о необходимости разработки алгоритма диагностики и профилактики с целью оценки прогноза и возможных осложнений, а также для составления эффективного комплексного лечения

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Алмуратова А.С.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

РЕЦЕССИЯ ДЕСНЫ

The presented review studies the prevalence of gingival recession. Analysis of the published data on the problem of the high prevalence of gingival recession, as well as the poorly studied prevalence and the peculiarities of the gingival recession manifestation in patients with dentofacial anomalies and teeth dystopia, indicate the need for the development of a diagnostic and prophylactic algorithm in order to estimate the prognosis and possible complications and also to make effective complex treatment.

Текст научной работы на тему «Gingival recession»

© А. С. Элмуратова, 2017 УДК 616.311.2 А. С. Элмуратова КЫЗЫЛ ИЕК РЕЦЕССИЯСЫ

КараFанды мемлекеттiк медицина университетi бала жасындаFы стоматология жэне хирургиялык стоматология кафедрасы (КараFанды, Казахстан)

Эдебиетт1к шолуда кызыл иек рецессиясынык таралуы туралы мэселе карастырылды. Кызыл иек рецессиясынык таралуынык жорары болу мэселелер1 туралы эдебиетпк мэл1меттерд1к сараптамасы, сондай-ак т1с-жак жYЙесiнiк аномалиялары жэне тстердН дистопиясы бар наукастарда кызыл иек рецессиясынык таралуы мен б1л1нет1н ерекшелiктерiнiк аз зерттелу^ болжау жэне мYмкiн болатын аскынуларды баралау максатында диагностикалык жэне профилактикалык алгоритмдердi курастырудык кажет екендИн сипаттайды.

Клт свздер: таралуы, кызыл иек рецессиясы, пародонт аурулары, ^стер

Стоматологиялык денсаулык - аFзанык жалпы эл-аукатынык ажырамас бвлiгi. Стоматологиялык денсаулык тYCiнiгiне мамандардык араласуын талап ететЫ кандай да бiр аурулар мен аномалиялардык, жаракат пен операция-лар салдарынык жоктыFы кiредi [18]. Эдебиет-тердегi мэлiметтер бойынша ауыз куысына жYргiзiлетiн санация мен алдын алу шаралары-на карамастан, стоматологиялык аурулардык таралуы жоFары жэне жылдан жылFа всiп келе жатканы байкалады [2, 16, 17, 20, 22, 24, 26, 28, 48]. Пародонт аурулары стоматологиялык аурулардык арасында тю-жегщен кешнп орынды алады. ДYниежYЗiлiк денсаулык сактау уйымынык мэлiметтерi бойынша пародонт ауруларынык таралуы жоFары. Сау пародонт тек 2 - 10% жаFдайда кездеседi [1, 3, 6, 7, 8, 15, 34, 43].

Тютердщ жоFалуымен втетiн пародонт аурулары тютердщ тiсжегiсi мен онык аскыну-ларына караFанда, тiс-жак аппаратынык патологиялык взгерiстерiне жиi экеледi. [23, 47, 51].

Кызыл иек рецессиясы - бул кызыл иек декгешнщ тiс тYбiрi бвлИ беткейiмен кабыну белгiлерiнсiз сына тэрiздi немесе сопакша т-шiндi твмендеуiмен сипатталатын пародонт тiнiнiк атрофиясы [52]. Г. Ф. Вольф жэне баска авторлардык ойы бойынша (2008), кызыл иек рецессиясы бул ауру емес, тек эртYрлi фак-торлардык эсерЫен туындайтын пародонт курылымынык морфологиялык взгерiсi бола-ды, бiракта бYгiнгi ^ж ХАЖ-10 бойынша (Женева, 1995) кызыл иек рецессиясы жеке нозология ретЫде карастырылады.

Ралымдардык катары кызыл иек рецессиясынык себебi анык емес екежн кврсетедi жэне патологиянык дистрофиялык сипатта болатынын айтады. Эдетте, кызыл иек рецессиясы бар наукастар механикалык жэне химиялык тiтiркендiргiштерге тiстiк катты тн

дерЫщ гиперестезиясынык пайда болуына жэне тютщ Ty6ip белИнщ жалакаштануынан эстетикалык жеткiлiкciздiктерге шаFымданады [40, 41, 54].

Кызыл иек рецессиясынык патогенезне арналFан жануарларFа жаcалFан жалFыз тэжiрибелiк зерттеу 1976 жылы жарияланды. [36]. Авторлар аурудык дамуы негiзiнде клиникалык т¥PFыдан кызыл иек рецессиясы ретнде байкалатын дэнекер тiндiк бекiнудiк бузылуын тудыратын жэне эпителидiк апи-кальдi миграциясына жэне пролиферациясына экелетiн, жерплкт кабыну Yрдicтерi жата-тынын керсеттк

П. А. Леус [23] бойынша, кызыл иек рецессиясы ересек адамдардык арасында 99,3% жетедк Америкалык пародонтология академиясынык деректерi бойынша [47], халык араcындаFы тiндiк рецесиясынык таралуы 23% курайды. Л. А. Казеко жэне Я. И. Тимчук [21] айтуынша, кызыл иек рецессиясы адамнык кез-келген жасында кездеcедi жэне 39% курайды. Смирнова С.С. мэлiметтерi бойынша, кызыл иек рецессиясы 77,2% жаF-дайда, эаресе жука биотипi бар адамдарда кездеcедi [28]. Польшанык жак-бет хирур-гиясы департаментiнiк зерттеулерi бойынша адамдардык жасы мен этностык тиестшИне карамастан, халыктык 60%-да кызыл иек рецессиясы бар [42].

Кызыл иек рецессиясынык эртYрлi ¥CынылFан жiктемелерi бар. P. D. Miller [49] тюаралык бYPтiктердiк жаFдайын жэне ти саралык аймактаFы CYЙек тiндерiнiк декгейiн, рецессиянык eтпелi катпар декгейiне жэне KOЗFалмайтын кызыл иектiк кeлемiн ескере отырып, кызыл иек рецессиясы жiктелуiнiк жакартылFан турЫ усынды. Осылайша, ол кызыл иек рецессиясын жабу бойынша хирур-гиялык емдеудiк нэтижеciне болжам жасады:

Этиологиясы бойынша

ЧУ

1 сурет - П. А. Леус жэне Л. А. Казеко бойынша кызыл иек рецессиясынык таралуы

I класс. 6тпелi ;aTnapFa жетпейтiн, альвеола суйектернщ бузылуынсыз жYретiн рецессия (жщшке немесе жуан). Болжамы: рецессияны толы^ымен жоюFа болады.

II класс. 6тпелi катпарFа дейiн жететiн, альвеола суйектернщ бузылуынсыз жYретiн рецессия (жщшке немесе жуан). Болжамы: рецессияны толы^ымен жоюга болады.

III класс. 6тпелi катпарFа дейiн жететiн, альвеола CYЙектерiнщ бiр жак беткейшщ бузы-луымен жYретiн рецессия (жергiлiктi несеме кeпшiлiк). Болжамы: рецессияны толы^ымен жою мYмкiн емес.

IV класс. Альвеола CYЙепнщ (ес^анщ) барлы; беткейшщ закымдануымен жYретiн рецессия (шектелген немесе жайылFан). Болжамы: рецессияны толы^ымен жою мYмкiн емес.

1993 жылы П. А. Леус жэне Л. А. Казеко Кызыл иек рецессиясынык клиникалык жк-темесiн усынды. Бул жiктеме бойынша кызыл иек рецессиясы келесi тYрлерге бeлiнедi (1 сурет) [23].

Л. Н. Дедова кызыл иек рецессиясынык келес тYрлерiн ажыратады [11]: анатомиялык, физиологиялык, симптоматикалы;.

Кызыл иек рецессиясынык анатомиялык туршщ пайда болу себебi тiс-жак аппаратынык анатомо-топографиялык ерекшелiктерi болып табылады. Кызыл иек рецессиясынык физиологиялык тYрiнiк этиологиясына адамнык табиFи жас езгерютершщ нэтижес жатады. Кызыл иек рецессиясынык симптоматикалык тYрi пародонт ауруларынык нэтижесi ретшде дамиды. Анатомиялык рецессия кезiнде кабы-ну процесстерi болмайды, тiсаралык бYPтiктер жоFалмайды. Кeбiнесе, кызыл иек рецессиясы

жоFарFы ит тiстер мен кш азу тiстер аимаFын-да, сондай-ак тeменгi ит тiстер мен курек тiстер аИмаFында вестибулярлы беткеИiнде болады. Пародонт аурулары ке-зiнде рецессия (симптоматикалык) баяу дами-ды, кейде кептеген жылдар бойы кызыл иектщ жиегiн жэне тюаралык бYртiктерiн закымдайды. Физиологиялык рецессия адам жасынык ¥ЛFаюы-на байланысты болады, бул жаFдаИда кызыл иектщ жиегi жэне кызыл иектщ бYPтiктерi зардап шегедi [12].

Эдебиеттердеп мэлiметтер бойынша кызыл иектщ анатомиялык рецессиясы 20 - 29 жас аралы^ында 16-39% кездеседк Жас ¥ЛFаЙFан сайын аурудык таралуы мен каркын-дылыFы улFая тYседi. Осылайша, жастык ул-Fаюына байланысты кызыл иектщ анатомиялык рецессиясынык таралуы 15,7%^а деИiн тeмендеИдi, eИткенi симптоматикалык рецессиянык Yлесi eседi, ал 35 жастан кызыл иектщ физиологиялык рецессиясы улFаяды. Сонымен коса, эдебиеттерде тктщ тYбiр бeлiпнщ жалакаштануы немесе кызыл иектщ темен тусунщ кeлемiне байланысты кызыл иек рецессиясынык ауырлык дэрежесi сипаттал-Fан: жекiл - 3 мм дейш; орташа - 3-5 мм; ауыр - 6 мм жэне одан гап [21]. Т. В. Закиров (2005) кызыл иек рецессиясынык 2 турн ажыратады: кeрiнетiн жэне жасырын [19]. Кeрiнетiн рецессия караFан кезде шршедк Рецессиянык биiктiгi - цемент-эмаль шекара-сынан кызыл иек жиегiне дейшп кашыктык-пен, ал рецессия ен - цемент-эмаль шекарасы декгеИiндегi кызыл иек жиеп аралыFындаFы кашыктыкпен аныкталады. Жасырын рецессия кeрiнбеИдi жэне зондпен тексергенде

байкалады. Ол кебЫесе жерплкт пародонтит KepiHici болып табылады.

6pтYpлi жiктелулеp ез арасында 6ip-6ipiH толыктырады, бipак клиникалык тэжipибеде P. D. Miller жктемеа ке^нен колданылады.

Кептеген авторлардык мэлiметтеpi бойынша кызыл иек рецессиясын тудыратын факторлар екi топка белшедк бipiншi - кызыл иек рецессиясынык дамуына эсер ететiн анатомо-топографиялык факторлар, екiншi -epшуiне эсер ететЫ факторлар, олаpFа кабыну, созылмалы механикалык жаракаттар (жаFымcыз кылыктыр, пирсинг), ортопедиялык жэне ортодонтиялык куры^ылар, тicтеpдiк тыFыз орналасуы, кiлегей кабаты жэне еpiн, тiл Yзбеpелеpiнiк тартуы, ауыз куысы юре-беpiciнiк аласа болуы, гигиеналык шаралардык дурыс орындалмауы жатады [32].

Сау пародонты бар адамдарда альвеола ес^сшщ жиегi кызыл иек жиепнен жэне кipеуке-дентин шекарасынан 2 мм темен орналасады. ^рек тicтеp мен ит тicтеp ту-бipлеpiнiк немесе жуан тYбipлеpi бар тютердщ вестибулярлы жаFында жакcYЙектiк альвеола белПнщ коpтикальдi табакшасы жука болады. Мундай жаFдайлаpда жакcYЙектiк вестибулярлы аймаFынык CYЙекiшiлiк канмен кам-тамасыз етiлуi аз болып, CYЙекYCтi кабатынык тамырлары аркылы жузеге асырылады. Осы аймактаFы кызыл иек механикалык закым-данулаpFа жэне микробтык эсер етулерге cезiмтал келедi, бул CYЙек акауларынык дамуына бастама болып, кызыл иек рецессиясынык дамуына экеледi [8]. Шетелдк ав-торлардык мэлiметтеpiнде генетикалык теория бойынша жакcYЙек акаулары 99,57% жаFдайда жакcYЙектiк альвеола ес^анщ коpтикaльдi табакшасынык вестибулярлы беткейiнде орналасады. Жа^йектщ альвеола eciндiciнiк коpтикaльдi табакшасынык веpтикaльдi акаула -рынык ею вертикальдi ак;ауы ажыратылады: дегисценция жэне фенестрация. Дегисценция -бул тощ тYбip бeлiгiнiк бойымен сопакша пЫндес жалакаштануы. Фенестрация -жоFapFы жэне теменп жaкcYЙек тicтеpiнiк тYбip белПнщ aпикaльдi 1/3 декгейiнiк жала-каштануымен сипатталады. Дегисценция мен фенестрациянык жас адамдар арасында жо-Fapы декгейде таралуы CYЙек акаулары жак-CYЙектiк альвеола eciндiciнiк кeлемi мен тю тYбipiнiк кeлемiнiк сэйкес келмеуi тYбip aймaFындaFы CYЙектiк жукаруын жэне соры-луын тудырады. Осынык нэтижеciнде кызыл иек байламдары жукарады, трофикалык бузы-лыстар туындайды жэне осылайша рецессия дамиды [50]. М. Д. Перованык [27] екбегiнде

жaкcYЙек акауынык кездесу жишПнщ орташа кepcеткiшi - 20% екендИ кepcетiлген, бipaк оларды аныктау эдicтеpi, сондай-ак орналасуы бойынша бeлiнулеpi кepcетiлмеген. Отандык эдебиеттерде жaкcYЙек акауларынык таралуы туралы мэлiметтеp аз.

Кызыл иек рецессиясынык дамуында онык биктИ мен кaлыкдыFы макызды рель аткарады. Кызыл иек жaкcYЙектiк альвеола ес^анщ CYЙекYCтi кабатын жауып жатады, сырткы факторлардык эcеpiнен коpFaйды. Пародонт тЫдерЫ коpFaу Yшiн кызыл иектiк KOЗFaлмaйтын бeлiгiнiк биiктiгi 2 мм кем болмау керек [9]. Е. А. Фомичева езнщ зерттеулерЫде козFaлмaйтын кызыл иепнщ енi 2 мм екендИн аныктады [33]. Бipaктa Е. А. Горбатова рецессиянык дамуында коз-Faлмaйтын кызыл иек кaлыкдыFынык макызы жок екендiгiн, eтпелi катпар мен козFaлмaйтын кызыл иек кeлемiнiк ара катынасына бай-ланысты екендiгiн кepcеттi. Катынасы 1:1 болFaндa пародонтологиялык патологиясы бар наукастар саны 90,5 % курайды, егер катынасы 8:1 болса, бул керсетюш 28,6% тeмендейдi [5]. Шетелдк зерттеушшерщ айтуынша кызыл иек биктИне кapaFaндa, кaлыкдыFынык клиникалык макызы зор. Бул мэлiметтеp бipнеше рет зерттеулер аркылы дэлелдендi [10, 55]. Кызыл иектщ калык-дыFынa байланысты 2 биотипiн ажыратады: калык жэне жука [10]. И. Р. Ганжа жэне авторлардык мэлiметтеpi бойынша кызыл иек калыкды^ынык эpтYpлi болуы ондaFы пато-логиялык YPДicтеpдiк даму мYмкiндiгiн жэне айкындылык дэpежеciн болжaуFa мYмкiндiк беpедi. Алайда отандык жэне шетелдк эдебиеттерде эpтYpлi кызыл иек фенотип бар наукастардык тiciн ортодонтиялык жылжыту бaFыты мен эдicтеpiн такдау бойынша усыным-дардык накты кpитеpилеpi жок [4].

Tic-жак аномалиялары пародонт ауру-ларымен косарласады. Бул мэлiмет бipнеше рет эдебиеттерде айтылып, клиникалык тэжи рибеде дэлелдендi [14].

16-25 жас apaлыFындaFы адамдарда тicтеpi вестибулярлы орналаскан жaFдaйдa кызыл иек рецессиясы 40%-да кездеcедi [41]. Tic-жак аномалиясы эркашан жеке тicтеp aймaFындa артык кысымнык эpтYpлi тYcуiне байланысты окклюзиялык жаракаттанумен ко-сарласып жYpедi [38]. Отандык жэне шетелдк эдебиеттерде пародонт тндернщ жaFдaйынa окклюзиялык жаракаттанудык эcеpi туралы бipкелкi мэлiметтеp жеткiлiкciз.

Авторлардык ойынша, ортодонтиялык емдеулер кезiнде тicтеpдi жaкcYЙектiк

альвеола ес^анен тыс, шамадан артык кысым Tycipin жылжытканнан пародонт тЫдернщ вестибулярлы беткейшщ 6eKyi бузылады жэне осынык салдарынан кызыл иек рецессиясы дамиды [45, 53]. Баска авторлар, кызыл иек рецессиясынык дамуын тютердщ жылжуымен байланыстыратын дэлелдеpдiк жок екендiгiн айтады [43, 35].

Тicтеpдi жакcYЙектiк альвеола белiгiнiк вестибулярлы табакшасынан жылжытканнан CYЙек кайта калыптасады. Бipак, кайта калыптасу CYЙектiк жеткiлiктiлiгi непзшде болады [39]. СYЙектiк кайта калыптасу жылдамдыль^ы пародонтка эсер ететiн ка-лыпты функциональдык кыcымFа жэне CYЙек-тiк каcиетiне байланысты [46].

Со^ы 10 жылдаFы эдебиеттер тал-дамасы кызыл иек рецессиясы мэcелеciне Fылыми кызыFушылыктык артканын кеpcеттi. Жарияланымдардык кепшшк белiгi емдеудiк жалFыз эдici ретшде хирургиялык эреке-ттеcулеpдiк тYpлi эдктерш дамытуFа, енгiзуге, cалыcтыpуFа аpналFан [4, 31, 37, 44]. Сонымен катар, рецессия pецидивi cебептеpiнiк сарап-тамасы кеpcетiлмей жYpгiзiлген операциялар-дык клиникалык корытындысынык болмауы байкалады [29, 30, 56]. Авторлардык катары Fылыми жарияланымдарда патологиянык дамуынык мYмкiн болатын себептерш карас-тырады жэне кешендi емдеудщ нускаларын усынады [12, 13, 25]. Бipак беpiлген Yлгiлеpде накты диагностикалык критерийлер жок, ал бул емдеу эдiciн такдауды жэне аурудык даму болжамын кYPделендipедi. Кызыл иек рецессиясынык жоFаpы таралуы жэне журпзшт журген емдеу эдicтеpi тиiмдiлiгiнiк темендИ оны жоспарлауда сапалы тэciлдi жасаудык кажет екендiгiн айтады.

Осылайша, колжетiмдi эдебиеттерде тic-жак аномалиясы бар наукастарда кызыл иек рецессиясынык таралуы жэне кершу ерек-шелiктеpi туралы мэлiметтеp жеткiлiкciз, ал тicтеpдiк дистопиясы кезшдеп езгеpicтеp туралы мэлiметтеp жок. Сондай-ак эдебиеттердеп мэлiметтеp бойынша анамнезшде орто-донтиялык емдеу жасалы^ан наукастардык кызыл иек рецессиясынык таралуы туралы мэлiметтеpi жок. Кызыл иек рецессиясынык таралуы жэне керну еpекшелiктеpi туралы мэлiметтеpдiк болуы cтоматологтаpFа кешендi емнiк жоспарын куpуFа жэне OFан сапалы эсер етуге мYмкiндiк берер едк ОcыFан байланысты, бYгiнгi кYнi стоматологияда осы езектi мэселен егжей-тегжейлi зерттеу талап етiледi.

ЭДЕБИЕТ

1 Аболмасов Н. Г. Современные пред-

ставления и размышления о комплексном лечении заболеваний пародонта /Н. Г. Аболмасов, Н. Н. Аболмасов, П. Я. Гелетин //Рос. стоматол. журн. - 2009. - №5. - С. 26-32.

2 Волкова Ю. Профилактика стоматологических заболеваний /Ю. Волкова, Е. Шапиро, И. М. Липовская. - М.: Изд-во «МедПресс», 2008. - 72 с.

3 Гажва С. И. Распространенность и интенсивность воспалительных заболеваний па-родонта (обзор литературы) /С. И. Гажва, Р. С. Гулуев //Обозрение. Медтехника. - 2012. - №1 (75). - С. 13-14.

4 Ганжа И. Р. Рецессия десны. Диагностика и методы лечения: учебное пособие для врачей /И. Р. Ганжа, Т. Н. Модина, А. М. Хама-деева. - Самара: Содружество, 2007. - 84 с.

5 Горбатова Е. А. Топографические особенности отделов десны //Пародонтология. -

2003. - №4 (29). - С. 19-20.

6 Григорян А. С. Морфофункциональные основы клинической симптоматики воспалительных заболеваний пародонта /А. С. Григорян, О. А. Фролова //Стоматология. - 2006. -№3. - С 11-17.

7 Грудянов А. И. Профилактика воспалительных заболеваний пародонта /А. И. Грудянов, В. В. Овчинникова. - М.: Медицинское информационное агенство, 2007. - 80 с.

8 Грудянов А. И. Заболевания пародонта. - М.: МИА, 2009. - 332 с.

9 Грудянов А. И. Хирургические методы лечения заболеваний пародонта /А. И. Грудя-нов, А. И. Ерохин. - М.: МИА, 2006. - 128 с.

10 Давидян А. Л. Модифицированная микрохирургическая методика ушивания при устранении рецессии десны соединительнотканным трансплантатом //Пародонтология. -2006. - №4. - С. 75-78.

11 Дедова Л. Н. Периодонтология: Учеб. -метод. пособие. - Мн.: БГМУ, 2009. - 67 с.

12 Дедова Л. Н. Диагностика болезней периодонта: Учеб.-метод. пособие. - Минск,

2004. - 70 с.

13 Денисова Ю. Л. Комплексное лечение пациентов с рецессией десны в сочетании с зубочелюстными аномалиями и деформациями //Стоматол. журн. - 2007. - Т. 8, №4. - С. 328-332.

14 Денисова Ю. Л. Современные орто-донтические мероприятия в комплексном лечении рецессии десны у пациентов с зубоче-люстными аномалиями //Пародонтология. -2008. - № 4. - С. 74-79.

15 Дмитриева Л. А. Пародонтит. - М: МЕДпресс-информ, 2007. - 250 с.

16 Есембаева С. С. Распространенность заболеваний пародонта среди сельских жителей Республики Казахстан //Экология и гигиена. - 2005. - №4. - С. 24-29.

17 Еслямгалиева А. М. Стоматологический уровень здоровья подростков города Караганды //Астана мед. журн. - 2006. - №1. -С. 58-60.

18 Жармагамбетова А. Г. Распространенность стоматологических заболеваний /А. Г. Жармагамбетова, С. Т. Тулеутаева, С. Б. Ахме-това //Астана мед. журн. - 2017. - №2 (92). -С. 51-59.

19 Закиров Т. В. К вопросу об этиологии рецессий десны //Проблемы стоматологии. -

2005. - №1. - С. 9-13.

20 Зыкеева С. К. Лекции по стоматологии детского возраста. - Алматы: Стомлит,

2006. - С. 101.

21 Казеко Л. А. Рецессия десны: Учеб.-метод. пособие /Л. А. Казеко, Я. И. Тимчук. -Минск, 1998. - 21 с.

22 Леус П. А. Доказательная стоматология как основа программ профилактики кариеса зубов у детей //Стоматология детского возраста и профилактика. - 2008. - №2. - С. 3-7.

23 Леус П. А. Особенности клинических проявлений рецессии десны /П. А. Леус, Л. А. Казеко. - Минск, 1993. - 232 с.

24 Лукиных Л. М. Болезни пародонта: клиника, диагностика, лечение и профилактика /Л. М. Лукиных, Е. Н. Жулев, И. Н. Чупрунов. - Н. Новгород: Изд-во НГМА, 2007. - 322 с.

25 Мишутин Е. А. Распространенность основных стоматологических заболеваний у детей и подростков г. Смоленска /Е. А. Мишутин, В. Г. Морозов, П. Н. Гелетин //Математическая морфология. - 2014. - Т.13, №1. - С. 15-18.

26 Модина Т. Н. Изучение этиологии и патогенеза рецессии десны у детей и подростков /Т. Н. Модина, Н. Х. Хамитова, Е. В. Мамаева //Пародонтология. - 2009. - №3. - С. 8-14.

27 Перова М. Д. Рецессия тканей паро-донта. Современное состояние вопроса /М. Д. Перова, Е. А. Фомичева, А. В. Фомичева // Новое в стоматологии. - 2005. - №5. - С. 3845.

28 Смирнова С. С. Оптимизация лечения рецессии десны (экспериментально-клиническое исследование): Автореф. дис. ...канд. мед. наук. - Екатеринбург, 2010. - 22 с.

29 Черныш В. Ф. Устранение локальной рецессии десны пластикой угловым муко-гингивальным лоскутом /В. Ф. Черныш, Г. С.

Чепик, А. А. Иванникова //Пародонтология. -2010. - №2. - С. 32-37.

30 Фадеев Р. А. Диагностические возможности дентальной компьютерной томографии /Р. А Фадеев, М. А. Чибисова, Н. М. Батю-ков //Пародонтология. - 2007. - №1. - С. 5054.

31 Февралева А. Ю. Устранение рецессии десны: планирование, современные методы лечения, прогноз /А. Ю. Февралева, A. JI. Давидян. - М.: ПолиМедиаПресс, 2007. - 152 с.

32 Феди П. Пародонтологическая азбука. - М.: Азбука, 2003. - 312 с.

33 Фомичева Е. А. Профилактика и лечение рецессий тканей пародонта: Автореф. дис. ...канд. мед. наук. - Ставрополь, 2005. - 23 с.

34 Янушевич О. О. Болезни пародонта / О. О.Янушевич, И. Н. Кузмина //Рос. стоматол. журн. - 2009. - №1. - С. 43-45.

35 Allais D. Does labial movement of lower incisors influence the level of the gingival margin? A case-control study of adult orthodontic patients /D. Allais, D. Melsen //Eur. J. Orthod. -2003. - №4(25). - Pp. 43-52.

36 Baker D. L. The possible pathogenesis of gingival recession. A histological study of induced recession in the rat /D. L. Baker, G. J. Seymour //J. Clin Periodontol. - 1976. - №3 (4). -Pp. 208-219.

37 Balaji V. R. Management of gingival recession with acellular dermal matrix graft: A clinical study /V. R. Balaji, D. Manikandan, R. Lambodharan //J. Pharm. Bioallied. Sci. - 2016. -V. 8. - Pp. 59-64.

38 Bollen A. M. The effects of orthodontic therapy on periodontal health. A systematic review of controlled evidence /A. M. Bollen. J. Cunha-Cruz, D. W. Bakko //J. Clin. Periodontol. -2008. - V. 139(4). - Pp. 413-422.

39 Boyce В. F. Biology of RANK, RANKL, and osteoprotegerin /B. F. Boyce, L. Xing // Review Arthritis Research & Therapy. - 2007. -№9. - Pp. 34-41.

40 Chrysanthakopoulos N. A. Aetiology and Severity of Gingival Recession in an Adult Population Sample in Greece //Dent. Res. J. - 2011. -№8(2). - Pp. 64-70.

41 Colin R. Is Gingival Recession a Consequence of an Orthodontic Tooth Size and/or Tooth Position Discrepancy? «A Paradigm Shift» //J. Clin. Periodontol. - 2011. - №20. -Pp. 301-310.

42 Dominiak M. New perspectives in the diagnostic of gingival recession /M. Dominiak, T. Gedrange //Adv. Clin. Exp. Med. - 2014. - V. 23 (6). - Pp. 857-863.

43 Djeu G. Correlation between mandibular central incisor proclination and gingival recession during fixed appliance therapy /G. Djeu, C. Hayes, S. Zawaideh //Angle Orthod. - 2002. -№72 (3). - Pp. 238-245.

44 Jenabian N. Gingival unit graft versus free gingival graft for treatment of gingival recession: a randomized controlled clinical trial /N. Jenabian, M. Y. Bahabadi, A. Bijani //J. Dent. (Tehran). - 2016. - V. 13(3). - Pp. 184192.

45 Jia-Hui Fu. Tissue Biotype and Its Relation to the Underlying Bone Morphology /Fu Jia-Hui, Yeh Chu-Yuan, Chan Hsun-Liang //J. Periodontal. - 2010. - V. 12. - Pp. 569-574

46 Hankenson K. D. Mice lacking throm-bospondin 2 show an atypical pattern of endocor-tical and periosteal bone formation in response to mechanical loading //Bone. - 2005. - №11. - Pp. 234-237.

47 Griffin S. Oral health needs among adults in the United States with chronic diseases / S. Griffin, L. Barker, P. Griffin //J. Am. Dent. -2009. - №140 (10). - Pp. 1266-1274.

48 Matas F. Ten year longitudinal study of gingival recession in dentists /F. Matas, J. Sentís, C. Mendieta //J. Clin. Periodontol. - 2011. - V. 38(12). - Pp. 1091-1098.

49 Miller P. D. A classification of marginal tissue recession //Int. J. Periodontics Restorative Dent. - 1985. - V. 5, №2. - Pp. 8-13.

50 Nimigean V. R. Alveolar bone dehis-cences and fenestrations: an anatomical study and review /V. R. Nimigean, V. Nimigean, M. A. Bencze //Romanian Journal of Morphology and Embryology. - 2009. - №50(3). - Pp. 391-397.

51 Pischon N. Obesity, Inflammation, and periodontal Disease /N. Pischon, N. Heng, J. P. Bernimoulin //J. Dent. Res. - 2007. - №86. - Pp. 400-409.

52 Rateitschak K. H. Atlas de parodontolo-gy: Medicine sciens, Flammarion / K. H. Rateitschak, M. Edith. - Paris, 1986. - 320 p.

53 Reichert C. Interfaces between orthodontic and periodontal treatment: their current status /C. Reichert, M. Hagner, S. Jepsen //J. Orofac, Orthop. - 2011. - №72 (3). - Pp. 165186.

54 Sykes L. M. Dentine hypersensitivity: a review of its aetiology, pathogenesis and management //SADJ. - 2007. - V. 62(2). - Pp. 66-71.

55 Yared K. F. Periodontal status of mandibular central incisors after orthodontic proclination in adults /K. F. Yared, E. G. Zenobio, W. Pacheco //Am. J. Orthod. Dentofacial. Orthop. -2006. - №130. - Pp. 61-68.

56 Wennström J. L. Mucogingival considerations in orthodontic treatment //Semin. Orthod.

- 1996. - №2 (1). - Pp. 46-54

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

REFERENCES

1 Abolmasov N. G. Sovremennye pred-stavlenija i razmyshlenija o kompleksnom lechenii zabolevanij parodonta /N. G. Abolmasov, N. N. Abolmasov, P. Ja. Geletin //Ros. stomatol. zhurn.

- 2009. - №5. - S. 26-32.

2 Volkova Ju. Profilaktika stomatolog-icheskih zabolevanij /Ju. Volkova, E. Shapiro, I. M. Lipovskaja. - M.: Izd-vo «MedPress», 2008. -72 s.

3 Gazhva S. I. Rasprostranennost' i inten-sivnost' vospalitel'nyh zabolevanij parodonta (obzor literatury) /S. I. Gazhva, R. S. Guluev // Obozrenie. Medtehnika. - 2012. - №1 (75). - S. 13-14.

4 Ganzha I. R. Recessija desny. Diagnosti-ka i metody lechenija: uchebnoe posobie dlja vrachej /I. R. Ganzha, T. N. Modina, A. M. Ha-madeeva. - Samara: Sodruzhestvo, 2007. - 84 s.

5 Gorbatova E. A. Topograficheskie oso-bennosti otdelov desny //Parodontologija. - 2003.

- №4 (29). - S. 19-20.

6 Grigorjan A. S. Morfofunkcional'nye osno-vy klinicheskoj simptomatiki vospalitel'nyh zabolevanij parodonta /A. S. Grigorjan, O. A. Frolova //Stomatologija. - 2006. - №3. - S 1117.

7 Grudjanov A. I. Profilaktika vospalitel'nyh zabolevanij parodonta /A. I. Grudjanov, V. V. Ovchinnikova. - M.: Medicinskoe informacionnoe agenstvo, 2007. - 80 s.

8 Grudjanov A. I. Zabolevanija parodonta.

- M.: MIA, 2009. - 332 s.

9 Grudjanov A. I. Hirurgicheskie metody lechenija zabolevanij parodonta /A. I. Grudjanov, A. I. Erohin. - M.: MIA, 2006. - 128 s.

10 Davidjan A. L. Modificirovannaja mikro-hirurgicheskaja metodika ushivanija pri ustranenii recessii desny soedinitel'notkannym transplanta-tom //Parodontologija. - 2006. - №4. - S. 75-78.

11 Dedova L. N. Periodontologija: Ucheb.-metod. posobie. - Mn.: BGMU, 2009. - 67 s.

12 Dedova L. N. Diagnostika boleznej peri-odonta: Ucheb.-metod. posobie. - Minsk, 2004. -70 s.

13 Denisova Ju. L. Kompleksnoe lechenie pacientov s recessiej desny v sochetanii s zubocheljustnymi anomalijami i deformacijami // Stomatol. zhurn. - 2007. - T. 8, №4. - S. 328332.

14 Denisova Ju. L. Sovremennye ortodon-ticheskie meroprijatija v kompleksnom lechenii recessii desny u pacientov s zubocheljustnymi

anomalijami //Parodontologija. - 2008. - № 4. -S. 74-79.

15 Dmitrieva L. A. Parodontit. - M: MEDpress-inform, 2007. - 250 s.

16 Esembaeva S. S. Rasprostranennost' zabolevanij parodonta sredi sel'skih zhitelej Respubliki Kazahstan //Jekologija i gigiena. -2005. - №4. - S. 24-29.

17 Esljamgalieva A. M. Stomatologicheskij uroven' zdorov'ja podrostkov goroda Karagan-dy //Astana med. zhurn. - 2006. - №1. - S. 5860.

18 Zharmagambetova A. G. Rasprostranennost' stomatologicheskih zabolevanij /A. G. Zharmagambetova, S. T. Tuleutaeva, S. B. Ahmeto-va //Astana med. zhurn. - 2017. - №2 (92). - S. 51-59.

19 Zakirov T. V. K voprosu ob jetiologii re-cessij desny //Problemy stomatologii. - 2005. -№1. - S. 9-13.

20 Zykeeva S. K. Lekcii po stomatologii detskogo vozrasta. - Almaty: Stomlit, 2006. - S. 101.

21 Kazeko L. A. Recessija desny: Ucheb.-metod. posobie /L. A. Kazeko, Ja. I. Timchuk. -Minsk, 1998. - 21 s.

22 Leus P. A. Dokazatel'naja stomatologija kak osnova programm profilaktiki kariesa zubov u detej //Stomatologija detskogo vozrasta i profil-aktika. - 2008. - №2. - S. 3-7.

23 Leus P. A. Osobennosti klinicheskih pro-javlenij recessii desny /P. A. Leus, L. A. Kazeko. -Minsk, 1993. - 232 s.

24 Lukinyh JI. M. Bolezni parodonta: klinika, diagnostika, lechenie i profilaktika /JI. M. Lukinyh, E. N. Zhulev, I. N. Chuprunov. - N. Novgorod: Izd-vo NGMA, 2007. - 322 s.

25 Mishutin E. A. Rasprostranennost' os-novnyh stomatologicheskih zabolevanij u detej i podrostkov g. Smolenska /E. A. Mishutin, V. G. Morozov, P. N. Geletin //Matematicheskaja mor-fologija. - 2014. - T.13, №1. - S. 15-18.

26 Modina T. N. Izuchenie jetiologii i pato-geneza recessii desny u detej i podrostkov /T. N. Modina, N. H. Hamitova, E. V. Mamaeva // Parodontologija. - 2009. - №3. - S. 8-14.

27 Perova M. D. Recessija tkanej parodonta. Sovremennoe sostojanie voprosa /M. D. Perova, E. A. Fomicheva, A. V. Fomicheva // Novoe v stomatologii. - 2005. - №5. - S. 38-45.

28 Smirnova S. S. Optimizacija lechenija recessii desny (jeksperimental'no-klinicheskoe issledovanie): Avtoref. dis. ...kand. med. nauk. -Ekaterinburg, 2010. - 22 s.

29 Chernysh V. F. Ustranenie lokal'noj recessii desny plastikoj uglovym muko-gingival'nym

loskutom /V. F. Chernysh, G. S. Chepik, A. A. Ivannikova //Parodontologija. - 2010. - №2. - S. 32-37.

30 Fadeev R. A. Diagnosticheskie vozmozhnosti dental'noj komp'juternoj tomo-grafii /R. A Fadeev, M. A. Chibisova, N. M. Bat-jukov //Parodontologija. - 2007. - №1. - S. 5054.

31 Fevraleva A. Ju. Ustranenie recessii desny: planirovanie, sovremennye metody lechenija, prognoz /A. Ju. Fevraleva, A. JI. Davidjan. - M.: PoliMediaPress, 2007. - 152 s.

32 Fedi P. Parodontologicheskaja azbuka. -M.: Azbuka, 2003. - 312 s.

33 Fomicheva E. A. Profilaktika i lechenie recessij tkanej parodonta: Avtoref. dis. .kand. med. nauk. - Stavropol', 2005. - 23 s.

34 Janushevich O. O. Bolezni parodonta /O. O.Janushevich, I. N. Kuzmina //Ros. stomatol. zhurn. - 2009. - №1. - S. 43-45.

35 Allais D. Does labial movement of lower incisors influence the level of the gingival margin? A case-control study of adult orthodontic patients /D. Allais, D. Melsen //Eur. J. Orthod. -2003. - №4(25). - Pp. 43-52.

36 Baker D. L. The possible pathogenesis of gingival recession. A histological study of induced recession in the rat /D. L. Baker, G. J. Seymour //J. Clin Periodontol. - 1976. - №3 (4). -Rp. 208-219.

37 Balaji V. R. Management of gingival recession with acellular dermal matrix graft: A clinical study /V. R. Balaji, D. Manikandan, R. Lam-bodharan //J. Pharm. Bioallied. Sci. - 2016. - V. 8. - Pp. 59-64.

38 Bollen A. M. The effects of orthodontic therapy on periodontal health. A systematic review of controlled evidence /A. M. Bollen. J. Cunha-Cruz, D. W. Bakko //J. Clin. Periodontol. -2008. - V. 139(4). - Pp. 413-422.

39 Boyce V. F. Biology of RANK, RANKL, and osteoprotegerin /B. F. Boyce, L. Xing // Review Arthritis Research & Therapy. - 2007. -№9. - Pp. 34-41.

40 Chrysanthakopoulos N. A. Aetiology and Severity of Gingival Recession in an Adult Population Sample in Greece //Dent. Res. J. - 2011. -№8(2). - Pp. 64-70.

41 Colin R. Is Gingival Recession a Consequence of an Orthodontic Tooth Size and/or Tooth Position Discrepancy? «A Paradigm Shift» //J. Clin. Periodontol. - 2011. - №20. - Pp. 301-310.

42 Dominiak M. New perspectives in the diagnostic of gingival recession /M. Dominiak, T. Gedrange //Adv. Clin. Exp. Med. - 2014. - V. 23

(6). - Pp. 857-863.

43 Djeu G. Correlation between mandibular central incisor proclination and gingival recession during fixed appliance therapy /G. Djeu, S. Hayes, S. Zawaideh //Angle Orthod. - 2002. -№72 (3). - Pp. 238-245.

44 Jenabian N. Gingival unit graft versus free gingival graft for treatment of gingival recession: a randomized controlled clinical trial /N. Jenabian, M. Y. Bahabadi, A. Bijani //J. Dent. (Tehran). - 2016. - V. 13(3). - Pp. 184-192.

45 Jia-Hui Fu. Tissue Biotype and Its Relation to the Underlying Bone Morphology /Fu Jia-Hui, Yeh Chu-Yuan, Chan Hsun-Liang //J. Periodontal. - 2010. - V. 12. - Pp. 569-574

46 Hankenson K. D. Mice lacking throm-bospondin 2 show an atypical pattern of endocor-tical and periosteal bone formation in response to mechanical loading //Bone. - 2005. - №11. - Pp. 234-237.

47 Griffin S. Oral health needs among adults in the United States with chronic diseases / S. Griffin, L. Barker, P. Griffin //J. Am. Dent. -2009. - №140 (10). - Pp. 1266-1274.

48 Matas F. Ten year longitudinal study of gingival recession in dentists /F. Matas, J. Sentís, C. Mendieta //J. Clin. Periodontol. - 2011. - V. 38 (12). - Pp. 1091-1098.

49 Miller P. D. A classification of marginal tissue recession //Int. J. Periodontics Restorative

Dent. - 1985. - V. 5, №2. - Pp. 8-13.

50 Nimigean V. R. Alveolar bone dehiscences and fenestrations: an anatomical study and review /V. R. Nimigean, V. Nimigean, M. A. Bencze //Romanian Journal of Morphology and Embryology. - 2009. - №50(3). - Pp. 391-397.

51 Pischon N. Obesity, Inflammation, and periodontal Disease /N. Pischon, N. Heng, J. P. Bernimoulin //J. Dent. Res. - 2007. - №86. - Pp. 400-409.

52 Rateitschak K. H. Atlas de parodontolo-gy: Medicine sciens, Flammarion / K. H. Rateitschak, M. Edith. - Paris, 1986. - 320 p.

53 Reichert C. Interfaces between orthodontic and periodontal treatment: their current status /C. Reichert, M. Hagner, S. Jepsen //J. Orofac, Orthop. - 2011. - №72 (3). - Pp. 165186.

54 Sykes L. M. Dentine hypersensitivity: a review of its aetiology, pathogenesis and management //SADJ. - 2007. - V. 62(2). - Pp. 66-71.

55 Yared K. F. Periodontal status of mandibular central incisors after orthodontic proclination in adults /K. F. Yared, E. G. Zenobio, W. Pacheco //Am. J. Orthod. Dentofacial. Orthop. -2006. - №130. - Pp. 61-68.

56 Wennström J. L. Mucogingival considerations in orthodontic treatment //Semin. Orthod. - 1996. - №2 (1). - Pp. 46-54

nooynw^a 26.01.2018

A. S. Almuratova GINGIVAL RECESSION

Department of children's dentistry and surgical dentistry Karaganda state medical universtty (Karaganda, Repubiic of Kazakhstan)

The presented review studies the prevalence of gingival recession. Analysis of the published data on the problem of the high prevalence of gingival recession, as well as the poorly studied prevalence and the peculiarities of the gingival recession manifestation in patients with dentofacial anomalies and teeth dystopia, indicate the need for the development of a diagnostic and prophylactic algorithm in order to estimate the prognosis and possible complications and also to make effective complex treatment.

Key words: prevalence, gum recession, periodontal disease, teeth

А. С. Алмуратова РЕЦЕССИЯ ДЕСНЫ

Кафедра стоматологии детского возраста и хирургической стоматологии Карагандинского государственного медицинского университета (Караганда, Казахстан)

В представленном литературном обзоре рассматриваются вопросы о распространенности рецессии десны. Анализ данных литературы о проблеме высокой распространенности рецессии десны, а также малоизученность распространенности и особенности проявления рецессии десны у пациентов с зубочелюстными аномалиями и дистопией зубов свидетельствует о необходимости разработки алгоритма диагностики и профилактики с целью оценки прогноза и возможных осложнений, а также для составления эффективного комплексного лечения. Ключевые слова: распространенность, рецессия десны, заболевания пародонта, зубы

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.